موزه عصر آهن یکی از شگفت ترین و دیدنی ترین موزه های کشور

مدیر موزه عصر آهن تبریز در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران تبریز گفت: در سال 1376 در اطراف مسجد كبود آثاری به دست آمده است كه از لحاظ قدمت تاریخی متعلق به هزاره اول و 1500قبل از میلاد یعنی عصر آهن می باشد. 34 گور كشف شده از دوره ی آهن كه به صورت جنینی ، کودک و جوان دفن شده اند و نیز آثاری از دوره ی اسلامی از جمله ی این آثار كشف شده به شمار می رود.

محرم پور افزود: گور نوزادان بصورت ساده بود و گور نوجوانان در سازه‌های مربعی با دو ظرف سفالی همراه است. اکثر اجساد یافت شده در سنین پایین مرده‌اند. کودکان با اسباب بازی‌هایشان دفن شده‌اند و زن‌ها با جواهرات و مردها با ابزار جنگی شان،در کنار بعضی اجساد ظروف سفالی و اثرات غذا یافت شده که اعتقاد آنان بر آیین مهرپرستی را تایید می‌کندو کسانی ک ظروف بیشتری در کنارشان یافت شده احتمالا ثروتمند تر بوده‌اند. سنگ چینی دور اجساد نمادی از دیوارهٔ رحم است و اجساد به حالت جنینی یا چمباته‌ای دفن شده‌اند که جهت بدن و صورتشان متفاوت است که باز هم تأییدی بر مهرپرست بودن آنهاست.

وی ادامه داد: در مجموع حدود 34 اسکلت طی خاکبرداری های سال 1376 یافت شد که 2 اسکلت برای نگهداری به موزه آذربایجان انتقال یافت و 32 اسکلت در موزه عصر آهن نگهداری می شود.

وی با اشاره به اینکه حدود 120 اثر در قالب ظروف  نیز که متعلق به آن دوران می باشد در موزه آهن نگهداری می شود گفت: زیوار آلات زنان که بیشتر از سنگهای قیمتی  بودند در موزه آذربایجان نگهداری می شود و 120 اثر در قالب اشیاء و ظروف در موزه آهن که قدمت تاریخی این آثارنیز به هزاره اول قبل از میلاد یعنی دوره آهن برمی گرددوشاید قدمت این آثار است که این موزه را دارای ارزشی جهانی کرده است.

مدیر موزه عصر آهن تبریز یادآور شد: سال 76 اولین باری بوده است که این گورستان با چنین شهرت جهانی بر اثر یک عملیات خاکبرداری ساده در جوار مسجد کبود تبریز کشف شد و پس از آن کاوش های باستان شناسی توسط باستان شناسان مطرح کشور بر روی این منطقه انجام گرفت و بالاخره این موزه به عنوان اولین موزه صحرایی ایران آغاز به كار كرد.

وی با بیان اینکه بسیار از اشیا و ظروف کشف شده به همراه اجساد دفن شده بوده اند، افزود: آثار و اشیاء بدست آمده از قبور شامل، ظروف سفالی و اشیاء زینتی می باشد که همراه اسکلتها در داخل گورها بدست آمده است.

وی ادامه داد: وجود سفال های بیشتر در کنار برخی از این اجساد نیز به احتمال زیاد نشان از ثروتمندتربودن آن ها نسبت به سایر همسایگان دفن شده در کنارشان است.

محرم پور تشریح کرد: وجود ظروف سفالی و اثرات غذا در کنار بعضی اجساد و همچنین دفن شدن آن ها به شکل جنینی یا چمباتمه ای و تفاوت جهت بدن و صورتشان تاییدی بر مهرپرست بودن این اجساد کشف شده است، زیرا برخی از کارشناسان جهت صورت را به زمان دفن ارتباط داده و آن را به سمت محل قرار گرفتن آفتاب می دانند.به عبارتی به دلیل اعتقاد دینی این قوم (مهر پرستی) اجسادی که قبل از ظهر دفن می شدند به سمت شرق و اجسادی که بعد از ظهر دفن می شدند به سمت غرب بوده اند. اما بدون توجه به جهت دفن همواره صورت جسد به سمت شمال قرار می گرفته است.

وی با اشاره به اینکه مسئله قابل توجه در این قبرستان، تدفین ثانویه تعدادی از این اجساد است که نشان دهنده اهمیت و قداست این قبرستان در قرون گذشته است، خاطر نشان کرد: آن جایی که مردم کوچ نشین قبیله اجساد خانواده خود را که در محل دیگری فوت کرده بودند به این مکان منتقل و در این محل که از اهمیت و قداست خاصی برخوردار بوده دفن می کرده اند و شاید یکی از دلایل متلاشی بودن اسکلت های این اجساد به این دلیل بوده زیرا از آن جایی که مسیری طولانی برای تدفین این اجساد طی می شده، دقتی در سالم نگهداشتن جسد به حالت تدفین انجام نگرفته است.

وی اظهار کرد: طبق پیش بینی باستان شناسان 50 درصد گورستان حفاری شده است و 50 درصد بقیه گورستان در زیر خانه قدیمی که جنب گورستان قرار دارد،هست که با تمعلق این خانه توسط سازمان میراث فرهنگی طی سال بعد حفاری از این مکان آغاز خواهد شد که پیش بینی می شود بقیه اجساد و اشیاء متعلق به دوران عصر آهن که در این مکان دفن شده اند یافت شود.

وی با اشاره به اینکه با صراحت می توان گفت موزه عصر آهن  یکی از شگفت ترین و دیدنی ترین موزه های کشور است، گفت: موزه عصر آهن مکانی است که  که می توان اجسادی به قدمت تمام طول تاریخ را با شگفتی تمامش دید.

مدیر موزه عصر آهن تبریز در پایان با اشاره به اهمیت و جایگاه این موزه در تاریخ و لزوم اطلاع رسانی بیتشر توسط رسانه ها بویژه صدا و سیما گفت: امیدواریم با مساعدت مسئولین آثار متعلق به این دوران که در سایر موزه های استان آذربایجان شرقی نگهداری می شود به موزه عصر آهن انتقال یابد تا بازدیدکنندگان بتوانند از مجموعه ای کامل و نفیس تاریخی که شاید بتوان گفت به دلیل  قدمت این آثار دارای ارزشی جهانی است،بهره مند شود.

گفتنی است: سایت موزه عصر آهن تبریز در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۶ با حضور جعفری معاونت فرهنگی و ارتباطات سازمان میراث فرهنگی کشور افتتاح شدواین محوطه در معرض بازدید عموم قرار گرفت.