از سوی دیگر درآمد کلیه موزه‌ها ابتدا به خزانه واریز و دوباره میان موزه‌های مختلف اعم از پربازدیدها و کم بازدیدها براساس نیاز توزیع می‌شود. رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ضمن بیان فرآیند واریز درآمد موزه‌های کشور به خزانه، از بازگشت بیش از ۷۰ درصد این درآمد در سال ۹۳ به موزه‌ها و اماکن تاریخی خبر داد.

ثبت ۶۸ میلیون نفر- بازدید نوروزی از موزه‌ها

مسعود سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در توضیح میزان دخل و خرج موزه‌های کشور به خبرنگار مهر گفت: برخی از موزه‌ها درآمد زیادی دارند و برخی دیگر درآمد کمتر. وظیفه ما این است که توازن برقرار کرده و از محل درآمدی که از خزانه به موزه‌ها برگشت داده می‌شود، به موزه‌هایی بدهیم که کمتر بازدیدکننده داشتند تا بتوانند به اوضاعشان رسیدگی کنند.

سلطانی‌فر همچنین تعداد بازدیدهای انجام شده از موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی در ایام نوروز را ۶۸ میلیون نفر - بازدید اعلام کرد که نسبت به سال گذشته ۱۴۱ درصد رشد داشته است و افزود: این تعداد به معنای فروش بلیت نیست. چون برخی از موزه‌ها رایگان هستند از طرف دیگر تعداد بازدید از اماکن مذهبی و تاریخی که توسط سازمان اوقاف داده می‌شود، در این آمار گنجانده شده این درحالی است که بلیتی برای دیدن مراکز مذهبی و بقاع متبرکه گرفته نمی‌شود. ضمن اینکه هنوز میزان درآمد حاصل از فروش بلیت های نوروزی تجمیع نشده است. ولی به محض جمع آوری آمار، این رقم را اعلام می کنیم.

درآمد ۴۰ میلیاردی موزه‌ها و اماکن تاریخی

محمدرضا کارگر مدیرکل امور موزه‌های کشور هم در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: كل بودجه موزه‌ها یعنی موزه‌های دولتی از طریق سازمان‌های مربوطه تامین می‌شوند. موزه‌هایی هم هستند که زیر نظر دولت‌اند. این موزه‌ها نیز درآمد دارند. طبق قانون سازمان مربوطه باید زمان تصویب و تعیین بودجه را پیش‌بینی کند و اینکه سال آینده چقدر درآمد خواهد داشت.

کارگر ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی درآمد حاصل از موزه‌ها و اماکن تاریخی مانند تخت جمشید و پاسارگاد را برای سال ۹۳ حدود ۴۰ میلیارد تومان پیش‌بینی کرده بود. یعنی سازمان پیش‌بینی می‌کند که تا سقف ۴۰ میلیارد تومان به خزانه دولت ریخته شود، سپس برنامه‌ریزی خواهد شد که این بودجه چطور بین موزه‌ها تقسیم شود.

وی افزود: کل درآمد حاصل از بازدید بناها، محوطه‌ها و موزه‌های کشور در سال گذشته ۴۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. که ۷۰ درصد آن ۲۸ میلیارد تومان می‌شود. این هزینه به شکل های مختلف باید به موزه‌ها اختصاص داده شود. بنابراین ۷۰ درصد از درآمدی که کسب کردند به خودشان تخصیص داده می شود.

۳۰ درصد درآمد موزه‌ها به بناهای کم درآمد اختصاص می یابد

برگشت درآمدهای داده شده به خزانه دولت طبق موافقت نامه بین سازمان میراث فرهنگی با سازمان مدیریت و برنامه ریزی انجام می‌شود به این ترتیب نیمی از آن شامل هزینه های عمرانی و نیم دیگر شامل هزینه‌های جاری است.  

در این باره، سمیع الله حسینی مکارم توضیحات بیشتری به خبرنگار مهر داد و بودجه‌ای که از محل درآمد همه بناهای تاریخی و فرهنگی به خزانه دولت در سال ۹۳ واریز شده را ۳۱ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان اعلام کرد و گفت: در این سال با کسر یک میلیارد تومان، ۳۰ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان به سازمان میراث فرهنگی از محل خزانه برگشت داده شد که شامل ۱۵ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان هزینه‌های جاری و ۱۵ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان هزینه های عمرانی بود.

وی افزود: ما هم این پول را به حساب اداره‌های کل میراث فرهنگی در استانها واریز کردیم تا آنها به محوطه های تاریخی و ابنیه اختصاص دهند. اختصاص این هزینه شامل ۷۰ درصد از درآمدی می‌شود که هر موزه و یا محوطه تاریخی کسب کرده بود و ۳۰ درصد باقی مانده در اختیار اداره کل استانهاست تا به موزه‌هایی بدهد که درامد کمی داشته و یا نیاز فوری به بودجه دارند.

مراکز تاریخی و موزه‌های پردرآمد کدامند؟

حسینی مکارم و کارگر هر دو در گفتگو با خبرنگار مهر مجموعه تخت جمشید، کاخ موزه‌های تهران و مجموعه‌های تاریخی اصفهان را پربازدیدترین موزه‌ها و بناهای تاریخی دانسته که بیشترین درآمد را از محل فروش بلیت کسب کرده‌اند.

بازگشت درآمد موزه‌ها و بناهای تاریخی از محل فروش بلیت به خودشان تا همین چند سال پیش انجام نمی‌شد آنها مجبور بودند درآمدی که کسب کرده اند را به خزانه دولت بدهند. اما بازگشت درآمد به خودشان باعث شده در دو سال اخیر باعث شده تا موزه ها پولدارتر از قبل شوند ضمن اینکه نرخ بلیت‌ها نیز افزایش یافت.

چرا که طبق مصوبه دولت در سال ۹۱ سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مجاز شد برای دریافت ورودیه اماکن و بناهای تاریخی، فرهنگی، طبیعی و موزه‌های تحت پوشش خود برحسب اهمیت، موقعیت و آثار موجود در آنها اقدام کند. بر این اساس، ورودیه موزه ملی ایران، موزه‌های منطقه‌ای، کاخ موزه‌ها و آثار تاریخی(غیرمنقول) ثبت جهانی و شاخص برای بازدیدکنندگان داخلی حداکثر به مبلغ ۲۰ هزار ریال و برای بازدیدکنندگان خارجی حداکثر به مبلغ ۱۵۰هزار ریال تعیین شد.

همچنین ورودیه موزه‌های محلی، استانی و سایر آثار تاریخی (غیر منقول) برای بازدیدکنندگان داخلی به مبلغ ۱۵هزار ریال و برای بازدیدکنندگان خارجی حداکثر به مبلغ ۱۰۰ هزار ریال است. درحالی که این نرخ برای گردشگران داخلی و خارجی تا قبل از سال ۹۱ تنها ۵۰۰ تا هزار تومان بود.

اکنون باید دید با توجه به گرانی بلیت موزه ها و اماکن تاریخی و بازگشت ۷۰ درصدی درآمدها به خودشان چه تغییری در روند فعالیت ها، مرمت بناها و به روز شدن آنها انجام می شود. آیا همچنان موزه داران به فعالیت های پیشین خود ادامه می دهند و یا از محل این درآمد موزه هایشان را از رخوت خارج خواهند کرد؟