پشت‌پرده تخصیص سوخت در کشور/ کلانشهرها چه بنزینی مصرف می‌کنند؟

در سال های 83-82 تلاش دولت برای اجرای این طرح ها با توجه به رشد روز افزون تعداد خودروها و از طرفی خارج نشدن خودروهای فرسوده و نیز توسعه ناکافی حمل و نقل عمومی، شدت گرفت و در نهایت قرارداد مطالعات اولیه توسعه پالایشگاه ها در اوایل سال 1383 بسته شد.

با روی کار آمدن دولت جدید در سال 84، این طرح ها که در سال 82 کلید خورد و پیش بینی می شد ظرف مدت چهار سال یعنی درست قبل از اوج گیری تحریم ها تکمیل شود، به مرحله اجرا نرسید، تا اینکه در سال 91 دو طرح بنزین سازی و توسعه و بهینه سازی پالایشگاه شهید تندگویان به ترتیب در خرداد و اسفند 91 به بهره برداری رسید. علیرغم برنامه ریزی برای تولید بنزین یورو5 با اجرای طرح توسعه و بهینه سازی در این پالایشگاه اما به دلیل وجود بنزن حدود 2 درصد، بنزین تولیدی این پالایشگاه کیفیت یورو4 را نیز اخذ نکرد.

اما طرح توسعه و بهینه سازی پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند که به عنوان سومین طرح در اسفند 91 با 99.35 درصد پیشرفت افتتاح شد شهریور سال گذشته یعنی سال 92 در مرحله تحویل موقت قرار گرفت.

با اجرای این طرح میزان تولید بنزین پالایشگاه امام خمینی (ره) از 5 میلیون به 16 میلیون لیتر رسید اما این میزان افزایش نیز نیاز کشور به بنزین را تامین نکرد تا اینکه دولت قبل طرح ضربتی تولید بنزین را اجرا کرد و به واسطه اجرای این طرح، ریفورمیت تولید سه مجتمع پتروشیمی کشور به عنوان یکی از اجزای تولید بنزین وارد چرخه سوخت شد. اما استفاده از این نوع بنزین هر روز بر آلودگی هوا افزود.

شاید در آن روزها چاره ای جز استفاده از طرح ضربتی تولید بنزین برای تامین نیاز کشور به این فرآورده وجود نداشت اما آیا با مدیریت بهینه تخصیص نمی شد از افزایش آلودگی زیست محیطی جلوگیری کرد؟

به این شکل که با مدیریت بهینه تخصیص، از امتزاج 16 میلیون لیتر بنزین یورو4 تولیدی این پالایشگاه با سایر بنزین های تولیدی از جمله "بنزین پتروشیمی" که در دولت قبل انجام می شد، جلوگیری شد. ضمن آنکه از اردیبهشت ماه امسال بر اساس مصوبه دولت دریافت ریفورمیت از پتروشیمی ها قطع و تصمیم به واردات بنزین با کیفیت یورو4 تا زمان تکمیل طرح های پالایشی گرفته شد تا ضمن حفظ و صیانت از محیط زیست و کاهش آلودگی هوا در کنار افزایش تولید بنزین یورو4 در طرح های توسعه و بهینه سازی پالایشگاه ها کمبود نیاز کشور به این فرآورده را برآورده کند.

در نهایت در این دولت با برنامه ریزی منسجم تصمیم به توزیع بنزین یورو4 ابتدا در 8 کلانشهر آلوده کشور و سپس در سراسر کشور گرفته شد. لذا با اختصاص یک خط لوله انتقال سوخت، بنزین یورو4 تولیدی پالایشگاه امام خمینی(ره) به انبار تهران از بهمن ماه سال 92 به تدریج در کلانشهرهای تهران، کرج، اراک آغاز شد تا اینکه در خرداد ماه امسال این سه کلانشهر تحت پوشش کامل توزیع این نوع بنزین قرار گرفت.

بر اساس گزارش اداره هواشناسی سازمان محیط زیست در پی اقدامات انجام شده فوق آن بخش از آلودگی زیست محیطی کلانشهرهای فوق که ناشی از کیفیت منابع هیدروکربوری مصرفی است بهبود یافته است که مستمرا باید تا رسیدن به شرایط کاملا مطلوب ادامه یابد.

در تیرماه امسال نیز با بهره برداری از واحد بنزن زدایی در پالایشگاه تبریز بنزین تولید این پالایشگاه به یورو4 ارتقا یافت و شهر تبریز هم به عنوان چهارمین کلانشهر آلوده کشور تحت پوشش سراسری بنزین یورو4 قرار گرفت.

از طرفی بخشی از بنزین وارداتی نیز که با دو هدف تامین بنزین سوپر مورد نیاز کشور و امتزاج با بنزین های معمولی به منظور افزایش کیفیت آنها از نیمه تیرماه امسال وارد کشور شد تا زمان تکمیل طرح توسعه پالایشگاه آبادان در شهرهای اهواز و آبادان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته تا پایان مهر ماه امسال با بهره برداری از واحد ایزومریزاسیون پالایشگاه اصفهان، بنزین تولیدی این پالایشگاه ارتقا خواهد یافت و به این ترتیب جایگاه های سوخت شهر اصفهان آبان ماه امسال تحت پوشش بنزین فوق قرار خواهند گرفت.

بر اساس مصوبه هیات دولت و در بازه زمانی مشخص شده باید 8 کلانشهر کشور تحت پوشش کامل توزیع بنزین یورو 4 قرار گیرند که از این تعداد چهار کلانشهر تهران، اراک، کرج و تبریز به طور کامل زیر پوشش قرار گرفته و شهرهای اهواز، مشهد، اصفهان و شیراز در اولویت بعدی این شرکت قرار دارند. ضمن اینکه این شرکت برنامه توزیع نفت گاز یورو 4 را نیز در کلانشهرها پیگیری می کند. در حال حاضر توزیع گازوییل یورو 4 در شهرهای اراک، تهران و کرج به طور کامل و در شهر مشهد شروع شده و در حال افزایش است.