به گزارش خبرنگا ر باشگاه خبرنگاران اصفهان، با بررسی نتایج تاریخ نهضت های ادبی و هنری این نكته مشخص می شود كه اگر در شكل گیری آن نهضت ها اصفهانی پیشقدم نبوده لكن دستی در كار داشته است.

طبع لطیف و ذوق سلیم به همراه روح اختراع و ابتكار مردم اصفهان باعث شده تا هر جنبش و نهضتی چون به اصفهان می رسد در مدتی اندك به وسیله اصفهانی و در زیردست او كامل تر شود.

با استقرار اسلام و شكل گیری تمدن اسلام، اصفهان نیز همچون بغداد و ری و دمشق و بخارا جایگاهی والا یافت.

در قرون متمادی بعد ار اسلام اصفهان همواره منشاء خدمات فراوان به علوم و اندیشه های اسلامی بود.

 در دوران آل بویه با تشویقات بزرگانی چون ابن عمید كاتب و صاحب بن عباد ستارگانی در آسمان علم و ادب و فقه و سایر علوم اصفهان درخشیدن گرفتند. كه تا قرنها اندیشه های آنان روشنی بخش دنیای اسلام بود.

در دوران سلجوقیان به همت سلاطین این خاندان و دولتمردان دانشمندی همچون خواجه نظام الملك طوسی و دیگرامیران و اعیان این دولت اصفهان به صورت یكی از بلاد آباد و با عظمت دنیا درآمد و نظامیه اصفهان به عنوان یكی از نهادهای بزرگ به تربیت دانشمندان و علما پرداخت. 

در طول این 7 قرن اصفهان به چنان جایگاهی دست یافت و به آن حد از منزلت رسید كه این شهر را قبه الاسلام و دارالعلم و خیرالبلاد نامیدند.

با حمله مغول و بعد از آن یورش تیموریان شهر اصفهان نیز همانند بسیاری از شهرهای كشور ما ویرا ن شد و بر اثر تهاجم این دو قوم خونخوار شمار زیادی از دانشمندان و شاعران و ادباء و فقهای بزرگ به شهادت رسیدند و یا از اصفهان مهاجرت كردند اما چراغ علم در این شهر بزرگ خاموش نشد. و بزرگانی مانند بابا ركن الدین و بابا قاسم اصفهانی به آموزش و تعلیم و تعلم پرداختند.از اوائل قرن دهم قمری، صفویه به قدرت رسیدند و در حدود یك قرن بعد اصفهان پایتخت ایران شد و نزدیك 140 سال مركز كشور بود.

در این مدت ضمن احداث بناهای بی شمار مدارس فراوانی نیز تاسیس شد و نهادهای آموزش معروفی همچون مدرسه نیم آورد و كاسه گران و ملا عبدالله و چهار باغ و جده بزرگ و جده كوچك هریك به منزله بزرگترین دانشكده الهیات عصر خود به شمار رفتند و بزرگان فراوانی در آنها تحصیل كردند و به تربیت شاگردان برجسته پرداختند.

نهضت بزرگ علمی عصر صفویه آنچنان گسترش یافت كه تا عراق و شام اثر مستقیم گذاشت. دانشمندانی مانند شیخ بهایی، میرداماد ملاصدرا، میرفندرسكی و فقهای نامدار و برجسته ای چون شیخ لطف الله جبل عاملی، میرزا رفعیا، آقا حسین خوانساری، مجلسی اول و دوم شهر اصفهان را به شهرتی رساندند كه نام آن با انواع علوم و فنون متداول آن عصر همراه و عجین گشت.با حمله افغانها و سقوط سلسله صفویه اوضاع اصفهان بحرانی شد و برخی از دانشمندان و علمائی كه در اصفهان بودند كشته شدند و عده ای نیز ناچار به مهاجرت شدند و شهر اصفهان از آن همه عظمت عاری گشت.

در دوره افشار و زند و قاجار به سبب تغییر پایتخت و ناآرامی اوضاع و بی لیاقتی حكام، شهر اصفهان نتوانست مقامی را كه در دوران صفویه داشت به دست آورد. نهضت مشروطیت علاقه و توجه مردم را به تعلیم و تعلم برانگیخت. مردم اصفهان نیز پای به پای شركت در انقلاب مشروطیت به تأسیس مدارس اقدام كردند.

انتهای پیام/س