به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، شناخت و آگاهی از نشانه‌های یک بیماری نه تنها بر دانش ما خواهد افزود، بلکه می‌تواند به ما در تشخیص زود هنگام عارضه‌ای که خود یا اطرافیان‌مان به آن مبتلا شده‌ایم یاری کند که این امر نقش مهمی در درمان به موقع و به تبع حفظ سلامت ما خواهد داشت، گاهی حتی فرد را از خطراتی که ممکن است حتی به مرگ وی منتهی شود نجات می‌دهد.

این در حالی است که بیماری‌های زیادی وجود دارد که ما حتی نام آن را نشنیده‌ایم. به طور مثال سندرم برگر عارضه‌ای است که بسیاری از ما آن را نمی‌شناسیم و به تبع اطلاعی از علت و پیامدهای آن نداریم. عارضه‌ای که در یک جمله می‌توان آن را اینگونه تعریف کرد؛ بیماری که ناشی از اختلال خون رسانی در اندام‌های انتهایی است. نمی‌خواهم نگرانتان کنم، اما گفت‌وگوی حمابت را با  دکتر مسعود قاسمی، متخصص قلب و عروق و رئیس انجمن اترواسکلروز ایران بخوانید.

 زنگ خطر کی به صدا در می‌آید؟

خیلی ساده است، منظور نشانه‌هایی است که می‌تواند زنگ خطری برای افراد باشد، که به هر دلیلی در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار دارند. چند دقیقه تمرکز کنید، آیا در اندام تحتانی خود دائم احساس سرما و درد می‌کنید؟ به عنوان مثال به دفعات زیاد احساس سرما در انگشتان دست و پا‌هایتان دارید؟ بروز سیاهی در این نواحی از بدن می‌تواند علامت دیگری باشد که نباید به سادگی از کنار آن بگذرید.

در کنار همه این‌ها ضعف و بروز مشکل در خون رسانی به اعضا هم در این مقوله جای می‌گیرد. عجله نکنید، نگران هم نشوید زیرا که چنین علامت‌هایی ممکن است تنها یک واکنش ساده و حیاتی از وی اعضای بدن به کاهش دمای هوا باشد. به عبارتی باید گفت در هوای سرد عروق انتهای بدن همه افراد خود را جمع خواهد کرد تا خون رسانی به اعضای مرکزی بهتر صورت گیرد. این را هم بگویم که زمانی که ما کلمه سندرم را به کار می‌بریم، کاربرد آن به این معنا است که مجموعه‌ای از چند علت که گاهی اوقات می‌تواند چند بیماری در کنار هم باشد موجب بروز شرایط خاصی برای فرد شده است.
 
 چرا مبتلا می‌شویم؟

به طور قطع اکنون با خود فکر می‌کنید چرا برخی از افراد در گروه بیماران مبتلا به سندرم برگر جای می‌گیرند؟ آیا این راهکاری برای پیشگیری از آن وجود دارد؟ پاسخ بسیار ساده است. تحقیقات نشان داده است که برخی از افراد این استعداد را دارند که رگ‌های انتهایی بدن آن‌ها حالات اسپاستیک پیدا کند و جمع شود. این امرموجب خواهد شد تا خونرسانی به این دسته از اندام‌ها به خصوص انگشتان دست و پا به میزان زیادی کاهش یابد. این را هم بگویم، اگر چه بیماری مورد نظر زمینه ذاتی و ژنتیکی دارد، ولی تحت تاثیر عوامل محیطی که به خصوص سیگار و قرار گرفتن طولانی مدت در فضاهایی که دمای هوا در آن پایین است، تشدید می‌شود.  
 
 دور سیگار و سرما خط بکشید

اما فراموش نکنید که از جمله مواردی که برای سلامت و ادامه حیات افراد مبتلا به سندرم برگر بسیار خطرناک بوده و این بیماری را در فرد تشدید می‌کند سیگار و سرما است. پس اگراین بیماران به خوبی تحت نظارت و مداوا قرار نگیرند یا درمان مناسب برای آن اعمال نشوند یا به فرد مبتلا به کشیدن سیگار ادامه دهند، حتی ممکن است در شرایط پیشرفته پزشک مجبور به قطع انگشتان دست یا پای وی شود. افرادی که سیگاری هستد و مبتلا به این عارضه می‌شوند باید بدانند که با تحریک سیستم سمپاتیک عروق محیطی به عبارتی شریان‌های حیاتی آن‌ها تنگ خواهد شد، این امر علاوه بر اثرات نامطلوبی که بر ریه‌ها دارد که در قالب سرطان زایی و اینتروژن بودن جای می‌گیرد، به دلیل تغییراتی که در عروق فرد ایجاد می‌کند از جمله افزایش میزان فشار خود بدن و جمع کردن رگ‌ها انتهایی سندرم برگر را تشدید می‌کند. یادتان باشد گاهی اوقات این افراد برای ابتلا به فشار خون بالا یا سکته‌های مغزی مستعد هستند. مواردی که می‌تواند سلامت و ادامه حیات آن‌ها را به طور تهدید کند.
 
 مردان یا زنان کدام بیشتر دچار می‌شوند؟

در گروه بندی و تعریف امراض بسیاری از بیماری‌ها بیشتر گروه سنی خاصی را در بر می‌گیرد. اطلاع از این نکته می‌تواند به ما کمک کند تا اگر در چنین گروهی قرار داریم بیشتر به علائم احتمالی توجه داشته باشیم و از آن‌ها غافل نشویم. بنابراین به طور معمول افراد مسن که بیش از ۶۰ سال سن دارند، ممکن است به این عارضه مبتلا شوند. البته این به آن معنی نیست که بگوییم احتمال ابتلا به این عارضه در سنین جوانی وجود ندارد اما با نگاهی به سن اشخاصی که علت مراجعه آن‌ها به پزشک سندرم برگر است، به این نتیجه می‌رسیم که ضریب مبتلا شدن جوانان به عارضه مورد نظر بسیار کم است.

البته فراموش نکنید که سندرم برگر می‌تواند افراد رادر سنین پایین نیز به خود مبتلا کند. به ویژه جوانانی که بیش از حد سیگار مصرف می‌کنند یا نوع سنگین این ماده دخانی را در طور روز می‌کشند. همانطور که پیش‌تر اشاره شد این بیماری مانند بسیاری از امراض از جمله فشار خون طیفی سنی خاصی دارد که افرادی که در آن گروه سنی جای می‌گیرند را بیش از دیگر اشخاص درگیر خود می‌کند پس به مراتب کمتر باید انتظار داشت افراد کم سن به ویژه کودکان دچار چنین مشکلی شوند.

با این وجود باید گفت چنین اصلی به طور قطعی وجود ندارد که کودکان به هیچ عنوان به سندرم برگر مبتلا نمی‌شوند. با این وجود احتمال ابتلا عارضه مورد نظر در گروه سنی کودک بسیار اندک است و در صورت دچار شدن هم دلیل آن می‌تواند ژنتیکی باشد. به زبان ساده‌تر زمانی که عامل بروز این عارضه به صورت ژن قالب یا‌‌ همان ارث در فرد وجود داشته باشد می‌تواند او را در سنین پایین نیز دچار سندرم برگر کند. دیگر اینکه سندرم برگر مردان را بیش از زنان درگیر می‌کند.
 
 مشکلات مغزی و سکته قلبی در یک قدمی بیماران

یادتان باشد، فردی که مبتلا به سندرم برگر می‌شود، ممکن است در اثر عوامل تشدید کننده مانند استعمال سیگار دچار گرفتگی عروق و شریان‌های کرونر یا مشکلات مغزی حتی سکته قلبی شود. پس اگر خود یا یکی از اطرافیانتان مبتلا به آن شده است، پیشنهاد می‌کنم به نکاتی که در قالب راهکارهایی که برای مقابله با پیشرفت بیماری به آن‌ها اشاره شد به طور جدی دقت کنید. حال اگر در میان اطرافیانتان شخصی را سراغ دارید که سیگاری است یا در طولانی مدت احساس می‌کند اندام‌های انتهایی وی در مقایسه با سایر افراد بسیار سرد  است، حداقل برای بررسی این مشکل به پزشک مراجعه کند
 
 سم مهم تغذیه در بهبود

تغذیه همیشه پای ثابتی برای پیشگیری یا مقابله با پیشرفت یک بیماری محسوب می‌شود. برای همین است که همه ما وقتی حتی سرما می‌خوریم سعی می‌کنیم باید‌ها و نباید‌های به عبارتی بخور و نخورهای مربوط به آن عارضه را به خوبی رعایت کنیم تا حالمان هرچه زود‌تر بهبود یابد. قاعده‌ای که درباره سندرم برگر هم صادق است، زیرا که مصرف بالای چربی‌ها می‌تواند موجب بروز مشکل در رگ‌های قلب بیمار شده و به این ترتیب گوی سرخ رنگ تپنده بدن را دچار مشکل کند. شرایطی که به طور مستقیم و غیر مستقیم بیماری را در فرد تشدید خواهد کرد. 

به عنوان مثال در حالت مستقیم به اگر فردی دچار سندرم برگر باشد، به دلیل مصرف چربی‌ها یا کنترل نکردن نکات تغذیه‌ای اضافه وزن پیدا کرده و چاق شود، این شرایط فیزیکی او را مستعد ابتلا به دیابت نیز خواهد کرد. از سوی دیگر رگ‌های بزرگ و کوچک بدن وی نیز به دلیل تجمیع چربی دچار تنگی شده که این امر موجب تشدید بیماری خواهد شد. بنابراین بی‌توجهی به نکات تغذیه‌ای در طولانی مدت می‌تواند مشکلات بیشتری برای مبتلایان سندرم برگر ایجاد کند. به طور کلی استفاده از برخی مواد غذایی می‌تواند در طولانی مدت باعث بهبود این بیماری در فرد شود یا موجبات بحرانی‌تر شدن شرایط فیزیکی وی را فراهم آورد.
 
 میز نهار و شام را چگونه بچینید

اگر می‌خواهید بدانید بهتر است به سراغ چه غذاهایی بروید و چگونه برای تهیه سبد غذایی چنین بیمارانی برنامه ریزی کنید، باید بگویم که رژیم مدیترانه‌ای که در آن سبزیجات فراوان وجود دارد و مصرف چربی‌ها هم به میزان چشمگیری کاهش می‌یابد، توصیه‌ای اثر گذار است که نباید از آن غافل شوید. علاوه بر این مصرف ماست و ماهی هم می‌تواند کمک زیادی به درمان مبتلایان به سندرم برگر کند. فراموش نکنید در صورت مصرف نکردن این مواد خوراکی همچنین استفاده از چربی‌های جامد، روغن‌های گیاهی اشباح شده، مصرف دنبه یا چربی‌هایی مانند خامه، سرشیر یا کره به مقدار زیاد این بیماری تشدید خواهد شد و آنوقت این مثل مصداق پیدا می‌کند «خود کرده را تدبیر نیست».
 
 عارضه‌ای بدون درمان مستقل

این بیماری درمان مستقلی ندارند به عبارتی روند درمانی در آن نگهدارنده است. افرادی که ابتلای آن‌ها به سندرم برگر توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود، باید به توصیه‌های درمانگر خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. به عبارتی اگر سیگار مصرف می‌کنند برای همیشه آن را ترک کنند. در هوای سرد مراقبت‌های ویژه‌ای از خود کرده و از دستکش جوراب کلفت و گرم و... استفاده کنند.

این افراد همچنین باید به صورت مستمر تحت نظارت پزشک و درمان‌های تخصصی مانند داپلر عروقی باشند. با این وجود ممکن است به رغم همه این تلاش‌ها در روند طولانی درمان پزشک مجبور شود تا با انجام عمل جراحی عضو دچار مشکل شده یا‌‌ همان انگشت دست یا پا قطع کرده و پتاسیوم انجام دهند. اما با کنترل مدوام و منظم این بیماری می‌توان تا حد زیادی این روند را کنترل کند خود را از چنین خطری دور داشت./حمایت