به گزارش سرويس بينالملل باشگاه خبرنگاران، روزنامه "حریت دیلی نیوز" در مقالهای به قلم "محمد بزّی" مینویسد: عربستان سعودی یک بار دیگر برای وارد کردن فشار به رقبای سیاسی خود، درست مثل تحریم نفتی 1973، به "سلاح نفت" متوسل شده است. اما سعودیها این بار به جای بالا بردن قیمتها و کاهش منابع، درست برعکس عمل کردند. پادشاهی عربستان سعودی، علیرغم لغزش جهانی در قیمتهای نفت که از ماه ژوئن اتفاق افتاد، از کاهش تولید برای بالا بردن قیمتها خودداری کرده است. از این رو، در نشست 27 نوامبر (6 آذر) اوپک براي ممانعت از کاهش توليد اوپک به منظور حمايت از قيمت نفت، عربستان سعودی عامل کلیدی شناخته شد.
*** دو هدف عمده عربستان سعودی در جنگ اخیر نفتی
سیاست نفتی عربستان سعودی، حتی از سیاست خارجی آن هم مبهمتر است. با این حال، پادشاهی عربستان سعودی، در جنگ اخیر نفتی خود، دو هدف عمده را دنبال میکند. سعودیها در وهله نخست سعی دارند تا نفت شیل آمریکا را ــ که برای رقابت با تولید متعارف، به قیمتهای بالا نیاز دارد ـــ تحت فشار قرار داده و از بازار خارج کنند. علاوه براین، سعودیها با این اقدام، دو رقیب مهم خود یعنی روسیه و ایران را به خاطر حمایت از دولت بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، مجازات میکنند. از زمان آغاز بحران سوریه در سال 2011، قدرتهای منطقه و جهان، به جنگهای نیابتی مشغول بودهاند. عربستان سعودی و قطر، به حمایت و مسلح کردن بسیاری از شورشیان سوری پرداختند و در مقابل، ایران و روسیه نیز به حفظ بشار اسد در قدرت کمک کردند.
*** علت اصلی اقدامات اخیر عربستان سعودی، ضربه زدن به روسیه است
نادیده گرفتن عواقب سیاست عربستان سعودی غیرممکن است. قیمت نفت برنت، پس از دو سال ثبات در محدوده 105 تا 110 دلار در هر بشکه، در حال حاضر معیار بین المللی از 112 دلار برای هر بشکه در ماه ژوئن، به مرز 65 دلار کاهش پیدا کرده است. «نیکلاس مادورو»، رئیسجمهور کشور ونزوئلا در ماه اکتبر در سوالی قابل تامل پرسید: «دلیل اینکه آمریکا و برخی از متحدان آن به دنبال کاهش قیمت نفت هستند، چه چیزی میتواند باشد؟ پاسخ به این سوال کاملا روشن است، دلیل این اقدام ضربه زدن به روسیه است.»
*** اقدامات اخیر سعودیها، ضربه اقتصادی سنگینی به ایران وارد کرده است
به عقیده نویسنده، روسیه و ایران به شدت به قیمت ثابت نفت وابسته هستند. طبق بسیاری از برآوردها، روسیه برای اینکه بتواند به تعهدات بودجه خود عمل کند، به قیمت حدود 100 دلار برای هربشکه نیاز دارد. ایران نیز با تحریمهای غرب و انزوای اقتصادی رو به رو است و برای فروش نفت، به قیمتی حتی بالاتر نیاز دارد. اقدامات اخیر سعودیها، ضربه اقتصادی سنگینی به ایران وارد کرده است.
*** تجربه نشان داده است که فشار اقتصادی، بر تغییر سیاستهای کشورهایی چون روسیه و ایران تاثیر چندانی نمیگذارد
سعودیها معتقدند که میتوانند خود را از تاثیرات کاهش قیمت نفت حفظ کنند. عربستان سعودی میتواند برای جبران سقوط قیمتها، تولید نفت خود را افزایش دهد و یا با دسترسی به بخشی از 745 میلیارد دلار ذخایر خارجی خود، این کاهش سود را جبران کند.
با این همه، عربستان سعودی با استفاده از اسلحه نفتی خود، بازی خطرناکی را آغاز کرده است. زیرا تجربه نشان داده است که فشار اقتصادی، بر تغییر سیاستهای کشورهایی چون روسیه و ایران تاثیر چندانی نمیگذارد. این احتمال وجود دارد که سیاست عربستان سعودی، نتیجه عکس داشته و روسیه و به خصوص ایران را برای مقابله با نفوذ عربستان سعودی در خاورمیانه، سرسختتر کند.
*** نگرانی عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، از افزایش نفوذ ایران در منطقه
از زمان حمله آمریکا به عراق در سال 2003، مراکز سنتی قدرت در جهان عرب ـــ مصر، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ـــ از افزایش نفوذ ایران در منطقه ـــ برنامه هستهای این کشور، نفوذ آن در دولت عراق، حمایت از حزب الله و حماس و اتحاد ش با سوریه ــ احساس نگرانی میکنند.
وقتی که در اوایل سال 2011، اعتراضات مردمی، جهان عرب را در هم پیچید، بشار اسد مطمئن بود که چیزی برای ترسیدن ندارد زیرا وی سیاست خارجی پدر خود را دنبال میکرد. او برعکس رهبران تونس، مصر، بحرین و یمن به آمریکا وابسته نبود. بشار اسد و متحدان وی در «محور مقاومت»، همواره افتخار میکنند که آنها نمایندگان واقعی اکثریت مردم در جهان عرب و اسلام هستند.
*** عربستان سعودی به دنبال جلوگیری از افزایش نفوذ ایران در منطقه
مدت کوتاهی پس از به خشونت کشیده شدن اعتراضات مسالمتآمیز سوریه، عربستان سعودی، ارسال پول و اسلحه به شورشیان را آغاز کرد. در حال حاضر، جنگ سوریه بخشی از یک جنگ نیابتی تمام عیار بین ایران و عربستان سعودی است. بنابراین، عربستان سعودی سراسیمه به دنبال آن است که از نفوذ ایران در بحرین، یمن، سوریه و هر کجایی که ترس از این نفوذ وجود دارد، جلوگیری کند.
شاید به نظر برسد که در کوتاه مدت، پیروز جنگ نفتی عربستان سعودی علیه روسیه و ایران، سعودیها هستند، اما درست مثل درگیریهای فرقهای، اقدامات عربستان سعودی میتواند به فاجعه بزرگی منجر شود که از کنترل همه خارج خواهد بود.
انتهای پیام./.