به گزارش خبرنگار احزاب باشگاه خبرنگاران،  ماه رمضان امسال بود، (شنبه 4 مرداد ماه) که ضیافتی رنگین با 80 چهره حزبی و تعدادی از استانداران در وزارت کشور برگزار شد. میزبان هم "عبدالرضا رحمانی فضلی" (وزیرکشور) بود و موضوع نشست در مورد نشاط سیاسی؛ اما اعضا از دغدغه خود برای بازگشایی خانه احزاب تا شفافیت جرم سیاسی در قانون احزاب گفتند. تا اینکه هنگام اذان یا همان افطار ختم جلسه اعلام شد و دستاورد آن خبری بود که رحمانی فضلی اعلام کرد: " تشکیل کمیته‌ای سه جانبه از 3 رکن احزاب، دولت، مجلس، برای بررسی قانون انتخابات و لایحه احزاب به ریاست اصغر افتخاری" معاون راهبردی و آموزشی وزارت کشور."

*مهلت 2 هفته‌ای نمایندگان احزاب از وزارت کشور/ احزاب در پایان 3 نماینده انتخاب می‌کنند

افتخاری در پاسخ به سوالات، دقیق گوش می داد تا بتواند با دقت پاسخ دهد. وی گفت: لایحه قانون احزاب باید در یک کمیته ۳ جانبه بررسی شود که وزارت کشور نماینده دولت، نمایندگان احزاب و نماینده کمیسیون مربوط در مجلس سه رکن این کمیته هستند.

 14 مرداد (سه شنبه صبح) فاز اول و جلسه مدیران وزارت کشور برگزار شد و دو روز بعد از آن هم ادامه داشت، و در آن یک هفته جلسه مدیران وزارت کشور به اتمام رسید. هفته بعد، در جلسه‌ای از مقامات حزبی و علاقمند دعوت کردیم، که از میان خودشان۱۴ نماینده انتخاب کردند، و گفتند به دلیل زیاد بودن مباحث یک هفته زمان نیاز داریم. هفته اول صحبت‌ها ادامه داشت که گفتند به هفته دوم احتیاج داریم، قرار است تا این هفته نظرات احزاب و فعالان جمع آوری شود که هم محور نهایی و هم ۳ نماینده انتخاب کنند، این جلسات تا پایان هفته تمام می‌شود و از هفته آینده وارد فاز سوم و نهایی خواهیم شد. (به آقای جلالی رئیس مرکز پژوهش‌ها نامه‌ای رسمی دادیم و وی نمایندگانی را معرفی کرد، ازنمایندگان مرکز پژوهش‌ها دعوت کردیم تا آن‌ها هم نظراتشان را ارائه کنند)
 
*آغاز گام آخر کمیته سه گانه از 22 شهریور ماه/اختلافات به حداقل خود رسیده است
 
معاون راهبردی و آموزشی وزارت کشور درباره پیش نویسی که قرار است این کمیته در پایان کار آماده کند، گفت: این پیش نویس را وزارت کشور با فعالان سیاسی، مدیران و نمایندگان تنظیم خواهد کرد، حتی از فرصت استفاده کردیم و از تعدادی نخبگان و اندیشمندان عرصه احزاب دعوت شد. در نهایت در 22 شهریور که پله آخر این اقدام بزرگ است تلاش خواهیم کرد با نشست‌هایی که با حوزه نمایندگان و فعالان اصلی در کمیسیون احزاب مجلس داریم این پیش نویس را بررسی کنیم.

*تقدیم بسته پیشنهادی خانه احزاب تا 10 روز دیگر/آمار دقیقی از احزاب ندارم

پرسشی در مورد آمار احزاب مجوزدار و قانونی در کشور داشتیم که شاید افتخاری بتواند پاسخ آن را داشته باشد اما وی گفت: ما در مرکز راهبردی متولی احزاب نیستیم؛ در وزارت کشور مدیرکل احزاب هست و می‌تواند احزاب مجوزدار، لغو مجوز‌ و در حال مجوز را اعلام کند. من هرچه بگویم دقیق نیست. ما مرکز مطالعاتی هستیم و موظف شده‌ایم ۲ کار انجام دهیم، 1- لایحه قانون احزاب را با کمک بخش‌های مختلف نهایی کنیم تا پیش نویس مطالعاتی را برای مقام عالی وزارت ارسال شود. 2- موظف شده‌ایم در خصوص خانه احزاب یک راهکار برای مقام عالی وزارت تهیه کنیم. البته طبق برنامه از این فرصت استفاده کرده و موضوع خانه احزاب را هم در کنار قانون احزاب با فعالان حزبی مطرح کردیم. لذا ظرف یک هفته تا 10 روز سعی می‌کنیم پیشنهاد مربوط به خانه احزاب را ارائه دهیم که البته پس از بررسی لایحه احزاب خواهد بود.

*جلسه ملغی شده‌ای در مرکز راهبردی نداریم 
   
افتخاری در واکنش به اعتراض یکی از فعالان حزبی که می‌گفت: "جلسات تشکیل نمی‌شود یا در صورت تشکیل بی‌نظم است؟" افزود: تمام جلسات تشکیل شده ما جلسه ملغی شده‌ای نداریم، اما وقتی کار جمعی برگزار می‌شود و 14 یا 15 نماینده دعوت می‌شوند، طبیعی است یکی زودتر و دیگر دیرتر می رسد.

 *فعالان حزبی گفتند: شما دولتی‌ها به کار ما دخالت نکنید!

مسئول کمیته سه جانبه احزاب، دولت، مجلس که برای هر سوال ما پاسخی مفصل داشت درباره حضور خودش در این جلسات هم گفت: جلسه اول که توافق درخصوص کلیات بود، بنده حضور داشتم، در جلسه دوم احزاب از ما می‌خواستند فضا و امکانات مناسب بدهیم تا خودشان باهم اجماع کنند.آن‌ها به مامی‌گفتند شما دولتی‌ها در مباحث ما مداخله نکنید. البته نماینده ما در مرکز و  مسئول دبیرخانه احزاب در  تمام جلسات به عنوان ناظر حضور دارد.

*جلسات به صورت بسته برگزار می‌شود

افتخاری در صحبت‌هایش نامی از نمایندگان احزاب، دولت نمی‌برد و یا زمانی که از وی می‌پرسیدم با ذکر نام صحبت کنید می‌گفت: قصد ما این است جلسه به صورت بسته برگزار شود چرا که موضوع تعامل و نظارت است، دوست نداریم رسانه‌ای شود. در صورت ارائه محورهای مصوب جلسه شاید امکان رسانه‌ای شدن داشته باشد.   
 
*مردم عضویت در حزب را نامطلوب می‌دانند/معیار سلامت افراد عدم وابستگی به حزب است
 
 به عنوان یک کارشناس سیاسی از افتخاری در مورد مشکل احزاب کشور و علت نبود یک تشکل قدرتمند سوال مردیم که وی شکل گیری احزاب را متناسب با فرهنگ سیاسی و اجتماعی خود کشورها دانست و در این باره گفت: در کشورهای جهان تعداد حزب تکلیف نمی‌شود.

براساس شرایط محیطی احزاب رشد رو به بالا دارند، اما خود جامعه برای انتخاب باید رشد کند. این انتخاب، از یک سو  به مدد خود احزاب است و باید آن قدر حرفه‌ای و سازماندهی شده باشند تا نظر مخاطب خود را به عنوان حزب محوری جذب کنند. وقتی احزاب قدرتمند می‌شوند به طور طبیعی انتخاب مردم در بازار سیاسی هم توزیع خواهد شد. داشتن 2 یا 10 حزب از نظر فرهنگی توسعه حزبی نیست، بخشی از آن به فرهنگ اجتماعی و سیاسی هم برمی‌گردد چراکه گاهی مردم از نظر فرهنگی عضویت در حزب را نامطلوب می‌دانند. تصورشان این است که فردی که در حزب نباشد سالم است. درحالی که فعالیت سیاسی در جهان با نهاد، تشکل‌ها، و احزاب معرفی شده است.  

*وزارت کشور استانداردهای تشکیل حزب را شفاف می‌کند
 
وزارت کشور شرایط و مقتضیات قانونی حزب را تعریف می‌کند. برای وزارت کشور مطلوب نیست که عده‌ای شرایط استاندارد یک حزب را نداشته باشند، اما از عنوان حزب برای مقاطع خاص استفاده کنند، بنابراین وزارت کشور استانداردهای تشکیل حزب را شفاف می‌کند، انشاالله جامعه به سمتی خواهد رفت که خودش بهترین احزاب را به عنوان کانون محوری داشته باشد و این تکثر و رویش‌های نابهنگام احزاب به حداقل برسد.
 
*عده‌ای از ابهام قانون احزاب استفاده می‌کردند/تولد حزب در گرو اسنادی مثبت
 
یاد تعبیر یکی از فعالان حزبی درباره حزب‌های کوچک و دو نفره افتادم که گفته بود: "ما در کشور حزب های زن و شوهری زیادی داریم"، نظر افتخاری هم همین بود، وی گفت: یکی از مشکلات قانون احزاب ما تکثر حزب است. قانون احزاب گذشته ابهام داشت که برخی از این ابهامات قانونی استفاده می‌کردند، به این صورت که عده‌ای عنوان حزب را گرفته و آن را ثبت می‌کردند. در حالی که پیشینه، مکان، استعداد، تعداد افراد، گزارش عملکرد، دفاتر استانی و .. نداشتند. برای تولد حزب باید اسناد مثبتی ارائه شود.
 
*حضور نابهنگام احزاب را به صفر می‌رسانیم  
 
 در قانون گذشته احزاب تعدد احزاب یکی از نکات منفی بود. اما در لایحه جدید، خود  نمایندگان احزاب و تشکل‌های فعال در نشست بر نامطلوبی این امر اصرار می‌کنند. انشاالله در لایحه جدید به جایی می‌رسیم که حضور احزاب معنادار و قانونی باشد، تا امکان حضور نابهنگام و اجمالی احزاب به صفر برسد.  
 
*احزاب خود اطلاعاتشان را به روز کنند

گفتگوی ما یک پیشنهاد هم داشت، پیشنهادی درباره بانک اطلاعات احزاب، افتخاری هم استقبال کرد و درباره وجود بانک اطلاعاتی در فضای مجازی و ضرورت آن گفت: فعالان حزبی تأکید دارند که اصل شفافیت بسیار خوب است، چون در بازار سیاست هرچقدر اطلاعات درست، به هنگام و به اندازه کافی در اختیار مشتریان باشد، انتخاب آن‌ها، همچنین فعالیت سیاسی‌شان معنادارتر می‌شود. یکی از راه‌های مناسب برای اصلاح فرهنگ حزب و تغییرنگاه افراد به تشکل‌ها به عنوان نهاد مدنی به روز و شفاف کردن اطلاعات توسط خود نمایندگان احزاب است.
   
وزارت کشور به اکثر احزاب شناسنامه داده است، اما اگر احزاب با ضوابط قانونی ساماندهی شوند،  به سمت یک اطلاع رسانی عمومی در فضای مجازی اقبال پیدا می‌کنند و متوجه می‌شوند که باید در میان میلیون‌ها جمعیت استعداد جذب حامی‌ داشته باشند، البته که ضرورت وجود آن احساس می‌شود.
   
*استاندارد تشکیل حزب کافی نبود
 
افتخاری درباره مصداق‌های منفی و مثبت قانون احزاب گفت: بررسی‌های ما نشان داد استانداردهای گذشته برای تشکیل حزب کافی نبوده و به صورت دقیق وضع نشده است، این باعث می‌شود احزاب کوچک، موقتی و در حاشیه شکل بگیرند، بنابراین هم وزارت کشور و هم فعالان سیاسی و نمایندگان مجلس بر تعیین استانداردهای مناسب حزب اتفاق نظر دارند. وی گفت: بحث دیگر این بود که احزاب باید آن چیزی را که اختیارات قانونی می‌نامند، متمایز کنند، اگر جرم‌های سیاسی مبهم گذاشته شود آن وقت بسیاری از اتفاقات مصداق جرم می‌شود،  بنابراین خوب است که در ابتدا مرز‌ها شفاف شود.
 
 از افتخاری درباره سرنوشت کمیته اجرایی خانه احزاب که پیش از کمیته ۳ گانه تشکیل شده بود، پرسیدیم؟که در پاسخ گفت: آن کارگروه با این کارگروه لایحه قانون احزاب فعال شده، برنامه مرکز این است که در نشست‌های حزبی بخشی از زمان جلسه را برای خانه احزاب بگذارند، به این معنا که تجارب قبلی، آسیب‌شناسی شده و پیشنهادات خود را به ما ارائه دهند، ما هم پس از اتمام لایحه احزاب، پیشنهاد اولیه کار‌شناسان وزارت کشور در زمینه خانه احزاب را ارائه می‌دهیم. این پیش نویس باید با نظرات کار‌شناسی خود فعالان حزبی تجمیع شده و در اختیار مقام عالی وزارت قرار گیرد تا وی در این باره تصمیم گیری کند. 

*تعیین تکلیف نهایی خانه احزاب با وزارت کشور است

وی درباره پیشنهادات کمیته ۳ گانه و اینکه آیا تعیین تکلیف نهایی مباحث احزاب با وزارت کشور است؟ گفت: درباره لایحه قانون احزاب بله، اما در خصوص خانه احزاب اجرای سیاست منوط به تصمیم وزارت کشور است. مرکز مطالعات راهبردی مطالعه و تصمیم سازی می‌کند و  دکتر رحمانی فضلی پیشنهادات مربوط به خانه احزاب را که ما طراحی کردیم در شورای عالی که خودشان آن را تنظیم کردند و ما هم در آن حضور داریم مطرح می‌کنند. پس از اصلاحات به عنوان راهکار پیشنهادی وزارت کشور در موضوع ابلاغ می‌شود.
 
*کمیته اجرایی خانه احزاب ملغی شد

درباره ملغی شدن کمیته اجرایی خانه احزاب که بسیاری از اصولگرایان قبولش نداشتند، پرسیدیم؛ افتخاری هم افزود: بله کمیته‌‌ای که قبل از ماه مبارک رمضان تشکیل شده بود، ملغی شده است. چرا که در نشست ماه مبارک رمضان وزیر کشور با احزاب تصمیمات جدی گرفته شد. فعالان حزبی خودشان تاکید داشتند که نشست گذشته تعارضات زیادی داشت و اتفاقاتی افتاد که ما نتوانستیم به اجماع برسیم.

* تاسیس نهاد ویژه احزاب

 نکته‌ای که در نشست احزاب با وزارت کشور مطرح شد، این بود که برای تکرار نشدن تجربه تلخ گذشته اینبار یک کار اجماعی از  فعالان حزبی با محوریت مرکز مطالعات انجام شود. تاکنون دبیرخانه کمیته گزارش مربوط به خانه احزاب را دریافت می‌کند. فعالان حزبی به یک پیشنهاد اجماعی نزدیک شده‌اند و در صورت تعامل خواهیم توانست نهاد ویژه احزاب را تاسیس کنیم.   
 
*نمایندگان احزاب ایده وزارت کشور را پذیرفته‌اند

 معاون وزیر کشور، وزارت کشور را درباره مباحث احزاب یک مسئول بی طرف عنوان کرد و درباره پیشنهاد این وزارتخانه برای خانه احزاب، گفت: ما می‌خواهیم تعارضی پیش نیاید،نمایندگان احزاب ایده‌ مرکز رهبردی وزارت کشور درباره خانه احزاب را پذیرفته‌اند. حوزه رقابت‌های حزبی یک هرم است که سه بخش دارد: قسمت بالای هرم رقابت‌های حزبی مطابق با قانون احزاب در کشور شکل می‌گیرد، پایه بعدی احزاب، گروه‌های مردمی و در واقع مخاطبان احزاب هستند. در گذشته اینگونه بود که مطالب احزاب یا در لایه ۱ یا در لایه ۲ مطرح می‌شد، اما اکنون همه به این نتیجه رسیده‌اند که یک فضای سومی در میانه نیاز است که فارغ از ملاحظات این دو بخش با یکدیگر گفتگو کنند. ما به دنبال این هستیم که این فضای میانه را به آنان ارائه دهیم.   

*اگر ظرف خانه احزاب گنجایش نداشت، باشگاه احزاب راه می‌اندازیم/* توافق 90 درصدی با 3 رکن کمیته

خانه احزاب تجربه خوبی بوده اما کاستی دارد، اگر این توافق حاصل آید که وزارت کشور امکانات دهد و احزاب هم ضوابط قانونی را رعایت کنند، نسل جدید خانه احزاب فعال می‌شود، اما اگر بنا به هر دلایلی این ظرف جواب ندهد، می‌توانیم از ظرف جدید دیگری به نام باشگاه احزاب استفاده کنیم، چرا که خود خانه احزاب و ساختار آن حجیت ندارد، بنابراین می‌توان ساختار دیگری را به جای آن گذاشت. در پایان این نشست‌ها، متن مشترکی را آماده خواهیم کرد که در یک جلسه مشترک از نمایندگان احزاب، دولت و مجلس دعوت کرده و موارد کوچک اختلافی را حل خواهیم کرد، چرا که به احتمال ۹۰ درصد به توافق خواهیم رسید.

رئیس مرکز راهبردی و آموزشی وزارت کشور در پایان به مطالبه احزاب از وزارت کشور اشاره کرد و گفت: بهترین خواسته احزاب این است که در قانون جدید احزاب مشارکت داشته باشند. دبیرخانه ما، نظرات احزاب را چه حضوری و چه از طریق رسانه جمع آوری می‌کنند، تلاش این است که این نظر‌ها را ببینیم و آن‌ها را لحاظ کنیم، اگر کسی حتی نخبگان علمی پیشنهادی در این زمینه دارند، نباید از ما دریغ کنند، چرا که اگر قانون تصویب شود، دیگر تغییر آن ممکن نیست، نمایندگان احزاب از لحاظ کمیت و کیفیت مشارکت خوبی داشتند که ما آن را مطلوب تلقی می‌کنیم که ان شاءالله تاثیرگذار هم باشد. 

این گفتگو به پایان رسید و چای میزبان و میهمان نخورده باقی ماند. اما باید منتظر ماند و دید که آیا گره کور احزاب در این دولت باز می شود یا خیر؟

 
*گفتگو از سعیده حسن خانی

انتهای پیام/