حتی نامگذاری امروز با عنوان «روز هوای پاک» هم نمی‌تواند لذت تنفس در هوای پاکیزه را در وجودمان تقویت کند. با وجود این در شرایطی که مجبوریم هوای آلوده تنفس کنیم باید به کمک تدبیر طب سنتی ـ البته تا حد امکان ـ جلوی عوارض احتمالی را بگیریم. البته به گفته متخصصان طب سنتی، آلودگی هوا پدیده جدیدی است که هر چند در گذشته به شکل کنونی وجود نداشته، اما با تلفیق طب مدرن و به روز کردن توصیه‌های حکمای ایرانی مثل ابن‌سینا می‌توان راهکارهایی را برای مقابله با این معضل ارائه کرد.

خوراکی علیه آلودگی

به گفته متخصصان طب سنتی بعضی از خوراکی‌ها خاصیت خنثی‌کنندگی دارد و با مصرف آنها مواد سمی موجود در هوا که وارد بدن شده است تا حدی از بین می‌رود. برای مثال، دمنوش آویشن، میوه‌ها و سبزیجات تازه شامل اسفناج، کلم، کاهو (سالاد شامل کاهو، هویج رنده شده، روغن زیتون با کمی آب نارنج طبیعی)، کرفس، گوجه‌فرنگی، جوانه گندم، سیر، پیاز، تره، شوید، جعفری، لیموشیرین، نارنگی، پرتقال، انار شیرین یا کمی مایل به ترشی، انبه، سیب، طالبی، کیوی و... از جمله نوشیدنی‌ها و خوراکی‌هایی است که در هوای آلوده باید در برنامه غذایی روزانه خانواده‌ها قرار بگیرد.

همچنین مصرف غذاهای دریایی، لبنیات ـ بویژه شیر و ماست کم‌چرب و دوغ ـ تخم‌مرغ، زیتون، جگر، غلات و نان‌های سبوس‌دار (نان سنگک و نان جو) و آجیل (پسته، بادام، فندق و گردو) هم جذب مواد سمی ناشی از استنشاق هوای آلوده در بدن را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد. این در حالی است که بسیاری از متخصصان طب سنتی، مصرف لبنیات کم چرب را مهم‌ترین توصیه برای مقابله با آلودگی هوا عنوان می‌کنند.

حتی نوشیدن آب ولرم کافی هم باعث تقویت کلیه‌ها شده و املاح اضافی و سموم را از بدن دفع می‌کند، اما مصرف فلفل و ادویه‌هایی مثل زردچوبه را که رطوبت بدن را کاهش می‌دهد باید به حداقل کاهش داد.

درمان سردرد ناشی از آلودگی هوا

یکی از عوارض مهم آلودگی هوا بروز سردردهای مزمن است. دکتر محمود شیخ‌الاسلامی، متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: نوشیدن روزانه یک فنجان عرق کاسنی همراه عرق شاتره (نسبت دو سوم کاسنی و یک سوم شاتره) و همچنین عرق ترکیبی اسطوخودوس، سردرد ناشی از آلودگی هوا را تسکین می‌دهد.

برای تهیه این عرق ترکیبی کافی است یک فنجان عرق اسطوخودوس را با همان مقدار عرق سنبل‌الطیب و آب مخلوط کرده و روزی یک تا دو فنجان میل کنید.

البته این عرق ترکیبی با نام «درمان قطعی سردرد» در بسیاری از عطاری‌ها به فروش می‌رسد، اما برای اطمینان بیشتر خودتان این عرق‌ها را با هم ترکیب کنید. از طرفی مخلوط کردن چند قطره آب با بادام تلخ کوبیده شده و ماساژ سر با این پماد گیاهی، قراردادن برش‌های نازک لیمو روی پیشانی، ماساژ پیشانی با سرکه و بو کردن ریحان و برگ نعناع هم گزینه‌های مناسبی است.

مراقب پوستتان باشید

یکی از مهم‌ترین عوارض آلودگی هوا، بروز مشکلات پوستی بویژه جوش‌های سرسیاه است. در چنین شرایطی طب سنتی استفاده از بخور گیاهی را توصیه می‌کند. به گفته دکتر شیخ الاسلامی، کافی است یک قاشق غذاخوری آویشن را با همان مقدار بابونه در یک لیتر آب بجوشانید و 15 دقیقه صورتتان را با این گیاهان دارویی بخور دهید.

بابونه خاصیت روشن‌کنندگی دارد و در کنار آویشن باعث بهبود جوش‌های سر سفید و سر سیاه می‌شود و برای هر نوع پوستی هم مناسب است. برای پاک کردن گرد و غبار از روی پوست هم می‌توانید هر شب قبل از خواب صورتتان را با گلاب شست‌وشو دهید. گلاب باعث بسته شدن منافذ پوستی می‌شود و از بروز جوش‌های پوستی پیشگیری می‌کند.

وقتی چشم‌ها در خطر است

به گفته دکتر شیخ‌الاسلامی، ریزش اشک و قرمزی و التهاب چشم‌ها از جمله عوارض ناشی از آلودگی هواست که با شست‌وشوی روزانه تا حدی قابل پیشگیری است، اما گاهی این آلودگی‌ها باعث بروز گل‌مژه می‌شود که با گذاشتن نمک روی پلک و مالیدن روغن بنفشه در طول یک تا دو روز درمان خواهد شد.

اصلی به نام پاکسازی

از دیدگاه طب سنتی هر چه بدن فرد سالم‌تر باشد، کمتر در معرض عوارض آلودگی هوا قرار می‌گیرد.

بنابراین پاکسازی بدن زیر نظر یک متخصص طب سنتی در هوای آلوده به همه افراد توصیه می‌شود. برای مثال، می‌توانید سه روز متوالی از رژیم پاکسازی استفاده کنید؛ یعنی به عنوان صبحانه، ناهار، شام و میان‌وعده فقط آش گشنیز بخورید. پخت این آش بسیار ساده است و با گشنیز، شنبلیله، تره، جعفری، برگ چغندر یا برگ اسفناج، کمی برنج و البته بدون گوشت و مرغ تهیه می‌شود.