به گزارش سرويس بينالملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه تحلیلی "نیو ایسترن اوتلوک" در مقالهای به قلم "ویلیام انگدال" مینویسد: وقتی پکن دست به یک تغییر سیاسی عمده میزند، این کار را با دقت و ارزیابیهای فراوان انجام میدهد و هنگامی که آنها در مورد تصمیمی جدید به اتفاق نظر میرسند، آن را با تاثیر قابل ملاحظه بر مردم این کشور در تمامی سطوح سیاستگذاری، به اجرا درمیآورند. این همان راز معجزه اقتصادی سی ساله چین است. در حال حاضر نیز، چین تصمیم سیاسی مشابهی را اتخاذ کرده که قادر است جهان را در دهه آتی تغییر شکل دهد.
*** رهبری چین از یک تغییر راهبردی جهانی در اولویتهای ژئوپولیتیکی سیاست خارجی این کشور خبر داد
در 29 نوامبر 2014، نشستی نه چندان مورد توجه، اما بسیار مهم در شهر پکن برگزار شد در حالی که واشنگتن در آن زمان به تلاشهای گوناگون برای فلج کردن و نهایتا بیثبات کردن روسیه دست زده بود. در طول این کنفرانس، «شی جین پینگ»، رئیسجمهور چین و رئیس کمیسیون مرکزی نظامی، اظهارات خود را در قالب «یک سخنرانی مهم» ارائه دادند.
با مطالعه دقیقی اظهارات رسمی وزیر امور خارجه در این نشست، میتوان دریافت که این سخنرانی واقعا «مهم» بود. چرا که رهبری چین از یک تغییر راهبردی جهانی در اولویتهای ژئوپولیتیکی سیاست خارجی این کشور خبر داد.
*** چین دیگر به روابط خود با آمریکا و یا حتی اتحادیه اروپا به عنوان مهمترین اولویت خود نگاه نمیکند
پس از این، چین دیگر به روابط خود با آمریکا و یا حتی اتحادیه اروپا به عنوان مهمترین اولویت خود نگاه نمیکند. در عوض، آنها گروه جدیدی از کشورها را به عنوان اولویت خود در نقشه به دقت حساب شده ژئوپولتیکی خود، مشخص کردهاند. این گروه جدید شامل کشورهای روسیه و همچنین تمام کشورهای عضو گروه بریکس، اقتصادهای به سرعت در حال توسعه شامل همسایگان آسیایی چین، و همچنین آفریقا و سایر کشورهای در حال توسعه است.
*** چین بار دیگر اولویتهای خود را در قالب یک چارچوب کلی ترسیم کرده است
نویسنده در ادامه برای ارائه یک چشمانداز کلی، به این مسئله اشاره میکند که اخیرا تا سال 2012، اولویتهای خارجی چین در دنیا، شامل سازمانهای متعددی چون (سازمان ملل، سازمان همکاریهای اقتصادی آسیا- اقیانوسیه (APEC )، اتحادیه ملل جنوب شرق آسیا معروف به «آسه آن»(ASEAN)، صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و غیره) و نهایتا دیپلماسی عمومی بود. کاملا واضح است که چین، در حال حاضر به این نتیجه رسیده است که این اولیتها دیگر در جهت منافع این کشور نیستند؛ از این رو، بار دیگر اولویتهای خود را در قالب یک چارچوب کلی ترسیم کرده است که عبارتند از: قدرتهای بزرگ (عمدتا آمریکا،اتحادیه اروپا و ژاپن)؛ کشورهای اطراف (تمام کشورهای همسایه با چین)؛ کشورهای توسعه یافته (تمام کشورهای کم درآمد.)
*** چین از این پس به خود به عنوان یک کشور در حال توسعه نگاه نمیکند
«شی جین پین»، رئیسجمهور چین در سخنرانی خود در این نشست، زیرمجموعهای از کشورهای در حال توسعه، یا به عبارتی، «قدرتهای بزرگ در حال توسعه» را مورد تاکید قرار داد. وی اعلام کرد، چین «همکاری خود را با قدرتهای بزرگ در حال توسعه افزایش خواهد داد و ما به دقت، توسعه کشورمان را کامل خواهیم کرد.»
به اعتقاد روشنفکران چینی، اینها کشورهایی هستند که در حال حاضر شرکای مهمی «برای حمایت از اصلاح نظام بین الملل به شمار می روند.» این کشورها شامل روسیه، برزیل، آفریقای جنوبی، هند، اندونزی و مکزیک، یا به عبارتی، شرکای بریکس چین، و همچنین اندونزی و مکزیک هستند. به علاوه، چین دیگر خود را یک «کشور در حال توسعه» نمینامد و این بدان معناست که از این پس به خود به عنوان یک کشور در حال توسعه نگاه نمیکند.
*** پیشنهاد چین برای ایجاد یک «جامعه آسیایی با سرنوشت مشترک»
«لیو ژن مین»، معاون وزیر امور خارجه چین، در کنفرانسی که در شهر پکن برگزار شده بود، با اعلام این که «عدم توازن موجود بین امنیت سیاسی و توسعه اقتصادی آسیا، به یک مسئله حساس و بسیار مهم تبدیل شده است»، به یکی از جنبههای بسیار مهم سیاست جدید چین اشاره کرد. پیشنهاد چین برای ایجاد یک «جامعه آسیایی با سرنوشت مشترک» به دنبال حل این عدم توازن است. این به معنای روابط اقتصادی و دیپلماتیک نزدیکتر با کره جنوبی، ژاپن، هند، اندونزی، و حتی ویتنام و فیلیپین خواهد بود.
*** صراحت روزافزون چین در واکنش به مداخلات آمریکا در این کشور
به عبارت دیگر، با وجودی که روابط چین با آمریکا، به خاطر قدرت نظامی و اقتصادی این کشور، همچنان جزو اولویتهای مهم چین باقی خواهد ماند، اما میتوانیم منتظر صراحت روزافزون چین در واکنش به مداخلات آمریکا در این کشور باشیم. این مسئله را میتوان در مطلب روزنامه «چاینا دیلی» در مورد «انقلاب چتری» هنگ کنگ، با عنوان «چرا واشنگتن انقلاب چتری را به وجود آورد؟» به وضوح دید. درست 6 سال پیش، هنگامی که واشنگتن تلاش کرد تا با تحریک اعتراضات خشونتآمیز جنبش دالایی لاما در تبت، پکن را در آستانه المپیک 2008 آشفته کند، چنین صراحتی غیرقابل تصور بود.
*** دیدار کامرون با دالایی لاما، و به رسمیت شناختن «لیو جیابائو»، ناراضی چینی، به سرد شدن روابط دیپلماتیک چین و انگلیس منجر شد
چین به صراحت، انتقاد غرب در مورد وضعیت حقوق بشر در این کشور را رد می کند و اخیرا نیز دیدار کامرون با دالایی لاما، و به رسمیت شناختن «لیو جیابائو»، ناراضی چینی، به سرد شدن روابط دیپلماتیک چین و انگلیس منجر شده است. در سال گذشته، پکن به تدریج انتقاد واشنگتن از ادعای تاریخی چین در خصوص اراضی واقع در دریای جنوبی چین را مردود شمرد و مواضع آمریکا درباره آن را نامربوط خواند.
*** راه اندازی «منطقه آزاد تجاری آسیا پاسیفیک» در پاسخ به پیمان مشارکت «ترانس پاسیفیک» آمریکا
اما شاید مهمترین اقدام چین در ماههای اخیر، حرکت جسورانه این کشور به سمت ایجاد سازمانهای جایگزین سازمانهای تحت کنترل آمریکا، نظیر صندوق بین المللی پول و بانک جهانی بوده است که در صورت موفقیت چین، ضربه مهلکی به قدرت اقتصادی آمریکا وارد خواهد آمد. پکن همچنین برای مقابله با تلاشهای آمریکا به منظور انزوای اقتصادی چین در آسیا ـــ از طریق ایجاد پیمان مشارکت «ترانس پاسیفیک» ـــ از راه اندازی «منطقه آزاد تجاری آسیا پاسیفیک» خبر داده است.
*** دو قدرت بزرگ اوراسیا یعنی چین و روسیه، در حال ایجاد روابط اقتصادی هستند که تنها چالش احتمالی علیه سلطه جهانی آمریکا در آینده به شمار میرود
در حال حاضر، میتوان به وضوح دید که چین تصمیم دارد روابط خود با روسیه را در مرکز استراتژی اولویتهای جدید خود قرار دهد. به رغم چندین دهه بیاعتمادی در پی شکاف چین و شوروی در سال 1960، دو کشور همکاریهای عمیق بیسابقهای را آغاز کردهاند. همانطور که «زیبیگنیو برژینسکی»، استراتژیست سیاست خارجی آمریکا در سال 1997 در کتاب خود با عنوان «تخته شطرنج بزرگ» گفته بود، این دو قدرت بزرگ اوراسیا در حال ایجاد روابط اقتصادی هستند که تنها چالش احتمالی علیه سلطه جهانی آمریکا در آینده به شمار میرود.
درست در زمانی که پوتین درگیر جنگ تحریمهای تمام عیار اقتصادی ناتو برای سرنگونی رژیم وی بود، چین نه یکی، بلکه چندین توافق بزرگ در زمینه انرژی را با شرکتهای دولتی روسیه از جمله «گازپروم» و «روزنفت» به امضا رساند که به روسیه، در خنثی کردن تهدید روزافزون صادرات انرژی به غرب اروپا ــ که مسئله مرگ و زندگی برای اقتصاد روسیه به شمار میرفت ــ کمک کرد.
*** مواجهه اوباما با یک تحقیر دیپلماتیک چینی
در طول نشست سران «آپک» که در ماه نوامبر در شهر پکن برگزار شد، اوباما با یک تحقیر دیپلماتیک چینی مواجه شد و هنگام گرفتن عکسی رسمی، به وی گفته شد که پس از همسر یکی از رؤسای جمهور آسیایی بایستد؛ در حالی که پوتین درکنار رئیسجمهور چین ایستاده بود. در این نشست، رئیسجمهور چین و روسیه، با هم بر سر ساخت یک خط لوله گاز مسیر غرب از سیبری به چین ـــ علاوه بر توافق تاریخی خط لوله مسیر شرقی با روسیه در ماه می ـــ به توافق رسیدند.
*** اعلام آمادگی چین برای کمک به روسیه برای غلبه بر مشکلات اقتصادی این کشور
در حال حاضر نیز، در بحبوحه جنگ ارزی تمام عیار واشنگتن علیه روبل روسیه، چین آمادگی خود را برای کمک به شریک روسی خود اعلام کرده است. در 20 دسامبر با سقوط بیسابقه ارزش روبل نسبت به دلار، «وانگ یی»، وزیر امور خارجه چین اعلام کرد که کشورش در صورت نیاز، آماده کمک است و مطمئن است که روسیه میتواند بر مشکلات اقتصادی خود غلبه کند. در همین حال، «گائو هوچنگ»، وزیر بازرگانی چین گفت که توسعه یک ارز جایگزین بین دو کشور و افزایش استفاده از «یوان» برای داد و ستدهای دوجانبه، کمک زیادی به روسیه خواهد کرد.
*** سال 2015، یکی از سرنوشتسازترین و جالبترین سالها در شکل گیری تاریخ مدرن خواهد بود
علاوه بر اینها، همکاریهای مشترک دیگری نیز بین روسیه و چین در جریان است که از آن جمله میتوان به تصمیم پوتین برای ملاقات با رئیسجمهور کره شمالی در بهار، و همینطور با هند، یکی از متحدان قدیمی روسیه که از دهه 1950 روابط شکنندهای با چین داشته است، اشاره کرد.
تمام این اقدامات، هر چند که خالی از خطر نیستند، نشان میدهند که چین، بازی ژئوپولیتیکی واشنگتن و استراتژی جنگطلبان نومحافظهکار آمریکایی را کاملا درک کرده است و درست مانند روسیه، به نظر نمیرسد که قصد زانو زدن در برابر استبداد و خودکامگی جهانی واشنگتن را داشته باشد. به عقیده نویسنده، سال 2015، یکی از سرنوشتسازترین و جالبترین سالها در شکل گیری تاریخ مدرن خواهد بود.
انتهای پیام./.