هيولای میگرن با غذا رام مي‌شود؟
كدام خوراكي‌ها سردرد ميگرني را بيشتر مي‌كنند و كدام‌ها مرهمي بر دردتان مي‌شوند؟!
به گزارش گروه وبگردي باشگاه خبرنگاران به نقل از مجله سیب سبز ، «میگرن» در منابع پزشکی از دسته سردردهای بی‌خطر و البته بسیار آزار دهنده به حساب می‌آید. این بیماری کیفیت زندگی را به‌شدت پایین آورده و در شغل،تحصیل و کارهای روزمره اختلال ایجاد می‌کند. اگر تا به حال دچارش نشده باشید حتما توصیف دردهای آزاردهندهاش را شنیدهاید. این غول بیشاخ و دم می تواند زندگی روزمره افراد را تحت تاثیر قرار دهد و آن را به کام انسان تلخ کند. افراد مبتلا به میگرن همیشه به دارو پناه بردهاند، اما دارو اثر صد درصدی ندارد و راههای دیگری باید برای این مشکل وجود داشته باشد.
دكتر محمدرضا وفا متخصص تغذيه و دانشيار دانشگاه علوم‌پزشكي تهران، دكتر مينا موحد ، متخصص طب سنتي و استاديار دانشگاه علوم‌پزشكي شهيد بهشتي و دكتر اميرمهدي طالب متخصص فارماكوگنوزي و عضو هيات علمي ستاد مركزي وزارت بهداشت شما را در اين زمينه راهنمايي مي‌كنند.
پزشکان معتقدند با حذف برخی مواد غذایی و اضافه کردن برخی دیگر می توان تا حد زیادی از شدت حملات میگرن کم کرد. با هم این مواد غذایی را مرور می کنیم:
1. آنتي‌اكسيدان‌ها
به گفته دكتر وفا مواد غذايي حاوي آنتي‌اكسيدان از جمله ميوه‌ها، سبزي‌ها و صيفي‌جات بهترين خوراكي‌ها براي مبتلايان به ميگرن محسوب مي‌شود. دكتر موحد نيز معتقد است، سيب و گلابي رسيده و شيرين، انجير و انگور مي‌تواند به رفع سردرد كمك كند. دكتر وفا در ادامه توضيح مي‌دهد روغن‌هاي مايع گياهي مثل روغن زيتون، ذرت، سويا، كانولا و آفتابگردان هم داراي مقادير زيادي آنتي‌اكسيدان است. اسيدهاي چرب موجود در آنها نيز اثرات ضد التهابي دارد.
البته اين موضوع بدين معنا نيست كه افراد ميگرني بايد بيشتر از ديگران روغن مصرف كنند بلكه بهتر است سهم چربي‌هاي روزانه‌شان را از اين روغن‌ها تامين كنند. توجه داشته باشيد روغن‌هاي گياهي اگر به صورت طبيعي مصرف شود اثرات مفيدتري خواهد داشت. به عبارتي نبايد از آنها براي پخت و پز يا سرخ كردن استفاده كرد بلكه بايد در سالاد يا بعد از پخت روي برنج و. . . مصرف شود.
2. ريزمغذي‌ها
امگا 3 خاصيت آنتي‌اكسيداني و ضدالتهابي دارد. منيزيم نيز ضد انقباض عروق و ضد التهاب است بنابراين هر دو در كاهش عوارض ميگرن تاثيرگذار هستند. از طرفي كلسيم، پتاسيم و منيزيم همگي از املاح داخل سلولي است و باعث تعادل آب و الكتروليت‌هاي بدن مي‌شود بنابراين دقيقا برخلاف سديم عمل مي‌كند.
درواقع سديم فشار خون را بالا مي‌برد، انقباض عروقي را زياد و ميگرن را تشديد مي‌كند. به گفته دكتر وفا كمبود ريزمغذي‌ها در جامعه بسيار شايع است و شايد لازم باشد بعضي از افراد مبتلا به ميگرن، تحت نظر پزشك از مكمل‌هاي آنها استفاده كنند. بهترين منبع خوراكي كلسيم نيز لبنيات است اما به خاطر بسپاريد افراد ميگرني نبايد از لبنيات تخميري مثل پنير، ماست چكيده و قره‌‌قوروت استفاده كنند.
3. آهن
افرادي كه علاوه بر ميگرن دچار كم‌خوني هستند حتما بايد تحت نظر پزشك از مكمل‌هاي آهن استفاده كنند چراكه كم‌خوني باعث تشديد ميگرن مي‌شود. ضعف جسماني نيز باعث پايين آمدن آستانه تحمل درد مي‌شود. حتي بعضي از اين بيماران در برابر دردهاي فرسايشي علائم روحي و رواني پيدا مي‌كنند.
4. بابونه گاوي
در كنار درمان‌هاي رايج ميگرن و داروهاي شيميايي مي‌توان از بعضي گياهان دارويي نيز استفاده كرد. به گفته دكتر طالب، يكي از داروهاي گياهي موثر در اين زمينه «تاناميگرن» نام دارد كه داراي مجوز وزارت بهداشت است و در داروخانه‌هاي رسمي كشور به فروش مي‌رسد. اين دارو از گياه «بابونه گاوي» تهيه مي‌شود. بابونه در درجه دوم خشك و در درجه سوم گرم است و تعريق را افزايش مي‌دهد.
5. دانه كتان و گندم سياه
دانه كتان از منابع غني امگا 3 به حساب مي‌آيد. دكتر طالب معتقد است که مصرف خوراكي آن به صورت روغن يا دانه پودر شده همراه با غذا مي‌تواند به كاهش دردها و حملات ميگرن كمك كند. «گندم سياه» هم سرشار از آنتي‌اكسيدان است و از آسيب رسيدن به سلول‌هاي مغزي و عصبي جلوگيري مي‌كند بنابراين قادر است التهاب و سردرد را كاهش دهد.
6. اسطوخودوس، نعناع فلفلي و ريحان
از ديگر راهكارهاي گياهي موثر بر ميگرن مي‌توان به ماساژ كف سر و ناحيه گيجگاهي با روغن‌هاي گياهي همچون اسطوخودوس، نعناع فلفلي، ريحان و همچنين بویيدن اسانس‌هاي آنها اشاره كرد. البته دكتر طالب توضيح مي‌دهد مصرف خوراكي ريحان نيز مي‌تواند به كاهش علائم ميگرن كمك كند.
7. آداب غذايي مناسب
رعايت آداب غذايي يكي ديگر از مسائل مهم در درمان سردرد است. دكتر موحد معتقد است که ايجاد نظم در ساعات غذايي، خوب جويدن، آهسته خوردن و پرهيز از مصرف مايعات همراه غذا و تا دو ساعت پس از آن براي كليه افراد به‌خصوص بيماران مبتلا به سردرد ضروري است.
توصيه‌هاي اورژانسي براي مبتلایان به ميگرن
به توصيه دكتر عليرضا ياراحـــمدي،متخصص بيماري‌هاي مغز و اعصاب در زمان وقوع حمله ميگرن، فرد بايد از خوردن و آشاميدن پرهيز كند و در همان ابتدا بلافاصله يك قرص مسكن به علاوه يك قرص ضداستفراغ مصرف كند. داروهاي ضداستفراغ مثل «متوكلوپراميد» يا «دومپريدون»گيرنده‌هاي استفراغ در مغز را بلاك مي‌كند تا احساس تهوع از بين برود.
درواقع خيلي از بيماران ميگرني اگر در چند دقيقه اول حمله ميگرن، داروي ضدتهوع و مسكن مصرف نكنند به حدي دچار استفراغ مي‌شوند كه ديگر داروي خوراكي را هم تحمل نمي‌كنند و بالا مي‌آورند. در اين صورت فقط مي‌توان از داروهاي تزريقي استفاده كرد.
ميگرن با سردرد عادي چه فرقي دارد؟!
ميگرن شايع‌ترين نوع سردرد است و بيشتر خانم‌ها گرفتار آن مي‌شوند. دكتر ياراحمدي معتقد است اين سردرد ضربان‌دار است و در يك نيمه از سر ايجاد مي‌شود. با اين حال گاهي اوقات تمام سر را هم فرا مي‌گيرد. همچنين مي‌تواند با درد چشم، ناحيه پشت گردن و گوش‌ها همراه باشد.
در بعضي موارد نيز درد آنقدر شديد است، كه فرد دچار تهوع، استفراغ و اسهال مي‌شود. گروهي از افراد هم قبل از شروع حملات ميگرني ممكن است علائمي چون اختلالات بينايي، ديدن جرقه نور در يكي از چشم‌ها، اختلالات گوارشي و... پيدا كنند. ميگرن در 90 درصد از موارد ارثي است و هر بار از چهار تا 72 ساعت طول‌مي‌كشد.
دكتر محمدرضا وفا متخصص تغذيه و دانشيار دانشگاه علوم‌پزشكي تهران، دكتر مينا موحد ، متخصص طب سنتي و استاديار دانشگاه علوم‌پزشكي شهيد بهشتي و دكتر اميرمهدي طالب متخصص فارماكوگنوزي و عضو هيات علمي ستاد مركزي وزارت بهداشت شما را در اين زمينه راهنمايي مي‌كنند.
پزشکان معتقدند با حذف برخی مواد غذایی و اضافه کردن برخی دیگر می توان تا حد زیادی از شدت حملات میگرن کم کرد. با هم این مواد غذایی را مرور می کنیم:
1. آنتي‌اكسيدان‌ها
به گفته دكتر وفا مواد غذايي حاوي آنتي‌اكسيدان از جمله ميوه‌ها، سبزي‌ها و صيفي‌جات بهترين خوراكي‌ها براي مبتلايان به ميگرن محسوب مي‌شود. دكتر موحد نيز معتقد است، سيب و گلابي رسيده و شيرين، انجير و انگور مي‌تواند به رفع سردرد كمك كند. دكتر وفا در ادامه توضيح مي‌دهد روغن‌هاي مايع گياهي مثل روغن زيتون، ذرت، سويا، كانولا و آفتابگردان هم داراي مقادير زيادي آنتي‌اكسيدان است. اسيدهاي چرب موجود در آنها نيز اثرات ضد التهابي دارد.
البته اين موضوع بدين معنا نيست كه افراد ميگرني بايد بيشتر از ديگران روغن مصرف كنند بلكه بهتر است سهم چربي‌هاي روزانه‌شان را از اين روغن‌ها تامين كنند. توجه داشته باشيد روغن‌هاي گياهي اگر به صورت طبيعي مصرف شود اثرات مفيدتري خواهد داشت. به عبارتي نبايد از آنها براي پخت و پز يا سرخ كردن استفاده كرد بلكه بايد در سالاد يا بعد از پخت روي برنج و. . . مصرف شود.
2. ريزمغذي‌ها
امگا 3 خاصيت آنتي‌اكسيداني و ضدالتهابي دارد. منيزيم نيز ضد انقباض عروق و ضد التهاب است بنابراين هر دو در كاهش عوارض ميگرن تاثيرگذار هستند. از طرفي كلسيم، پتاسيم و منيزيم همگي از املاح داخل سلولي است و باعث تعادل آب و الكتروليت‌هاي بدن مي‌شود بنابراين دقيقا برخلاف سديم عمل مي‌كند.
درواقع سديم فشار خون را بالا مي‌برد، انقباض عروقي را زياد و ميگرن را تشديد مي‌كند. به گفته دكتر وفا كمبود ريزمغذي‌ها در جامعه بسيار شايع است و شايد لازم باشد بعضي از افراد مبتلا به ميگرن، تحت نظر پزشك از مكمل‌هاي آنها استفاده كنند. بهترين منبع خوراكي كلسيم نيز لبنيات است اما به خاطر بسپاريد افراد ميگرني نبايد از لبنيات تخميري مثل پنير، ماست چكيده و قره‌‌قوروت استفاده كنند.
3. آهن
افرادي كه علاوه بر ميگرن دچار كم‌خوني هستند حتما بايد تحت نظر پزشك از مكمل‌هاي آهن استفاده كنند چراكه كم‌خوني باعث تشديد ميگرن مي‌شود. ضعف جسماني نيز باعث پايين آمدن آستانه تحمل درد مي‌شود. حتي بعضي از اين بيماران در برابر دردهاي فرسايشي علائم روحي و رواني پيدا مي‌كنند.
4. بابونه گاوي
در كنار درمان‌هاي رايج ميگرن و داروهاي شيميايي مي‌توان از بعضي گياهان دارويي نيز استفاده كرد. به گفته دكتر طالب، يكي از داروهاي گياهي موثر در اين زمينه «تاناميگرن» نام دارد كه داراي مجوز وزارت بهداشت است و در داروخانه‌هاي رسمي كشور به فروش مي‌رسد. اين دارو از گياه «بابونه گاوي» تهيه مي‌شود. بابونه در درجه دوم خشك و در درجه سوم گرم است و تعريق را افزايش مي‌دهد.
5. دانه كتان و گندم سياه
دانه كتان از منابع غني امگا 3 به حساب مي‌آيد. دكتر طالب معتقد است که مصرف خوراكي آن به صورت روغن يا دانه پودر شده همراه با غذا مي‌تواند به كاهش دردها و حملات ميگرن كمك كند. «گندم سياه» هم سرشار از آنتي‌اكسيدان است و از آسيب رسيدن به سلول‌هاي مغزي و عصبي جلوگيري مي‌كند بنابراين قادر است التهاب و سردرد را كاهش دهد.
6. اسطوخودوس، نعناع فلفلي و ريحان
از ديگر راهكارهاي گياهي موثر بر ميگرن مي‌توان به ماساژ كف سر و ناحيه گيجگاهي با روغن‌هاي گياهي همچون اسطوخودوس، نعناع فلفلي، ريحان و همچنين بویيدن اسانس‌هاي آنها اشاره كرد. البته دكتر طالب توضيح مي‌دهد مصرف خوراكي ريحان نيز مي‌تواند به كاهش علائم ميگرن كمك كند.
7. آداب غذايي مناسب
رعايت آداب غذايي يكي ديگر از مسائل مهم در درمان سردرد است. دكتر موحد معتقد است که ايجاد نظم در ساعات غذايي، خوب جويدن، آهسته خوردن و پرهيز از مصرف مايعات همراه غذا و تا دو ساعت پس از آن براي كليه افراد به‌خصوص بيماران مبتلا به سردرد ضروري است.
توصيه‌هاي اورژانسي براي مبتلایان به ميگرن
به توصيه دكتر عليرضا ياراحـــمدي،متخصص بيماري‌هاي مغز و اعصاب در زمان وقوع حمله ميگرن، فرد بايد از خوردن و آشاميدن پرهيز كند و در همان ابتدا بلافاصله يك قرص مسكن به علاوه يك قرص ضداستفراغ مصرف كند. داروهاي ضداستفراغ مثل «متوكلوپراميد» يا «دومپريدون»گيرنده‌هاي استفراغ در مغز را بلاك مي‌كند تا احساس تهوع از بين برود.
درواقع خيلي از بيماران ميگرني اگر در چند دقيقه اول حمله ميگرن، داروي ضدتهوع و مسكن مصرف نكنند به حدي دچار استفراغ مي‌شوند كه ديگر داروي خوراكي را هم تحمل نمي‌كنند و بالا مي‌آورند. در اين صورت فقط مي‌توان از داروهاي تزريقي استفاده كرد.
ميگرن با سردرد عادي چه فرقي دارد؟!
ميگرن شايع‌ترين نوع سردرد است و بيشتر خانم‌ها گرفتار آن مي‌شوند. دكتر ياراحمدي معتقد است اين سردرد ضربان‌دار است و در يك نيمه از سر ايجاد مي‌شود. با اين حال گاهي اوقات تمام سر را هم فرا مي‌گيرد. همچنين مي‌تواند با درد چشم، ناحيه پشت گردن و گوش‌ها همراه باشد.
در بعضي موارد نيز درد آنقدر شديد است، كه فرد دچار تهوع، استفراغ و اسهال مي‌شود. گروهي از افراد هم قبل از شروع حملات ميگرني ممكن است علائمي چون اختلالات بينايي، ديدن جرقه نور در يكي از چشم‌ها، اختلالات گوارشي و... پيدا كنند. ميگرن در 90 درصد از موارد ارثي است و هر بار از چهار تا 72 ساعت طول‌مي‌كشد.
انتهای پیام/
