اصناف بازار سنتی ارومیه نمایندگان شناخته شده کسب و کار حلال هستند، خرید و فروش سنتی کالای جدید و قدیم بین کسبه این بازار همچنان ادامه دارد، بازاریان ارومیه سنت نیاکان خود را ادامه داده تلاش می‌کنند همچنان سنت صادقانه معاملات را نمایندگی کنند.

بازار تاریخی ارومیه در بافت قدیمی شهر و در جنوب شرقی ارومیه واقع شده است، این بازار در زبان ترکی به‌نام (اوسته اورتولو بازار) به‌معنی بازار روبسته معروف و اغلب آن را به این نام صدا می‌زنند.

هسته اولیه این بازار مربوط به مسجد جامع بوده و دارای 19 ورودی در بخشهای مختلف شهر است که به‌وسعت 3 هکتار و دارای بیش از هزار مغازه، 3 کاروان‌سرا و 3 حمام تاریخی است.

حمام‌های قائم، تجلی و آخوند از تاریخی‌ترین حمام‌های داخل بازار ارومیه بوده و ساخت و معماری آنها مربوط به دوره‌های قاجاریه و زندیه است.

در واقع این بازار به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد و احداث آن از اواخر دوران صفویه شروع و اوایل دوره‌های قاجاریه و زندیه کامل‌تر شده است، اکنون نیز در بعضی مواقع بازسازی‌هایی برای نو و تازه ماندن معماری آن صورت می گیرد.

بازار قدیمی ارومیه نیز در زمان جنگ مورد تخریب قرار گرفته، به همین دلیل در زمان‌های مختلف مورد مرمت و بازسازی قرار می‌گیرد.

با توجه به وسعت این بازار در هر راسته‌ای از آن یک صنف مشغول به کار بوده و اغلب مغازه‌ها ارث پدر بزرگان آنهاست.

زمانی که پای صحبت مغازه داران می‌نشینی هرکدام علاقه خویش را نسبت به شغل خود ابراز کرده به صنف خود عشق می‌ورزند و این سبب موفقیت هرروزه آنان شده است.

در هر راسته بازار نیز مغازه‌ها، به‌شکل و تنوع خاصی تزیین شده و خوش‌سلیقگی مردم ترک و کردزبان آذربایجان را نمایان می‌سازد.

این بازار به‌دلیل پویایی و تاریخی بودنش بین آثارهای باستانی، در سال 62/3/22 در فهرست آثار ملی کشور جایی را برای خود برگزید و به ثبت رسید.

قدیمی‌ترین افراد بازار ارومیه نیز بیش از نیم قرن است که در قسمت (میس بازاری) بازار مس مشغول به کار هستند.

معماری ساده و زیبای این بنا در طاقهای ضربی و رومی، نشان از ساده زیستی و ساده طلبی معماران هر دوره است چراکه نسبت به بازارهای تاریخی کاشان، اصفهان و کرمان از گچبری شاخصی برخوردار نبوده و بیشتر به استقامت و زیبایی آن توجه شده است.

سالانه ده‌ها هزار گردشگر علاوه بر اینکه از مکان‌های زیبای ارومیه بازدید به عمل می‌آورند، از دیدن این بازار کهن نیز غافل نمانده برای مشاهده سادگی دیوار چینی و راسته‌های رنگین آن پا به بازار تاریخی ارومیه نیز می‌گذارند.