یادداشت/ وحیده احمدی
چالش اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی؛ شهرک سازی‌های غیرقانونی روابط را پیچیده کرده است
روابط اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی با اقدامات کارشکنانه صهیونیست‌ها در حوزه شهرک سازی‌های غیرقانونی، وضعیت پیچیده‌ای پیدا کرده است.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران، "وحیده احمدی" کارشناس مسائل منطقه طی یادداشتی به بررسی روابط اتحادیه اروپا و اسرائیل با اقدامات کارشکنانه صهیونیست‌ها در حوزه شهرک سازی‌های غیرقانونی پرداخت.
متن این یادداشت به شرح زیر است:
روابط اتحادیه اروپا و اسرائیل با اقدامات کارشکنانه صهیونیست‌ها در حوزه شهرک سازی‌های غیرقانونی، وضعیت پیچیده‌ای پیدا کرده است. برای تبیین وضعیت فعلی باید سه ضلع مواضع اتحادیه، موضع اسرائیل، و وضعیت فلسطین مورد توجه قرار گیرد.
در اوایل ماه جاری اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اسرائیل را برای ساخت ۲۶۱۰ واحد مسکونی به صورت غیر قانونی در شهرک‌ها و نیز تلاش برای اسکان خانواده‌های یهودی در منطقه سیلوان در شرق بیت المقدس محکوم کرد. کا‌ترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این باره اظهار داشت: «این اقدامات یک گام زیان آور در رسیدن به راه حل دو دولتی است و تعهدات اسرائیل برای حل و فصل مسائل به صورت مسالمت آمیز با فلسطینی‌ها را به زیر سوال می‌برد.»
وی که برای منصرف ساختن اسرائیل در پیشبرد این تصمیم با مقامات این رژیم نیز تماس تلفنی گرفته بود، افزود: «ما تأکید می‌کنیم که گسترش روابط اتحادیه اروپا و اسرائیل منوط به تعهدات اخیر نسبت به یک صلح پایدار بر اساس راه حل دو دولتی خواهد بود.» اخیرا فدریکا موگرینی جانشین بعدی اشتون نیز در جلسه بررسی صلاحیت خود در پارلمان اروپا اظهار داشته بود که «اتحادیه اروپا می‌تواند از مولفه‌های اقتصادی به عنوان مشوق و نیز بازدارنده به منظور راه اندازی مجدد مذاکرات میان اسرائیل و فلسطین استفاده نماید.» این در حالی است که کارشکنی اسرائیل در ساخت و سازهای جدیدی که این رژیم در دستور کار قرار داده است، موجب سرخوردگی بیش از پیش اتحادیه اروپا و تصمیم این اتحادیه برای اتخاذ تصمیمات جدی‌تر و افزایش فشار‌ها برای توقف برنامه اسرائیل شده است.
مقامات اتحادیه اروپا اعلام کرده‌اند که در حال حاضر بحث‌ها برای اعمال فشارهای بیشتر بر اسرائیل در مراحل اولیه قرار دارد اما ممکن است اتحادیه اروپا مانع تراشی بر سر ورود به حوزه اتحادیه اروپا برای شهرک نشینان و یا جریمه آن‌ها در حیطه‌های تجارت آزاد را در دستور کار قرار دهد. اگرچه تا کنون در مورد تحریم صحبتی به میان نیامده است اما برخی به صورت جدی تنگ‌تر شدن دایره را برای اسرائیل مورد تأکید قرار داده‌اند.
به عنوان نمونه یکی از دیپلماتهای دانمارکی خواستار اعمال فشارهای بیشتر بر اسرائیل شده و گفته است: «سطح سرخوردگی از اقدامات اسرائیل در حال رشد است و ما ابزارهای بسیاری برای برطرف ساختن این سرخوردگی‌ها در اختیار داریم.»
این مواضع می‌تواند به معنای سوق دادن اتحادیه اروپا برای موضع گیری سخت‌تر نسبت به اسرائیل شود. بر این اساس اتحادیه اروپا که تا کنون دستورالعمل ممنوعیت موسسات علمی که آنسوی خط سبز در کرانه باختری مشغول فعالیت هستند، برای استفاده از بودجه اتحادیه اروپا را در دستور کار قرار داده بود، در نظر دارد برچسب زنی به محصولات شهرک نشینان اسرائیلی را نیز با جدیت بیشتری دنبال کند. کمیسیون اتحادیه همچنین اعلام کرده است که قصد دارد از ورود محصولات پروتئینی شهرک نشینان اعم از تخم مرغ تا لبنیات، گوشت وسایر تولیدات ممانعت به عمل آورد.
ضمن اینکه اروپا در کنار اینکه اسرائیل را برای بازداشتن از شهرک سازی‌ها و اخلال در نظم بیت المقدس به اقدامات تنبیهی تهدید می‌کند در همان حال به اسرائیل و فلسطین وعده برخی امتیازات ویژه اقتصادی در صورت دستیابی به صلح را داده است.
لابی پرنفوذ دوستان اروپایی اسرائیل در این باره موضع گیری کرده و اظهار داشته است: «هرگاه سخن بر سر ساخت و ساز‌ها باشد تمام حسن نیت‌هایی که اسرائیل تا کنون جمع کرده است سریع‌تر از یک قطره باران تبخیر می‌شود.» جدا از نگرانی‌های اتحادیه اروپا در مورد شهرک نشینان، بیت المقدس نیز مدافعان سرسخت خود را در اتحادیه اروپا داراست.
فشارهای اتحادیه اروپا بر اسرائیل درباره شهرک سازی‌ها در حالی است که سفیر اسرائیل در اتحادیه اروپا روابط کنونی طرفین را مثبت ارزیابی کرده است. دیوید والزر در اتحادیه اروپا با اذعان به اختلافات جدی طرفین در مورد شهرک سازی، خاطر نشان کرد که این اختلافات هنوز روابط اقتصادی اسرائیل با اتحادیه اروپا را تحت شعاع قرار نداده است.
وی گفت: «ما هنوز در بسیاری از موضوعات که منافع طرفین را تأمین می‌کند با هم به مراورده اقتصادی مشغولیم.» بر اساس گزارش اتحادیه اروپا اسرائیل یکی از بزرگ‌ترین شرکای اقتصادی است که بالغ بر ۲۹ میلیارد دلار داد و ستد کالا با اتحادیه اروپا انجام می‌دهد.
سخنان والزر را می‌توان در اشاره به رشوه‌های اسرائیل به اتحادیه اروپا به عنوان یکی از مهم‌ترین ابعاد رابطه این دو دانست. اسرائیل در حال حاضر برنامه‌های مهمی مانند طرح آریزون ۲۰۲۰، کمک رسانی برای مواجهه با بیماری ابولا، فناوری فضایی در کنار پروژه‌هایی مانند امنیت غذایی و مدیریت آبی را به عنوان رشوه‌های موثری در روابط خود با اتحادیه اروپا به پیش می‌برد. این موارد ظرفیت‌های قابل توجهی در رابطه اسرائیل و اتحادیه اروپا به وجود آورده و به صورت غیرملموس و ظریفی نقش سپر دفاعی قابل ملاحظه‌ای در مقابل فشارهای اتحادیه اروپا ایفا می‌کند.
رویکرد اتحادیه اروپا به فلسطین ضلع سوم روابط اتحادیه با اسرائیل را تشکیل می‌دهد. پس از جنگ ۵۰ روزه، اتحادیه اروپا و کشورهای عضو وعده کمک ۴۵۰ میلیون دلاری برای بازسازی غزه را اعلام کرده و در صدر کمکهای مالی به فلسطین قرار گرفته‌اند. این اتحادیه همچنین در قبال آتش بس نیز ابراز رضایت کرده و از طرفین خواسته است تا با جدیت برای دستیابی به بهبود اساسی شرایط در غزه تلاش کنند.
با این حال در رویکرد اتحادیه اروپا نسبت به گروههای مقاومت چشم انداز مثبتی دیده نمی‌شود. این اتحادیه همچنان که اسرائیل را برای ساخت و ساز‌ها مورد انتقاد قرار داده است، پس از جنگ ۵۰ روزه بر «پایان تهدید از جانب گروههای شبه نظامی برای اسرائیل» و «خلع سلاح گروههای تروریستی در نوار غزه» نیز بار‌ها تأکید داشته است.
علی رغم این موضوع در حال حاضر اتحادیه اروپا فضا و بستر مناسبی برای فعالسازی دیپلماسی از جانب تشکیلات خودگردان و نیز جمهوری اسلامی ایران به عنوان سردمدار محور مقاومت و سنگینی وزنه فلسطینی از طریق اعمال فشار‌ها بر اسرائیل را داراست. این ادعا به چند دلیل قابل بیان است:
۱-در اتحادیه اروپا تقریبا اجماع کلی در مورد محکومیت اسرائیل در رابطه با مسئله شهرک سازی‌ها وجود دارد.
۲- کشورهای اروپایی مختلف از جمله انگلیس، سوئد و... به صورت انفرادی به شناسایی فلسطین گرایش مثبت پیدا کرده‌اند. این روند صعودی نگرش اتحادیه اروپا را نیز تحت الشعاع خود قرار خواهد داد.
۳-اتحادیه اروپا همچنان که فلسطین و اسرائیل را به ادامه مذاکرات ترغیب می‌کند اما به صورت ضمنی اسرائیل را به دلیل ادامه شهرک سازی و عدم تعهد در آزادسازی زندانیان مقصر می‌داند. بنابراین تمایل بیشتری برای همسویی با طرف فلسطینی دارد.
۴-حماس به عنوان بزرگ‌ترین گروه نظامی نوار غزه هم اکنون در دولت قانونی فلسطین حضور دارد در نتیجه رویکرد مخالف اتحادیه اروپا با گروههای مقاومت را نباید در حال حاضر یک مسئله جدی تلقی کرد.
انتهای پیام/
متن این یادداشت به شرح زیر است:
روابط اتحادیه اروپا و اسرائیل با اقدامات کارشکنانه صهیونیست‌ها در حوزه شهرک سازی‌های غیرقانونی، وضعیت پیچیده‌ای پیدا کرده است. برای تبیین وضعیت فعلی باید سه ضلع مواضع اتحادیه، موضع اسرائیل، و وضعیت فلسطین مورد توجه قرار گیرد.
در اوایل ماه جاری اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اسرائیل را برای ساخت ۲۶۱۰ واحد مسکونی به صورت غیر قانونی در شهرک‌ها و نیز تلاش برای اسکان خانواده‌های یهودی در منطقه سیلوان در شرق بیت المقدس محکوم کرد. کا‌ترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این باره اظهار داشت: «این اقدامات یک گام زیان آور در رسیدن به راه حل دو دولتی است و تعهدات اسرائیل برای حل و فصل مسائل به صورت مسالمت آمیز با فلسطینی‌ها را به زیر سوال می‌برد.»
وی که برای منصرف ساختن اسرائیل در پیشبرد این تصمیم با مقامات این رژیم نیز تماس تلفنی گرفته بود، افزود: «ما تأکید می‌کنیم که گسترش روابط اتحادیه اروپا و اسرائیل منوط به تعهدات اخیر نسبت به یک صلح پایدار بر اساس راه حل دو دولتی خواهد بود.» اخیرا فدریکا موگرینی جانشین بعدی اشتون نیز در جلسه بررسی صلاحیت خود در پارلمان اروپا اظهار داشته بود که «اتحادیه اروپا می‌تواند از مولفه‌های اقتصادی به عنوان مشوق و نیز بازدارنده به منظور راه اندازی مجدد مذاکرات میان اسرائیل و فلسطین استفاده نماید.» این در حالی است که کارشکنی اسرائیل در ساخت و سازهای جدیدی که این رژیم در دستور کار قرار داده است، موجب سرخوردگی بیش از پیش اتحادیه اروپا و تصمیم این اتحادیه برای اتخاذ تصمیمات جدی‌تر و افزایش فشار‌ها برای توقف برنامه اسرائیل شده است.
مقامات اتحادیه اروپا اعلام کرده‌اند که در حال حاضر بحث‌ها برای اعمال فشارهای بیشتر بر اسرائیل در مراحل اولیه قرار دارد اما ممکن است اتحادیه اروپا مانع تراشی بر سر ورود به حوزه اتحادیه اروپا برای شهرک نشینان و یا جریمه آن‌ها در حیطه‌های تجارت آزاد را در دستور کار قرار دهد. اگرچه تا کنون در مورد تحریم صحبتی به میان نیامده است اما برخی به صورت جدی تنگ‌تر شدن دایره را برای اسرائیل مورد تأکید قرار داده‌اند.
به عنوان نمونه یکی از دیپلماتهای دانمارکی خواستار اعمال فشارهای بیشتر بر اسرائیل شده و گفته است: «سطح سرخوردگی از اقدامات اسرائیل در حال رشد است و ما ابزارهای بسیاری برای برطرف ساختن این سرخوردگی‌ها در اختیار داریم.»
این مواضع می‌تواند به معنای سوق دادن اتحادیه اروپا برای موضع گیری سخت‌تر نسبت به اسرائیل شود. بر این اساس اتحادیه اروپا که تا کنون دستورالعمل ممنوعیت موسسات علمی که آنسوی خط سبز در کرانه باختری مشغول فعالیت هستند، برای استفاده از بودجه اتحادیه اروپا را در دستور کار قرار داده بود، در نظر دارد برچسب زنی به محصولات شهرک نشینان اسرائیلی را نیز با جدیت بیشتری دنبال کند. کمیسیون اتحادیه همچنین اعلام کرده است که قصد دارد از ورود محصولات پروتئینی شهرک نشینان اعم از تخم مرغ تا لبنیات، گوشت وسایر تولیدات ممانعت به عمل آورد.
ضمن اینکه اروپا در کنار اینکه اسرائیل را برای بازداشتن از شهرک سازی‌ها و اخلال در نظم بیت المقدس به اقدامات تنبیهی تهدید می‌کند در همان حال به اسرائیل و فلسطین وعده برخی امتیازات ویژه اقتصادی در صورت دستیابی به صلح را داده است.
لابی پرنفوذ دوستان اروپایی اسرائیل در این باره موضع گیری کرده و اظهار داشته است: «هرگاه سخن بر سر ساخت و ساز‌ها باشد تمام حسن نیت‌هایی که اسرائیل تا کنون جمع کرده است سریع‌تر از یک قطره باران تبخیر می‌شود.» جدا از نگرانی‌های اتحادیه اروپا در مورد شهرک نشینان، بیت المقدس نیز مدافعان سرسخت خود را در اتحادیه اروپا داراست.
فشارهای اتحادیه اروپا بر اسرائیل درباره شهرک سازی‌ها در حالی است که سفیر اسرائیل در اتحادیه اروپا روابط کنونی طرفین را مثبت ارزیابی کرده است. دیوید والزر در اتحادیه اروپا با اذعان به اختلافات جدی طرفین در مورد شهرک سازی، خاطر نشان کرد که این اختلافات هنوز روابط اقتصادی اسرائیل با اتحادیه اروپا را تحت شعاع قرار نداده است.
وی گفت: «ما هنوز در بسیاری از موضوعات که منافع طرفین را تأمین می‌کند با هم به مراورده اقتصادی مشغولیم.» بر اساس گزارش اتحادیه اروپا اسرائیل یکی از بزرگ‌ترین شرکای اقتصادی است که بالغ بر ۲۹ میلیارد دلار داد و ستد کالا با اتحادیه اروپا انجام می‌دهد.
سخنان والزر را می‌توان در اشاره به رشوه‌های اسرائیل به اتحادیه اروپا به عنوان یکی از مهم‌ترین ابعاد رابطه این دو دانست. اسرائیل در حال حاضر برنامه‌های مهمی مانند طرح آریزون ۲۰۲۰، کمک رسانی برای مواجهه با بیماری ابولا، فناوری فضایی در کنار پروژه‌هایی مانند امنیت غذایی و مدیریت آبی را به عنوان رشوه‌های موثری در روابط خود با اتحادیه اروپا به پیش می‌برد. این موارد ظرفیت‌های قابل توجهی در رابطه اسرائیل و اتحادیه اروپا به وجود آورده و به صورت غیرملموس و ظریفی نقش سپر دفاعی قابل ملاحظه‌ای در مقابل فشارهای اتحادیه اروپا ایفا می‌کند.
رویکرد اتحادیه اروپا به فلسطین ضلع سوم روابط اتحادیه با اسرائیل را تشکیل می‌دهد. پس از جنگ ۵۰ روزه، اتحادیه اروپا و کشورهای عضو وعده کمک ۴۵۰ میلیون دلاری برای بازسازی غزه را اعلام کرده و در صدر کمکهای مالی به فلسطین قرار گرفته‌اند. این اتحادیه همچنین در قبال آتش بس نیز ابراز رضایت کرده و از طرفین خواسته است تا با جدیت برای دستیابی به بهبود اساسی شرایط در غزه تلاش کنند.
با این حال در رویکرد اتحادیه اروپا نسبت به گروههای مقاومت چشم انداز مثبتی دیده نمی‌شود. این اتحادیه همچنان که اسرائیل را برای ساخت و ساز‌ها مورد انتقاد قرار داده است، پس از جنگ ۵۰ روزه بر «پایان تهدید از جانب گروههای شبه نظامی برای اسرائیل» و «خلع سلاح گروههای تروریستی در نوار غزه» نیز بار‌ها تأکید داشته است.
علی رغم این موضوع در حال حاضر اتحادیه اروپا فضا و بستر مناسبی برای فعالسازی دیپلماسی از جانب تشکیلات خودگردان و نیز جمهوری اسلامی ایران به عنوان سردمدار محور مقاومت و سنگینی وزنه فلسطینی از طریق اعمال فشار‌ها بر اسرائیل را داراست. این ادعا به چند دلیل قابل بیان است:
۱-در اتحادیه اروپا تقریبا اجماع کلی در مورد محکومیت اسرائیل در رابطه با مسئله شهرک سازی‌ها وجود دارد.
۲- کشورهای اروپایی مختلف از جمله انگلیس، سوئد و... به صورت انفرادی به شناسایی فلسطین گرایش مثبت پیدا کرده‌اند. این روند صعودی نگرش اتحادیه اروپا را نیز تحت الشعاع خود قرار خواهد داد.
۳-اتحادیه اروپا همچنان که فلسطین و اسرائیل را به ادامه مذاکرات ترغیب می‌کند اما به صورت ضمنی اسرائیل را به دلیل ادامه شهرک سازی و عدم تعهد در آزادسازی زندانیان مقصر می‌داند. بنابراین تمایل بیشتری برای همسویی با طرف فلسطینی دارد.
۴-حماس به عنوان بزرگ‌ترین گروه نظامی نوار غزه هم اکنون در دولت قانونی فلسطین حضور دارد در نتیجه رویکرد مخالف اتحادیه اروپا با گروههای مقاومت را نباید در حال حاضر یک مسئله جدی تلقی کرد.
انتهای پیام/
