پاسخ به شبهات؛
وحدت شيعه و سني چگونه و تا چه حد است؟
استاد شهيد مرتضي مطهري که از معدود متفکران و انديشمندان روشن بين و آينده نگر عصر حاضر است، در باره وحدت، بياني دارد که فرموده است...
به گزارش خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران، اسلام به عنوان نظام کامل اجتماعي و سياسي تمام اين ويژگي را داراست که به صورت بالقوه مي تواند «عدالت و عدالت اجتماعي» را در زيباترين و اصيل ترين شکل آن در هر جامعه از جوامع بشري محقق سازد.
بنابراين اساس اصل اول، عدالت اجتماعي از خود بيرون رفتني و هم فکري و هم ياري اجتماعي است بدين معنا که انسان ها به جاي انديشيدن به منافع شخصي و فردي به مصالح جمع و عموم که منافع واقعي آنها را نيز تأمين مي کند بينديشند. مهم ترين مصداق تاريخي پيمان اخوت و برادري رسول الله ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در مدينه النبي است که پيامبر اسلام ميان مهاجران و انصار برقرار کرد.
امير المومنين علي ـ عليه السلام ـ سه اصل را در ايجاب پيوند و انسجام اجتماعي مورد توجه قرار داده است:
1. حفظ کرامت و شرافت انساني در روابط اجتماعي و جامعه.
2. برقراري عدالت قسط ميان رعيت و شهروندان.
3. جلب مشارکت اجتماعي و تقسيم وظايف از طريق نهادينه کردن احساس مسئوليت افراد.
امام علي ـ عليه السلام ـ در خصوص کرامت انسان ها به مالک اشتر مي فرمايد: اي مالک رعيت دو دسته اند، دسته اي برادر ديني تواند و دسته ديگر در آفرينش با تو همانند تو است. در همان نامه فرمود بايد محبوب ترين کارها نزد تو اموري باشد که با حق و عدالت موافقت دارد.
پس حقيقت مفهوم وحدت آن است که با حفظ عقايد قطعي و مسلم خود در مقابل دشمن مشترک موضع واحدي داشته و از او غافل نباشيم و اين بدان معنا نيست که از بحث و گفتگوي علمي محض و خالي از تعصبات پرهيز کنيم زيرا همه امور در حقيقت براي حفظ اصول اسلام است.
پس قرآن و سنت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مکمل يکديگرند لقد کان لکم في رسول الله اسوة حسنة؛ «براى شما، شخص رسول اللَّه مقتداى پسنديدهاى است» بي شک پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نمونه و الگوي نيکويي براي شماست و کتاب الهي و سنت پيامبر محور وحدت اسلامي است.
اسلام بر وحدت ميان مسلمانان تأکيد فراواني دارد قرآن کريم مي فرمايد: وَلاَ تَکونُواْ کالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَئِک لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ؛ و نعمت خدا را بر خود ياد کنيد آنگاه که دشمنان يکديگر بوديد پس ميان دل هاي شما الفت و مهرباني انداخت تا به لطف او برادران هم شديد.
يا مي فرمايد: وَلاَ تَکونُواْ کالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَئِک لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ؛ «و چون کساني نباشيد که پس از آن دلايل آشکار براي شان آمد پراکنده شدند و با هم اختلاف پيدا کردند و براي آنان عذاب سنگين است».
جاي ديگر مي فرمايد: ...وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِيحُکمْ... ؛ «و با هم نزاع نکنيد که سست شويد و مهابت شما از بين برود».
إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّکمْ فَاعْبُدُونِ؛ «و اين امت شما امتي يگانه است و منم پروردگار شما پس مرا بپرستيد.»
به فرموده امام خميني وحدت، تکليفي الهي و شرعي است و نقشة قدرت هاي بزرگ و وابستگان آنها در کشورهاي اسلامي اين است که اين قشرهاي مسلم را که خداي تبارک و تعالي بين آنها اخوت ايجاد کرده است و مومنين را به نام اخوت ياد فرموده است، از هم جدا کند و به اسم ملّت ترک، کُرد، ملّت عرب، ملّت فارس از هم جدا کنند بلکه با هم دشمن کنند و اين درست برخلاف مسير اسلام است و مسير قرآن کريم، تمام مسلمين با هم برادرند و برابرند و هيچ يک از آنها از ديگري جدا نيستند و همه‌ی آنها زير پرچم اسلام و پرچم توحيد بايد باشند اين ها که با اسم مليّت و گروه گراي و ملي گراي بين مسلمين تفرقه مي اندازند، اين ها لشکرهاي شيطان و کمک کارهايی به قدرت هاي بزرگ و مخالف قرآن کريم هستند.
استاد شهيد مرتضي مطهري که از معدود متفکران و انديشمندان روشن بين و آينده نگر عصر حاضر است، در باره وحدت، بياني دارد که فرموده است:
مقصود از وحدت اسلامي چيست؟ آيا مقصود اين است، از ميان مذاهب اسلامي، يکي انتخاب شود و ساير مذاهب کنار گذاشته شود؟ يا مقصود اين است که مشترکات همه مذاهب گرفته شود و مفترقات همه آنها کنار گذاشته و مذهب جديدي بدين نحو اختراع شود که عين هيچ يک از مذاهب موجود نباشد يا اين که وحدت اسلامي به هيچ وجه ربطي به وحدت مذاهب ندارد و مقصود از اتحاد مسلمين اتحاد پيروان مختلف در عين اختلافات مذهبي در برابر بيگانگان است؟
مخالفين اتحاد مسلمين، براي اينکه از وحدت اسلامي مفهومي غير منطقي و غير عملي بسازند، آن را به نام وحدت مذهبي توجيه مي‌کنند تا در قدم اول با شکست مواجه گردد. بديهي است که منظور علماي روشن فکر اسلام از وحدت اسلامي، حصر مذاهب به يک مذهب و يا اخذ مشترکات مذاهب و طرد مفترقات آنها، که نه معقول و منطقي است و نه مطلوب و عملي نيست بلکه منظور اين دانشمندان، متشکل شدن مسلمين است در يک صف در برابر دشمنان مشترک شان.
رهبر معظم انقلاب اسلامي مي فرمايد: فرقه‌های اسلامي، همگي امت اسلامي محسوب و از تمام مزاياي اسلامي برخوردارند و تفرقه بين طوايف مسلمين، علاوه بر آنکه خلاف تعليمات قرآن کريم و سنت رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ است، موجب تضعيف مسلمين و سوژه به دست دشمنان اسلام دادن است، فلذا به هيچ وجه جايز نيست./س
منبع:مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
بنابراين اساس اصل اول، عدالت اجتماعي از خود بيرون رفتني و هم فکري و هم ياري اجتماعي است بدين معنا که انسان ها به جاي انديشيدن به منافع شخصي و فردي به مصالح جمع و عموم که منافع واقعي آنها را نيز تأمين مي کند بينديشند. مهم ترين مصداق تاريخي پيمان اخوت و برادري رسول الله ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در مدينه النبي است که پيامبر اسلام ميان مهاجران و انصار برقرار کرد.
امير المومنين علي ـ عليه السلام ـ سه اصل را در ايجاب پيوند و انسجام اجتماعي مورد توجه قرار داده است:
1. حفظ کرامت و شرافت انساني در روابط اجتماعي و جامعه.
2. برقراري عدالت قسط ميان رعيت و شهروندان.
3. جلب مشارکت اجتماعي و تقسيم وظايف از طريق نهادينه کردن احساس مسئوليت افراد.
امام علي ـ عليه السلام ـ در خصوص کرامت انسان ها به مالک اشتر مي فرمايد: اي مالک رعيت دو دسته اند، دسته اي برادر ديني تواند و دسته ديگر در آفرينش با تو همانند تو است. در همان نامه فرمود بايد محبوب ترين کارها نزد تو اموري باشد که با حق و عدالت موافقت دارد.
پس حقيقت مفهوم وحدت آن است که با حفظ عقايد قطعي و مسلم خود در مقابل دشمن مشترک موضع واحدي داشته و از او غافل نباشيم و اين بدان معنا نيست که از بحث و گفتگوي علمي محض و خالي از تعصبات پرهيز کنيم زيرا همه امور در حقيقت براي حفظ اصول اسلام است.
پس قرآن و سنت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مکمل يکديگرند لقد کان لکم في رسول الله اسوة حسنة؛ «براى شما، شخص رسول اللَّه مقتداى پسنديدهاى است» بي شک پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نمونه و الگوي نيکويي براي شماست و کتاب الهي و سنت پيامبر محور وحدت اسلامي است.
اسلام بر وحدت ميان مسلمانان تأکيد فراواني دارد قرآن کريم مي فرمايد: وَلاَ تَکونُواْ کالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَئِک لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ؛ و نعمت خدا را بر خود ياد کنيد آنگاه که دشمنان يکديگر بوديد پس ميان دل هاي شما الفت و مهرباني انداخت تا به لطف او برادران هم شديد.
يا مي فرمايد: وَلاَ تَکونُواْ کالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَئِک لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ؛ «و چون کساني نباشيد که پس از آن دلايل آشکار براي شان آمد پراکنده شدند و با هم اختلاف پيدا کردند و براي آنان عذاب سنگين است».
جاي ديگر مي فرمايد: ...وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِيحُکمْ... ؛ «و با هم نزاع نکنيد که سست شويد و مهابت شما از بين برود».
إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّکمْ فَاعْبُدُونِ؛ «و اين امت شما امتي يگانه است و منم پروردگار شما پس مرا بپرستيد.»
به فرموده امام خميني وحدت، تکليفي الهي و شرعي است و نقشة قدرت هاي بزرگ و وابستگان آنها در کشورهاي اسلامي اين است که اين قشرهاي مسلم را که خداي تبارک و تعالي بين آنها اخوت ايجاد کرده است و مومنين را به نام اخوت ياد فرموده است، از هم جدا کند و به اسم ملّت ترک، کُرد، ملّت عرب، ملّت فارس از هم جدا کنند بلکه با هم دشمن کنند و اين درست برخلاف مسير اسلام است و مسير قرآن کريم، تمام مسلمين با هم برادرند و برابرند و هيچ يک از آنها از ديگري جدا نيستند و همه‌ی آنها زير پرچم اسلام و پرچم توحيد بايد باشند اين ها که با اسم مليّت و گروه گراي و ملي گراي بين مسلمين تفرقه مي اندازند، اين ها لشکرهاي شيطان و کمک کارهايی به قدرت هاي بزرگ و مخالف قرآن کريم هستند.
استاد شهيد مرتضي مطهري که از معدود متفکران و انديشمندان روشن بين و آينده نگر عصر حاضر است، در باره وحدت، بياني دارد که فرموده است:
مقصود از وحدت اسلامي چيست؟ آيا مقصود اين است، از ميان مذاهب اسلامي، يکي انتخاب شود و ساير مذاهب کنار گذاشته شود؟ يا مقصود اين است که مشترکات همه مذاهب گرفته شود و مفترقات همه آنها کنار گذاشته و مذهب جديدي بدين نحو اختراع شود که عين هيچ يک از مذاهب موجود نباشد يا اين که وحدت اسلامي به هيچ وجه ربطي به وحدت مذاهب ندارد و مقصود از اتحاد مسلمين اتحاد پيروان مختلف در عين اختلافات مذهبي در برابر بيگانگان است؟
مخالفين اتحاد مسلمين، براي اينکه از وحدت اسلامي مفهومي غير منطقي و غير عملي بسازند، آن را به نام وحدت مذهبي توجيه مي‌کنند تا در قدم اول با شکست مواجه گردد. بديهي است که منظور علماي روشن فکر اسلام از وحدت اسلامي، حصر مذاهب به يک مذهب و يا اخذ مشترکات مذاهب و طرد مفترقات آنها، که نه معقول و منطقي است و نه مطلوب و عملي نيست بلکه منظور اين دانشمندان، متشکل شدن مسلمين است در يک صف در برابر دشمنان مشترک شان.
رهبر معظم انقلاب اسلامي مي فرمايد: فرقه‌های اسلامي، همگي امت اسلامي محسوب و از تمام مزاياي اسلامي برخوردارند و تفرقه بين طوايف مسلمين، علاوه بر آنکه خلاف تعليمات قرآن کريم و سنت رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ است، موجب تضعيف مسلمين و سوژه به دست دشمنان اسلام دادن است، فلذا به هيچ وجه جايز نيست./س
منبع:مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
