انتخابات پرماجرا، پیمان‌های پرتنش و طالبان پرکار در افغانستان ۲۰۱۴
سال ۲۰۱۴ میلادی برای افغانستان، یکی از مهم‌ترین سال‌ها بود که امنیت، اقتصاد، انتقال قدرت نظامی، برگزاری انتخابات، امضای پیمان امنیتی و خروج نظامیان خارجی به اهمیت آن افزوده است.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ، سال 2014 میلادی برای افغانستان یکی از مهم‌ترین سال‌ها بود که امنیت، اقتصاد، انتقال قدرت نظامی، برگزاری انتخابات، امضای پیمان امنیتی و خروج نظامیان خارجی به اهمیت آن افزوده است.
حوادث طبیعی، رویدادهای امنیتی و نظامی، روابط خارجی، تحولات و انتقالات سیاسی وضعیت اقتصادی در سال 2014 میلادی در افغانستان تمام این موارد را در زیر به طور اختصار بررسی میکنیم:
*** 2014؛ سال فرار سرمایهها
سرمایهگذاری و افزایش آن در سالهای پیش از سال 2014 میلادی در افغانستان رُشد و افزایش چشمگیری داشت، اما بنابر دلائلی برگزاری انتقال قدرت از نظامیان خارجی به نیروهای افغان، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و خروج نظامیان خارجی از افغانستان به این رشد سرمایهگذاری سایه افکند.
سرمایهگذاران افغان و خارجی معتقد بودند که خروج نظامیان خارجی و برگزاری انتخابات در افغانستان، چالشزا شده و زمینه تشدید خشونتها، گسترش افراط و تقویت طالبان را در پی خواهد داشت.
این همه اما و اگر سرمایهگذاران را به خروج سرمایههای خود از افغانستان واداشت و سایر سرمایهگذاران که خواستار سرمایهگذاری در این کشور بودند را نیز از اقدامشان بازداشت.
در این سال، صدها دفتر سرمایهگذاری بسته شد و صدها شرکت تولیدی به کار خود پایان دادند که سبب افزایش واردات با هزینه و قیمت بالا و صادرات ناچیز و بسیار اندک شد.
با این وجود، خروج سرمایهها زمینهساز تقویت صفوف بیکاران شد و خط فقر به سراغ هر خانه و خانواده رفت، به طوری که هزاران کارگر در این سال بیکار شده و زمینه اشتغال مجدد را نیافتند.
*** حوادث طبیعی همانند هیولا بیدار شد
سال 2014 میلادی یکی از سالهای ناخوشایند به لحاظ آفات طبیعی و قوه قاهره برای افغانها برشمرده میشود که در آوان این سال جان صدها زن و کودک، پیر و جوان را در گوشه گوشهای این کشور گرفت.
رانش بیسابقه و هولناک منطقه «ارگو»ی ولایت «بدخشان» در شمال شرق افغانستان، این کشور را تکان داد و تمام افغانها را دردمند و آشفتهحال کرد.
در این رانش زمین، 300 منزل مسکونی ویران شد و آمار تلفات آن نیز به مرز 2700 نفر از مجموع جمعیت 45 هزار نفری منطقه ارگو رسید که همین امر سبب کشانیدن پای مقامهای ارشد دولتی و سرازیرشدن کمکهای داخلی و خارجی به بازماندگان این رویداد نیز شد.
سیلابهای وحشتناک در ولایتهای شمالی مانند «سرپل»، «فاریاب» و «جوزجان» نیز مشکلساز شده و علاوه بر ویران شدن هزاران هکتار زمین کشاورزی و منازل مسکونی، جان حدود 90 نفر را گرفت.
با آنکه کمکها به ولایتهای آسیب دیده از ناحیه سیلاب رسید، اما این کمکها نتوانست با تمام خسارات و آسیبهای رسیده پاسخگویی کند که به همین دلیل مهاجرت داخلی هزاران خانواده افغان را به دنبال داشت.
*** انتقال قدرت از نظامیان خارجی به نیروهای افغان
با آغاز سال 2014 میلادی زمزمههای خروج نظامیان خارجی در این سال بیشتر از هر زمانی اوج گرفت و مسئله انتقال قدرت از نظامیان خارجی به نیروهای افغان خبرساز شد.
با تمام واهمهها و بیمها انتقال قدرت از نظامیان خارجی به نیروهای افغان به صورت برنامهریزی شده انجام شد و تمام بیمها و واهمههای ناشی از اینکه نیروهای افغان توان جنگی در برابر تروریستها را ندارد خنثی و نابود شد.
نیروهای افغان با گرفتن مسئولیت بزرگترین پایگاههای نظامیان خارجی و دفاع و دفع حملات بزرگ و سازمانیافته تروریستها اقتدار خود را به نمایش گذاشته و ثابت کردند که بدون حضور نظامیان خارجی توانایی دفاع از حریم افغانستان و تأمین امنیت را دارند.
با انجام انتقال قدرت و مسئولیتهای نظامی به نیروهای افغان، اقتدار و قدرت این نیروها وِرد زبان عام و خاص شده و از ارشدترین مقامهای دولتی تا پایینترین غیرنظامی افغان این نیروها را مورد ستایش و ستودن قرار دادند.
*** برگزاری جنجالیترین و طولانیترین انتخابات دنیا
دنیا در سال 2014 میلادی طولانیترین و جنجالیترین انتخابات خود را در افغانستان تجربه کرد که این انتخابات نیز نتیجه مشخص و پذیرفتنی را به مردم نداد.
انتخابات ریاست جمهوری در 16 فروردینماه میان 9 کاندیدا برگزار شد و در دور اول هیچ کاندیدایی نتوانست 50+1 درصد آراء را به دست آورد و به این صورت این انتخابات به دور دوم کشیده شد.
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در 24 خردادماه میان «محمد اشرفغنی» و «عبدالله عبدالله» برگزار شد و پیش از اعلام نتایج این انتخابات به دلیل نبود شفافیت در این روند، بیطرفی مسئولان کمیسیونهای انتخاباتی و وجود تقلبهای گسترده و سازمانیافته آن را جنجالساز کرد.
عبدالله و تیم انتخاباتی وی، پیش از اعلام نتیجه این انتخابات، تمام روند را تحریم کرد و سازمان ملل و آمریکا برای پایان جنجالها و چالشهای موجود در آن زمان وارد صحنه شد.
پس از گفتوگوهای زیاد برای ایجاد دولتی که هر 2 تیم در آن سهیم باشند میان عبدالله، اشرفغنی، نماینده سازمان ملل و وزیر خارجه آمریکا، دولتمردان جدید در 7 مهرماه مراسم تحلیف بهجا آوردند.
در مراسم تحلیف اشرفغنی به عنوان رئیس جمهور تحلیف انجام داد و متعاقب آن فرمان ایجاد سمت ریاست اجرایی را صادر کرد و در همان دقایق عبدالله با معاونان خود مراسم تحلیف را به جا آوردند.
به این صورت، جنجالیترین انتخابات دنیا پایان یافت و افغانستان نیز شاهد نخستین انتقال مسالمتآمیز قدرت از یک رئیس جمهور به رئیس جمهور دیگر شد.
«حامد کرزی» رئیس جمهور پیشین افغانستان با وجود استقبال برای کنارهگیری از قدرت نخستین رئیس جمهوری در تاریخ افغانستان است که از قدرت به طور مسالمتآمیز کنار رفت و اقتدار دولتمردان جدید را مبارک گفت.
*** امضای پُرواکنشترین پیمانها
دولت جدید افغانستان که در 7 مهرماه با نام «وحدت ملی» تشکیل شد، «اشرفغنی» به عنوان فرد اول افغانستان دستور امضای پیمان‌های امنیتی کابل – واشنگتن و افغانستان ناتو را صادر کرد.
این پیمانها بنا به دستور اشرفغنی در 8 مهرماه از سوی «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی و «جیمز کیننگهام» سفیر آمریکا در کابل و «ماریتس یوخیمز» سفیر ناتو در کابل با برگزاری مراسمی امضا شد.
بر اساس این پیمانها، نظامیان خارجی به صورت کامل افغانستان را ترک نکرد و حدود 10 هزار نظامی خارجی به منظور آموزشدهی و مشاوره به نیروهای افغان تا سال 2024 میلادی باقی خواهد ماند.
این پیمانها در حالی امضا شد که حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین این کشور به دلیل بیاعتمادی که به غرب داشت امضا نکرد و امضای آن را مشروط به پذیرفتن شرایط خود مبنی براینکه نظامیان خارجی به غیرنظامیان حمله نکند، آمریکا برای آغاز گفتوگوهای صلح میان دولت افغانستان و طالبان دست به کار شود و همچنین غرب در انتخابات این کشور مداخله نکند را به تأخیر انداخت.
با امضای این پیمانها، دولتهای غربی عضو ناتو، آمریکا سازمان ملل متعهد به تداوم همکاری در بخشهای مختلف از جمله همکاری نظامی، تأمین امنیت و حفاظت از سرحدات افغانستان شد که این تعهدات تاکنون جامه عمل نپوشیده است.
*** خروج ناکام نظامیان خارجی پس از 13 سال حضور
در سال 2014 میلادی افغانستان شاهد خروج نظامیان صدها هزار نفری غرب پس از 13 سال حضور توأم با ناکامی در برابر تروریستها بود.
با آغاز این سال میلادی نظامیان خارجی به خروج خود قوت دادند و در آخرین روزهای این سال با برگزاری مراسمی در کابل با عملیات جنگی وداع کردند.
نظامیان غربی در حالی به عملیاتهای جنگی خود در افغانستان پایان دادند که در سال 2001 میلادی با شعار ریشهکنسازی تروریسم در این کشور آمده بودند، اما با گذشت 13 سال نتوانستند به این هدف نائل آید.
کارشناسان و مقامهای بلند دولتی عدم پیروزی غرب در برابر تروریستها را ناشی از سیاستهای حمایتی آنها از تروریستها دانسته و سیاست سرکوب تروریستها را همواره رد میکند.
با این حال، در این سال برای تمام دنیا روشن شد که نظامیان غربی و آمریکا برای نابودی تروریستها در افغانستان حضور نداشته و دشمنان افغانها و رهبران تروریستها را دشمن خود نمیپندارند.
به گفته مقامهای ارشد دولتی افغانستان آمریکا از پناهگاه «ملاعمر» رهبر طالبان آگاهی دارد، وی را هدف قرار نمیدهد، زیرا رهبر بزرگترین گروه تروریستی در افغانستان را دشمن خود نداسته و آن را مسئله دولت کابل میپندارد.
*** 2014؛ سال انتحار، انفجار و حملات تروریستی
با آغاز این سال طالبان با توجه به بزرگترین انتقالات امنیتی و سیاسی در افغانستان در تلاش گسترش پهنای عملیاتهای خود شده و عملیاتهای خود را از مناطق دوردست تا مرز کاخ ریاست جمهوری رساندند.
مهرههای طالبان در آوان این سال میلادی معتقد بودند که با خروج نظامیان خارجی می‌توان نیروهای افغان را شکست داد و در زمان انتخابات ریاست جمهوری این کشور را یکبار دیگر متصرف شد اما در آخرین روزها به نظر میرسد که این ایدههای طالبانی هرگز تحقق نمییابد.
با وجود این ایدهها طالبان در کنار حملات انفجاری و انتحاری دست به عملیات بزرگ تروریستی زده و حتی تا چندین روز در برابر نیرو و نظام دولتی و مردمی افغانستان مقاومت کردند.
مناطق "سنگین"، "موسیقلعه و"کجکی" ولایت"هلمند" در جنوب افغانستان در اوائل تیرماه شاهد حمله صدها نفری طالبان بود که در نتیجه آن 240 شبهنظامی کشته و زخمی و بیش از 2 هزار خانواده دست به مهاجرتهای داخلی و خارجی زدند.
آمار مجموعی تلفات این حمله که شامل طالبان، نیروهای افغان و غیرنظامیان میشود حدود 450 نفر اعلام شد و این جنگ نیز چندین روز ادامه پیدا کرد که در نتیجه شبهنظامیان از سوی نیروهای افغان مغلوب شدند.
با این وجود، طالبان دست از حملات گروهی برنداشت و صفوف خود را تقویت کرد و آماده حمله به منطقه "دانگام" ولایت «کنر» در شرق افغانستان شد.
در اوائل آذرماه بیش از 2 هزار شبهنظامی طالبان به منطقه دانگام یورش برده و برخی محلات را تحت تصرف آورده جوانان و نوجوانان را کشته و خانههای آنها را به آتش کشیدند.
جنگ سخت و سهمگین شبهنظامیان طالبان با نیروهای افغان در دانگام 10 روز طول کشید و در نتیجه 250 شبهنظامی کشته شده و آمار دقیق تلفات نیروهای افغان و همچنین آمار آوارگان به طور کامل آشکار نشد.
در سال 2014 میلادی برعلاوه اینکه ولایتهای امن و ناامن افغانستان شاهد انتحارها و انفجارهای طالبان بود کابل نیز شاهد خونینترین سال از ناحیه این انفجارها و انتحارها بود.
حملات انتحاری و انفجاری طالبان تا حدی شدت گرفته بود که حتی در یک روز یک الی 2 بار پایتخت افغانستان را لرزانده و صدها خانواده را به سفره ماتم دعوت میکرد.
*** تلفات نیروها و غیرنظامیان افغان بیش از هر سال دیگر
در سال 2014 میلادی نیروهای ارتش، پلیس و غیرنظامیان افغان بیشترین تلفات را داد و این سال یکی از خونینترین و جنگیترین سال‌ها در تاریخ نیروها و غیرنظامیان افغانستان ثبت شد.
آمار کشته و زخمیشدگان پلیس بیش از 2 هزار و 920 نفر و ارتش افغان بیش از 2430 نفر رسیده و از غیرنظامیان 3 هزار و 188 کشته و 6 هزار و 429 نفر محصول این سال است.
این در حالی است که پیش از آغاز سال 2014 میلادی برخی کارشناسان افغان و غربی بیشتر از این آمار پیشبینی کرده و تأکید داشتند که امکان سقوط برخی مناطق از دست نیروهای افغان نیز وجود دارد.
*** تروریستها هدف حملات مشترک افغانها و پاکستانیها
یکی دیگر از اقدامات بیسابقه مقامهای افغان و پاکستانی راهاندازی حملات مشترک علیه طالبان به لانههای تروریستی موجود در مرزهای 2 کشور است.
این تصمیم پس از حمله گروهی شبهنظامیان طالبان در یک مدرسه در شهر «پیشاور» مرکز ایالت "خیبر پشتونخوا" پاکستان که سبب تلف شدن بیش از 140 نفر شد، در سفر رئیس ستاد ارتش پاکستان به کابل اتخاذ شد.
قرار است نیروهای افغان، پاکستانی و نظامیان خارجی، با به دست آوردن اطلاعات از نیروهای اطلاعاتی افغان و پاکستانی مناطقی را که طالبان پناهگاه ساختهاند را هدف حمله قرار دهند.
این تصمیم در حالی اتخاذ شد که مقامهای افغان بارها برای نابودی تروریستها خواستار همکاری پاکستان شده بود، اما پاکستان زمانی خود خواستار این اقدام شد که بر اثر یک حمله تروریستی حدود 150 کودک خود را در مدرسه از دست داد.
*** تغییر رویکرد عملیاتی طالبان
طالبان طی سالهای گذشته همواره نیروهای افغان و نظامیان خارجی را هدف حمله قرار داده و مدعی بودند که نظامیان خارجی اشغالگر و نیروهای افغان همکاران اشغالگران هستند.
اما اینک در سال 2014 گستره و دامنه این عملیاتها به غیرنظامیان از جمله رسانهها، کارمندان رسانهها و مجامع مدنی رسیده و طالبان رسماً اعلام کرد: از این پس کارمندان رسانهها و اعضای جامعه مدنی هدف قرار خواهند گرفت.
پس از این اعلام طالبان زمانی مدرسه "استقلال"در مرکز شهر "کابل" پایتخت افغانستان را هدف یک حمله انتحاری قرار داد که اعضای جامعه مدنی و کارمندان رسانهها در حال اجرای برنامه فرهنگی «تپش قلب؛ سکوت پس از انفجار» بودند.
علاوه بر این خبرنگاران در سال 2014 میلادی خونینترین سال را پشت سرگذاشته و شاهد 125 مورد خشونت که 8 مورد آن قتل از سوی طالبان بوده، هستند.
دفتر حمایت کننده رسانههای آزاد افغانستان (نی) در آخرین روز سال 2014 میلادی با تأیید این آمار گفت: در سال 2014 میلادی خشونت علیه خبرنگاران 64 درصد افزایش یافته و اکثر این خشونتها از ناحیه طالبان بوده است.
*** خزانه دولت خالی شد
یکی دیگر از موارد که افغانستان کمتر شاهد آن بود، خالی شدن خزانه دولتی با وجود حضور دهها کشور خارجی در سال 2014 میلادی است.
وزارت دارایی افغانستان پیش از برگزاری انتخابات اعلام کرد: خزانه دولت رو به خالی شدن است و در صورت که حمایت نشود، احتمال مواجه با کسربودجه وجود خواهد داشت.
با این حال، در چندین ولایت افغانستان نیروهای امنیتی و دفاعی افغان به دلیل نرسیدن حقوق خود نیز برای نخستین بار دست به تظاهرات زده و گفتند: حدود 2 تا 3 ماه حقوق ماهانه خود را دریافت نکردهاند.
مقامهای وزارت دارایی افغانستان در نشستهای فراخوان مجلس افغانستان نرسیدن حقوق این نیروها را مشکلات ناشی از خزانه خالی ندانست و وزارت کشور افغانستان اعلام کرد: به زودی حقوق کارمندان پلیس داده خواهد شد.
*** افزایش کشت مواد مخدر
روند کشت و قاچاق مواد مخدر در سال 2014 همچنین روند صعودی خود را پیمود و همانند سالهای پیشین در این سال 7 درصد در تولید خشخاش و 17 درصد در تولید مواد مخدر افزایش یافته است.
این مواد در 41 منطقه کشت شده و افغانستان با کشت بیش از 90 درصد مواد مخدر جهان یکبار دیگر مقام نخست تولید این مواد افیونی را از آن خود کرد.
در این سال، وزیر مبارزه با مواد مخدر افغانستان در پارلمان رفت و از سیاستهای دولت در امر مبارزه با مواد مخدر شدیداً انتقاد کرد و گفت: با این صورت نمیتوان به کشت مواد مخدر در افغانستان پایان داده و مبارزه با این روند پیروز شد.
*** کابینه 13 ساله خانهنشین و افغانستان بیکابینه شد
با تشکیل دولت جدید در افغانستان «محمد اشرفغنی» رئیس جمهور جدید این کشور اعلام کرد که تمام وزرای دولت پیشین در دولت جدید سهم ندارد.
پس از آن اعلام کرد که تمام وزرا و والیها سرپرست شده و حق نصب و عزل کارمندان را ندارند که از این دستور وی چند روز نگذشت که یکبار دیگر دستور داد که تمام معاونان اول وزارتخانهها سرپرست و سرپرستهای پیشین برکنار شدند.
با وجود اینکه بیش از 3 ماه از تشکیل دولت وحدت ملی میگذرد دولت جدید افغانستان قادر به تشکیل کابینه جدید نشده و برعلاوه آنکه تمام کابینه پیشین خانهنشین شدهاند افغانستان هماکنون حتی یک وزیر و والی هم ندارد.
/انتهای پیام
حوادث طبیعی، رویدادهای امنیتی و نظامی، روابط خارجی، تحولات و انتقالات سیاسی وضعیت اقتصادی در سال 2014 میلادی در افغانستان تمام این موارد را در زیر به طور اختصار بررسی میکنیم:
*** 2014؛ سال فرار سرمایهها
سرمایهگذاری و افزایش آن در سالهای پیش از سال 2014 میلادی در افغانستان رُشد و افزایش چشمگیری داشت، اما بنابر دلائلی برگزاری انتقال قدرت از نظامیان خارجی به نیروهای افغان، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و خروج نظامیان خارجی از افغانستان به این رشد سرمایهگذاری سایه افکند.
سرمایهگذاران افغان و خارجی معتقد بودند که خروج نظامیان خارجی و برگزاری انتخابات در افغانستان، چالشزا شده و زمینه تشدید خشونتها، گسترش افراط و تقویت طالبان را در پی خواهد داشت.
این همه اما و اگر سرمایهگذاران را به خروج سرمایههای خود از افغانستان واداشت و سایر سرمایهگذاران که خواستار سرمایهگذاری در این کشور بودند را نیز از اقدامشان بازداشت.
در این سال، صدها دفتر سرمایهگذاری بسته شد و صدها شرکت تولیدی به کار خود پایان دادند که سبب افزایش واردات با هزینه و قیمت بالا و صادرات ناچیز و بسیار اندک شد.
با این وجود، خروج سرمایهها زمینهساز تقویت صفوف بیکاران شد و خط فقر به سراغ هر خانه و خانواده رفت، به طوری که هزاران کارگر در این سال بیکار شده و زمینه اشتغال مجدد را نیافتند.
*** حوادث طبیعی همانند هیولا بیدار شد
سال 2014 میلادی یکی از سالهای ناخوشایند به لحاظ آفات طبیعی و قوه قاهره برای افغانها برشمرده میشود که در آوان این سال جان صدها زن و کودک، پیر و جوان را در گوشه گوشهای این کشور گرفت.
رانش بیسابقه و هولناک منطقه «ارگو»ی ولایت «بدخشان» در شمال شرق افغانستان، این کشور را تکان داد و تمام افغانها را دردمند و آشفتهحال کرد.
در این رانش زمین، 300 منزل مسکونی ویران شد و آمار تلفات آن نیز به مرز 2700 نفر از مجموع جمعیت 45 هزار نفری منطقه ارگو رسید که همین امر سبب کشانیدن پای مقامهای ارشد دولتی و سرازیرشدن کمکهای داخلی و خارجی به بازماندگان این رویداد نیز شد.
سیلابهای وحشتناک در ولایتهای شمالی مانند «سرپل»، «فاریاب» و «جوزجان» نیز مشکلساز شده و علاوه بر ویران شدن هزاران هکتار زمین کشاورزی و منازل مسکونی، جان حدود 90 نفر را گرفت.
با آنکه کمکها به ولایتهای آسیب دیده از ناحیه سیلاب رسید، اما این کمکها نتوانست با تمام خسارات و آسیبهای رسیده پاسخگویی کند که به همین دلیل مهاجرت داخلی هزاران خانواده افغان را به دنبال داشت.
*** انتقال قدرت از نظامیان خارجی به نیروهای افغان
با آغاز سال 2014 میلادی زمزمههای خروج نظامیان خارجی در این سال بیشتر از هر زمانی اوج گرفت و مسئله انتقال قدرت از نظامیان خارجی به نیروهای افغان خبرساز شد.
با تمام واهمهها و بیمها انتقال قدرت از نظامیان خارجی به نیروهای افغان به صورت برنامهریزی شده انجام شد و تمام بیمها و واهمههای ناشی از اینکه نیروهای افغان توان جنگی در برابر تروریستها را ندارد خنثی و نابود شد.
نیروهای افغان با گرفتن مسئولیت بزرگترین پایگاههای نظامیان خارجی و دفاع و دفع حملات بزرگ و سازمانیافته تروریستها اقتدار خود را به نمایش گذاشته و ثابت کردند که بدون حضور نظامیان خارجی توانایی دفاع از حریم افغانستان و تأمین امنیت را دارند.
با انجام انتقال قدرت و مسئولیتهای نظامی به نیروهای افغان، اقتدار و قدرت این نیروها وِرد زبان عام و خاص شده و از ارشدترین مقامهای دولتی تا پایینترین غیرنظامی افغان این نیروها را مورد ستایش و ستودن قرار دادند.
*** برگزاری جنجالیترین و طولانیترین انتخابات دنیا
دنیا در سال 2014 میلادی طولانیترین و جنجالیترین انتخابات خود را در افغانستان تجربه کرد که این انتخابات نیز نتیجه مشخص و پذیرفتنی را به مردم نداد.
انتخابات ریاست جمهوری در 16 فروردینماه میان 9 کاندیدا برگزار شد و در دور اول هیچ کاندیدایی نتوانست 50+1 درصد آراء را به دست آورد و به این صورت این انتخابات به دور دوم کشیده شد.
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در 24 خردادماه میان «محمد اشرفغنی» و «عبدالله عبدالله» برگزار شد و پیش از اعلام نتایج این انتخابات به دلیل نبود شفافیت در این روند، بیطرفی مسئولان کمیسیونهای انتخاباتی و وجود تقلبهای گسترده و سازمانیافته آن را جنجالساز کرد.
عبدالله و تیم انتخاباتی وی، پیش از اعلام نتیجه این انتخابات، تمام روند را تحریم کرد و سازمان ملل و آمریکا برای پایان جنجالها و چالشهای موجود در آن زمان وارد صحنه شد.
پس از گفتوگوهای زیاد برای ایجاد دولتی که هر 2 تیم در آن سهیم باشند میان عبدالله، اشرفغنی، نماینده سازمان ملل و وزیر خارجه آمریکا، دولتمردان جدید در 7 مهرماه مراسم تحلیف بهجا آوردند.
در مراسم تحلیف اشرفغنی به عنوان رئیس جمهور تحلیف انجام داد و متعاقب آن فرمان ایجاد سمت ریاست اجرایی را صادر کرد و در همان دقایق عبدالله با معاونان خود مراسم تحلیف را به جا آوردند.
به این صورت، جنجالیترین انتخابات دنیا پایان یافت و افغانستان نیز شاهد نخستین انتقال مسالمتآمیز قدرت از یک رئیس جمهور به رئیس جمهور دیگر شد.
«حامد کرزی» رئیس جمهور پیشین افغانستان با وجود استقبال برای کنارهگیری از قدرت نخستین رئیس جمهوری در تاریخ افغانستان است که از قدرت به طور مسالمتآمیز کنار رفت و اقتدار دولتمردان جدید را مبارک گفت.
*** امضای پُرواکنشترین پیمانها
دولت جدید افغانستان که در 7 مهرماه با نام «وحدت ملی» تشکیل شد، «اشرفغنی» به عنوان فرد اول افغانستان دستور امضای پیمان‌های امنیتی کابل – واشنگتن و افغانستان ناتو را صادر کرد.
این پیمانها بنا به دستور اشرفغنی در 8 مهرماه از سوی «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی و «جیمز کیننگهام» سفیر آمریکا در کابل و «ماریتس یوخیمز» سفیر ناتو در کابل با برگزاری مراسمی امضا شد.
بر اساس این پیمانها، نظامیان خارجی به صورت کامل افغانستان را ترک نکرد و حدود 10 هزار نظامی خارجی به منظور آموزشدهی و مشاوره به نیروهای افغان تا سال 2024 میلادی باقی خواهد ماند.
این پیمانها در حالی امضا شد که حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین این کشور به دلیل بیاعتمادی که به غرب داشت امضا نکرد و امضای آن را مشروط به پذیرفتن شرایط خود مبنی براینکه نظامیان خارجی به غیرنظامیان حمله نکند، آمریکا برای آغاز گفتوگوهای صلح میان دولت افغانستان و طالبان دست به کار شود و همچنین غرب در انتخابات این کشور مداخله نکند را به تأخیر انداخت.
با امضای این پیمانها، دولتهای غربی عضو ناتو، آمریکا سازمان ملل متعهد به تداوم همکاری در بخشهای مختلف از جمله همکاری نظامی، تأمین امنیت و حفاظت از سرحدات افغانستان شد که این تعهدات تاکنون جامه عمل نپوشیده است.
*** خروج ناکام نظامیان خارجی پس از 13 سال حضور
در سال 2014 میلادی افغانستان شاهد خروج نظامیان صدها هزار نفری غرب پس از 13 سال حضور توأم با ناکامی در برابر تروریستها بود.
با آغاز این سال میلادی نظامیان خارجی به خروج خود قوت دادند و در آخرین روزهای این سال با برگزاری مراسمی در کابل با عملیات جنگی وداع کردند.
نظامیان غربی در حالی به عملیاتهای جنگی خود در افغانستان پایان دادند که در سال 2001 میلادی با شعار ریشهکنسازی تروریسم در این کشور آمده بودند، اما با گذشت 13 سال نتوانستند به این هدف نائل آید.
کارشناسان و مقامهای بلند دولتی عدم پیروزی غرب در برابر تروریستها را ناشی از سیاستهای حمایتی آنها از تروریستها دانسته و سیاست سرکوب تروریستها را همواره رد میکند.
با این حال، در این سال برای تمام دنیا روشن شد که نظامیان غربی و آمریکا برای نابودی تروریستها در افغانستان حضور نداشته و دشمنان افغانها و رهبران تروریستها را دشمن خود نمیپندارند.
به گفته مقامهای ارشد دولتی افغانستان آمریکا از پناهگاه «ملاعمر» رهبر طالبان آگاهی دارد، وی را هدف قرار نمیدهد، زیرا رهبر بزرگترین گروه تروریستی در افغانستان را دشمن خود نداسته و آن را مسئله دولت کابل میپندارد.
*** 2014؛ سال انتحار، انفجار و حملات تروریستی
با آغاز این سال طالبان با توجه به بزرگترین انتقالات امنیتی و سیاسی در افغانستان در تلاش گسترش پهنای عملیاتهای خود شده و عملیاتهای خود را از مناطق دوردست تا مرز کاخ ریاست جمهوری رساندند.
مهرههای طالبان در آوان این سال میلادی معتقد بودند که با خروج نظامیان خارجی می‌توان نیروهای افغان را شکست داد و در زمان انتخابات ریاست جمهوری این کشور را یکبار دیگر متصرف شد اما در آخرین روزها به نظر میرسد که این ایدههای طالبانی هرگز تحقق نمییابد.
با وجود این ایدهها طالبان در کنار حملات انفجاری و انتحاری دست به عملیات بزرگ تروریستی زده و حتی تا چندین روز در برابر نیرو و نظام دولتی و مردمی افغانستان مقاومت کردند.
مناطق "سنگین"، "موسیقلعه و"کجکی" ولایت"هلمند" در جنوب افغانستان در اوائل تیرماه شاهد حمله صدها نفری طالبان بود که در نتیجه آن 240 شبهنظامی کشته و زخمی و بیش از 2 هزار خانواده دست به مهاجرتهای داخلی و خارجی زدند.
آمار مجموعی تلفات این حمله که شامل طالبان، نیروهای افغان و غیرنظامیان میشود حدود 450 نفر اعلام شد و این جنگ نیز چندین روز ادامه پیدا کرد که در نتیجه شبهنظامیان از سوی نیروهای افغان مغلوب شدند.
با این وجود، طالبان دست از حملات گروهی برنداشت و صفوف خود را تقویت کرد و آماده حمله به منطقه "دانگام" ولایت «کنر» در شرق افغانستان شد.
در اوائل آذرماه بیش از 2 هزار شبهنظامی طالبان به منطقه دانگام یورش برده و برخی محلات را تحت تصرف آورده جوانان و نوجوانان را کشته و خانههای آنها را به آتش کشیدند.
جنگ سخت و سهمگین شبهنظامیان طالبان با نیروهای افغان در دانگام 10 روز طول کشید و در نتیجه 250 شبهنظامی کشته شده و آمار دقیق تلفات نیروهای افغان و همچنین آمار آوارگان به طور کامل آشکار نشد.
در سال 2014 میلادی برعلاوه اینکه ولایتهای امن و ناامن افغانستان شاهد انتحارها و انفجارهای طالبان بود کابل نیز شاهد خونینترین سال از ناحیه این انفجارها و انتحارها بود.
حملات انتحاری و انفجاری طالبان تا حدی شدت گرفته بود که حتی در یک روز یک الی 2 بار پایتخت افغانستان را لرزانده و صدها خانواده را به سفره ماتم دعوت میکرد.
*** تلفات نیروها و غیرنظامیان افغان بیش از هر سال دیگر
در سال 2014 میلادی نیروهای ارتش، پلیس و غیرنظامیان افغان بیشترین تلفات را داد و این سال یکی از خونینترین و جنگیترین سال‌ها در تاریخ نیروها و غیرنظامیان افغانستان ثبت شد.
آمار کشته و زخمیشدگان پلیس بیش از 2 هزار و 920 نفر و ارتش افغان بیش از 2430 نفر رسیده و از غیرنظامیان 3 هزار و 188 کشته و 6 هزار و 429 نفر محصول این سال است.
این در حالی است که پیش از آغاز سال 2014 میلادی برخی کارشناسان افغان و غربی بیشتر از این آمار پیشبینی کرده و تأکید داشتند که امکان سقوط برخی مناطق از دست نیروهای افغان نیز وجود دارد.
*** تروریستها هدف حملات مشترک افغانها و پاکستانیها
یکی دیگر از اقدامات بیسابقه مقامهای افغان و پاکستانی راهاندازی حملات مشترک علیه طالبان به لانههای تروریستی موجود در مرزهای 2 کشور است.
این تصمیم پس از حمله گروهی شبهنظامیان طالبان در یک مدرسه در شهر «پیشاور» مرکز ایالت "خیبر پشتونخوا" پاکستان که سبب تلف شدن بیش از 140 نفر شد، در سفر رئیس ستاد ارتش پاکستان به کابل اتخاذ شد.
قرار است نیروهای افغان، پاکستانی و نظامیان خارجی، با به دست آوردن اطلاعات از نیروهای اطلاعاتی افغان و پاکستانی مناطقی را که طالبان پناهگاه ساختهاند را هدف حمله قرار دهند.
این تصمیم در حالی اتخاذ شد که مقامهای افغان بارها برای نابودی تروریستها خواستار همکاری پاکستان شده بود، اما پاکستان زمانی خود خواستار این اقدام شد که بر اثر یک حمله تروریستی حدود 150 کودک خود را در مدرسه از دست داد.
*** تغییر رویکرد عملیاتی طالبان
طالبان طی سالهای گذشته همواره نیروهای افغان و نظامیان خارجی را هدف حمله قرار داده و مدعی بودند که نظامیان خارجی اشغالگر و نیروهای افغان همکاران اشغالگران هستند.
اما اینک در سال 2014 گستره و دامنه این عملیاتها به غیرنظامیان از جمله رسانهها، کارمندان رسانهها و مجامع مدنی رسیده و طالبان رسماً اعلام کرد: از این پس کارمندان رسانهها و اعضای جامعه مدنی هدف قرار خواهند گرفت.
پس از این اعلام طالبان زمانی مدرسه "استقلال"در مرکز شهر "کابل" پایتخت افغانستان را هدف یک حمله انتحاری قرار داد که اعضای جامعه مدنی و کارمندان رسانهها در حال اجرای برنامه فرهنگی «تپش قلب؛ سکوت پس از انفجار» بودند.
علاوه بر این خبرنگاران در سال 2014 میلادی خونینترین سال را پشت سرگذاشته و شاهد 125 مورد خشونت که 8 مورد آن قتل از سوی طالبان بوده، هستند.
دفتر حمایت کننده رسانههای آزاد افغانستان (نی) در آخرین روز سال 2014 میلادی با تأیید این آمار گفت: در سال 2014 میلادی خشونت علیه خبرنگاران 64 درصد افزایش یافته و اکثر این خشونتها از ناحیه طالبان بوده است.
*** خزانه دولت خالی شد
یکی دیگر از موارد که افغانستان کمتر شاهد آن بود، خالی شدن خزانه دولتی با وجود حضور دهها کشور خارجی در سال 2014 میلادی است.
وزارت دارایی افغانستان پیش از برگزاری انتخابات اعلام کرد: خزانه دولت رو به خالی شدن است و در صورت که حمایت نشود، احتمال مواجه با کسربودجه وجود خواهد داشت.
با این حال، در چندین ولایت افغانستان نیروهای امنیتی و دفاعی افغان به دلیل نرسیدن حقوق خود نیز برای نخستین بار دست به تظاهرات زده و گفتند: حدود 2 تا 3 ماه حقوق ماهانه خود را دریافت نکردهاند.
مقامهای وزارت دارایی افغانستان در نشستهای فراخوان مجلس افغانستان نرسیدن حقوق این نیروها را مشکلات ناشی از خزانه خالی ندانست و وزارت کشور افغانستان اعلام کرد: به زودی حقوق کارمندان پلیس داده خواهد شد.
*** افزایش کشت مواد مخدر
روند کشت و قاچاق مواد مخدر در سال 2014 همچنین روند صعودی خود را پیمود و همانند سالهای پیشین در این سال 7 درصد در تولید خشخاش و 17 درصد در تولید مواد مخدر افزایش یافته است.
این مواد در 41 منطقه کشت شده و افغانستان با کشت بیش از 90 درصد مواد مخدر جهان یکبار دیگر مقام نخست تولید این مواد افیونی را از آن خود کرد.
در این سال، وزیر مبارزه با مواد مخدر افغانستان در پارلمان رفت و از سیاستهای دولت در امر مبارزه با مواد مخدر شدیداً انتقاد کرد و گفت: با این صورت نمیتوان به کشت مواد مخدر در افغانستان پایان داده و مبارزه با این روند پیروز شد.
*** کابینه 13 ساله خانهنشین و افغانستان بیکابینه شد
با تشکیل دولت جدید در افغانستان «محمد اشرفغنی» رئیس جمهور جدید این کشور اعلام کرد که تمام وزرای دولت پیشین در دولت جدید سهم ندارد.
پس از آن اعلام کرد که تمام وزرا و والیها سرپرست شده و حق نصب و عزل کارمندان را ندارند که از این دستور وی چند روز نگذشت که یکبار دیگر دستور داد که تمام معاونان اول وزارتخانهها سرپرست و سرپرستهای پیشین برکنار شدند.
با وجود اینکه بیش از 3 ماه از تشکیل دولت وحدت ملی میگذرد دولت جدید افغانستان قادر به تشکیل کابینه جدید نشده و برعلاوه آنکه تمام کابینه پیشین خانهنشین شدهاند افغانستان هماکنون حتی یک وزیر و والی هم ندارد.
/انتهای پیام
منبع: خبرگزاری فارس
در باشگاه خبرنگاران جوان پیگیری شد؛
معلمان نهضت سوادآموزی چگونه میتوانند استخدام آموزشوپرورش شوند؟
