به گزارش
خبرنگار حوزه محیط زیست باشگاه خبرنگاران: ایرانیان از دیرباز پس از دوازده روز جشن گرفتن و شادی کردن در ایام نوروز که به یاد دوازده ماه سال است، روز سیزدهم نوروز را که روز فرخندهای است به باغ و صحرا میرفتند و روز خود را در دل طبیعت میگذراندند و به این ترتیب دوره نوروز را به پایان و فعالیتهای روزمره خود را از نو شروع میکردند.
***قدمت سیزده بدر
یک خلا دراز مدت در خصوص بررسی دیرینگی جشن سیزده بدر در اسناد و منابع مکتوب وجود دارد. در همین راستا برخی پژوهشگران معتقدند که این جشن و دیرینگیاش بیش از یک یا دو سده ندارد. اما برخی دیگر معتقدند به موجب وجود کتیبههای باستانی سومری و بابلی آیینهای سال نو در سومر و در بابل با نامهای دیگری وجود داشته است بدین ترتیب سیزده بدر دارای سابقهای بالغ بر چهار هزار ساله است.
**برگزاری سیزده بدر
سیزده بدر به دلایل مختلفی برگزار میشود که از جمله آن میتوان به اینکه آخرین روز از جشنهای نوروزی است و همان گونه که بیش از این گفته شد سابقهای بالغ بر چهار هزار سال دارد و در این روز عملا نیمسال دوم زراعی آغاز میشد و در آخر اینکه سیزدهم فروردین، نخستین "تیشتر روز" سال است، اشاره کرد.
**برگزاری مراسم خاص درسیزدهمین روز سال نو
بخشی از آیین سیزده به در را، باورهایی تشکیل میدهد که به نوعی با "تقدیر و سرنوشت" درپیوند است، نمونهای از این باورها عبارت است از : فال گوش ایستادن، فال گیری (به ویژه فال کوزه)، گره زدن سبزه و بخت گشایی (به ویژه در سمرقند و بخارا رایج است) و نمونههای بسیار دیگر در همین راستا بازیهای گروهی، خواندن ترانه به صورت دسته جمعی، گردآوری گیاهان صحرایی، خوراک پزیهای عمومی، بادبادک پرانی، سوار کاری، نمایشهای شاد، آب پاشی و آب بازی بخشی دیگر از آیینهای سیزده به در است.
**ارتباط بین سیزده به در نحس بودن این روز
درباورهای کهن ایرانی هریک از روزهای ماه خورشیدی مرتبط با یکی از ایزدان است و تمامی روزهای سال خجسته و فرخنده هستند. نحس بودن عدد سیزده، ارتباطی با فرهنگ ایرانی ندارد و متعلق به جوامع غربی و اروپایی است و پس از آشنایی و گسترش روابط ایرانیان با اروپاییان از عصر صفوی به بعد، به ایران راه یافته است. البته باور به نحس بودن عدد 13 علی رغم پیشرفتهای همه جانبهی علمی و تکنولوژیکی هنوز هم در غرب متداول است و ما ایرانیان با اینکه سخنان فراوانی دربارهی نحس بودن عدد سیزده شنیدهایم باید بدانیم که چنین باوری در نزد عموم مردم رواج چندانی ندارد.
البته عدد سیزده نزد ایرانیان و جوامع کهن، بخاطر خاصیت بخش ناپذیری آن، عددی "بدقلق" شناخته شده است و این درحالی است که عدد 12 از قابلیت بخش پذیری بسیار بالایی برخوردار است و هنگام بیان کردن عدد13 را به زبان نیاورده و درعوض از لغظ 12+1 استفاده میشود.
**انتخاب سیزده به در به عنوان روز طبیعت
اما انتخاب سیزده به در، برای جشن ایرانیان، نه به دلیل نحس بودن آن بلکه به دلیل اینکه روز سیزدهم هر ماه خورشیدی در گاه شماری ایرانی مختص ایزد "نیشتر" ایزد آورندهی باران و سال خوب است در همین راستا ایرانیان این روز ار برای خجستگی بسیار آن انتخاب کردهاند و اینکه در برخی نواحی نیز که سیزده به در را در روز چهارشنبه برگزار میکنند هم به همین دلیل بوده است چراکه روز چهارشنبه در ایران باستان با نام "نیشترشید" شناخته میشد که در نتیجه پیوندی میان چهارشنبه و روز سیزدهم فروردین ماه بود.
**سیزده بدر و احترام به طبیعت
بسیاری از ایرانیان در گذشته سبزههای نوروزی خود را دراین روز به صحرا میبردند و برای احترام به زمین و گیاه آن را در آغوش زمین میکاشتند و این روز در کنار یکدیگر و با برگزاری بسیاری از بازیها و سرگرمیهایی که هیچ صدمهای به محیط اطراف و طبیعت وارد نمیکرد، میگذراندند اما متاسفانه امروزه ما سبزههای کاشته شده را دراین روز به سوی یکدیگر پرتاب میکنیم و تکه تکهاش میکنیم، سیزدهمین روز از فروردین ماه برای گذشتگان ما، روزی برای ستایش و دعا برای طلب باران فراوان در سال پیش رو، برای گرامیداشت و پاکیزگی طبیعت و مظاهر آن و زیست بوم مقدس آنها بوده است و درحالی که امروزه شاهد هستیم این روز به روز ویرانی و تباهی طبیعت تبدیل شده است.
در پایان از همه هموطنان عزیز در سرتاسر ایران عزیز درخواست داریم در این روز از اقداماتی که منجر به آلودگی و تخریب محیط زیست اطراف میشود پرهیز کنند چراکه همه میدانیم احترام به طبیعت احترام به زندگی و احترام به زندگی، احترام به خالق یکتا است.