به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،با گسترش روز افزون دسترسی به اینترنت و
حضور افراد به عنوان کاربر در شبکههای اجتماعی، فضایی بسیار گسترده برای
برقراری ارتباط بین افراد فراهم شده است. امکانی که در کنار تمامی مزایای
آن که شامل کاهش هزینههای ارتباطی و تسهیل در اطلاع رسانیها و ...
میباشد، مشکلاتی را نیز فراهم نموده است.
شبکههای
اجتماعی به نوعی بستر نامناسبی را برای ارتباط بدون مرز بین دو جنس مخالف
فراهم کرده است که با فرهنگ ایرانی اسلامی کشورمان ایران در تناقض میباشد.
محیطی
که به مقتضای شرایط خاص آن، خطوط قرمز بسیاری را کمرنگ کرده است تا جایی
که مخاطبان این ابزار ارتباطی، خلاف آنچه در فضای حقیقی بسیار به آن حساس
هستند، در این شبکهها به راحتی با جنس مخالف صحبت، شوخی و پیام خصوصی رد و
بدل میکنند که به عنوان یک آسیب اجتماعی و فرهنگی قابل بررسی است.
ارتباط غیر لازم بین مردان و زنان متأهل، پسر و دختران مجرد
با
توجه به افزایش دسترسی و آشنایی نوجوانان و حتی کودکان با اینترنت و
دسترسی به شبکههای اجتماعی، هر روز شاهد ورود نوجوانان دهه هفتاد و هشتاد
به این شبکهها هستیم. نوجوانانی که میتوان گفت ضمن کنجکاوی بسیارشان،
آشنایی اندکی از مسائل اجتماعی داشته و با هدف وقت گذرانی و ارتباط با
دیگران یا دوست یابی وارد این فضاهای گسترده شده و طبیعتاً با گروهی از
پسران و دختران هم سن و سال خود ارتباط برقرار میکنند.
این
ارتباطها با بیان آشناییهای اولیه و نقاط مشترک تحصیلی و علاقه ای شروع
شده و با توجه به جاذبه بین دو جنس مخالف تا گفتوگوهای خصوصی تر و
ارتباطات آتی و البته به شکلی راحت تر ادامه پیدا میکند.
نظر مراجع در مورد ارتباط دختر و پسر
از
نظر شرع مقدس اسلام، ارتباط بین دختر و پسر، زن و مرد نامحرم در صورتی که
با خوف و احتمال به گناه افتادن همراه باشد جایز نیست. به خصوص اینکه در
این حکم این ارتباط "ارتباطی لازم" در نظر گرفته شده و بسیاری از ارتباطات
بین کاربران با جنس مخالف در اینترنت هیچ الزامی نداشته و تنها به خاطر
جاذبههای موجود است، که این نوع ارتباط از نظر همه مراجع مکروه میباشد،
به خصوص برای مخاطبان جوان.
اشتراک عکسهای شخصی و عمومی از خود و همسر و فرزندان
از جمله دیگر مشکلاتی که در این شبکهها رو به گسترش و عادی شدن میباشد، اشتراک گذاری تصاویر شخصی و خانوادگی میباشد.
با توجه به فعالیت افرادی که هیچ قید و بندی به مسائل شرعی و حتی عرفی در این شبکههای اجتماعی ندارند، قبح
بسیاری از مسائل به مرور زمان ریخته شده و این مسئله دامان دیگر کاربران
را میگیرد، اما در سطحی جزئی تر. به طور مثال انتخاب عکس شخصی خود، توسط
خانمها به عنوان عکس نمایه، انتشار تصاویر خانوادگی جشنها و گردشها و یا
دوستان در شبکههای اجتماعی مانند فیس بوک، وایبر و اینستاگرام و ... حتی
در حالی که شاید دیگر اعضای حاضر در عکس از این امر آگاه و راضی نباشند.
البته
همان طور که اشاره شد باید در نظر داشت که این موضوع به مرور زمان و با
ریخته شدن قبح انتشار تصاویر شخصی در این شبکههای اجتماعی رو به فزونی
بوده و حتی همین اشخاص در فضای حقیقی از در اختیار قرار دادن عکس شخصی خود
به نامحرم و دیگران خودداری میکنند، اما در غفلتی که دامن گیرشان شده
عکسشان را در اینترنت برای گروه بزرگی از غریبهها به اشتراک میگذارند.
بیان مسائل خصوصی و زنانه و بحث خصوصی به صورت عمومی
از
دیگر مفاسدی که به عادت کاربران تبدیل شده است، بیان مسائل خصوصی و
مشکلاتی است که بسیاری از آنها شاید تنها در یک فضای دونفره قابل طرح
باشند، اما با بیان آنها به صورت عمومی و نیمه عمومی در این شبکههای
اجتماعی، با هم فکری و نظر دادن تعداد زیادی از افراد قرار گرفته و در لایه
پنهان آن بسیاری از افراد که فقط خوانندههای این مطلب هستند که به خوبی
مطالب را پیگیری میکنند. مخاطبینی که شاید بسیار نوجوان بوده و در این
پستها و مطلبها برای اولین بار با این مسائل روبرو میشوند!
قابل
تذکر است که متأسفانه در محدوده ای کوچک تر، این معضل دامان کاربران مذهبی
را نیز گرفته و با شرکت افراد غیر مذهبی در بحثها، شاهد طرح مسائلی در
قسمت نظرات هستیم که در شأن آنان نیست.
شوخی و خندههای بسیار با نامحرمها در قسمت نظرات
وجود
نظرات روشن مراجع و علما در باب شوخی با نامحرم در فضای حقیقی آن چنان
واضح و صریح میباشد که شاهد رعایت بسیاری از مسائل در جو عمومی جامعه
هستیم. اما با ورود اینترنت به زندگی روزمره جوانان و مردم و وجود ابهامها
و لایههای پنهان ارتباطات در این شبکهها، و همچنین عدم برخورد رودرروی
دو طرف با یکدیگر، عناصر حیا و غیرت نیز با غفلت به وجود آمده به خاطر
ابزار ارتباطی، کمرنگ شده و شاهد شوخیها و پیامهای نامناسب بین افراد
متأهل و مجرد نامحرم هستیم.
تعریف
از پوشش و عکس نمایه جنس مخالف، نظر دادن در مورد مسائل خصوصی و صحبتهای
غیرضروری بین افراد و گفت و گو در پیامهای خصوصی از جمله این موارد
است. همچنین ارسال شعرهایی با مضامین جنسی و عاطفی در گروههای مسنجری،
ایمیلی و وایبری که در آن از هردو گروه فعالیت دارند نیز، قبح این ارتباطات
را بیش از پیش میشکند.
فعالیت به عنوان جنس مخالف در شبکههای اجتماعی
مورد
دیگری که در شبکههای اجتماعی شاهد آن هستیم، تشبه به کاربر جنس مخالف
میباشد که برخی از افراد با ساخت اکانت های زنانه یا مردانه که خلاف جنسیت
خودشان میباشد، به ارتباط با دیگران میپردازند.
گذشته
از مشکلات شرعی این موضوع که شاید نیاز به اعلام نظرات بروزتری از سمت
مراجع عظام داشته باشند، این ارتباطات زمینه ساز شکل گیری ارتباطهایی
میباشد، که به مرور زمان بسیار صمیمی شده و شاید با نفوذ یک آقا به گروه
خانمهایی همراه باشد که در مورد بسیاری از مسائل با یکدیگر به گفت و گو
میپردازند و بالعکس.
مشکلات امنیتی و سیاسی و شخصی
سوء
استفاده از اطلاعات شخصی یا ملی به واسطه عدم رعایت حفاظت کلام، سوء
استفاده هایی که توسط دشمنان و مخالفان خارج نشین از بیان مسائل داخلی در
این شبکههای اجتماعی صورت میگیرد و آزار و اذیتهای شخصی که توسط افراد
سود جو در این شبکهها رخ میدهد نیز از جمله موارد بسیار واضح و همه گیر
میباشد که بیش از این به بیان آن نمیپردازیم.
همه
ی موارد ذکر شده و دیگر موارد که بیان آنها در این مجال نمی گنجد، در
بستری به نام شبکههای اجتماعی صورت میگیرد. ابزاری که با توجه به هدفمند
نبودن استفاده کاربران از این فضا، عدم آشنایی والدین به این فضا و نبود
فرهنگ سازی مناسب، وجود افرادی که مقید به مسائل دینی نیستند و یا به علت
زندگی در کشورهای دیگر فضای فرهنگی و زندگی آنها بسیار متفاوت است، جامعه
را دچار آفتها و مفاسد بسیاری می کند که شناسایی و درآمد آنها به سال ها
زمان نیاز خواهد داشت.