به گزارش خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران؛حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی به مناسبت فرا رسیدن روز عرفه نوشتاری را منتشر کردند.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

عرفه، روز عبادت و خداپرستی است؛ روزی است كه انسان‌ها در آن، خود را به رحمت خدا نزدیكتر از سایر روزها می‎بینند.

دعا‌هایی كه انسان در این روز می خواند همه عروج دهنده و بینش آفرین و كمال بخش روح است مخصوصاً دعای عرفه حضرت امام حسین علیه‎السلام كه نمی‎توان رقائق و معارف آنها را توصیف كرد.

هر جمله از آن نور است كه بر باطن شخص می‎تابد و آن را روشن می‎كند و كدورات و زنگارهای آن را زایل می‎سازد و حیات و سعادت را تفسیر می‎كند و نعمت‌های خدا را بر می‎شمارد و قصور و تقصیر آن را در ادای شكر این نعمت‌ها شرح می‎دهد كه هر انسانی در هر اوج از معرفت كه باشد از خواندن آنها لذت می‎برد و خود را در عوالم روحانی مشاهده كرده و هر دم حضور خود را در درگاه خداوند تعالی بیشتر می‎بیند.

واقعاً جامعه‎ای كه چنین ذخائر عرفانی و تربیتی را در اختیار دارد باید از همه اوضاع و احوال و برنامه‎هایش نور و معنویت و بی‎اعتنائی به مال و منال و اعتبارات دنیا ظاهر باشد.

یكی از مهمترین حوائجی كه حضرت سید الشهداء علیه السلام در دعای عرفه از خداوند می خواهد، عافیت در بدن و دین است؛ «اللّهم .... عَافِنی فی بَدنی و دینی» كه هر كسی این دو نعمت خداوند را داشته باشد، سعادت دنیا و آخرت را دارا شده است.

عافیت در بدن، عبارت از تندرستی و سلامتی از بیماری ها و نقص های عضوی و كمال استوای خلقت و آفرینش است كه از نعمت های بزرگ خداست كه با توجه به انواع و اقسام امراض، سلامتی از هر یك از آنها نعمتی جداگانه به شمار می‎رود و غالب مردم از شكر این نعمتها غافلند چون از خود نعمت غافلند؛ یا اصلاً آن را نمی‎شناسند؛ زیرا اطلاع بر این نعمت ها نیاز به اطلاع وافی و كامل در علوم متعدده دارد كه همه مربوط به جسم انسان از گوشت، پوست، استخوان، رگ، پیه، خون، مفاصل، سلولها، اعضا و جوارح ظاهره و باطنه می‎باشد كه به فرض اینكه كسی از این همه علوم مطلع باشد چون این علوم كامل نشده است باز هم از شناخت نعمت های خدا در این رابطه و شكر آنها قاصر است.

و امّا عافیت در دین كه اهمیت آن بیشتر است و اگر آن نباشد عافیت در بدن وسیله احتجاج بر عبد و استحقاق توبیخ و معاقبه زیادتر است بر سه قسم است:

عافیت فكری و اعتقادی این است كه شخص در شناخت خدا و صفات و اسماءالحسنای او در شناخت ملائكه و مسائل نبوّت پیغمبران و وحی و امامت خصوصاً شناخت حضرت خاتم‎الأنبیاء ‎صلی الله علیه وآله و اوصیا و خلفای آن حضرت و در شناخت معاد و خلاصه كلّ امور اعتقادی، ایمانش سالم از انحرافات و پاك از بدع و شبهه‎ها باشد و از خطی كه انبیاء خصوصاً حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه وآله ترسیم فرموده‎اند بیرون نباشد و همه را با معیارهای صحیح عقلی و نقلی تحصیل كرده باشد و به آنچه بر حضرت محمّد بن عبدالله ‎صلی الله‎علیه وآله نازل شده است؛ اعم از اصول یا فروع ایمان داشته باشد كه حتّی به جزئی‎ترین امری از امور اعتقادی و كوچكترین فرع از فروع و احكام شرعی و عملی، ایمان مطمئن داشته باشد و میل نفس خود را در همه امور، تابع شرع قرار دهد، بدیهی است گاه یك انحراف و انكار یك موضوع مسلّمِ دینِ اسلام، شخص را زیر سؤال برده و موجب كفر او می‎شود.

و امّا عافیت اخلاقی عبارت از اتّصاف انسان به اخلاق اسلامی است كه در قرآن مجید و احادیث مرویه از پیغمبر و ائمه ‎صلوات‎الله علیهم بیان شده است. مثل: صبر، زهد، تواضع، صداقت سخاوت، شجاعت، عدالت، ترحّم، حلم، عفّت، مروّت، حرّیت، فتوّت، عفو و گذشت، ایثار، صله رحم، رعایت حقّ همسایه حق پدر و مادر، مواسات، احسان، انصاف، كظم غیظ، صدق وعده، تفویض، توكّل، رضا و تسلیم و سایر صفات حمیده و مكارم اخلاق كه در قرآن مجید و احادیث شریفه و ادعیه بر آنها ترغیب و توصیه شده است.

و بر حسب حدیث معروف: «اِنّما بُعِثْتُ لاُتَمِّمَ مَكارِمَ الأخلاق» پیغمبر اكرم ‎صلی الله علیه وآله برای اتمام و آموزش كامل اخلاق مبعوث شده است.

در موضوع اخلاق، تعالیم اسلام كاملترین و سازنده‎ترین تعالیم است. بسیاری از حكما هم كه علم اخلاق را حكمت عملی می‎نامند در حكمت عملی وارد نمی‎شوند؛ زیرا معتقدند با تعالیم اسلام در این موضوع دیگر جایی برای كلام و مقال دیگران نیست.

كتاب های اخلاق و اشعار شعرا و حكایاتی كه از مسلمانان تربیت شده در مكتب اسلام نقل شده، مسلمانان را در اخلاق به قدری غنی و صاحب افتخار نشان می‎دهد كه بالاتر از آن تصور نمی‎شود.

شخص پیغمبر اكرم ‎صلی‎الله علیه وآله كه خدا به او خطاب فرموده است: «اِنَّكَ لَعَلی خُلُق عَظیم» دارای عالیترین اخلاق انسانی بود و یكی از علل عمده نفوذ دعوت آن حضرت در اعراب جاهلیت كه تغییر عادات آنها امری ناممكن به نظر می‎آمد همان اخلاق كریمه آن حضرت بود.

همچنین اهل بیت آن حضرت امیرالمؤمنین و سایر ائمه طاهرین ‎علیه‎السلامـ همه نمونه اعلی و مثل اكمل اخلاق انسانیت بودند كه دوست و دشمن به آن اعتراف داشتند و این اخلاق سرّ و رمز محبوبیت فوق‎العاده آنها در قلوب مردم بود.

و امّا عافیت عملی به این است كه انسان در اعمال و كارهای خود خواه فردی، اجتماعی، سیاسی و مالی و همچنین در عبادات و تكالیف و فرایض، رعایت كامل احكام شرع مقدّس را بنماید و نسبت به این دستورات كه عمده آنها در كتاب های فقه مدوّن است، تعهّد كامل داشته باشد و از معصیت و مخالفت پرهیز كند و تقوا پیشه سازد و حتی در گناهان صغیره نیز اگر چه وعده گذشت از آنها در صورت اجتناب از گناهان كبیره داده شده بپرهیزد و چنان عمل كند كه شاعر در این شعر می‎گوید:

خلّ الذنوب صغیرها و كبیرها فهو التقی

كُن مثل ماش فی طریق الشوك تحذر ماتری

لاتحقرن صغیرة ان الجبال من الحصی

یعنی: از گناهان كوچك و بزرگ پرهیز كن كه این كار، تقوی است. مانند رونده ای باش كه در یك راه پر از خار، با احتیاط گام بر می دارد و هیچ كوچكی را حقیر مشمار كه كوه ها از سنگریزه ها تشكیل شده است.