امروز در تاریخ؛
از فرمان امام خمینی برای تشکیل نهضت سوادآموزی تا افتتاح مدرسه‌ی "دارالفنون"
فرمان امام خمینی برای تشکیل نهضت سوادآموزی، کشتار وحشیانه مردم قزوین توسط رژیم طاغوت، وفات حضرت سکینه بنت الحسین(ع)، افتتاح مدرسه‌ی "دارالفنون" به همت امیرکبیر، کشف اکسیژن و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 7 دی 1393 خورشیدی برابر با 5 ربیع الاول 1436 هجری و 28 دسامبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
فرمان امام خمینی برای تشکیل نهضت سوادآموزی (1358ش)
در هفتم دی ماه 1358، حضرت امام، فرمان بسیج عمومی برای مبارزه با بی‌سوادی در کشور و تشکیل نهضت سوادآموزی را صادر کردند. در این فرمان، به همه مردم ایران، توصیه شده بود که در این نهضت مردمی شرکت کنند و در باسواد کردن افراد بی‌سواد، بکوشند.
براساس آخرین گزارش‌های منتشره، میزان با سوادی در
ایران به طور چشمگیری افزایش یافته و ایران اسلامی از چهارچوب کشورهای
بی‌سواد جهان خارج و در ردیفِ کشورهای باسواد قرار گرفته است. در سال 1355
تنها 47 درصد جمعیت شش سال به بالا با سواد بوده‌اند که این رقم در آغاز
دهه سوم انقلاب اسلامی، هشتاد درصد می‌باشد.
فرمان امام خمینی برای تشکیل نهضت سوادآموزی (1358ش)
در هفتم دی ماه 1358، حضرت امام، فرمان بسیج عمومی برای مبارزه با بی‌سوادی در کشور و تشکیل نهضت سوادآموزی را صادر کردند. در این فرمان، به همه مردم ایران، توصیه شده بود که در این نهضت مردمی شرکت کنند و در باسواد کردن افراد بی‌سواد، بکوشند.
روز سوادآموزی
سوادآموزی، تنها فرایند یادگیری مهارت های خواندن، نوشتن و حساب کردن نیست؛ بلکه کمک کردن به آزادسازی انسان و رشد کامل اوست. سوادآموزی در ایران، از سال 1315 شمسی، با تشکیلات سازمان تعلیمات اکابر آغاز شد. در آن زمان، این بخش از وظیفه سوادآموزی، از ادارات مربوط به وزارت معارف به شمار می رفت، ولی پس از مدتی، چون توفیق چشم گیری نداشت، منحل شد. سرانجام بعد از انقلاب به رهبری امام خمینی رحمه الله نهضت سوادآموزی پایه گذاری شد و فصل جدیدی را در تاریخ انقلاب ما گشود. این نهضت در ابتدا در قالب نهادی مستقل کار خود را آغاز نمود و سپس در سال 1361، به آموزش و پرورش پیوست. همکاری این نهاد انقلابی با آموزش و پرورش، به صورت کار مشترک آغاز و سبب شد که تلاش وسیع تری در مجموع کشور شروع و خوش بختانه دستاوردهای بزرگی نصیب ملت شایسته و انقلابی ایران شود.
کشتار وحشیانه مردم قزوین توسط رژیم طاغوت (1357ش)
اوجگیری نهضت اسلامی و انجام تظاهرات سراسری در تمامی شهرهای ایران به ویژه در چند ماهه آخر حاکمیت رژیم شاهنشانی باعث شد تا در بسیاری از شهرها، این راهپیمایی‌ها، با دخالت مأموران حکومت نظامی و کشتار مردم بی‌گناه، به خاک و خون کشیده شود. در قزوین نیز این وضعیت ادامه داشت و مردم خشمگین، علاوه بر راهپیمایی، به تشییع جنازه شهدا می‌پرداختند و در طی آن، مراتب انزجار خود را از جنایات رژیم پهلوی اعلام می‌کردند. در این میان در روز هفتم دی ماه 1357، مأموران انتظامی به سوی مردم شلیک کردند و در حدود بیست نفر را به شهادت رساندند. از این رو، تشییع جنازه شهدای حوادث هفتم دی، در فردای آن روز باحضور هزاران نفر از مردم معترضِ قزوین انجام گرفت که این مراسم نیز با هجوم مأموران به خاک و خون کشیده شد. قتل عام مردم در شهرهای مختلف کشور در نهایت باعث اتحاد بیشتر آحاد ملت برای سرنگونی رژیم پوسیده شاهنشاهی گردید و در کمتر از یک ماه و نیم بعد، بهار آزادی را برای ایران به ارمغان آورد.
رحلت آیت اللَّه "سید محمدباقر موسوی همدانی" مترجم تفسیر شریف المیزان (1379ش)
آیت‌اللَّه سید محمدباقر موسوی همدانی در سال 1304ش در همدان به دنیا آمد. وی در 16 سالگی به قصد تحصیل علوم دینی راهی قم و تهران شد و از استادان آن بهره گرفت. با ورود آیت‌اللَّه بروجردی به قم، آیت‌اللَّه موسوی به درس ایشان حاضر شد و همزمان از درس اصول امام خمینی و درس تفسیر علامه طباطبایی بهره جست. پس از مدتی به درخواست و تشویق علامه طباطبایی، آیت‌اللَّه موسوی همدانی برای اولین باره ترجمه دقیق و کاملی از تفسیر شریف المیزان را به فارسی به انجام رساند و در چهل جلد منتشر نمود. از دیگر تالیفات این فقیه بزرگوار، ترجمه تحریر الوسیله در 3 جلد، پاسخ به پرسش‌ها در 2 جلد و حاشیه بر جواهر در 22 جلد می‌باشند. آیت‌اللَّه موسوی همدانی سرانجام در هفتم دی 1379ش برابر با اول شوال 1421ق در 75 سالگی درگذشت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
وفات حضرت سکینه بنت الحسین(ع) (117 ق)
حضرت سکینه بنت الحسین(ع) از زنان بزرگ اسلام و نواده‌ی امام علی(ع)، در حدود سال 42 هجری قمری در مدینه به دنیا آمد. آن حضرت دارای اخلاقی فاضله، صفاتی حمیده، بلاغت، فصاحت و جود و کرَم بود. آستان بیانش، مرجع ادبا و فضلا و شعراء و ارباب کمال بود و در شعر و ادب مهارت داشت. او همسر عبداللَّه بن حسن(ع) پسر عموی خود بود و از مادری با نام رباب به دنیا آمد. آن حضرت به همراه پدر، عموها و دیگر اعضای خانواده از مدینه راهی کربلا شد و در نوزده سالگی پدر و بستگان را از دست داد و رنج اسارت کشید. از آن پس راهی مدینه شد تا سرانجام در 75 سالگی در مدینه وفات یافت.
افتتاح مدرسه‌ی "دارالفنون" به همت امیرکبیر در زمان "ناصرالدین شاه" (1268 ق)
دارالفنون اولین دانشگاه ایرانی به سبک نوین بود که در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار و به همّت و پشتکار میرزا تقی خان امیرکبیر صدراعظمِ بادرایتِ وی دایر شد. هدف از ایجاد این مدرسه، دستیابی به صنایع و علوم جدید در آن عصر بود. مدرسه‌ی دارالفنون در ابتدا با هفت نفر معلم اتریشی و عده‌ای مترجم، کار خود را آغاز کرد. امیرکبیر تأکید زیادی بر عدم به کارگیری اساتید از روسیه و انگلستان داشت. امّا متأسفانه چنین نشد. شاگردانی که در آن پذیرفته می‌شدند از خانواده‌های اعیان و اشراف بودند و چهارده تا شانزده سال داشتند. این مدرسه طی فعالیت خود، 12 دوره فارغ التحصیل داشت که بسیاری از آنان به مقام‌های بالایی در کشور دست یافتند. دارالفنون با معلمین اروپایی آن، عامل بسیار مؤثری در شناساندنِ تمدن اروپا و فرهنگ جدید مغرب زمین بود. فارغ التحصیلان آن که ظرف چهل سال از 1100 نفر تجاوز کردند و اغلب از خانواده‌های مهم و متنفّذ بودند، در نشر این فرهنگ کوشیدند و مطالبی که در آن مدرسه فرا گرفته بودند، در جامعه‌ی خود انتشار دادند. بعدها با تفکیک رشته‌های نظامی و طب در دارالفنون و تجدید نظر در نظام آموزشی ایران، این مرکز علمی از قالب یک دانشگاه خارج و به مدرسه مبدل شد. تاسیس این مدرسه، نقطه‌ی عطفی در تاریخ آموزش در ایران به شمار می‌رود. این مدرسه در حالی افتتاح می‌شد که بانی اصلی آن یعنی امیرکبیر دوران تبعید در کاشان را سپری می‌کرد.
مرگ "کوندامین" ریاضی دان شهیر فرانسوی(1774م)
کوندامین، ریاضی‌دان، سیاح و مهندس معروف فرانسوی در سوم مه 1701م در پاریس به دنیا آمد. وی گرچه تحصیلات مرتبی نداشت ولی به سبب علاقه فراوانی که به جفرافیا و ریاضیات پیدا کرد، به مطالعه درباره این علوم پرداخت و دانشمند مشهوری شد. کوندامین در سال 1735م به همراه دانشمندان آکادمی علوم فرانسه، درصدد شناختن شکل حقیقی کره زمین برآمد. این تلاش به کشف برآمدگی خط استوا و فرو رفتگی دو قطب شمال و جنوب انجامید. هم‌چنین کوندامین در رأس یک گروه علمی، برای اندازه‌گیری یک قوس نصف النهار کره زمین و با هدف تلاش برای شناخت شکل زمین به کشور پرو در امریکای جنوبی که در نزدیکی خط استوا بود، رفت و طی ده سال این عمل را به انجام رساند. کوندامین سرانجام در 28 دسامبر 1774م در 73 سالگی درگذشت.
کشف اکسیژن توسط "ژوزف پریسْتْلی" شیمی‌دان انگلیسی (1774م)
ژوزف پریسْتْلی، شیمی‌دان معروف انگلیسی طی آزمایش‌های خود موفق شد تا در 28 دسامبر 1774م، گاز اکسیژن را کشف کند. اکسیژن گازی بی‌رنگ، بی بو و نامرئی است که نزدیک به نیمی از اتم‌های جهان را شامل می‌شود. پریستلی، از گرما دادن اکسید جیوه قرمز به وجود اکسیژن پی برد، اما به اهمیت آن واقف نشد و بعدها دانشمندان دیگر آن را اکسیژن نامیدند. اکسیژن نقش مهمی در حیات آدمی ایفا می‌کند چرا که به هنگام تنفسْ، به درون بدن می‌رود و با غذا ترکیب می‌شود. حاصل این عمل، تولید انرژی است که در راه زنده ماندن و کار کردن مصرف می‌گردد. اکسیژن موجود در هوا باعث می‌شود اشیاء هنگام گرم شدن بسوزند؛ حتی بدن انسان از سوختن خفیف اکسیژن نیرو می‌گیرد و توان کار پیدا می‌کند. هیچ شی‌ء بدون وجود اکسیژن آتش نمی‌گیرد و با شعله‌ور شدن شی‌ء، گازهای حاصل از آن، با اکسیژن موجود در هوا ترکیب می‌شوند که در نتیجه، نور و روشنایی به وجود می‌آید.
پایان اولین دوره جمهوری فرانسه پس از تاج گذاری ناپلئون (1804م)
به نمایش درآمدن اولین فیلم جهان در پاریس و سالگرد ایجاد سینما (1895م)
نیمه دوم قرن نوزدهم، یکی از پربارترین دوران‌ها برای اختراعات و اکتشافاتی است که آثار و نتایج آن در قرن بیستم هم برجای ماند. به طوری که بسیاری از پیشرفت‌های علمی و صنعتی و پزشکی در قرن بعد که چهره جهان را تغییر داد در واقع ادامه و تکمیل اختراعات و اکتشافات نیمه دوم قرن نوزدهم است.
اختراع سینما نیز مربوط به اواخر قرن نوزدهم بود. اولین نمونه فیلم یا تصاویر متحرک به وسیله ادیسون مبتکر معروف امریکایی ساخته شد و او در سال 1888م این اختراع خود را در امریکا ثبت کرد ولی آن را تعقیب ننمود و به کارها علمی دیگر پرداخت. در این زمان یک مخترع فرانسوی به نام لویی لومْیر این فکر را دنبال کرد و در سال 1895م چند صحنه از وقایع روزمره و نمایش‌های کوتاه کمدی را فیلم برداری نمود. او در روز 28 دسامبر آن سال این فیلم را در یک سالن کوچک زیرزمینی در پاریس به معرض نمایش گذاشت.
سوادآموزی، تنها فرایند یادگیری مهارت های خواندن، نوشتن و حساب کردن نیست؛ بلکه کمک کردن به آزادسازی انسان و رشد کامل اوست. سوادآموزی در ایران، از سال 1315 شمسی، با تشکیلات سازمان تعلیمات اکابر آغاز شد. در آن زمان، این بخش از وظیفه سوادآموزی، از ادارات مربوط به وزارت معارف به شمار می رفت، ولی پس از مدتی، چون توفیق چشم گیری نداشت، منحل شد. سرانجام بعد از انقلاب به رهبری امام خمینی رحمه الله نهضت سوادآموزی پایه گذاری شد و فصل جدیدی را در تاریخ انقلاب ما گشود. این نهضت در ابتدا در قالب نهادی مستقل کار خود را آغاز نمود و سپس در سال 1361، به آموزش و پرورش پیوست. همکاری این نهاد انقلابی با آموزش و پرورش، به صورت کار مشترک آغاز و سبب شد که تلاش وسیع تری در مجموع کشور شروع و خوش بختانه دستاوردهای بزرگی نصیب ملت شایسته و انقلابی ایران شود.
کشتار وحشیانه مردم قزوین توسط رژیم طاغوت (1357ش)
اوجگیری نهضت اسلامی و انجام تظاهرات سراسری در تمامی شهرهای ایران به ویژه در چند ماهه آخر حاکمیت رژیم شاهنشانی باعث شد تا در بسیاری از شهرها، این راهپیمایی‌ها، با دخالت مأموران حکومت نظامی و کشتار مردم بی‌گناه، به خاک و خون کشیده شود. در قزوین نیز این وضعیت ادامه داشت و مردم خشمگین، علاوه بر راهپیمایی، به تشییع جنازه شهدا می‌پرداختند و در طی آن، مراتب انزجار خود را از جنایات رژیم پهلوی اعلام می‌کردند. در این میان در روز هفتم دی ماه 1357، مأموران انتظامی به سوی مردم شلیک کردند و در حدود بیست نفر را به شهادت رساندند. از این رو، تشییع جنازه شهدای حوادث هفتم دی، در فردای آن روز باحضور هزاران نفر از مردم معترضِ قزوین انجام گرفت که این مراسم نیز با هجوم مأموران به خاک و خون کشیده شد. قتل عام مردم در شهرهای مختلف کشور در نهایت باعث اتحاد بیشتر آحاد ملت برای سرنگونی رژیم پوسیده شاهنشاهی گردید و در کمتر از یک ماه و نیم بعد، بهار آزادی را برای ایران به ارمغان آورد.
رحلت آیت اللَّه "سید محمدباقر موسوی همدانی" مترجم تفسیر شریف المیزان (1379ش)
آیت‌اللَّه سید محمدباقر موسوی همدانی در سال 1304ش در همدان به دنیا آمد. وی در 16 سالگی به قصد تحصیل علوم دینی راهی قم و تهران شد و از استادان آن بهره گرفت. با ورود آیت‌اللَّه بروجردی به قم، آیت‌اللَّه موسوی به درس ایشان حاضر شد و همزمان از درس اصول امام خمینی و درس تفسیر علامه طباطبایی بهره جست. پس از مدتی به درخواست و تشویق علامه طباطبایی، آیت‌اللَّه موسوی همدانی برای اولین باره ترجمه دقیق و کاملی از تفسیر شریف المیزان را به فارسی به انجام رساند و در چهل جلد منتشر نمود. از دیگر تالیفات این فقیه بزرگوار، ترجمه تحریر الوسیله در 3 جلد، پاسخ به پرسش‌ها در 2 جلد و حاشیه بر جواهر در 22 جلد می‌باشند. آیت‌اللَّه موسوی همدانی سرانجام در هفتم دی 1379ش برابر با اول شوال 1421ق در 75 سالگی درگذشت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
وفات حضرت سکینه بنت الحسین(ع) (117 ق)
حضرت سکینه بنت الحسین(ع) از زنان بزرگ اسلام و نواده‌ی امام علی(ع)، در حدود سال 42 هجری قمری در مدینه به دنیا آمد. آن حضرت دارای اخلاقی فاضله، صفاتی حمیده، بلاغت، فصاحت و جود و کرَم بود. آستان بیانش، مرجع ادبا و فضلا و شعراء و ارباب کمال بود و در شعر و ادب مهارت داشت. او همسر عبداللَّه بن حسن(ع) پسر عموی خود بود و از مادری با نام رباب به دنیا آمد. آن حضرت به همراه پدر، عموها و دیگر اعضای خانواده از مدینه راهی کربلا شد و در نوزده سالگی پدر و بستگان را از دست داد و رنج اسارت کشید. از آن پس راهی مدینه شد تا سرانجام در 75 سالگی در مدینه وفات یافت.
افتتاح مدرسه‌ی "دارالفنون" به همت امیرکبیر در زمان "ناصرالدین شاه" (1268 ق)
دارالفنون اولین دانشگاه ایرانی به سبک نوین بود که در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار و به همّت و پشتکار میرزا تقی خان امیرکبیر صدراعظمِ بادرایتِ وی دایر شد. هدف از ایجاد این مدرسه، دستیابی به صنایع و علوم جدید در آن عصر بود. مدرسه‌ی دارالفنون در ابتدا با هفت نفر معلم اتریشی و عده‌ای مترجم، کار خود را آغاز کرد. امیرکبیر تأکید زیادی بر عدم به کارگیری اساتید از روسیه و انگلستان داشت. امّا متأسفانه چنین نشد. شاگردانی که در آن پذیرفته می‌شدند از خانواده‌های اعیان و اشراف بودند و چهارده تا شانزده سال داشتند. این مدرسه طی فعالیت خود، 12 دوره فارغ التحصیل داشت که بسیاری از آنان به مقام‌های بالایی در کشور دست یافتند. دارالفنون با معلمین اروپایی آن، عامل بسیار مؤثری در شناساندنِ تمدن اروپا و فرهنگ جدید مغرب زمین بود. فارغ التحصیلان آن که ظرف چهل سال از 1100 نفر تجاوز کردند و اغلب از خانواده‌های مهم و متنفّذ بودند، در نشر این فرهنگ کوشیدند و مطالبی که در آن مدرسه فرا گرفته بودند، در جامعه‌ی خود انتشار دادند. بعدها با تفکیک رشته‌های نظامی و طب در دارالفنون و تجدید نظر در نظام آموزشی ایران، این مرکز علمی از قالب یک دانشگاه خارج و به مدرسه مبدل شد. تاسیس این مدرسه، نقطه‌ی عطفی در تاریخ آموزش در ایران به شمار می‌رود. این مدرسه در حالی افتتاح می‌شد که بانی اصلی آن یعنی امیرکبیر دوران تبعید در کاشان را سپری می‌کرد.
مرگ "کوندامین" ریاضی دان شهیر فرانسوی(1774م)
کوندامین، ریاضی‌دان، سیاح و مهندس معروف فرانسوی در سوم مه 1701م در پاریس به دنیا آمد. وی گرچه تحصیلات مرتبی نداشت ولی به سبب علاقه فراوانی که به جفرافیا و ریاضیات پیدا کرد، به مطالعه درباره این علوم پرداخت و دانشمند مشهوری شد. کوندامین در سال 1735م به همراه دانشمندان آکادمی علوم فرانسه، درصدد شناختن شکل حقیقی کره زمین برآمد. این تلاش به کشف برآمدگی خط استوا و فرو رفتگی دو قطب شمال و جنوب انجامید. هم‌چنین کوندامین در رأس یک گروه علمی، برای اندازه‌گیری یک قوس نصف النهار کره زمین و با هدف تلاش برای شناخت شکل زمین به کشور پرو در امریکای جنوبی که در نزدیکی خط استوا بود، رفت و طی ده سال این عمل را به انجام رساند. کوندامین سرانجام در 28 دسامبر 1774م در 73 سالگی درگذشت.
کشف اکسیژن توسط "ژوزف پریسْتْلی" شیمی‌دان انگلیسی (1774م)
ژوزف پریسْتْلی، شیمی‌دان معروف انگلیسی طی آزمایش‌های خود موفق شد تا در 28 دسامبر 1774م، گاز اکسیژن را کشف کند. اکسیژن گازی بی‌رنگ، بی بو و نامرئی است که نزدیک به نیمی از اتم‌های جهان را شامل می‌شود. پریستلی، از گرما دادن اکسید جیوه قرمز به وجود اکسیژن پی برد، اما به اهمیت آن واقف نشد و بعدها دانشمندان دیگر آن را اکسیژن نامیدند. اکسیژن نقش مهمی در حیات آدمی ایفا می‌کند چرا که به هنگام تنفسْ، به درون بدن می‌رود و با غذا ترکیب می‌شود. حاصل این عمل، تولید انرژی است که در راه زنده ماندن و کار کردن مصرف می‌گردد. اکسیژن موجود در هوا باعث می‌شود اشیاء هنگام گرم شدن بسوزند؛ حتی بدن انسان از سوختن خفیف اکسیژن نیرو می‌گیرد و توان کار پیدا می‌کند. هیچ شی‌ء بدون وجود اکسیژن آتش نمی‌گیرد و با شعله‌ور شدن شی‌ء، گازهای حاصل از آن، با اکسیژن موجود در هوا ترکیب می‌شوند که در نتیجه، نور و روشنایی به وجود می‌آید.
پایان اولین دوره جمهوری فرانسه پس از تاج گذاری ناپلئون (1804م)
به نمایش درآمدن اولین فیلم جهان در پاریس و سالگرد ایجاد سینما (1895م)
نیمه دوم قرن نوزدهم، یکی از پربارترین دوران‌ها برای اختراعات و اکتشافاتی است که آثار و نتایج آن در قرن بیستم هم برجای ماند. به طوری که بسیاری از پیشرفت‌های علمی و صنعتی و پزشکی در قرن بعد که چهره جهان را تغییر داد در واقع ادامه و تکمیل اختراعات و اکتشافات نیمه دوم قرن نوزدهم است.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
توضیحات مدیر شبکه نسیم درمورد برنامه مهران مدیری و جناب خان