انهدام ساختمان بانک استقراضی روس به دست مردم تهران (1284 ش)
به
دنبال تاسیس بانک شاهنشاهی ایران توسط انگلیسیها، روسها نیز کوشیدند
امتیاز تاسیس بانک را به دست آورند. آنان پس از کسب امتیاز تاسیس بانک
استقراضی درصدد برآمدند ساختمانی برای انجام امور بانکی بنا کنند. از این
رو، زمین موقوفه و متروکهای جنب یک امامزاده و مدرسه را که گورستانی نیز
در آن قرار داشت و به تازگی، دولت از دفن مردگان در آن جلوگیری میکرد،
برای این کار مناسب دیدند. روسها در اثنای کار، استخوانها و اجساد تازه
مردگان را کشف کردند ولی با بیاعتنایی آنها را در چاهی ریختند. به دنبال
آن، یکی از روحانیان در حین سخنرانی در ماه مبارک رمضان، مردم را به
بازداشتن کار ساخت بانک تحریک کرد تا اینکه در ادامه این شورش، کارکنان
امامزاده و طلاب علوم دینی به همراه مردم به ساختمان یورش برده و بنای نیمه
ساز آن را با خاک یکسان نمودند. حادثه انهدام بانک روس، پس از واقعه مربوط
به موسیو نوژ بلژیکی و اهانت او به روحانیان شیعه و نیز تنبیه تجار تهران
به دست حاکم شهر، از تحولات مهمی بود که سرانجام به رویداد مشروطیت در
ایران انجامید.
رحلت آیت اللَّه "سیداحمد فقیه امامی" عالم برجسته اصفهان (1372 ش)
آیتاللَّه
سیداحمد فقیه امامی اصفهانی در سال 1312 ش در اصفهان به دنیا آمد. وی پس
از اتمام مقدمات در زادگاه خود راهی قم شد و از حضرات آیات سید محمد باقر
سلطانی طباطبایی، سید حسین بروجردی، امام خمینی (ره) و علامه طباطبایی بهره
جست. آیتاللَّه امامی سپس در اصفهان به تدریس روی آورد و سالیانی طولانی
به پرورش طلاب علوم دینی همت گماشت. از جمله خدمات ایشان تأسیس کتابخانه
عظیم الزهرا (س) در اصفهان با بیش از 60 هزار جلد کتاب میباشد. همچنین
آیات معجزه آسای قرآن، بشر و رسالت او، چرا جمهوری اسلامی و روش رهبران
انقلابی ما، از جمله تالیفات ایشان است. این عالم ربانی سرانجام در 4 آذر
1372 ش در 60 سالگی دارفانی را وداع گفت و پس از تشییعی با شکوه، در اصفهان
به خاک سپرده شد.
رحلت حکیم و فیلسوف برجسته "محمدهادی فرزانه" معروف به "حکیم فرزانه" (1344 ش)
حکیم
و فیلسوف عالیقدر، شیخ محمدهادی فرزانه معروف به حکیم فرزانه، در سال
1263 ش (1302 ق) در شهرضای اصفهان به دنیا آمد. وی مقدمات علوم اسلامی و
معارف دینی را در زادگاه خود سپری کرد و سپس برای تکمیل تحصیلات خویش، راهی
اصفهان گردید. حکیم فرزانه در اصفهان در محضر استادان بزرگی همچون حضرات
آیات: سید محمدباقر دُرچهای، ملاعبدالکریم گزی و میرزا نصراللَّه حکیم
و... حاضر شد و پس از سالیانی در شمار حکما و علمای زمان قرار گرفت. ایشان
از میان رشتههای گوناگون علمی، بیشتر به حکمت و فلسفه تمایل داشت و در راه
کسب معلومات در این زمینه، زحمات فراوانی را بر خود هموار نمود به طوری که
در اواخر عمر، او را در زمره حکمای بزرگ قلمداد میکردند. حکیم فرزانه از
آن پس در زادگاه خود، شهرضا، به تدریس حکمت و فلسفه پرداخت و شاگردان
فرهیختهای تربیت نمود. زندگی ایشان در کمال سادگی و قناعت بود و زر و زیور
دنیا، او را نفریفت. مرغ جان این فیلسوف فاضل سرانجام در چهارم آذر 1344 ش
برابر با اول شعبان 1385 ق در 81 سالگی از قفس تن رهایی یافت و پیکرش، رخ
در نقاب خاک پوشید.
درگذشت "جبار باغچه بان" بانی مدارس استثنایی در ایران (1345 ش)
جبار
باغچهبان در سال 1264 ش در قفقاز به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات، در
یک مدرسه در ایروان به تدریس مشغول شد. تدریس او، باعث شکفتن استعدادهای
نهفتهاش گردید و پس از مدتی با تجارب فراوان و برنامههای خوب به ایران
آمد و در سال 1303 شمسی اولین کودکستان ایرانی را به نام "باغچه اطفال" در
تبریز تأسیس کرد. در همان سال سه کودک ناشنوا نیز در این مدرسه ثبتنام
کردند و این آغازی بود برای تلاش باغچهبان تا بتواند سخن گفتن را به این
کودکان بیاموزد. او برای تعلیم خواندن و نوشتن برای کودکان و نوسوادان، روش
تعلیم الفبا را که امروزه در سراسر کشور رایج است به وجود آورد. او همچنین
اولین مدرسه کودکان ناشنوا را در سال 1312 در تهران تأسیس کرد.
جبار
باغچهبان برای هموار کردن راه زبان آموزی کودکان ناشنوا راهی را انتخاب
کرد که در سراسر جهان با نام الفبای گویای باغچهبان به عنوان مترقیترین
روش شناخته شده است. باتلاش این مبتکر پرتلاش بود که ناشنوایان کشور نیز
توانستند با دنیای اطراف خود و انسانهای دیگر تماس برقرار کنند. همچنین
اختراع تلفنی برای استفاده کر و لالها و تاسیس مکتب نسوان برای آموزش
دختران نیز از دیگر ابتکارات اوست. وی همچنین در سال 1322 جمعیت حمایت از
کودکان کرولال را تأسیس کرد و کتابهایی از قبیل اسرار تعلیم و تربیت،
الفبای آسان، برنامه کار آموزگار، زندگانی کودکان و رباعیات باغچهبان را
به نگارش درآورد. سرانجام وی در 4 آذر سال 1345 ش در 81 سالگی در تهران دار
فانی را وداع گفت.
ارتحال فقیه و مجتهد بزرگوار آیت اللَّه "میرزا احمد سرایی" (1360 ش)
آیتاللَّه
میرزا احمد سرایی در سال 1290 ش (1329 ق) در قریه سرای تبریز در
خانوادهای متدین به دنیا آمد و مقدمات علوم را از 14 سالگی از علمای تبریز
فرا گرفت. سپس به قم رفت و در حلقه درس حضرات آیات سید شهابالدین مرعشی
نجفی و میرزا جوادآقا ملکی تبریزی، به تقویت بنیه علمی خویش همت گماشت.
میرزا احمد سرایی از آن پس راهی نجف گردید و از محضر عالمان نامداری همچون
سید عبدالهادی شیرازی، سید محسن حکیم، سیدمحمود شاهرودی و میرزا باقر
زنجانی بهرهها برد تا به مدارج عالیه علمی و اجتهاد دست یافت. این فقیه
بزرگوار از آن پس به وطن بازگشت و به تدریس و ترویج دین و تبلیغ احکام
پرداخت. ایشان علاوه بر اهتمام در ساخت بناهای عام المنفعه، به بحث، مناظره
و مجادله حسنه با منحرفین اعتقادی، مسافرت به ممالک مختلف اسلامی برای
تبلیغ و ارشاد و تربیت مبلغ و طلاب علوم دینی مشغول بود. این عالم ربانی
سرانجام در چهارم آذر 1360 ش برابر با 27 محرم 1402 ق در هفتاد سالگی
درگذشت.
شهادت حضرت "زید" فرزند امام زین العابدین (ع) در قیام علیه دولت بنی امیه (122 ق)
در
زمان خلافت هشام بن عبدالملک و امامت حضرت امام صادق (ع)، زید بن علی بن
الحسین که پسر امام زینالعابدین (ع) بود، با انگیزهی خون خواهی امام حسین
(ع)، در کوفه با جماعتی از شیعیان، علیه دولت اموی قیام کرد. هشام،
خلیفهی اموی، یوسف بن عمر ثقفی را با لشکری به جنگ او فرستاد و زید در این
جنگ به شهادت رسید. سرِ او را به دمشق نزد خلیفه فرستادند و بدنش را در
کنار کوفه بر دار کرده و بعد از چند سال، استخوانهای وی را سوزاندند.
به آب انداختن اولین کشتی بخار توسط "رابرت فولْتون" امریکایی در پاریس (1803 م)
رابرت
فولتون مخترع و مهندس امریکایی در 22 نوامبر 1765 م قدم به هستی نهاد. وی
بدون آنکه تحصیلات دانشگاهی داشته باشد، به علت علاقه به امور صنعتی، به
تحقیق در این زمینه پرداخت. فولتون که صنعتگری مبتکر بود، به استفاده از
بخار در حرکت کشتیها اندیشید. بنابراین شیوههای تازهای برای اصلاحِ حمل و
نقل در کانالهایی که در انگلستان ساخته میشد، یافت. او در سال 1797 م به
فرانسه رفت و اولین کشتی بخار را ساخت و در 25 نوامبر 1803 م به آب
انداخت.
هر چند این کشتی غرق شد، اما او برای ساخت کشتی دیگری به فعالیت
پرداخت. تااینکه در سال 1807 م آزمایشِ به آب انداختن کشتی بخار با موفقیت
به اجرا درآمد. فولتون این کشتی را، کلِرمون نامیده بود. رابرت فولتون
سرانجام در سن 50 سالگی به تاریخ 24 ژوئن 1815 درگذشت. جالب آن که یک سال و
یک روز بعد از مرگ وی، اولین کشتی مسافربری که با نیروی بخار حرکت میکرد،
از دریای انگلستان عبور نمود.
شکست قیام زنگیان و درگذشت فرمانده ی زنگیان، معروف به "صاحب الزنج" (270 ق)
قیام
بردگان و غلامان در قرن سوم یکی از بزرگترین نهضتهای اجتماعی محرومان در
سالهای حکومت پر جور و فساد عباسیان بود که مدت زمانی خواب خوش خلیفهی
عباسی و دیگر ستمگران را آشفته کرد. رهبری این قیام را مردی به نام علی
بنمحمد به عهده داشت که خود را علوی میدانست و نَسَب خود را از امام علی
(ع) می دانست. او مردی شجاع، فاضل، بلیغ و شاعری توانا بود. وی که بعدها به
"صاحب الزنج" و امیر زنگیان ملقب شد در مدت کوتاهی بردگان فراوانی را به
دور خود جمع کرد و پس از تشکیل جلسهای در روز 27 رمضان سال 255 قمری قیام
را آغاز نمود. خلیفه، معتمد عباسی، سرداران متعددی را برای جنگ با زنگیان
فرستاد. این قیام به مدت 15 سال به طول انجامید تا این که خلیفه، برادر خود
ابواحمد موفق را به جنگ آنها فرستاد و او، در دوم صفر سال 270 قمری موفق
به شکست زنگیان گردید.
رحلت "ابوحَیان غَرناطی" معروفترین عالم نحوی عرب (745 ق)
اثیرالدین
محمد بن یوسف اندلسی معروف به ابوحَیان غَرناطی، محدث، مفسّر، ادیب، نحوی،
لغوی، شاعر و رجالی مشهور عرب، در سال 654 ق در غرناطه (واقع در اسپانیا)
به دنیا آمد. علوم مقدماتی را در زادگاه خود فرا گرفت و مابقی را در
آفریقا، حجاز و شامات آموخت. اساتید وی را تا چهارصد و پنجاه نفر
نوشتهاند. همچنین شاگردان بسیار فاضل تربیت نموده است. او در علوم مختلف
متبحّر بود و تمامی اوقاتش در تعلیم و تعلّم و تالیفات متنوع صرف شد.
ابوحیان در صرف و نحو و حدیث استاد کل به شمار میرفت و به شِیخُ النُّحاة
(استاد نحویین) و شیخُ المحدّثین مشهور گشت. وفات ابوحیان در مصر اتفاق
افتاد.
درگذشت "ابن دُرَیهِم" ریاضیدان و منجم مسلمان (762 ق)
ابن
دُرَیهِمْ با کوشش و پشتکار به تحصیل علم و دانش همت گماشت. او قرائت قرآن
کریم، فقه و ریاضیات را نزد اساتید عصر خود فرا گرفت. در مصر به استماع
حدیث مشغول شد و به مقامات علمی دست یافت. سپس به شام رفت و در جامع اموی
در دمشق به عنوان مدرس مشغول تدریس شد. ابن دُرَیهِم به علومی همچون قرائت،
حدیث، فقه و اصول آن، کلام، تفسیر و ادبیات عرب تسلط کامل داشت. قصیدهای
در مدح پیامبر، از آثار به جا مانده از ابن دُرَیهم است.
تولد "سر ویلیام هِرْشل" منجم آلمانی و کاشف سیاره اورانوس (1738 م) (ر.ک: 25 اوت)
فردریک
ویلیام هرشل (۱۵ نوامبر ۱۷۳۸ - ۲۵ اوت ۱۸۲۲) موسیقیدان و ستارهشناس
بریتانیایی متولد آلمان است که به خاطر کشف سیاره اورانوس مشهور شد. او
همچنین کاشف امواج فروسرخ نیز میباشد و دارای تعدادی کشفیات دیگر در زمینه
ستاره شناسی است. وی در ۱۵ نوامبر ۱۷۳۸ در شهر هانوور آلمان زاده شد و در
۲۵ ماه اوت ۱۸۲۲ در شهر اسلاو در جنوب بریتانیا درگذشت. او ساخت تلسکوپ
انعکاسی را با کمک خواهرش، کارولینه هرشل، آغاز کرد. با تلسکوپ بازتابی
کوچک ۱۸ سانتیمتری ساخت خودش سیاره اورانوس را در سال ۱۷۸۱ کشف کرد. وی با
گذراندن نور خورشید از منشور به وجود اشعه فروسرخ پی برد. به این شکل که
دماسنج را زیر قسمت قرمز رنگ منشور که تاریک بود گذاشت و دید که دمای
دماسنج به سرعت بالا میرود او این چنین نتیجه گرفت که نوعی اشعه در این
بخش وجود دارد که دیده نمیشود و نوعی اشعه گرمایی است.. وی در سال ۱۸۱۶ به
لقب سر مفتخر گردید. کشف دو ماه سیاره زحل و دو ماه اورانوس نیز از کارهای
هرشل است اما او هیچ یک از آنها را نام گذاری نکرد. پس از مرگ وی، این
اقمار توسط پسر وی جان، نامگذاری شدند.
کودتای ژنرال "موبوتو سه سه سکو" در کشور افریقایی کنگو (1965 م)
ژنرال
ژوزف موبوتو سهسهسکو از مبارزان استقلال کنگو بود که پس از استقلال
کشورش در سال 1960 م، به نخستوزیری کنگو رسید. او پس از به دست گرفتن
قدرت، پاتریس لومومبا، قهرمان ملی این کشور را به کشتن داد و موجی از نفرت
علیه خود ایجاد کرد. موبوتو در طی سالهای بعد قدرت خود را افزایش داد تا
اینکه در 25 نوامبر 1965 م طی کودتایی، رئیس جمهور قانونی کشور را سرنگون
کرد و از آن پس، به عنوان رئیس جمهور کنگو بر کشور حکمرانی نمود. وی در این
دوران، با حذف پست نخستوزیری، کل اختیارات کشور را در دست گرفت و با در
پیش گرفتن روش خودکامگی و استبداد، هرگونه مخالفتی را سرکوب نمود. موبوتو
در 27 اکتبر 1971، نام رسمی کشور را از جمهوری دموکراتیک کنگو به جمهوری
زئیر تغییر داد و به تقلید از رهبران چین، دست به انقلاب به اصطلاح فرهنگی
زد. دوران به ظاهر آرام حکومت موبوتو از اوایل دهه 1990 م به اغتشاش و
ناآرامی کشیده شد و حکومت وی مورد اعتراض شدید مردم قرار گرفت. در این میان
تلاشهای موبوتو برای کنترل اوضاع به ثمر نرسید و شورشیان به رهبری لوران
کابیلا به جنگ با حکومت مرکزی پرداختند. در نهایتْ علیرغم انجام مذاکرات و
میانجیگریهای بینالمللی، نتیجه مطلوب حاصل نشد و موبوتو سهسهسکو پس
از شکست از شورشیان، پس از 37 سال زمامداری، در 16 مه 1997 م از کشور
گریخت.
درگذشت واسیلی الکسیف، اسطوره وزنه برداری (2011 م)
الکسیف
به عنوان عضو تیم ملی شوروی در بازیهای المپیک 1972 (مونیخ) و 1976
(مونترال) به مدالهای طلای المپیک دست یافت. او همچنین 8 بار برای اتحاد
جماهیر شوروی مدال طلای دسته فوق سنگین دنیا را به خود اختصاص داد.
الکسیف
در دوران ورزش قهرمانیاش 80 بار رکورد جهانی شکست و 81 بار نیز رکوردهای
اتحاد جماهیر شوروی را جابهجا کرد. الکسیف در سال 1993 به عنوان یکی از
برترین وزنهبرداران تاریخ وزنهبرداری دنیا برگزیده شد و او را میتوان
یکی از معدود وزنهبرداران تاریخ این ورزش قلمداد کرد که شهرت فراوانی
داشت. وی در سن 69 سالگی از دنیا رفت.برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید