به گزارش خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران؛مسلمانان اتفاق نظر دارند که در نماز، در هر رکعت دوبار سجده واجب است، در اینکه براى چه کسى سجده مى شود نیز اختلافى ندارند، چون همه سجده ها براى خدایى است که زمین و آسمان و همه هستى برایش سجده مى کنند.

اختلاف در چیزى است که بر آن سجده مى شود و پیشانى بر آن نهاده مى گردد. شیعه امامیه معتقد است که باید بر زمین یا روییدنى هاى زمین که خوراکى و پوشاکى نیستند مثل حصیر و امثال آن سجده کرد، مذاهب دیگر در این مسأله با شیعه اختلاف دارند. اینک نقل آراء:

شیخ طوسى که بیانگر آراى فقهاست مى گوید: سجود جز بر زمین یا آنچه از زمین مى روید از آنچه که خوردنى و پوشیدنى مثل پنبه و کتان نباشد جایز نیست و در این مسأله با فقهاى اهل سنت که سجده بر پنبه، کتان، مو، پشم و... را جایز مى دانند مخالف است. تا آنجا که مى گوید: سجده بر چیزى که انسان آن را حمل مى کند جایز نیست، مثل گوشه عمامه، لبه ردا و آستین پیراهن. شافعى نیز چنین گفته و این از على(علیه السلام) و ابن عمر، عبادة بن صامت، مالک و احمد بن حنبل نقل شده است.

ابوحنیفه و اصحاب او گویند: اگر بر چیزى سجده کند که خودش حامل آن است، مثل جامه، کفایت مى کند. و اگر بر چیزى سجده کند که از او جدا نمى شود، مثل آنکه دستش را بگسترد و بر آن سجده کند کافى است، ولى مکروه است.

این از حسن بصرى هم روایت شده است.

علامه حلّى در بیان آراى فقها در مورد سجده مى گوید: سجده بر چیزى که زمین یا از روییدنى هاى زمین نیست، مثل پوست و پشم، نزد همه علماى ما جایز نیست، ولى جمهور علماى سنت آن را جایز مى دانند.

در این مسأله شیعه از امامان خویش که همتایان قرآن کریم در حدیث ثقلین اند پیروى مى کند. در اینجا به گوشه اى از آنچه از ائمه روایت شده اکتفا مى کنیم.

صدوق با سند خود از هشام بن حکم نقل مى کند که از امام صادق(علیه السلام) پرسید: سجده بر چه چیز جایز است و بر چه چیز جایز نیست؟ حضرت فرمود: سجود جز بر زمین یا آنچه از زمین بروید جایز نیست، مگر آنکه خوردنى یا پوشیدنى باشد. پرسید: فدایت شوم علت آن چیست؟ حضرت فرمود: چون سجود، خضوع براى خداى متعال است، پس سزاوار نیست بر آنچه خوردنى و پوشیدنى است سجده شود، چون مردم دنیا بنده چیزى هستند که مى خورند و مى پوشند. ساجد در سجودش خدا را مى پرستد، سزاوار نیست در سجود پیشانى خود را بر چیزى بگذارد که معبود فرزندان دنیا و فریفتگان آنند.

امام صادق(علیه السلام) فرمود: هرچیز که غذاى انسان و خوراک و پوشاک او باشد سجده و نماز بر آن جایز نیست، مگر آنکه از روییدنى هاى زمین و غیر میوه باشد، پیش از آنکه بافته و رشته شود، اگر رشته و بافته شد نماز بر آن جایز نیست مگر در حال ضرورت.

پس ملامتى بر شیعه نیست اگر متعهدند بر زمین یا آنچه از زمین مى روید سجده کنند، تا وقتى که خوردنى و پوشیدنى نباشد، و به امامان خویش اقتدا مى کنند. به علاوه آنچه اهل سنت در این مورد روایت مى کنند، نظریه شیعه را تقویت مى کند.

برگرفته از کتاب: سیماى عقاید شیعه، آیت الله جعفر سبحانی