این موزه  به عنوان قدیمی ترین موزه تبریز و دومین موزه ملی كشور پس از تهران که در آخرین همایش ثبت ملی آثار در جزیره قشم ساختمان آن به عنوان یك بنای قابل توجه با معماری ویژه در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسید.

کهن ترین آثار موجود در موزه ی آذربایجان متعلق به مجموعه کوچکی از سفالهای تپه اسماعیل آبادکه مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد می باشد.

از دیگر آثار شاخص این موزه  دوران پیش از تاریخ سنگ های منقٌش به تصاویر حیوانات و گل و گیاه مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد است.

موزه آذربایجان در سال ‪ ۱۳۳۶شمسی توسط آندره گدار، معمار معروف فرانسوی طراحی و به دست هنرمندان پرتلاش کشورمان ساخته شد.

این موزه  از سال ۱۳۴۱ رسما فعالیت خود را اغاز کرد وبا 3 هزار متر مربع زیربنا از  سه طبقه تشکیل شده است‌ که طبقه زیرین مجسمه‌ها ی احد حسینی  را در خود جای داده که زندگی انسان رادر عصر حاضر به نمایش گذاشته‌است.

طبقه اول مربوط به اشیاء قدیمی است که قدمت آن‌ها به پیش از تاریخ تا زمان قاجار برمی‌گردد.

طبقه دوم دارای اشیاء قدیمی بعد قاجار و نیز دارای گنجینه سکه می‌باشد.

این بنا یكی از قدیمی ترین موزه های درجه اول ایران نیز به شمار می رود.

موزه آذربایجان با جای دادن آثار تاریخی هزاره سوم قبل از میلاد تا عصر معاصر در دل خود به نهادی زنده از تاریخ فرهنگ و هنر ایران در منطقه شمال غرب کشور، بدل گشت.