هر شب با قرآن/ کیفیت مهم‌تر است یا کمّیت؟!
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی گزیده، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛
او کسی است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز (دوران) آفرید و عرش (حکومت) او بر آب قرار داشت، تا شما را بیازماید که کدام یک نیکوکارترید و اگر بگویی که شما پس از مرگ زنده خواهید شد، همانا کفّار خواهند گفت: این نیست مگر سحری آشکار.
◄مراد از شش روز در آیه، شش مرحله و دوران است. زیرا در ابتدای آفرینش، خورشیدی نبود تا شب و روزی باشد.
◄کلمهٔ «عَرش» به سقف و مکان مسقّف و داربست و همچنین به تختِ بلند و بزرگ پادشاهان اطلاق می‌شود و گاهی به عنوان کنایه از قدرت بکار رفته است. مثلاً می‌گویند: فلانی بر تخت نشست، یا آنکه فلانی را از تخت پائین کشیدند، یعنی قدرتش از بین رفت.
◄◄سؤال: این آیه، هدف خلقت را آزمایش انسان می‌داند، «لیَبلوَکم» ولی آیات دیگر امور دیگری را بیان کرده‌اند، چگونه است؟
◄◄پاسخ: هدف‌ها در طول یکدیگر و به صورت مرحله‌ای است، چنانکه شخمِ زمین برای کشت است و کشت برای گندم و گندم برای نان و نان برای انسان. آیات قرآن نیز مراحلی را برای هدف خلقت انسان بیان کرده است:
الف: آفرینش برای آزمایش است. «لِیَبلوَکم»
ب: آزمایش، برای جدا کردن خوبان از بدان است. «لِیمیز اللّه الخبیث من الطیّب»(انفال، 37)
ج: جدا کردن خوبان از بدان، برای جزا و کیفرِ متناسب است. «لتُجزی کل نفس بما کسبت»(جاثیه، 22)
د: جزا و کیفرِ متناسب، برای عمل به وعده بوده است. «وعداً علینا»(انبیاء، 104)
◄حضرت علی علیه السلام فرمود: آزمایش خداوند برای دانستن نیست، بلکه آزمایش او برای بروز عکس‌العمل از انسان است، تا اگر عملش خوب بود، پاداش گیرد و اگر بد بود، کیفر بیند. (نهج‌البلاغه، خطبه 144)
◄در روایات، «احسن عملا» به «احسن عقلا و اورع عن محارم اللّه و اسرع فی طاعة اللّه»(تفسیر مجمع‌البیان) و در بعضی روایات به «ازهد فی الدنیا»(بحار، ج 74، ص 93) تفسیر شده است، چنانکه امام صادق‌علیه السلام می‌فرماید: حُسن عمل، یعنی عملِ همراه علم، اخلاص و تقوی، نه عمل زیاد. (تفسیر کنزالدقائق)
جهان، برای انسان آفریده شده است. «خلق السموات و الارض ... لیبلوکم»
◄گرچه قدرت الهی می‌تواند همه چیز را در یک لحظه بیافریند، ولی حکمت الهی اقتضا می‌کند که آفرینش تدریجی باشد. «خلق ... فی ستة ایّام»
◄سرچشمهٔ مادّی آسمان‌ها وزمین، آب ویا موادّ مذابّ بوده است. «کان عرشه علی الماء»
آب، قبل از آسمان‌ها و زمین وجود داشته است. «کان عرشه علی الماء»
◄هدف از آفرینش همهٔ موجودات، رشد معنوی واختیاری انسان بوده است. «خلق السموات و الارض ... لیبلوکم ایّکم احسن عملاً»
کیفیّت عمل مهم است، نه کمیّت آن. «ایّکم احسن عملاً»
◄آسمان و زمین برای کار نیک آفریده شده، نه برای کامیابی و لذّت‌طلبی و غافل بودن. «ایّکم احسن عملاً»
منکرین معاد، برهان ندارند و فقط تهمت می‌زنند. «ان هذا الاّ سحرٌ مبین»
سوره 11. هود آیه 7
وَهُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَوَتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیامٍ وَکانَ عَرْشُهُ عَلَی الْمَآءِ لِیبْلُوَکمْ أَیکمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَلَئِنْ قُلْتَ إِنَّکم مَّبْعُوثُونَ مِن بَعْدِ الْمَوْتِ لَیقُولَنَّ الَّذِینَ کفَرُواْ اِنْ هَذَآ إِلَّا سِحْرٌ مُّبِینٌاو کسی است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز (دوران) آفرید و عرش (حکومت) او بر آب قرار داشت، تا شما را بیازماید که کدام یک نیکوکارترید و اگر بگویی که شما پس از مرگ زنده خواهید شد، همانا کفّار خواهند گفت: این نیست مگر سحری آشکار.
◄مراد از شش روز در آیه، شش مرحله و دوران است. زیرا در ابتدای آفرینش، خورشیدی نبود تا شب و روزی باشد.
◄کلمهٔ «عَرش» به سقف و مکان مسقّف و داربست و همچنین به تختِ بلند و بزرگ پادشاهان اطلاق می‌شود و گاهی به عنوان کنایه از قدرت بکار رفته است. مثلاً می‌گویند: فلانی بر تخت نشست، یا آنکه فلانی را از تخت پائین کشیدند، یعنی قدرتش از بین رفت.
◄◄سؤال: این آیه، هدف خلقت را آزمایش انسان می‌داند، «لیَبلوَکم» ولی آیات دیگر امور دیگری را بیان کرده‌اند، چگونه است؟
◄◄پاسخ: هدف‌ها در طول یکدیگر و به صورت مرحله‌ای است، چنانکه شخمِ زمین برای کشت است و کشت برای گندم و گندم برای نان و نان برای انسان. آیات قرآن نیز مراحلی را برای هدف خلقت انسان بیان کرده است:
الف: آفرینش برای آزمایش است. «لِیَبلوَکم»
ب: آزمایش، برای جدا کردن خوبان از بدان است. «لِیمیز اللّه الخبیث من الطیّب»(انفال، 37)
ج: جدا کردن خوبان از بدان، برای جزا و کیفرِ متناسب است. «لتُجزی کل نفس بما کسبت»(جاثیه، 22)
د: جزا و کیفرِ متناسب، برای عمل به وعده بوده است. «وعداً علینا»(انبیاء، 104)
◄حضرت علی علیه السلام فرمود: آزمایش خداوند برای دانستن نیست، بلکه آزمایش او برای بروز عکس‌العمل از انسان است، تا اگر عملش خوب بود، پاداش گیرد و اگر بد بود، کیفر بیند. (نهج‌البلاغه، خطبه 144)
◄در روایات، «احسن عملا» به «احسن عقلا و اورع عن محارم اللّه و اسرع فی طاعة اللّه»(تفسیر مجمع‌البیان) و در بعضی روایات به «ازهد فی الدنیا»(بحار، ج 74، ص 93) تفسیر شده است، چنانکه امام صادق‌علیه السلام می‌فرماید: حُسن عمل، یعنی عملِ همراه علم، اخلاص و تقوی، نه عمل زیاد. (تفسیر کنزالدقائق)
جهان، برای انسان آفریده شده است. «خلق السموات و الارض ... لیبلوکم»
◄گرچه قدرت الهی می‌تواند همه چیز را در یک لحظه بیافریند، ولی حکمت الهی اقتضا می‌کند که آفرینش تدریجی باشد. «خلق ... فی ستة ایّام»
◄سرچشمهٔ مادّی آسمان‌ها وزمین، آب ویا موادّ مذابّ بوده است. «کان عرشه علی الماء»
آب، قبل از آسمان‌ها و زمین وجود داشته است. «کان عرشه علی الماء»
◄هدف از آفرینش همهٔ موجودات، رشد معنوی واختیاری انسان بوده است. «خلق السموات و الارض ... لیبلوکم ایّکم احسن عملاً»
کیفیّت عمل مهم است، نه کمیّت آن. «ایّکم احسن عملاً»
◄آسمان و زمین برای کار نیک آفریده شده، نه برای کامیابی و لذّت‌طلبی و غافل بودن. «ایّکم احسن عملاً»
منکرین معاد، برهان ندارند و فقط تهمت می‌زنند. «ان هذا الاّ سحرٌ مبین»
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
