به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران، تقریبا اکثر زیستگاه‌های تحت حفاظت یوزپلنگ آسیایی در سراسر کشور با مشکلاتی چون خشکسالی، کمبود منابع آبی، شکار، احداث معادن و جاده‌ها، کمبود نیروی محیط‌بان، چرای بی‌رویه دام، مستثنیات و آغل‌های موجود در این مناطق روبه روست. در این میان پناهگاه حیات وحش میاندشت در ۱۰ کیلومتری شرق شهرستان جاجرم در اطراف خراسان شمالی هم اکنون تنها زیستگاه دشتی و اصلی یوزپلنگ است که به دلیل چرای بی‌رویه دام به خصوص در جنوب منطقه شاهد تخریب این زیستگاه ارزشمند هستیم.

 با توجه به اینکه اغلب زیستگاه‌های یوزپلنگ بسیار وسیع هستند و راه‌های ارتباطی متعدد دارند تعداد نیروهای حفاظتی برای حفظ و حراست از این عرصه‌های وسیع کافی نیست به طوری که هم اکنون مساحت زیستگاه‌های تحت حفاظت یوزپلنگ ۵/۶ میلیون هکتار است که توسط ۱۰۰ محیط‌بان حفاظت می‌شوند بنابراین تعداد محط بانان زیستگاه‌های یوزپلنگ کشور ۳۲ برابر کمتر از استاندارد جهانی است.   
 
مرتضی اسلامی کار‌شناس حیات وحش با اشاره به عوامل تمدید یوزپلنگ آسیایی در کشور گفت: عوامل تهدید شامل عوامل طبیعی مانند خشکسالی و منابع آبی محدود در زیستگاه‌های یوزپلنگ است که حیات وحش این مناطق را با مشکل مواجه کرده است. عوامل انسانی که بسیار گسترده است شامل شکار که نبود طعمه مناسب سبب جایجایی حیات وحش می‌شود. احداث معادن و جاده‌ها نیز از دیگر عوامل تهدید زیستگاه یوزپلنگ است.   
 
وی با بیان اینکه ۴۰ درصد از مرگ و میر یوزپلنگ‌ها مربوط به تلفات جاده‌ای است افزود: مساحت زیستگاه‌های یوزپلنگ ۵/۶ میلیون هکتار است که تقریبا هر ۵/۶ هزار هکتار توسط یک محیط‌بان حفاظت می‌شوند. این آمار بسیار نگران کننده است زیرا شکارچیان می‌توانند به راحتی وارد مناطق حفاظت شده شوند.
 
*تکثیر یوزکوشکی با یوز دلبر در منطقه توران  

کوشکی در یک محوطه فنس کشی ۱۲ هکتاری در منطقه حفاظت شده میاندشت نگهداری می‌شود. این یوزپلنگ تحت نظارت مرکز تحقیقات یوزپلنگ آسیایی در شرایط نیمه طبیعی از سال ۸۸ و با هدف تکثیر یوزپلنگ در شرایط نیمه اسارت به سر می‌برد. قرار است این یوز با یوز ماده‌ای به نام دلبر که در منطقه توران در شرایط اسارت بسر می‌برد، تکثیر یابد. حفاظت از آن‌ها نیازمند امکانات و تجهیزاتی است، اما فاصله تا این امکانات زیاد است، به طور یکه برخی از کار‌شناسان را بر سر دوراهی جابجایی آن‌ها به پارک طبیعت پردیسان یا جابجایی تجهیزات و امکانات مناسب در محل نگهداری آن‌ها قرار داده است.   
 
اسلامی کار‌شناس حیات وحش با بیان اینکه عده‌ای از کار‌شناسان موافق وعده‌ای مخالف انتقال کوشکی به پارک طبیعت پردیسان هستند، اظهار داشت: از نظر حفاظتی حضور کوشکی کمک زیادی به حفاظت از زیستگاهی که در آن نگهداری می‌شود، کرده است. این اتفاق منجر به توجه ویژه به منطقه حفاظت شده می‌اندشت و حفاظت از عرصه‌های طبیعی آن شده است.   
 
وی کوشکی را از نمادهای استان خراسان شمالی دانست و گفت: حضور کوشکی در منطقه حفاظت شده می‌اندشت که هم اکنون تنها زیستگاه دشتی و اصلی یوزپلنگ در کشور است، دارای اهمیت فراوانی است، اما مشکلی که وجود دارد، کمبود امکانات و تجهیزات دامپزشکی است و این امکانات فاصله زیادی تا محل نگهداری این حیوان دارد و باید انتخاب کرد که آیا باید کوشکی از می‌اندشت جابجا شده، به جایی که امکانات و تجهیزات دامپزشکی وجود دارد و یا اگر قرار است که در این منطقه بماند، تجهیزات و امکانات مناسب در محل نگهداریش احداث شود.   
 
گفتنی است؛ منطقه حفاظت شده می‌اندشت دارای پوشش گیاهی متنوعی است که در بعضی مناطق مناسب و در بعضی دیگر پوشش گیاهی فقیری دارد و با توجه به وضعیت بارندگی یعنی ۲۵۰ میلی متر نباید انتظار پوشش گیاهی انبوهی را داشته باشیم. این منطقه از مهم‌ترین زیستگاه‌های آهو در شمال شرق کشور است که در ابتدای حفاظت بالغ بر ۳۵۰۰ راس بود و متاسفانه به ۵۰۰ راس کاهش یافته است.

از مهم‌ترین پستانداران منطقه می‌توان به یوزپلنگ، قوچ و میش، گرگ، کفتار، کاراکال، گربه شنی، تشی، گربه وحشی، روباه معمولی، شغال خرگوشی، سمور سنگی، گراز و از پرندگان مهم منطقه می‌توان به هوبره، باقرقره، کبک، تیهو، بلدرچین، سنقر خاکستری، عقاب طلایی، لیل، سارگپه، جغد کوچک، چاق لق، سنگ چشم بزرگ، سلیم شنی، دم سرخ، کوکر شم سیاه، غراب و چکچک و از خزندگان می‌توان به بزمچه خزری، لاک پشت افغانی، افعی شاخدار، تیرمار، کفچه مار، مار جعفریف گرزه مار و آگاما اشاره کرد.   
 
گزارش از هراتیان

انتهای پیام /