دانستنیهای حقوقی؛
«عندالاستطاعه» یا «عندالمطالبه»؟
آرایش جدید شبه نظامیان "پاکستانی"؛ جایابی برای بقا و شرارت
تحولات اخیر حکایت از آن دارد که پاکستان و برخی کشورها در تلاش برای تغییر کانون فعالیت شبه‌نظامیان در منطقه هستند.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ، بررسی تحولات اخیر حکایت از آن دارد که پاکستان و برخی کشورها در تلاش برای تغییر کانون فعالیت شبه‌نظامیان در منطقه هستند.
به هم ریختن اوضاع سیاسی افغانستان و پاکستان، آغاز عملیات ارتش بر ضد طالبان در «وزیرستان شمالی» و همزمان با آن اعلام تشکیل شاخه جدید القاعده در شبه‌قاره هند و اعلام حمایت برخی گروه‌های شبه‌نظامی پاکستانی از آن، همگی حکایت از تلاش برخی گروه‌ها برای سوق دادن ناآرامی‌ها به سایر نقاط منطقه دارد.
به نظر می‌رسد عملیات ارتش پاکستان در «وزیرستان شمالی» موسوم به عملیات «ضرب عضب» که از ماه ژوئن سال جاری آغاز شده است، تلاشی در جهت اجرای این طرح از پیش تعیین شده و ایجاد تغییر در چیدمان گروه‌های شبه‌نظامی پاکستان باشد.
با شروع این عملیات، شمار زیادی از گروه‌های وابسته به طالبان پاکستان به سایر مناطق این کشور از جمله منطقه قبایلی "کرم ایجنسی" و نیز به سایر کشورهای منطقه از جمله افغانستان گریختند.
البته ارتش همچنان تلاش کرده تا در جریان این عملیات آسیبی به گروه‌های همسو با آن از جمله «شبکه حقانی» وارد نشود. گفته می‌شود که از چند ماه پیش از آغاز این عملیات، کار انتقال اعضای شبکه حقانی (که به زعم مقامات اسلام‌آباد در زمره "طالبان خوب" قرار دارد) به منطقه شیعه‌نشین «پاراچنار» در کرم ایجنسی را شروع کرده تا از این پس این منطقه پایگاه جدید این شبکه باشد.
با این حال، می‌توان گفت که چند پاره شدن طالبان پاکستان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ارتش در عملیات وزیرستان بوده است. در این مدت، طالبان پاکستان به 2 گروه تقسیم شده‌اند گروهی که همچنان تحت فرماندهی ملا فضل‌ا... عمل می‌کنند و گروهی که دیگر حاضر به پذیرش رهبری وی نیستند.
در این بین، تغییر موضع برخی گروه‌ها چون طالبان پنجابی و جماعت الاحرار نیز قابل تأمل به نظر می‌رسد.
** سوق دادن ناامنی‌ها به سمت شبه‌قاره هند
تشکیل گروه جدید شبه‌نظامی موسوم به جماعت الاحرار از جمله تحولات اخیر در رابطه با تجزیه طالبان پاکستان است.
چند تن از فرماندهان ارشد طالبان پاکستان چند روز پیش، از تشکیل این گروه جدید به رهبری «مولانا قاسم خراسانی» خبر دادند. مولانا قاسم خراسانی، امیر این گروه، رهبری یک شورای هشت نفره از جمله «عمر خالد خراسانی» از منطقه «مهمند»، «قاری شکیل حقانی» از "چارسده"، "مولانا یاسین" از "سوات"، "قاری اسماعیل" از منطقه "خیبر"، "مولانا عبدالله" از منطقه "باجور"، "مفتی مصباح" از "پیشاور" و "مولانا حیدر منصور" از منطقه "اورکزی" را بر عهده دارد.
«احسان‌ا... احسان» سخنگوی این گروه با اشاره به اینکه این گروه دیگر تحت فرماندهی ملا فضل‌ا... نخواهد بود، مدعی شد که جماعت الاحرار از حمایت 70 تا 80 درصد فرماندهان و جنگجویان طالبان پاکستان، از جمله طالبان «سوات»، برخوردار است و این گروه‌ها هم اکنون بخشی از این گروه جدید هستند.
جماعت‌الاحرار گرچه پاکستان را اولویت اول فعالیت خود اعلام کرده اما سخنگوی آن با استقبال از تشکیل شاخه جدید القاعده در شبه‌قاره هند، گفت: «ما معتقدیم که این شاخه می‌تواند تلاش خوبی برای احقاق حقوق مسلمانان شبه قاره داشته باشد».
«ایمن‌الظواهری» رهبر القاعده چند روز پیش در پیامی ویدئویی از تشکیل شاخه جدید القاعده در شبه قاره هند موسوم به "قاعدات الجهاد" خبر داد و تصریح کرد که کشورهای میانمار، بنگلادش و هند محور فعالیت این گروه خواهد بود.
«عاصم عمر» رهبر این گروه، یک ایدئولوژیست پاکستانی است که تاکنون فعالیت‌هایی برای جذب جهادیون از طریق رسانه‌های آنلاین داشته است.
این در حالی است که گفته می‌شود خراسانی، رهبر جماعت الاحرار نیز ارتباطات قوی با القاعده و ظواهری دارد.
با توجه به تحولات اخیر، دور از انتظار نیست که در آینده نزدیک موج ناآرامی‌ها بخش‌هایی از هند و نیز منطقه مورد مناقشه کشمیر را دربرگیرد.
چندی پیش، طالبان پاکستان از تصمیم خود برای بازگشایی دفاتر این گروه در کشمیر خبر داد و این در حالی است که «سید صلاح‌الدین» رهبر "شورای متحد جهاد" (یک گروه مستقر در پاکستان که متشکل از ده‌ها گروه تروریستی از جمله "حرکت‌الانصار"، "حزب‌المجاهدین"، "جمعیت‌المجاهدین"، "الجهاد"، "البرق"، "البدر"، "اخوان المسلمین" و "تحریک المجاهدین") از طالبان و القاعده برای حضور در کشمیر و کمک به مردم این منطقه دعوت به عمل آورد.
** تقویت جبهه طالبان در افغانستان
اقدامات اخیر ارتش پاکستان در ماه‌های گذشته گرچه باعث کاهش تعداد رویدادهای امنیتی و تروریستی در این کشور شده اما از سوی دیگر جبهه طالبان افغانستان را تقویت کرده و موجی از ناامنی را در این کشور به دنبال داشته است.
پس از آغاز عملیات ضرب عضب، گروهی از شبه‌نظامیان پاکستانی به سمت افغانستان فرار کرده و به طالبان افغانستان پیوستند که همین موضوع باعث افزایش درگیری‌ها بین طالبان و نیروهای امنیتی افغان شده است. گزارشات حاکی از آن است که هم اکنون طالبان افغانستان در تلاش برای تصرف ولایات جنوبی، شرقی و شمالی این کشور بوده و در ولایات "قندوز"، "هلمند"، "قندهار" و "بغلان" با نیروهای افغان درگیر هستند.
همچنین جمعه گذشته، "طالبان پنجابی"، از گروه‌های بانفوذ وابسته به شبه‌نظامیان «تحریک طالبان پاکستان»، اعلام کرد که از این پس به فعالیت‌های خود در پاکستان پایان داده و توجه خود را معطوف افغانستان خواهد کرد."عصمت‌ا... معاویه» رهبر طالبان پنجابی با اعلام این خبر گفت: «با توجه به وخیم شدن اوضاع در منطقه و وضعیت جهادیون پاکستانی، از این پس فعالیت‌های جهادی خود را معطوف افغانستان می‌کنیم".
به گفته وی، این گروه از این پس در افغانستان و تحت فرمان «ملا عمر» رهبر معنوی طالبان افغانستان فعالیت می‌کند و این در حالی است که فعالیت آن در پاکستان تنها محدود به فعالیت‌های تبلیغی خواهد بود. این گروه، از گروه‌های فعال در ایالت پنجاب پاکستان، ثروتمندترین و پرجمعیت‌ترین ایالت این کشور است که مقر استقرار «نواز شریف» نخست‌وزیر پاکستان و حزب وی موسوم به حزب «مسلم لیگ نواز» است.
البته گفته می‌شود که شکاف به وجود آمده بین طالبان پاکستان، رابطه بین شبکه حقانی و گروه‌های تحت رهبری «ملا فضل‌الله» را تحت تأثیر قرار داده است.
به گفته دکتر «اشرف علی» رئیس «مرکز تحقیقات مناطق قبایلی» در اسلام‌آباد، مدت‌ها است که گزارشی درباره وقوع حملات جدی در افغانستان که به طور مشترک توسط حقانی‌ها و طالبان پاکستان به رهبری ملا فضل‌ا... انجام شده باشد دریافت نشده است. این در حالی است که در زمان فرماندهی «حکیم‌ا... محسود» بر طالبان پاکستان، این گروه عملیات‌های مشترکی را به کمک شبکه حقانی انجام می‌داد.
برخی گزارشات حکایت از آن دارد که فضل‌الله، رهبر جدید طالبان پاکستان، با برخی نهادهای اطلاعاتی افغانستان همکاری می‌کند که همین موضوع می‌تواند انگیزه خوبی برای مقابله ارتش پاکستان با این گروه باشد.
** تقویت جبهه شبه‌نظامیان در سوریه و عراق
شبه‌نظامیان خارجی که در چند سال اخیر فعالیت خود را در مناطق مرزی پاکستان گسترش داده بودند نیز یکی از اهداف اصلی نظامیان پاکستانی در عملیات ضرب عضب بودند.
در چنین شرایطی، گروه‌های خارجی چون «حرکت اسلامی ازبکستان»، «جنبش اسلامی ترکستان» و بقایای القاعده نیز که دیگر از حمایت شبکه حقانی و گروه حافظ گل بهادر برخوردار نبوده و تحت فشار شدید ارتش قرار داشتند، چند گزینه بیشتر پیش رو نداشتند؛ بازگشت به کشورشان، فرار به افغانستان یا پیوستن به جنگ عراق و سوریه که البته گروهی از آنان راه سوم را برگزیدند.
در چنین شرایطی، تصور این موضوع دور از ذهن نیست که به وجود آمدن بحران سیاسی در افغانستان و پاکستان، اقدامی جهت‌دار برای انحراف افکار عمومی با هدف پیاده کردن چیدمان جدید گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه بوده باشد.اقدامی که می‌تواند کمک زیادی به ادامه حضور نظامی برخی کشورها در منطقه داشته باشد و البته اسلام‌آباد نیز به واسطه آن از امتیازاتی بهره‌مند می‌شود.
/انتهای پیام
به هم ریختن اوضاع سیاسی افغانستان و پاکستان، آغاز عملیات ارتش بر ضد طالبان در «وزیرستان شمالی» و همزمان با آن اعلام تشکیل شاخه جدید القاعده در شبه‌قاره هند و اعلام حمایت برخی گروه‌های شبه‌نظامی پاکستانی از آن، همگی حکایت از تلاش برخی گروه‌ها برای سوق دادن ناآرامی‌ها به سایر نقاط منطقه دارد.
به نظر می‌رسد عملیات ارتش پاکستان در «وزیرستان شمالی» موسوم به عملیات «ضرب عضب» که از ماه ژوئن سال جاری آغاز شده است، تلاشی در جهت اجرای این طرح از پیش تعیین شده و ایجاد تغییر در چیدمان گروه‌های شبه‌نظامی پاکستان باشد.
با شروع این عملیات، شمار زیادی از گروه‌های وابسته به طالبان پاکستان به سایر مناطق این کشور از جمله منطقه قبایلی "کرم ایجنسی" و نیز به سایر کشورهای منطقه از جمله افغانستان گریختند.
البته ارتش همچنان تلاش کرده تا در جریان این عملیات آسیبی به گروه‌های همسو با آن از جمله «شبکه حقانی» وارد نشود. گفته می‌شود که از چند ماه پیش از آغاز این عملیات، کار انتقال اعضای شبکه حقانی (که به زعم مقامات اسلام‌آباد در زمره "طالبان خوب" قرار دارد) به منطقه شیعه‌نشین «پاراچنار» در کرم ایجنسی را شروع کرده تا از این پس این منطقه پایگاه جدید این شبکه باشد.
با این حال، می‌توان گفت که چند پاره شدن طالبان پاکستان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ارتش در عملیات وزیرستان بوده است. در این مدت، طالبان پاکستان به 2 گروه تقسیم شده‌اند گروهی که همچنان تحت فرماندهی ملا فضل‌ا... عمل می‌کنند و گروهی که دیگر حاضر به پذیرش رهبری وی نیستند.
در این بین، تغییر موضع برخی گروه‌ها چون طالبان پنجابی و جماعت الاحرار نیز قابل تأمل به نظر می‌رسد.
** سوق دادن ناامنی‌ها به سمت شبه‌قاره هند
تشکیل گروه جدید شبه‌نظامی موسوم به جماعت الاحرار از جمله تحولات اخیر در رابطه با تجزیه طالبان پاکستان است.
چند تن از فرماندهان ارشد طالبان پاکستان چند روز پیش، از تشکیل این گروه جدید به رهبری «مولانا قاسم خراسانی» خبر دادند. مولانا قاسم خراسانی، امیر این گروه، رهبری یک شورای هشت نفره از جمله «عمر خالد خراسانی» از منطقه «مهمند»، «قاری شکیل حقانی» از "چارسده"، "مولانا یاسین" از "سوات"، "قاری اسماعیل" از منطقه "خیبر"، "مولانا عبدالله" از منطقه "باجور"، "مفتی مصباح" از "پیشاور" و "مولانا حیدر منصور" از منطقه "اورکزی" را بر عهده دارد.
«احسان‌ا... احسان» سخنگوی این گروه با اشاره به اینکه این گروه دیگر تحت فرماندهی ملا فضل‌ا... نخواهد بود، مدعی شد که جماعت الاحرار از حمایت 70 تا 80 درصد فرماندهان و جنگجویان طالبان پاکستان، از جمله طالبان «سوات»، برخوردار است و این گروه‌ها هم اکنون بخشی از این گروه جدید هستند.
جماعت‌الاحرار گرچه پاکستان را اولویت اول فعالیت خود اعلام کرده اما سخنگوی آن با استقبال از تشکیل شاخه جدید القاعده در شبه‌قاره هند، گفت: «ما معتقدیم که این شاخه می‌تواند تلاش خوبی برای احقاق حقوق مسلمانان شبه قاره داشته باشد».
«ایمن‌الظواهری» رهبر القاعده چند روز پیش در پیامی ویدئویی از تشکیل شاخه جدید القاعده در شبه قاره هند موسوم به "قاعدات الجهاد" خبر داد و تصریح کرد که کشورهای میانمار، بنگلادش و هند محور فعالیت این گروه خواهد بود.
«عاصم عمر» رهبر این گروه، یک ایدئولوژیست پاکستانی است که تاکنون فعالیت‌هایی برای جذب جهادیون از طریق رسانه‌های آنلاین داشته است.
این در حالی است که گفته می‌شود خراسانی، رهبر جماعت الاحرار نیز ارتباطات قوی با القاعده و ظواهری دارد.
با توجه به تحولات اخیر، دور از انتظار نیست که در آینده نزدیک موج ناآرامی‌ها بخش‌هایی از هند و نیز منطقه مورد مناقشه کشمیر را دربرگیرد.
چندی پیش، طالبان پاکستان از تصمیم خود برای بازگشایی دفاتر این گروه در کشمیر خبر داد و این در حالی است که «سید صلاح‌الدین» رهبر "شورای متحد جهاد" (یک گروه مستقر در پاکستان که متشکل از ده‌ها گروه تروریستی از جمله "حرکت‌الانصار"، "حزب‌المجاهدین"، "جمعیت‌المجاهدین"، "الجهاد"، "البرق"، "البدر"، "اخوان المسلمین" و "تحریک المجاهدین") از طالبان و القاعده برای حضور در کشمیر و کمک به مردم این منطقه دعوت به عمل آورد.
** تقویت جبهه طالبان در افغانستان
اقدامات اخیر ارتش پاکستان در ماه‌های گذشته گرچه باعث کاهش تعداد رویدادهای امنیتی و تروریستی در این کشور شده اما از سوی دیگر جبهه طالبان افغانستان را تقویت کرده و موجی از ناامنی را در این کشور به دنبال داشته است.
پس از آغاز عملیات ضرب عضب، گروهی از شبه‌نظامیان پاکستانی به سمت افغانستان فرار کرده و به طالبان افغانستان پیوستند که همین موضوع باعث افزایش درگیری‌ها بین طالبان و نیروهای امنیتی افغان شده است. گزارشات حاکی از آن است که هم اکنون طالبان افغانستان در تلاش برای تصرف ولایات جنوبی، شرقی و شمالی این کشور بوده و در ولایات "قندوز"، "هلمند"، "قندهار" و "بغلان" با نیروهای افغان درگیر هستند.
همچنین جمعه گذشته، "طالبان پنجابی"، از گروه‌های بانفوذ وابسته به شبه‌نظامیان «تحریک طالبان پاکستان»، اعلام کرد که از این پس به فعالیت‌های خود در پاکستان پایان داده و توجه خود را معطوف افغانستان خواهد کرد."عصمت‌ا... معاویه» رهبر طالبان پنجابی با اعلام این خبر گفت: «با توجه به وخیم شدن اوضاع در منطقه و وضعیت جهادیون پاکستانی، از این پس فعالیت‌های جهادی خود را معطوف افغانستان می‌کنیم".
به گفته وی، این گروه از این پس در افغانستان و تحت فرمان «ملا عمر» رهبر معنوی طالبان افغانستان فعالیت می‌کند و این در حالی است که فعالیت آن در پاکستان تنها محدود به فعالیت‌های تبلیغی خواهد بود. این گروه، از گروه‌های فعال در ایالت پنجاب پاکستان، ثروتمندترین و پرجمعیت‌ترین ایالت این کشور است که مقر استقرار «نواز شریف» نخست‌وزیر پاکستان و حزب وی موسوم به حزب «مسلم لیگ نواز» است.
البته گفته می‌شود که شکاف به وجود آمده بین طالبان پاکستان، رابطه بین شبکه حقانی و گروه‌های تحت رهبری «ملا فضل‌الله» را تحت تأثیر قرار داده است.
به گفته دکتر «اشرف علی» رئیس «مرکز تحقیقات مناطق قبایلی» در اسلام‌آباد، مدت‌ها است که گزارشی درباره وقوع حملات جدی در افغانستان که به طور مشترک توسط حقانی‌ها و طالبان پاکستان به رهبری ملا فضل‌ا... انجام شده باشد دریافت نشده است. این در حالی است که در زمان فرماندهی «حکیم‌ا... محسود» بر طالبان پاکستان، این گروه عملیات‌های مشترکی را به کمک شبکه حقانی انجام می‌داد.
برخی گزارشات حکایت از آن دارد که فضل‌الله، رهبر جدید طالبان پاکستان، با برخی نهادهای اطلاعاتی افغانستان همکاری می‌کند که همین موضوع می‌تواند انگیزه خوبی برای مقابله ارتش پاکستان با این گروه باشد.
** تقویت جبهه شبه‌نظامیان در سوریه و عراق
شبه‌نظامیان خارجی که در چند سال اخیر فعالیت خود را در مناطق مرزی پاکستان گسترش داده بودند نیز یکی از اهداف اصلی نظامیان پاکستانی در عملیات ضرب عضب بودند.
در چنین شرایطی، گروه‌های خارجی چون «حرکت اسلامی ازبکستان»، «جنبش اسلامی ترکستان» و بقایای القاعده نیز که دیگر از حمایت شبکه حقانی و گروه حافظ گل بهادر برخوردار نبوده و تحت فشار شدید ارتش قرار داشتند، چند گزینه بیشتر پیش رو نداشتند؛ بازگشت به کشورشان، فرار به افغانستان یا پیوستن به جنگ عراق و سوریه که البته گروهی از آنان راه سوم را برگزیدند.
در چنین شرایطی، تصور این موضوع دور از ذهن نیست که به وجود آمدن بحران سیاسی در افغانستان و پاکستان، اقدامی جهت‌دار برای انحراف افکار عمومی با هدف پیاده کردن چیدمان جدید گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه بوده باشد.اقدامی که می‌تواند کمک زیادی به ادامه حضور نظامی برخی کشورها در منطقه داشته باشد و البته اسلام‌آباد نیز به واسطه آن از امتیازاتی بهره‌مند می‌شود.
/انتهای پیام
منبع: خبرگزاری فارس
