علی اصغر ثابت جازاری افزود: در مقبره خالصی، در چوبی منبت و مشبک‌کاری و گره چینی است که در توسعه فضاهای اخیر حرم مطهر از مکان خود به موزه منتقل شده و از سال 1376 هجری شمسی در موزه مرکزی در کنار دیگر درهای چوبی قدیم حرم مطهر قرار گرفته است.

وی ادامه داد: این در از جنس چوب و به ابعاد 345*179 سانتی متر در اواخر قرن هشتم یا اوایل قرن نهم به سفارش یکی از نقبای مشهد مقدس به نام "امیر عبدالحی بن امیر طاهر الموسوی" ساخته شده است.

ثابت جازاری گفت: براساس مدارک و مشخصاتی که بر روی در موجود است اطلاعات دقیقی از سال ساخت و سازنده اثر در دست نیست اما به وسیله نام سفارش دهنده در که بر روی کتیبه چهارچوب آورده شده است می توان تاریخ تقریبی برای آن مشخص کرد.

وی افزود: با توجه به کتیبه نخست سفارش دهنده، این در برای تجدید بنای مسجدی بوده که از شرح کامل احوال و زندگی وی در کتب تاریخ و رجال مطالبی بدست نیامده است اما قدیمی ترین منبعی که از این مسجد نام برده، تاریخ بیهقی است.

ثابت جازاری اظهار کرد: این اثر با توجه به کاربردی بودن در طول سالیان متمادی آسیب های زیادی دیده است با این حال هنوز هم اثری بی نظیر محسوب می شود؛ استاد هنرمند برای خلق این اثر هنرهای منبت و مشبک و گره چینی را در هم آمیخته است.

وی ادامه داد: این در دارای سه قاب بزرگ گره چینی مزین به نقوش منبت شده و قابهای کوچک مشبک و منبت است.

رییس اداره حفاظت و مرمت آثار فرهنگی آستان قدس رضوی از جمله پدیده های فرهنگی و هنری این در را کتیبه های آن دانست و گفت: یکی از این کتیبه ها بر پیشانی چهارچوب در نقش بسته و شامل نام و القاب سفارش دهنده است و کتیبه دیگر دو مصراع از یک بیت شعر است.

وی گفت: در قسمت بالای زه وار در نیز طرح زیبای کوفی گره دار حک شده و نوار تزئینی با طرح گره های هندسی در سه طرف چهارچوب کار شده که این هنرنمایی درودگر چیره دست در تجلی متناسب نقش و کتیبه در کنار هم اثر هنری زیبایی را بجا گذاشته است.

رئیس اداره حفاظت و مرمت آثار فرهنگی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: این در که سالیان متمادی در مجموعه حرم مطهر در معرض عبور و مرور زائران نصب بوده بر اثر استفاده و تماس دست دچار ساییدگی و فرسایش بسیار شده و آثار آن بر روی چهارچوب بیشتر به چشم می خورد.

ثابت جازاری افزود: همچنین ترک های بزرگ روی نوار تزئینی چهارچوب حاکی از آسیب زیاد به دلیل شرایط محیطی نامناسب قرارگیری آن در گذشته بوده است.

وی گفت: اداره مرمت و آثار فرهنگی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از شش سال قبل مرمت این در چوبی را برعهده گرفت و تابستان امسال به پایان رساند.

ثابت جازاری ادامه داد: کارهای آزمایشگاهی مختلفی روی در انجام گرفت، تکنیک های مختلف بررسی شد تا نوع تکنیک، مواد و شیوه برداشتن لایه های رنگ مشخص شود و آن شیوه ای که برای برداشتن رنگ روی در انجام گرفت تلفیقی از روش مکانیکی و شیمیایی بود.

وی اظهار کرد: بازسازی، حذف رنگ هایی که در نقوش و آلات وجود داشت و بازسازیهایی که می بایست در قسمت های اتصال آلات به کلاف ها و کلافها به چارچوب، پرکردن کمبودها، چفت شدن ترک ها و بازسازی رنگی به منظور استحکام بخشی آن انجام می گرفت طی شش مرحله تعریف و طرح آن مصوب شد.

وی گفت: آخرین اقدامات مرمت در چوبی و مراحل پنجم و ششم روی دو لنگه آن در تابستان امسال به سرانجام رسید و در نهایت این در چوبی توانست، فرمت کلی و زیبایی خود را نمایش دهد.

وی گفت: قرار شده است که برای این در، یک قاب حفاظتی مانند دو در طلا یا نقره طراحی کنیم که این اثر ارزشمند را در قاب قرار دهیم و در گنجینه تاریخ مشهد موزه حرم مطهر رضوی به نمایش درآید.

انتهای پیام/ب