امروز در تاریخ؛
از تولد حکیم "ابوالقاسم فردوسی" تا روز ملی کاهش آثار بلایای طبیعی
امضای قرارداد ننگین گلستان، روز ملی کاهش آثار بلایای طبیعی، کشف قاره امریکا، مرگ مخترع لوکوموتیو و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 20 مهر 1393 خورشیدی برابر با 17 ذی الحجه 1435 هجری و 12 اکتبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
تولد شاعر نامدار ایرانی، حکیم "ابوالقاسم فردوسی" در طوس (313 ش)
حکیم ابوالقاسم فردوسی در سال 313 شمسی مصادف با 329 هجری قمری برابر با 940 میلادی در روستای "باژ" از ناحیه طابران طوس متولد شد. وی در خانواده‌ای مرفه و ممتاز رشد و نمو کرد و در دوران جوانی به تحصیل علوم پرداخت. وی همچنین به ادبیات فارسی و تاریخ و سایر علوم رایج زمان خود آشنایی کافی داشت. آنچه که از متون مختلف مشخص می‌شود، او مسلمان و شیعه بوده است و به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) عشق و علاقه وافر داشت.
انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا پس از پیروزی انقلاب اسلامی (1358 ش)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با پشتوانه عظیم مردم، در نهم اردیبهشت ماه 1358 ش رهبر کبیر انقلاب اسلامی، طی فرمانی به شورای انقلاب توصیه کردند که آیین نامه تدوینِ شوراهای اسلامی را تنظیم کرده تا اصل حضور و مشارکت مردم در عرصه‌های تصمیم‌گیری تأمین گردد. از این رو مردم مسلمان ایران در 20 مهر 1358ش، با حضور در حوزه‌های رأی‌گیری، نمایندگان خود را برای عضویت در شورای شهر انتخاب کردند تا اداره شهرها را به مردم بسپارند. این انتخابات در حالی برگزار شد که تنها هشت ماه از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران گذشته بود. اما به علت نقص در قوانین، این شوراها، فعالانه به کار خود ادامه ندادند. ولی سرانجام پس از نوزده سال، در هفتم اسفند 1377، بار دیگر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا به صورت قانونمند و فراگیر برگزار شد.
روز ملی کاهش آثار بلایای طبیعی (تصویب 1373 ش)
در ایران ، 20 تا 25 مهر ، هفته کاهش بلایای طبیعی نامگذاری شده است و روز 20 مهر را روز ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی نام نهاده اند. شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران نظیر قرارگیری آن روی کمربند زلزله ، واقع شدن در عرضهای پایین و... از یک طرف و ساخت وسازهای نامطلوب و بدون رعایت نکات ایمنی از طرف دیگر، باعث آسیب پذیری ایران در برابر بلایای طبیعی شده است.
درگذشت "محمود ریاضی" محقق و مترجم معاصر (1373 ش)
محمود ریاضی در سال 1312 ش در شهرستان دره گز به دنیا آمد. وی همزمان با وقایع ملی شدن صنعت نفت برای ادامه تحصیل راهی مشهد گردید و از این زمان وارد مبارزات سیاسی شد. محمود ریاضی پس از کودتای 28 مرداد 1332ش مدتی به دانشکده افسری رفت و سپس وارد دانشکده فنی شد. در 1341ش فارغ‌التحصیل گردید و مطالعات خود را در صنعت برق ادامه داد. محمود ریاضی در اواخر عمر، ترجمه داستان تمدن جهان از آغاز تا سال 1990 م را شروع کرده بود که اجل مهلتش نداد. ترجمه آثاری همچون ظهور و سقوط قدرت‌های بزرگ، روسیه، غرب و چین، بحران انرژی و نیز تألیف تحلیلی کوتاه از امپریالیسم از اوست. استاد ریاضی در مهرماه 1372ش بر اثر سانحه هوایی در شصت سالگی درگذشت.
روز بزرگداشت حافظ
خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی در حدود سال 726 ق در شیراز به دنیا آمد. وی پس از فراگرفتن دانش‌های متداول عصر خود، دیوان شعرای گذشته و معاصر خود را به دقت مطالعه کرد و نخست معنا را از لفظ جدا نمود و لفظ را به دور افکند. آن‌گاه معنا را در کوره ذهن فروزنده خود ریخت و از آن زیوری گوهر آگین ساخت. کمال هنر حافظ در این است که از همان عناصر در دسترس همگان، معجونی شفابخش و مفرّح تهیه کرده و استادانه و سِحرآفرینانه، آنها را به خدمتِ ابلاغ پیام خود در آورده است. او تفسیر قرآن، حکمت و ادبیات عرب را به خوبی می‌دانست و چون قرآن را با چند روایت و قرائت حفظ کرده بود، به حافظ شهرت یافت. حافظ با الهام گرفتن از آموزه‌های اسلامی و مفاهیم قرآنی و بکارگیری استعارات و کنایات منحصر به فرد، توانست ناب‌ترین غزل‌های تاریخ ادبیات ایران را بسراید.
روز اسکان معلولین و سالمندان
بیستم مهر، به نام "روز اسکان معلولان و سالمندان" نامگذاری شده است. سالمندان و معلولان حق دارند از زندگی سالم، در رفاه و بانشاطی برخوردار باشند و صرفا وجود یک سری ضعف‌های جسمانی نباید باعث شود که آنها لذت زندگی را تجربه نکنند.
درگذشت عالم و مجتهد بزرگ، آیت اللَّه "آقا رحیم ارباب اصفهانی" (1396 ق)
آیت‌اللَّه آقا رحیم ارباب اصفهانی در 12 جمادی الاول سال 1297 ق در اصفهان به دنیا آمد. پس از کسب مقدمات و سطوح حوزه، از محضر درس اساتید برجسته‌ای همچون ابوالمعالی کلباسی، آخوند ملامحمد کاشی، سیدمحمدباقر دُرچه‌ای و میرزا جهانگیرخان قشقایی بهره‌ها گرفت و با آیت‌اللَّه سیدحسین طباطبایی بروجردی هم مباحث بوده است. آیت اللَّه ارباب اصفهانی به تأسی از استاد عارف و حکیم خود، جهانگیرخان قشقایی، جز در هنگام اقامه‌ی نماز جمعه و جماعت، عمامه نمی‌گذاشت. وفات این فقیه بزرگ در شب عید غدیرسال 1396 ق در 99 سالگی روی داد.
تاسیس سلسله ی ایلکانی یا آل جلایر توسط شیخ "حسن بزرگ" (740 ق)
همزمان با انحطاط ایلخانان مغول، عده‌ای از سرداران ایلخانی سر به استقلال‌خواهی برداشتند و آل جلایر یا ایلکانیان از همه نیرومندتر شدند. ایشان عراق و آذربایجان را سال‌ها در دست داشتند. جلایریان یا امرای ایلکانی که مؤسس آن شیخ حسن بزرگ بود، بغداد را به عنوان پایتخت زمستانی و تبریز را پایتخت تابستانی خود برگزیدند. این خاندان از سال 736 تا 814 ق بر نواحی غربی ایران و نقاط مجاور بین النهرین حکومت کردند.
کشف قاره امریکا توسط "کریستف کلُمْبْ" مکتشف و دریانورد ایتالیایی (1492م)
در سوم اوت 1492م کریستوفر کلُمبوس معروف به کریستف کلُمْبْ که دریانوردی ایتالیایی و در خدمت اسپانیا بود، سفر دریایی خود را به وسیله یک کشتی به اندازه قایق‌های امروزی، از بندر پالوس اسپانیا آغاز کرد و به سمت اقیانوس اطلس حرکت نمود. در آن زمان، اعراب، اقیانوس اطلس را دریای سبز ظلمات، می‌خواندند و کلُمْبْ نخستین کسی بود که بدین اقیانوس ناشناس گام می‌نهاد. دریانوردان آن روز، کمتر حاضر بودند طوری در دریا پیش روند که ساحل را نبینند. با این حال کریستف کلمب در این مورد، دست به ریسک خطرناکی زده بود. کلمب برخلاف بسیاری از مردم زمان خود معتقد بود که زمین گرد است و اطمینان داشت که با سفر دریایی به سوی غرب می‌تواند راهی تازه را برای تجارت سودآور اروپاییان به خاور دور پیدا کند. این نقشه خوبی بود ولی دو نقطه ضعف داشت. اول اینکه او تصور نمی‌کردکه دنیا به آن بزرگی باشد که ما امروزه آن را می‌شناسیم؛ دوم آنکه نمی‌دانست و نمی‌توانست هم بداند که دو قاره بزرگ امریکای شمالی و جنوبی در سر راه او قرار گرفته‌اند. لذا هنگامی که در دوازدهم اکتبر 1492م پس از هفتاد روز دریانوردی، از دور خشکی‌های مربوط به قاره امریکا را دید، تصور کرد که به خاک آسیا نزدیک شده است و لذا جزایری را که کشف کرده بود، هند غربی نام نهاد.
مرگ "جورج استیفنسون" مخترع لوکوموتیو و پدید آورنده راه آهن (1848م)
جورج استیفنسون، مبتکر انگلیسی در 26 مارس 1781م در انگلستان به دنیا آمد. وی از کودکی به کارهایی از قبیل گاوچرانی و غیره پرداخت تا اینکه در یک کارگاه تعمیر ماشین‌های دستی کشاورزی، به امور صنعتی آشنا و علاقه‌مند شد. در این هنگام بود که علاقه شدید خود را به مکانیک بروز داد و پس از تحصیل در این رشته، موفق به اخذ دانش‌نامه مهندسی گردید. استیفنسون از آن پس به فکر این افتاد تا با استفاده از نیروی بخار، وسیله‌ای برای حمل و نقل اختراع نماید. این فکر و تلاش خستگی‌ناپذیر او طی پانزده سال، در نهایت باعث اختراع اولین لوکوموتیو بخار در 25 ژوئیه 1814م گردید. اساس این لوکوموتیو، یک ماشین بخار و دیگ بخار بود. بخارِ تحت فشار، از دیگ وارد استوانه‌ها می‌شد و فشار آن، پیستون‌ها را به پیش می‌رانْد. این حرکت با میله‌هایی به چرخ‌های لوکوموتیو منتقل می‌گردید و آنها را به گردش درمی‌آورْد. استیفنسون همچنین برای مسیر حرکت این دستگاه، ریل راه آهن را طرح‌ریزی کرد و برای اولین بار، خط آهنی بین دو شهر انگلستان دایر نمود. پیش از آن، ریل‌ها با چوب ساخته می‌شد که واگن‌های اسبی بر آنها حرکت می‌کردند. استفاده از ریل‌های چدنی، دامنه استعمال راه آهن را به کارهایی غیر ازکارهای معدن نیز کشاند و در سال‌های بعد برای حمل بار و مسافر نیز مورد استفاده قرار گرفت. استیفنسون سرانجام در دوازدهم اکتبر 1848م در شصت و هفت سالگی درگذشت.
امضای قرارداد ننگین گلستان میان ایران و روسیه در پی شکست ایران از روسیه (1192ش)
با امضای قراردادی بین حاکم گرجستان و امپراتور روسیه، گرجستان تحت نفوذ روسیه قرار گرفت. چون بسیاری از ساکنان این منطقه مسلمان بودند و تبعیت از یک حکومت غیرمسلمان را ننگ می‌دانستند به ایران کوچ کردند. افزون براین، برادر حاکم گرجستان که از این قرارداد ناراضی بود به دربار فتحعلی شاه آمد و دولت ایران را به جنگ با روس‌ها دعوت کرد. در پی این حوادث قوای روس با یورش به شهرهای گنجه، شوش و ایروان، آن مناطق را مورد تعرض قرار دادند. پس از این حملات بسیاری از علما، مردم را به مبارزه با کفار روس دعوت کردند. بدین ترتیب بود که دوره اول جنگ‌های ایران و روس آغاز شد و پس از گذشت ده سال از شعله‌ور شدن آتش جنگ، قوای هر دو دولت چنان ضعیف شد که طرفین آمادگی خود را برای پایان جنگ اعلام کردند. بر همین اساس و با دخالت دولت انگلستان، عهدنامه گلستان میان دو کشور ایران و روسیه به امضاء رسید.
کودتای "پرویز مشرّف" علیه "نواز شریف" نخست وزیر پاکستان (1999م)
ارتشبد پرویز مشرف رئیس ستاد مشترک ارتش پاکستان در 12 اکتبر 1999م در کودتایی بدون خون‌ریزی، محمد نواز شریف، نخست‌وزیر قانونی این کشور را خلع نمود و قدرت را در دست گرفت. این کودتا زمانی صورت گرفت که یک روز پیش از آن، نوازشریف، ارتشبد مشرَّف را که برای دیداری رسمی به بنگلادش سفر کرده بود، از کار برکنار کرد. نواز شریف پس از بازداشت شدن توسط کودتاچیان، به فساد مالی، ناتوانی در برقراری امنیت و توطئه برای ربودن هواپیمای حامل مشرف متهم شد. نخست وزیر برکنار شده پاکستان چند ماه بعد در دادگاه، محاکمه و به اتهام هواپیما ربایی، به حبس ابد محکوم گردید. اما چندی بعد به درخواست مقامات عربستان سعودی، آزاد و به آن کشور تبعید شد. مشرف در اقدامی دیگر، رئیس جمهور قانونی پاکستان را از کار برکنار نمود و خود را رئیس جمهور نامید. وی همچنین در نبودِ مجالس ملی و ایالتی، تمام اختیارات حکومت پاکستان را در امور لشکری و کشوری به دست گرفت. مشرف در آخرین اقدام خود در انتخابات سراسری در ماه مه 2002م به عنوان رئیس جمهور این کشور برگزیده شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
