آذریجهرمی:
در دولت نخواهم آمد
"آیدین آغداشلو" در نشست خبری دو سالانه نقاشی دامون‌فر:
هنر در صد سال گذشته به حاشیه کشیده شده است / آثار جوانان زیر 25 سال در این جشنواره هوش ربا بود
نشست خبری پنجمین دوسالانه نقاشی دامون‌فر در پردیس سینمای ملت برگزار شد.
به گزارش خبرنگار تجسمی باشگاه خبرنگاران صبح امروز نشست خبری پنجمین دوسالانه نقاشی دامون‌فر با حضور "آیدین آغداشلو" داور این دوسالانه و "سیف الله پویا راد" رییس مؤسسه دامون‌فر در گالری پردیس سینمایی ملت برگزار شد.
سیف الله پویا راد در ابتدای نشست گفت: آثار در اختیار ما عمدتا از استان‌های تهران، البرز، گیلان و آذربایجان شرقی بوده است. ده سال پیش وقتی خواستیم اولین دوره‌ی جشنواره را برگزار کنیم، اصلا سابقه نداشت شرکت خصوصی جشنواره‌ای برگزار کند که با کمک اساتیدی چون فرح اصولی، سید محمد احصایی، خسرو خسروجردی و آیدین آغداشلو و امروزه با کمک مجید ملا نوروزی مدیر مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که خیلی روی خوشی به ما نشان دادند، برگزار می‌شود. اما بعد از ده سال که شرکت دامون‌فر پنجمین دوره را برگزار می‌کند، راه برای بخش خصوصی هموار تر شده و امیدوارم شرکت‌های خصوصی در هر رشته‌ی هنری برای برگزاری جشنواره پیش قدم شوند.
وی افزود: وقتی ما ایران را در منطقه در نظر می‌گیریم، متوجه می‌شویم که از نظر کمی و کیفی هنرمندان بسیار زیادی را در اختیار داریم.
آیدین آغداشلو در ادامه نشست گفت: بخش عمده‌ای از جایگاه هنری خودم را مدیون لطف خبرنگار‌هایی میدانم که با معرفت و تعهد همیشه در کنار من بودند. همکاری موسسات غیر دولتی با برنامه ریزی‌های فرهنگی و کمک به برنامه ریزی‌های فرهنگی مسئله‌ی مهمی است. موسساتی که حرکات خیر فرهنگی انجام می‌دهند، در مقابل برنامه‌های دولتی قرار ندارند. این یک صدای همراه است. قرار نیست باری از روی دوش دولت‌ها بردارد و یا جایگزین آنها شود. این بنیاد‌ها می‌توانند در همه مراسم‌ها نکاتی را در خود بگنجانند که شاید به فکر دولت‌ها و دیگر موسسات نرسد.
وی ادامه داد: هر جشنواره با هر کیفیتی چه دولتی و چه غیر دولتی مطلوب است که بنا به انواع کارها هر موسسه می‌تواند برنامه‌ای را اجرا کند و علت آن این است که اگر ما نگاه متمرکزمان را روی کاستی‌ها بگذاریم، در هر چیزی وجود دارد و شاید در طول صد سال گذشته کاستی‌ای که وجود داشته، این بود که هنر به حاشیه کشیده شده و جز ضرورت‌های زندگی نبوده و همیشه فرهنگ در زندگی مردم امری نا آشنا بوده، به همین خاطر هنرمندان برای امرار معاش همیشه دو کار را بر می‌گزیدند.
آغداشلو تصریح کرد: هرکدام از جشنواره‌ها این جفا را باید تصحیح کند. امروزه هنر، فرهنگ و سینما به حدی مطرح شده که کسی احساس خجالت نمی‌کند از اینکه امرار معاشش از نقاشی می‌گذرد. این مراسم و جشنواره‌ها و هرکاری که در این مسیر انجام می‌شود، کار خیر و مبارکی است؛ برای اینکه ضرورت‌های فرهنگی را مشخص می‌کند.
این نقاش بزرگ ایرانی در ادامه گفت: بنده عادت دارم و به خودم قبولاندم که صحبتم را در تجلیل امید به پایان برسانم و امروز صحبتم را با تجلیل امید شروع می کنم و قلبم می شکند که امید در جامعه و فرهنگ ما وجود ندارد. در سفر آخرم یک فیلم ایرانی را دیدم که به نظر بنده فیلم زیبایی بود ولی امید و وعده‌ای در آن وجود نداشت به همین خاطر نمی‌توانم آن فیلم را دوباره ببینم.
وی ادامه داد: چه خوب است که این جشنواره‌ها برگزار شود و هیچ وقت هم در مقابل جشنواره ها خط و خط کشی انجام نداده‌ام، در جشنواره‌ی حوزه‌ی هنری پوستر آن را من طراحی کردم؛ با وجود اینکه سال‌ها است کار گرافیک نمی‌کنم اما اعتقاد دارم سهم من به همین قدر است.
آغداشلو گفت: شاهد این بودم که در این دوسالانه چه جوان‌های طراز اولی در این جشنواره شرکت کردند و جز هنر چه شوق و همتی در این مدت از خود خرج کردند و این همه اشتیاق که در هرجای دنیا نظیرش را ندیدم، برای من جای تعجب است.
وی ادامه داد: طبیعتا مثل هر جشنواره این جشنواره هم نقایص تشکیلاتی دارد که سهم عمده ای از آن می تواند پیش‌بینی نشود و درست ترین داوری در آن وجود نداشته باشد، بالاخره این امری انسانی و دارای نقص و مسئولیتی خطیر است که باید تعادل در آن برقرار شود که مسلماً کاملاً نمی‌شود. سالهاست به این فکر می‌کنم که داوری چه معنایی دارد و خود من هم در این دوران تا به‌حال در هیچ مسابقه‌ای حضور نداشتم چون به داوری اعتقاد ندارم.
آغداشلو افزود: اشاره اصلی من این است که خوشحالم این تعداد هنرمند قابل توجه در سنین زیر 25 سال در این جشنواره حضور دارند. نسبت به چند جایی که حضور داشتم واقعا آثاری هوش‌ربا هستند زیرا بسیاری که در این دوران فعال اند از جوانی من بهتر هستند؛ اتفاق این است که نسل بنده جاده را صاف و مسیر را برای عصر امروز آماده کرده، مسلما نسل قبل از من هم در هنر مدرن این کار را برای ما کرده اما برای نسل قبل از من چنین مسیری وجود نداشته است. این جاده کوبیده شد و افتخار نسل من همین است که زمینه ساز رشد و تعالی هنرمندان شد.
هنرمند امروز از آن خط کشی‌های چپ و راست که در دهه 40 بود مدت هاست عبور کرده است. در اینجا هنرمندان جوان از سیاست‌زدگی مدت‌ها است که فاصله گرفته و هنر بزرگش را از امر کوچکی چون سیاست جدا کرده است.
وی تصریح کرد: در این جشنواره هیچ محوری تعریف نشده و قرار نبوده هنرمندان پیرامون امری مشخص کار کنند. اما اشکالی وجود ندارد که محوریتی برای هنرمندان وجود داشته باشد. من بیشتر به دنبال مسائل هنرمند زیر 25 سال ایران هستنم که گسترده‌تر، عمیق‌تر و مهم‌تر از موضوع است.
آغداشلو افزود: موضوع اثر هنری نه‌تنها در این جشنواره بلکه عموما در داوری، حس انسان هنرمند نسبت به جهانی است که در آن زندگی می‌کند.
همچنین مبحث اصلی، مبحث انسان معاصر است. موضوع خاص خود هنرمند است. که در این‌باره یاد حافظ شیرازی می‌افتم که درباره خودش شعر می سرایید و شکایت می‌کرد. هنرمند بزرگ خود تبدیل می شود به زبان گویای جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند.
وی گفت: اگر هنرمندان جوان ما قادر باشند که به زبان مردمشان دست پیدا کنند آن‌وقت کارشان ارزش دارد. طبیعتا گمان می‌کنم هیئت انتخاب کار خود را بدرستی انجام داده و کار وی این است که اصیل را از نااصل انتخاب کند پس این امر فقط سلیقه نیست.
این هنرمند پیشکسوت گفت: اگر کپی کاری را در هنرهای تجسمی معاصر دنبال کنیم که درست هم هست وظیفه منتقدین این است که درباره آن حرف بزنند اما نکته اینجاست که در کدام بخش فرهنگ و اقتصاد در این کشور این امر را سراغ ندارید، که رسیدن به پول و شهرت‌های گذرا به هر قیمتی صورت می گیرد که این به حوزه اخلاق جامعه بازمی گردد.
وی افزود: عوامل متغیری در این دوره به وجود آمده و شاید وجود جشنواره، حراجی‌های بزرگ و پول های کلانی که به آثار داده می‌شود یکی از آنها باشد. امروزه اگر قیمت یک اثر هنری بالا می‌رود متاسفانه بعنوان عیب و اشکال محسوب می‌شود. وقتی جایزه بالا باشد و موفقیت، شهرت و ثروت را تامین کند این عجله و بر روی هم پا گذاشتن طبیعی به نظر می‌رسد. در دوران ما برای چنین موقعیت‌هایی به آن صورت جایزه تعلق نمی گرفت، به همین خاطر امر کوبیدن و زیر پا گذاشتن هم وجود نداشت.
وی در انتها عنوان کرد: تعداد آثار خوب به قدری زیاد است که ده‌ها برابر این فضا هم برای آنها کم خواهد بود؛ میان آثار انتخاب نشده آثاری هستند که به راحتی روی پای خود می‌ایستند و با امتیاز اندکی از دور کنار رفته‌اند. بنده این امید را دارم که شاید بعدها این امکان بوجود آید که آثار را به صورت کاتالوگی قابل قبول ارائه دهند.
قابل ذکر است، نمایشگاه از روز 18 مهر افتتاح و اختتامیه آن روز دوم آبان خواهد بود و مثل سالهای گذشته از یک چهره هنری تقدیر خواهد شد.
انتهای پیام/ اس
سیف الله پویا راد در ابتدای نشست گفت: آثار در اختیار ما عمدتا از استان‌های تهران، البرز، گیلان و آذربایجان شرقی بوده است. ده سال پیش وقتی خواستیم اولین دوره‌ی جشنواره را برگزار کنیم، اصلا سابقه نداشت شرکت خصوصی جشنواره‌ای برگزار کند که با کمک اساتیدی چون فرح اصولی، سید محمد احصایی، خسرو خسروجردی و آیدین آغداشلو و امروزه با کمک مجید ملا نوروزی مدیر مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که خیلی روی خوشی به ما نشان دادند، برگزار می‌شود. اما بعد از ده سال که شرکت دامون‌فر پنجمین دوره را برگزار می‌کند، راه برای بخش خصوصی هموار تر شده و امیدوارم شرکت‌های خصوصی در هر رشته‌ی هنری برای برگزاری جشنواره پیش قدم شوند.
وی افزود: وقتی ما ایران را در منطقه در نظر می‌گیریم، متوجه می‌شویم که از نظر کمی و کیفی هنرمندان بسیار زیادی را در اختیار داریم.
آیدین آغداشلو در ادامه نشست گفت: بخش عمده‌ای از جایگاه هنری خودم را مدیون لطف خبرنگار‌هایی میدانم که با معرفت و تعهد همیشه در کنار من بودند. همکاری موسسات غیر دولتی با برنامه ریزی‌های فرهنگی و کمک به برنامه ریزی‌های فرهنگی مسئله‌ی مهمی است. موسساتی که حرکات خیر فرهنگی انجام می‌دهند، در مقابل برنامه‌های دولتی قرار ندارند. این یک صدای همراه است. قرار نیست باری از روی دوش دولت‌ها بردارد و یا جایگزین آنها شود. این بنیاد‌ها می‌توانند در همه مراسم‌ها نکاتی را در خود بگنجانند که شاید به فکر دولت‌ها و دیگر موسسات نرسد.
وی ادامه داد: هر جشنواره با هر کیفیتی چه دولتی و چه غیر دولتی مطلوب است که بنا به انواع کارها هر موسسه می‌تواند برنامه‌ای را اجرا کند و علت آن این است که اگر ما نگاه متمرکزمان را روی کاستی‌ها بگذاریم، در هر چیزی وجود دارد و شاید در طول صد سال گذشته کاستی‌ای که وجود داشته، این بود که هنر به حاشیه کشیده شده و جز ضرورت‌های زندگی نبوده و همیشه فرهنگ در زندگی مردم امری نا آشنا بوده، به همین خاطر هنرمندان برای امرار معاش همیشه دو کار را بر می‌گزیدند.
آغداشلو تصریح کرد: هرکدام از جشنواره‌ها این جفا را باید تصحیح کند. امروزه هنر، فرهنگ و سینما به حدی مطرح شده که کسی احساس خجالت نمی‌کند از اینکه امرار معاشش از نقاشی می‌گذرد. این مراسم و جشنواره‌ها و هرکاری که در این مسیر انجام می‌شود، کار خیر و مبارکی است؛ برای اینکه ضرورت‌های فرهنگی را مشخص می‌کند.
این نقاش بزرگ ایرانی در ادامه گفت: بنده عادت دارم و به خودم قبولاندم که صحبتم را در تجلیل امید به پایان برسانم و امروز صحبتم را با تجلیل امید شروع می کنم و قلبم می شکند که امید در جامعه و فرهنگ ما وجود ندارد. در سفر آخرم یک فیلم ایرانی را دیدم که به نظر بنده فیلم زیبایی بود ولی امید و وعده‌ای در آن وجود نداشت به همین خاطر نمی‌توانم آن فیلم را دوباره ببینم.
وی ادامه داد: چه خوب است که این جشنواره‌ها برگزار شود و هیچ وقت هم در مقابل جشنواره ها خط و خط کشی انجام نداده‌ام، در جشنواره‌ی حوزه‌ی هنری پوستر آن را من طراحی کردم؛ با وجود اینکه سال‌ها است کار گرافیک نمی‌کنم اما اعتقاد دارم سهم من به همین قدر است.
آغداشلو گفت: شاهد این بودم که در این دوسالانه چه جوان‌های طراز اولی در این جشنواره شرکت کردند و جز هنر چه شوق و همتی در این مدت از خود خرج کردند و این همه اشتیاق که در هرجای دنیا نظیرش را ندیدم، برای من جای تعجب است.
وی ادامه داد: طبیعتا مثل هر جشنواره این جشنواره هم نقایص تشکیلاتی دارد که سهم عمده ای از آن می تواند پیش‌بینی نشود و درست ترین داوری در آن وجود نداشته باشد، بالاخره این امری انسانی و دارای نقص و مسئولیتی خطیر است که باید تعادل در آن برقرار شود که مسلماً کاملاً نمی‌شود. سالهاست به این فکر می‌کنم که داوری چه معنایی دارد و خود من هم در این دوران تا به‌حال در هیچ مسابقه‌ای حضور نداشتم چون به داوری اعتقاد ندارم.
آغداشلو افزود: اشاره اصلی من این است که خوشحالم این تعداد هنرمند قابل توجه در سنین زیر 25 سال در این جشنواره حضور دارند. نسبت به چند جایی که حضور داشتم واقعا آثاری هوش‌ربا هستند زیرا بسیاری که در این دوران فعال اند از جوانی من بهتر هستند؛ اتفاق این است که نسل بنده جاده را صاف و مسیر را برای عصر امروز آماده کرده، مسلما نسل قبل از من هم در هنر مدرن این کار را برای ما کرده اما برای نسل قبل از من چنین مسیری وجود نداشته است. این جاده کوبیده شد و افتخار نسل من همین است که زمینه ساز رشد و تعالی هنرمندان شد.
هنرمند امروز از آن خط کشی‌های چپ و راست که در دهه 40 بود مدت هاست عبور کرده است. در اینجا هنرمندان جوان از سیاست‌زدگی مدت‌ها است که فاصله گرفته و هنر بزرگش را از امر کوچکی چون سیاست جدا کرده است.
وی تصریح کرد: در این جشنواره هیچ محوری تعریف نشده و قرار نبوده هنرمندان پیرامون امری مشخص کار کنند. اما اشکالی وجود ندارد که محوریتی برای هنرمندان وجود داشته باشد. من بیشتر به دنبال مسائل هنرمند زیر 25 سال ایران هستنم که گسترده‌تر، عمیق‌تر و مهم‌تر از موضوع است.
آغداشلو افزود: موضوع اثر هنری نه‌تنها در این جشنواره بلکه عموما در داوری، حس انسان هنرمند نسبت به جهانی است که در آن زندگی می‌کند.
همچنین مبحث اصلی، مبحث انسان معاصر است. موضوع خاص خود هنرمند است. که در این‌باره یاد حافظ شیرازی می‌افتم که درباره خودش شعر می سرایید و شکایت می‌کرد. هنرمند بزرگ خود تبدیل می شود به زبان گویای جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند.
وی گفت: اگر هنرمندان جوان ما قادر باشند که به زبان مردمشان دست پیدا کنند آن‌وقت کارشان ارزش دارد. طبیعتا گمان می‌کنم هیئت انتخاب کار خود را بدرستی انجام داده و کار وی این است که اصیل را از نااصل انتخاب کند پس این امر فقط سلیقه نیست.
این هنرمند پیشکسوت گفت: اگر کپی کاری را در هنرهای تجسمی معاصر دنبال کنیم که درست هم هست وظیفه منتقدین این است که درباره آن حرف بزنند اما نکته اینجاست که در کدام بخش فرهنگ و اقتصاد در این کشور این امر را سراغ ندارید، که رسیدن به پول و شهرت‌های گذرا به هر قیمتی صورت می گیرد که این به حوزه اخلاق جامعه بازمی گردد.
وی افزود: عوامل متغیری در این دوره به وجود آمده و شاید وجود جشنواره، حراجی‌های بزرگ و پول های کلانی که به آثار داده می‌شود یکی از آنها باشد. امروزه اگر قیمت یک اثر هنری بالا می‌رود متاسفانه بعنوان عیب و اشکال محسوب می‌شود. وقتی جایزه بالا باشد و موفقیت، شهرت و ثروت را تامین کند این عجله و بر روی هم پا گذاشتن طبیعی به نظر می‌رسد. در دوران ما برای چنین موقعیت‌هایی به آن صورت جایزه تعلق نمی گرفت، به همین خاطر امر کوبیدن و زیر پا گذاشتن هم وجود نداشت.
وی در انتها عنوان کرد: تعداد آثار خوب به قدری زیاد است که ده‌ها برابر این فضا هم برای آنها کم خواهد بود؛ میان آثار انتخاب نشده آثاری هستند که به راحتی روی پای خود می‌ایستند و با امتیاز اندکی از دور کنار رفته‌اند. بنده این امید را دارم که شاید بعدها این امکان بوجود آید که آثار را به صورت کاتالوگی قابل قبول ارائه دهند.
قابل ذکر است، نمایشگاه از روز 18 مهر افتتاح و اختتامیه آن روز دوم آبان خواهد بود و مثل سالهای گذشته از یک چهره هنری تقدیر خواهد شد.
انتهای پیام/ اس
