اعمال مشترکه ماه شعبان المعظم
اى اهل مدينه! من فرستادۀ رسول خدا صلى الله عليه و آله به سوى شما هستم؛ حضرت مىفرمايد: شعبان ماه من است؛ رحمت خدا بر كسى که در این ماه مرا يارى كند.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران به نقل از عقیق، به مناسبت حلول ماه شعبان، اعمال مشترکه این ماه را از کتاب وقایع الایام شیخ عباس قمی منتشر می نماییم.
بدان كه شعبان ماه بسيار شريفى است «1» و منسوب است به حضرت رسول خدا صلى الله عليه و آله و فضيلتش زياده از ماه رجب است «2» و «ماهى است كه زياد مىشود در آن روزى هاى بندگان از براى ماه رمضان و زينت مىكنند در آن بهشتها را» «3» و در فضيلت روزهاش روايات بسيار وارد است؛ بلكه روايت شده كه روزه شعبان براى كسى كه مرتكب خون حرام شده باشد، نفع مىبخشد او را. «4»
سيّد از براى روزه هر روز اين ماه، فضيلتى روايت كرده است. «5»
بالجمله، اعمال مشتركه اين ماه چند امر است:
1. در هر روزى هفتاد مرتبه بگويد: «أستَغفِرُ اللهَ وَأسألُهُ التَوبة». «6»
2. در هر روز، هفتاد مرتبه بگويد: «أستَغفِرُ اللهَ الذي لا إلهَ إلّاهُوَ الرَحمنُ الرَحيمُ، الحَيُ القَيّومُ وَأتوبُ إلَيهِ». «7»
در بعضى روايات: «الحيُّ القيّوم» پيش از «الرحمنُ الرحيمُ» «8» است و عمل به هر دو خوب است. و از روايات استفاده مىشود كه بهترين دعاها و اذكار در اين ماه، استغفار است.
3. در هر روز، در وقت زوال و در شب نيمه، اين صلوات را بخواند:
«اللهُمَّ صَلِّ عَلى مُحمّدٍ وَآلِ محمّدٍ شجرة النبوّة» «9» إلخ.
4. مناجات با خدا؛ در اين ماه به اين مناجات كه از حضرت امير و ائمّه عليهم السلام روايت شده كه در ماه شعبان مىخواندند: «اللهُمَّ صَلِّ على مُحَمَّدٍ وَآلِ محمّد وَاسْمَع دُعائي» «10» إلخ.
5. تصدّق كند در اين ماه اگر چه به نصف دانه خرما باشد، تا حق تعالى بدن او را به آتش جهنم حرام گرداند. و روايت است كه «بهترين اعمال در اين ماه، تصدّق كردن و طلب آمرزش نمودن است». «11»
6. در مجموع اين ماه، هزار مرتبه بگويد: «لا إلهَ إلّاالله وَلا نَعبُدُ إلّاإيّاهُ مُخلِصينَ لَه الدين وَلَو كَرِهَ المُشرِكون» كه ثوابِ بسيار دارد؛ از جمله آنكه عبادت هزار ساله در نامه عملش نوشته شود. «12»
7. دوشنبه و پنجشنبه اين ماه را روزه بگيرد كه بر آورده شود از او بيست حاجت دنيا و بيست حاجت از حاجت هاى آخرت. «13»
8. در هر پنجشنبه اين ماه، دو ركعت نماز گزارد در هر ركعت بعد از حمد صد مرتبه توحيد بخواند و بعد از سلام صد مرتبه صلوات بفرستد «14» و روزهاش نيز فضيلت دارد و روايت است كه: در هر روز پنجشنبه ماه شعبان زينت مىكنند آسمانها را، پس ملائكه عرض مىكنند: خداوندا! بيامرز روزه داران اين روز را و دعاى ايشان مستجاب گردان. «15»
9. در اين ماه، صلواتِ بسيار بفرستد. «16»
10. آنكه از روز جمعه آخر ماه تا بقيه ماه بسيار بگويد: «اللهُمَّ إنْ لَم تَكُنْ غَفَرتَ لَنا فيما مَضى مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فيما بَقِيَ مِنهُ». «17»
ذكر ايام و ليالى ماه شعبان
شب اوّل
چون هلال را ديد دعاى هلال را بخواند و هفت مرتبه سوره حمد را فراموش نكند و نيّت روزه اين ماه كند و ياد آورد زمان پيغمبر را كه: چون آن حضرت، هلال شعبان را مىديد، امر مىفرمود ندا كننده را كه ندا كند در ميان مردم كه اى اهل مدينه! من رسولم از جانب رسول خدا صلى الله عليه و آله به سوى شما و مىفرمايد كه شعبان ماه من است، خدا رحمت كند كسى را كه يارى كند مرا بر ماه من.
اميرالمؤمنين عليه السلام فرموده كه از من فوت نشد روزه شعبان از زمانى كه شنيدم منادى رسول خدا، اين ندا مىكند و تا زنده هستم از من فوت نخواهد شد، ان شاء الله. «18»
سيّد از براى اين شب چند نماز نقل كرده است:
اوّل، صد ركعت به حمد و توحيد يك مرتبه و بعد از فراغ، هفتاد مرتبه سوره حمد؛ «19»
دوم، دوازده ركعت به حمد وتوحيد پنج مرتبه؛
سوم، دو ركعت، در هر ركعت بعد ازحمد سى مرتبه توحيد و بعد از سلام بگويد:
«اللهُمَّ هذا عَهدي عِندَك يَومَ القِيامة». «20»
چهارم، دو ركعت نماز كند در هر ركعت بعد از حمد يازده مرتبه توحيد. و اين نماز را در شب دوم و سوم اين ماه نيز بخواند وروزهاى اين شبها را هم روزه بگيرد. «21»
پی نوشت:
(1). امالى صدوق، ص 75، مجلس 7، ح 1؛ اقبال الأعمال، ج 3، ص 292، باب 9، فصل 5.
(2). زاد المعاد، ص 45.
(3). امالى صدوق، ص 75، مجلس 7، ح 1؛ اقبال الأعمال، ج 3، ص 292، باب 9، فصل 5.
(4). مصباح المتهجّد، ص 826.
(5). رك: اقبال الأعمال، ج 3، ص 290- 292، باب 6، فصل 4
(6). زاد المعاد، ص 49.
(7). اقبال الأعمال، ج 3، ص 295، باب 9، فصل 8.
(8). اقبال الأعمال، ج 3، ص 295، باب 9، فصل 8.
(9). اقبال الأعمال، ج 3، ص 350- 353، باب 9، فصل 55.
(10). اقبال الأعمال، ج 3، ص 295- 299، فصل 10.
(11). اقبال الأعمال، ج 3، ص 294، فصل 8.
(12). اقبال الأعمال، ج 3، ص 294، باب 9، فصل 9؛ زاد المعاد، ص 56.
(13). اقبال الأعمال، ج 3، ص 301، باب 9، فصل 11.
(14). اقبال الأعمال، ج 3، ص 301، باب 9، فصل 11.
(15). اقبال الأعمال، ج 3، ص 301، فصل 11.
(16). زاد المعاد، ص 49.
(17). اقبال الأعمال، ج 1، ص 42، باب 3، فصل 2.
(18). مصباح المتهجّد، ص 825؛ اقبال الأعمال، ج 3، ص 288، فصل 2؛ زاد المعاد، 45- 46.
(19). در مصدر به جاى هفتاد مرتبه بعد از فراغ پنجاه مرتبه ذكر شده است؛ زاد المعاد، ص 85
(20). وروي عن النبي صلى الله عليه و آله: مَن صلّى هذين الركعتين كذلك حفظ من إبليس وجُنودِهِ وأعطاهُ الله ثوابَ الصِدّيقين. (منه)
(21). اقبال الأعمال، ج 3، ص 289- 290، باب 9، فصل 3.
وقايع الايام، ص: 491-494
بدان كه شعبان ماه بسيار شريفى است «1» و منسوب است به حضرت رسول خدا صلى الله عليه و آله و فضيلتش زياده از ماه رجب است «2» و «ماهى است كه زياد مىشود در آن روزى هاى بندگان از براى ماه رمضان و زينت مىكنند در آن بهشتها را» «3» و در فضيلت روزهاش روايات بسيار وارد است؛ بلكه روايت شده كه روزه شعبان براى كسى كه مرتكب خون حرام شده باشد، نفع مىبخشد او را. «4»
سيّد از براى روزه هر روز اين ماه، فضيلتى روايت كرده است. «5»
بالجمله، اعمال مشتركه اين ماه چند امر است:
1. در هر روزى هفتاد مرتبه بگويد: «أستَغفِرُ اللهَ وَأسألُهُ التَوبة». «6»
2. در هر روز، هفتاد مرتبه بگويد: «أستَغفِرُ اللهَ الذي لا إلهَ إلّاهُوَ الرَحمنُ الرَحيمُ، الحَيُ القَيّومُ وَأتوبُ إلَيهِ». «7»
در بعضى روايات: «الحيُّ القيّوم» پيش از «الرحمنُ الرحيمُ» «8» است و عمل به هر دو خوب است. و از روايات استفاده مىشود كه بهترين دعاها و اذكار در اين ماه، استغفار است.
3. در هر روز، در وقت زوال و در شب نيمه، اين صلوات را بخواند:
«اللهُمَّ صَلِّ عَلى مُحمّدٍ وَآلِ محمّدٍ شجرة النبوّة» «9» إلخ.
4. مناجات با خدا؛ در اين ماه به اين مناجات كه از حضرت امير و ائمّه عليهم السلام روايت شده كه در ماه شعبان مىخواندند: «اللهُمَّ صَلِّ على مُحَمَّدٍ وَآلِ محمّد وَاسْمَع دُعائي» «10» إلخ.
5. تصدّق كند در اين ماه اگر چه به نصف دانه خرما باشد، تا حق تعالى بدن او را به آتش جهنم حرام گرداند. و روايت است كه «بهترين اعمال در اين ماه، تصدّق كردن و طلب آمرزش نمودن است». «11»
6. در مجموع اين ماه، هزار مرتبه بگويد: «لا إلهَ إلّاالله وَلا نَعبُدُ إلّاإيّاهُ مُخلِصينَ لَه الدين وَلَو كَرِهَ المُشرِكون» كه ثوابِ بسيار دارد؛ از جمله آنكه عبادت هزار ساله در نامه عملش نوشته شود. «12»
7. دوشنبه و پنجشنبه اين ماه را روزه بگيرد كه بر آورده شود از او بيست حاجت دنيا و بيست حاجت از حاجت هاى آخرت. «13»
8. در هر پنجشنبه اين ماه، دو ركعت نماز گزارد در هر ركعت بعد از حمد صد مرتبه توحيد بخواند و بعد از سلام صد مرتبه صلوات بفرستد «14» و روزهاش نيز فضيلت دارد و روايت است كه: در هر روز پنجشنبه ماه شعبان زينت مىكنند آسمانها را، پس ملائكه عرض مىكنند: خداوندا! بيامرز روزه داران اين روز را و دعاى ايشان مستجاب گردان. «15»
9. در اين ماه، صلواتِ بسيار بفرستد. «16»
10. آنكه از روز جمعه آخر ماه تا بقيه ماه بسيار بگويد: «اللهُمَّ إنْ لَم تَكُنْ غَفَرتَ لَنا فيما مَضى مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فيما بَقِيَ مِنهُ». «17»
ذكر ايام و ليالى ماه شعبان
شب اوّل
چون هلال را ديد دعاى هلال را بخواند و هفت مرتبه سوره حمد را فراموش نكند و نيّت روزه اين ماه كند و ياد آورد زمان پيغمبر را كه: چون آن حضرت، هلال شعبان را مىديد، امر مىفرمود ندا كننده را كه ندا كند در ميان مردم كه اى اهل مدينه! من رسولم از جانب رسول خدا صلى الله عليه و آله به سوى شما و مىفرمايد كه شعبان ماه من است، خدا رحمت كند كسى را كه يارى كند مرا بر ماه من.
اميرالمؤمنين عليه السلام فرموده كه از من فوت نشد روزه شعبان از زمانى كه شنيدم منادى رسول خدا، اين ندا مىكند و تا زنده هستم از من فوت نخواهد شد، ان شاء الله. «18»
سيّد از براى اين شب چند نماز نقل كرده است:
اوّل، صد ركعت به حمد و توحيد يك مرتبه و بعد از فراغ، هفتاد مرتبه سوره حمد؛ «19»
دوم، دوازده ركعت به حمد وتوحيد پنج مرتبه؛
سوم، دو ركعت، در هر ركعت بعد ازحمد سى مرتبه توحيد و بعد از سلام بگويد:
«اللهُمَّ هذا عَهدي عِندَك يَومَ القِيامة». «20»
چهارم، دو ركعت نماز كند در هر ركعت بعد از حمد يازده مرتبه توحيد. و اين نماز را در شب دوم و سوم اين ماه نيز بخواند وروزهاى اين شبها را هم روزه بگيرد. «21»
پی نوشت:
(1). امالى صدوق، ص 75، مجلس 7، ح 1؛ اقبال الأعمال، ج 3، ص 292، باب 9، فصل 5.
(2). زاد المعاد، ص 45.
(3). امالى صدوق، ص 75، مجلس 7، ح 1؛ اقبال الأعمال، ج 3، ص 292، باب 9، فصل 5.
(4). مصباح المتهجّد، ص 826.
(5). رك: اقبال الأعمال، ج 3، ص 290- 292، باب 6، فصل 4
(6). زاد المعاد، ص 49.
(7). اقبال الأعمال، ج 3، ص 295، باب 9، فصل 8.
(8). اقبال الأعمال، ج 3، ص 295، باب 9، فصل 8.
(9). اقبال الأعمال، ج 3، ص 350- 353، باب 9، فصل 55.
(10). اقبال الأعمال، ج 3، ص 295- 299، فصل 10.
(11). اقبال الأعمال، ج 3، ص 294، فصل 8.
(12). اقبال الأعمال، ج 3، ص 294، باب 9، فصل 9؛ زاد المعاد، ص 56.
(13). اقبال الأعمال، ج 3، ص 301، باب 9، فصل 11.
(14). اقبال الأعمال، ج 3، ص 301، باب 9، فصل 11.
(15). اقبال الأعمال، ج 3، ص 301، فصل 11.
(16). زاد المعاد، ص 49.
(17). اقبال الأعمال، ج 1، ص 42، باب 3، فصل 2.
(18). مصباح المتهجّد، ص 825؛ اقبال الأعمال، ج 3، ص 288، فصل 2؛ زاد المعاد، 45- 46.
(19). در مصدر به جاى هفتاد مرتبه بعد از فراغ پنجاه مرتبه ذكر شده است؛ زاد المعاد، ص 85
(20). وروي عن النبي صلى الله عليه و آله: مَن صلّى هذين الركعتين كذلك حفظ من إبليس وجُنودِهِ وأعطاهُ الله ثوابَ الصِدّيقين. (منه)
(21). اقبال الأعمال، ج 3، ص 289- 290، باب 9، فصل 3.
وقايع الايام، ص: 491-494
