تاکنون مجتمع‌های سوخت تولیدی در کشور، مجتمع‌های مورد نیاز راکتورهای تحقیقاتی بوده و شامل راکتورهای قدرت نمی‌گردید.

مجتمع‌های سوخت راکتورهای قدرت به دلیل مسائل فنی و ایمنی از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار بوده که دستیابی به دانش و تکنولوژی تولید آ‌ن‌ها نیازمند تلاش علمی مداوم در رشته‌ها مختلف علوم از قبیل مکانیک، فیزیک، متالوژی، شیمی، هسته‌ای و....می‌باشد. به همین دلیل دانش فنی تولید آن‌ها در اختیار کشورهای محدودی بوده و تکنولوژی‌های مربوطه نیز منتشر نمی‌گردد و از جمله فناوری‌های سودمند از دیدگاه صادرات فناوری شناخته می‌شود.

سازمان انرژی اتمی ایران بر اساس برنامه کلاس دستیابی به فناوری تولید سوخت درکشور از سال 1389 پروژه مطالعه،تحقیق و تدوین دانش فنی تولید مجتمع‌های سوخت راکتورهای هسته‌ای قدرت را آغاز نمود تا بتواند به یاری خداوند، سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر را پس از اتمام تعهدات طرف قرار داد در کشور تولید و تامین نماید.

هم اکنون پس از گذشت 5سال از شروع پروژه، نمونه سوخت آزمایشی نیروگاه‌های قدرت با تکیه بر توان علمی و فنی داخلی و بر اساس مطالعه، طراحی، انجام آزمایشات مختلف و بهره گیری از روش‌های متنوع کسب، تدوین و تثبیت دانش و پس از انجام تست‌های کنترل کیفی مربوطه، تولید  گردید.

مجتمع‌های سوخت آزمایشی مجتمع‌هایی هستند که از دیدگاه تکنولوژی تولید و مشخصات فنی کاملا مشابه مجتمع‌های اصلی بوده و تنها تفاوت آن‌ها استفاده از قرص‌های سربی به جای قرص اورانیومی در داخل غلاف سوخت می‌باشد. در حقیقت مراحل پیش راه اندازی و تست‌های راکتورهای هسته‌ای با این نوع سوخت‌ها جهت حصول اطمینان از عملکرد راکتور انجام می‌پذیرد و پس از اطمینان از عملکرد کلیه بخش‌های راکتور، سوخت اصلی وارد راکتور می‌گردد، درکنار این موفقیت بزرگ، دستیابی به تولید قرص سوخت اورانیومی با کیفیت مطلوب امکان تولید مجتمع سوخت اصلی را به آسانی و صرفا با جایگزینی قرص اورانیومی به جای قرص سربی فراهم نموده است.

مجتمع سوخت تولدی شده، قابل استفاده در نیروگاه‌های قدرت بوده و بدین ترتیب دانش فنی و خط تولید سوخت این نیروگاه درکشور تدوین و تثبیت گردید. با تولید مجتمع سوخت مذکور، به  عنوان اولین مجتمع سوخت قدرت و دستیابی به تکنولوژی آن، تولید انواع مجتمع‌های مشابه میسر گردیده است.

شایان ذکر است که تمامی مراحل اجرای پروژه از قبیل مطالعه، طراحی، انجام آزمایشات، شناخت فرآیند ساخت  اجزا، ساخت تجهیزات، احداث خط تولید، کنترل کیفی ومونتاژ سوخت با تکیه بر توان داخلی کشور از جمله متخصصین توانمند و پیمانکاران با تجربه داخلی صورت گرفته است.

دانش به دست آمده علاوه بر استفاده در تولید مجتمع‌های سوخت می‌تواند باعث پویایی و پیشرفت سایر صنایع داخلی گردد.

این مجتمع مشتمل بر سه بخش اصلی می‌باشد:

1-بخش مرکزی

2-مجموعه نازل فوقانی

3-مجموعه نازل زیرین

1-بخش مرکزی مجتمع سوخت:

مهمترین جزء بخش مرکزی مجتمع، میله‌های سوخ می‌باشد، این میله‌ها از غلاف هایی با ‌آلیاژ زیرکونیوم‌ حاوی قرص‌های سوخت، پلاگ‌های  دو طرف میله و فنر فشاری قرص‌های سوخت تشکیل شده است، علاوه بر این بخش مرکزی مجتمع شامل شبکه‌های فاصله انداز، کانال‌های راهنما، بوش‌های تنظیم فاصله و بوش‌های قفل کننده می‌باشد. کلیه این قطعات از آلیاژ زیرکونیوم و طی فرآیند‌های پیچیده شکل دهی، جوشکاری و برشکاری تولید و پس از مونتاژ، اسکلت مجتمع سوخت را تشکیل می دهند.

2-مجموعه نازل فوقانی:

این مجموعه از تعدادی قطعه از جنس فولاد زنگ نزن همراه با فنرهای فشاری مجتمع سوخت تشکیل شده است، نازل فوقانی به انتهای بالای مجتمع سوخت، از طریق بوش‌های قفل کننده به  کانال‌های راهنما متصل شده و در موقع حمل به صورت عمودی وزن کل مجتمع سوخت را تحمل می‌نماید.

3-مجموعه نازل زیرین:

مجتمع سوخت در قلب راکتور بر روی نازل زیرین استقرار می‌یابد این بخش شامل قطعات کاپ و تیغه‌های هدایت کننده جریان و پین تعیین موقعیت می‌باشد که طی عملیات ریخته گری، ماشین کاری و جوشکاری تولید می‌گردد.

پس از تولید و آماده سازی کلیه قطعات مورد نیاز، طی مراحل بازرسی و کنترل‌های پیچیده این اقلام، عملیات مونتاژ مجتمع‌ سوخت آغاز می‌گردد. این عملیات شامل جوشکاری پلاگ‌ها دو سر میله‌های سوخت، مونتاژ کانال‌های راهنما، اسکلت، میل‌های سوخت، جوشکاری نازل زیرین، مونتاژ نازل فوقانی و نهایتا لاک زدایی و شستشوی پایانی مجتمع سوخت می‌باشد.

در مراحل مونتاژ کلیه عملیات پیچیده کنترل کیفی حین فرآیند تولدی توسط تجهیزات ویژه خط تولدی انجام می‌گردد. پس از تولید نهایی و انجام تست‌های کنترلی پایانی، مجتمع سوخت بسته بندی و به محل نیروگاه‌های قدرت حمل می‌گردد.

انتهای پیام/