خليل خدا، ابراهيم عليه السلام هنگامى كه كعبه را بنا كرد، دو ركن بر آن قرار داد؛ نخست «ركن حجرالأسود» و ديگر «ركن‏ يمانى‏» و ديوار كعبه از سوى حجر اسماعيل را به صورت نيم دايره‏اى ساخت، بطورى ‏كه زاويه ‏اى بر آن قرار نداد.

از ميان چهار ركن كعبه، فضيلت ركن يمانى و ركن اسود از دو ركن ديگر بيشتر است؛ چنان‏كه روايات زيادى از شيعه و سنّى درباره فضيلت و اهميت اين دو ركن نقل شده است.

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله قبل از هجرت به مدينه، و در زماني كه مسجدالاقصي قبله مسلمانان بود هنگامى ‏كه رو به سوى بيت المقدس مى ‏ايستاد، بين ركن حجرالأسود و ركن‏ يمانى‏ قرار مى ‏گرفت و در اين حال كعبه در مقابل آن حضرت و بين بيت ‏المقدس و ايشان واقع مى ‏شد و بدين سان هم كعبه و هم بيت المقدس را، همزمان استقبال مى ‏نمودند.

بنا به قول مشهور، محلى كه براى فاطمه بنت اسد (س) شكافته شد تا به درون كعبه رود و فرزندش على بن ابى ‏طالب عليه السلام را به دنيا آورد، در كنار ركن يمانى بوده است.

جبرئيل، فرشته بزرگ الهى كه هميشه يار و ياور رسول خداصلى الله عليه و آله بوده، به اين مقام آمده است. ركن يمانى خاطره رخساره نبى را در خود دارد، ركن يمانى خاطره دست رسول خداصلى الله عليه و آله به ياد دارد، ركن يمانى محل هبوط فرشتگان خداست، آن‏‌ها در آنجا حاضرند و ناظر و خشوع و تذلل بندگانى را مى ‏بينند كه خداوند به آن‏‌ها مباهات كرده است.

ركن يمانى باب بهشت است، از آنجا مى‏توان بهشت را نظاره كرد، از آن‏جا بوى بهشت مى ‏آيد، ركن يمانى اتصالى به اهل بيت عليهم السلام دارد، لذا فضيلت آن دو چندان مى ‏شود. ذكر گفتن، تواضع كردن، صلوات فرستادن، توبه كردن و با خدا سخن گفتن بى پاسخ نمى ‏ماند. درهاى عروج از همين جا به روى اوليا گشوده مى‏ شود، چنانكه باب ورود مولود كعبه، نيز در كنار آن ­است. ركن يمانى پايان راه نيست، بلكه آغاز سلوك است؛ سلوكى به سمت كعبه آمال، و آستانه‏اى براى ورود به درياى اسرار. ركن يمانى، كليد اسرار بهشت و طواف، كليد اسرار خداست!

در حديثى ديگر باب ركن يمانى باب اهل بيت عليه السلام معرفى شده است. صادق اهل بيت عليهم السلام فرمود:«ركن يمانى درِ ماست كه از اين در وارد بهشت مى ‏شويم».

حج