امروز در تاریخ؛
از آغاز رسمی جنگ امریکا و ویتنام تا حمله ارتش آلمان نازی به بلژیک
آغاز رسمی جنگ امریکا و ویتنام، تشکیل پلیس جنوب، وقوع غزوهٔ احد دومین جنگ صدر اسلام، رحلت "علامه شعرانی"، حمله ارتش آلمان نازی به بلژیک و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 13 مرداد 1393 خورشیدی برابر با 7 شوال 1435 هجری و 4 آگوست 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
تشکیل پلیس جنوب در پی انعقاد قرارداد 1915 میان روسیه و انگلیس (1294 ش)
با گسترش شعله‌های جنگ جهانی اول، دولت‌های روس و انگلیس که نفوذ آلمان‌ها را در ایران بر خلاف منافع خود می‌دیدند، در قراردادی محرمانه، منطقه بی‌طرف ایران را که در قرارداد 1907 م پیش‌بینی شده بود، میان خود تقسیم و توافق کردند برای حفظ منافع خود در ایران، قشونی تشکیل دهند.
افتتاح فرودگاه بین المللی "مهرآباد" در تهران (1337 ش)
شهادت سردار رشید اسلام و فرمانده لشکر 10 "شهید علیرضا موحد دانش" (1362ش)
علیرضا، اولین فرزند خانواده موحد دانش در سال ۱۳۳۷ش در تهران به‌دنیا آمد. در سال ۱۳۵۵ش بعد از اخذ دیپلم به سربازی اعزام شد و پس از فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر فرار سربازان از پادگان‌ها، وی نیز از پادگان گریخت و به جمع انقلابیون پیوست. پس از پیروزی انقلاب، در کمیته انقلاب اسلامی شمیران به فعالیت مشغول شد. علیرضا در فروردین‌ماه ۱۳۵۸ش به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد و ابتدا مأموریت حراست از بیت امام خمینی (ره) را بر عهده گرفت. با آغاز غائله کردستان، به این خطه رفت و در چند عملیات پاک‌سازی علیه ضد انقلابیون شرکت کرد. پس از آن به جبهه اعزام شد و به‌عنوان جانشین محسن وزوایی در عملیات بازی‌دراز حضور یافت و در همین عملیات بود که یک دستش قطع شد. پس از عملیات مطلع‌الفجر به مکه معظمه مشرف شد. قبل از عملیات فتح‌المبین، به تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) اعزام شد تا به‌عنوان معاون گردان حبیب بن مظاهر مأموریتش را انجام دهد. وی پس از خاتمه عملیات فتح‌المبین، فرماندهی گردان حبیب بن مظاهر را بر عهده گرفت و نقش فعالی در مراحل سه‌گانه الی بیت‌المقدس و آزادی خرمشهر ایفا کرد. در خرداد سال ۱۳۶۱ش با دختری مؤمنه عقد ازدواج بست و پس از پایان عملیات بیت‌المقدس، به‌همراه قوای محمد رسول‌الله (ص) به لبنان اعزام شد. علیرضا بعد از بازگشت از لبنان، فرماندهی تیپ ۱۰ سیدالشهدا (ع) را بر عهده گرفته و در عملیات والفجر ۱ با این تیپ وارد عملیات شد و در همان عملیات نیز مجدداً مجروح شد. سردار علیرضا موحد دانش، عاقبت در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۶۲ش در عملیات والفجر ۲ در منطقه حاج‌عمران درحالی‌که فرماندهی تیپ ۱۰ سیدالشهدا (ع) را بر عهده داشت، عاشورائی گشت.
ارتحال فقیه جلیل آیت‌اللَّه "حیدرعلی محقق" عالم نامی اصفهان (1379ش)
آیت‌اللَّه حاج شیخ حیدر علی محقق در سال 1287ش (1336ق) در اصفهان به دنیا آمد و پس از فراگیری خواندن و نوشتن به تحصیل علوم دینی روی آورد. وی پس از اتمام مقدمات و سطوح حوزه، وارد درس خارج حضرات آیات محمدرضا اصفهانی، سیدعلی نجف آبادی و سید محمد نجف آبادی حاضر شد و بهره‌های فراوان برد. سپس به حوزه علمیه قم عزیمت نمود و سالیانی چند از درس استادان شهیری همچون سید صدرالدین صدر، سید محمدحجت کوه کمره‌ای، سید محمدتقی خوانساری و سید حسین بروجردی استفاده کرد. آیت‌اللَّه محقق پس از آن برای بهره‌گیری از مراجع بزرگوار نجف راهی آن سامان گردید و با حضور چهارده ساله در حوزه نجف در حلقه درسی آیات عظام: شیخ محمد کاظم شیرازی، سیدجمال الدین گلپایگانی و سیدمحمود شاهرودی، بنیه علمی خویش را استوار ساخت. این عالم بزرگوار سپس به زادگاهش بازگشت و به تدریس، وعظ و ارشاد و اقامه جماعت پرداخت. وی در مدرسه نیم آورد اصفهان، در حجره‌ای ساده و بی‌پیرایه، سالیان فراوان به تدریس سطوح عالی حوزه اشتغال داشت و طلاب فاضلی پرورش داد. همچنین از آیت‌اللَّه محقق، آثاری همچون تقریرات درس فقه آیت‌اللَّه محمدرضا اصفهانی و تقریرات درس اصول آیت‌اللَّه سید محمد نجف آبادی برجای مانده است. این عالم ربانی سرانجام در اواسط مرداد ماه 1379ش برابر با جمادی‌الاول 1421ق در 92 سالگی بدرود حیات گفت و در جوار مرقد صاحب بن عباد(ره) در اصفهان در خاک خفت.
اعزام سپاهیان انگلیسی و هندی به جنوب ایران و تشکیل پلیس جنوب (1290 ش)
در زمان صدارت مستوفی الممالک که دولت درصدد اعاده امنیت و ایجاد رفاه برای مردم بود، دولت انگلیس با تبانی دولت روسیه اخطاریه شدیدی برای دولت ایران فرستاد و با اشاره به ناامنی‌ها و دستبردها به قافله‌ها و اموال بازرگانان انگلیسی و هندی متذکر شد که با این روند، دولت انگلستان خود را ناگزیر می‌بیند تا در جنوب ایران و فارس، قوای نظامی تشکیل دهد و سازمانی شبیه قزّاقخانه که روس‌ها در شمالِ کشور اداره می‌کند، در جنوب سازماندهی کنند. در این اخطاریه آمده بود که هزینه نگهداری این قشون را دولت ایران باید از محل سود گمرک جنوب و مالیات فارس تأمین کند. هر چند مجلس در برابر این خواست نامشروع، انگلیسی‌ها مقاومت کرد ولی با شروع جنگ جهانی اول، استعمارگر پیر، خود را به ایران تحمیل نمود و پس از مدتی، پلیس جنوب را در این منطقه تشکیل داد.
شهادت خانم مریم فرهانیان (1363ش)
شهید مریم فرهانیان، نماد رشادت و مجاهدت زن ایرانی در بیست و چهارم دی‌ماه سال ۱۳۴۲ در آبادان به‌دنیا آمد. وی در آغاز جوانی به ماهیت پلید استکبار و امپریالیسم جهانی پی برد و به صفوف مبارزان پیوست. این شهید بزرگوار با اوج‌گیری مبارزات مردم در جریان انقلاب اسلامی، در تظاهرات و راهپیمایی‌های مردمی علیه حکومت ستم‌شاهی شرکت می‌کرد. او تنها ۱۴ یا ۱۵ سال سن داشت که با کمک برادر رشید خود - مهدی فرهانیان - افکار خود را مزین به شناخت، معرفت و بصیرت الهی کرد. با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و تشکیل سپاه پاسداران، به جمع این عاشقان خدمت پیوست و دوره‌های آموزشی را با موفقیت به پایان رساند.
درگذشت حکیم متألّه "میرزا رفیعا نایینی" (1080 ق)
میرزا رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبایی معروف به میرزا رفیعا نایینی، از علمای بزرگ شیعهٔ قرن یازدهم هجری است. وی فقیه اصولی، متکلم و جامع معقول و منقول بوده و از اساتید علامه مجلسی دوم و شیخ حر عاملی و از شاگردان شیخ بهایی می‌باشد. اقسامُ التَّشکیک و حقیقتَهُ، حاشیهٔ اصول کافی و الشَّجرَةُ الاهِیه از اوست. وفات میرزا رفیعا در هشتاد و پنج سالگی در اصفهان روی داد و در تخت فولاد به خاک سپرده شد.
وقوع غزوهٔ احد دومین جنگ صدر اسلام به فرماندهی پیامبر اکرم(ص)(3 ق)
پس از شکست مشرکان در جنگ بدر در سال دوم هجری، آنان لشکری سه هزارنفری مهیا کرده و به سمت مدینه به راه افتادند. مسلمانان به تعداد هزار نفر به رهبری پیامبر اسلام(ص) در هفتم شوال از مدینه خارج شده و به سمت اُحُد به راه افتادند. در این میان منافقانی که با جنگ در خارج از مدینه مخالف بودند با تحریک دیگران، سیصد نفر را از همراهی با لشکر مسلمانان منصرف کرده و سپاه اسلام با هفتصد نفر رو در روی مشرکان قرار گرفت. پیروزی در ابتدای جنگ از آنِ مسلمانان بود ولی با سرپیچی عده‌ای از فرمان اکید پیامبر مبنی بر حراست از موضع استراتژیک اُحد، سپاهیان قریش با طی کردن این تنگهٔ مهم، پشت سَرِ قوای اسلام قرار گرفت و تعداد زیادی از مسلمانان را به شهادت رساندند. در این جنگ، حمزه عموی پیامبر و هفتاد تن از یاران آن حضرت نیز به شهادت رسیدند.
وفات "احمد بن جیهانی" دانشمند ایرانی(306 ق)
ابوعبداللَّه احمد بن جیهانی دانشمند، سیاست مدار و جغرافی‌دانِ مشهور ایرانی به واسطهٔ تحقیقات ارزنده‌ای که انجام داد، در جهان اسلام شهرت یافت. مهمترین اثر ابن‌جیهانی، کتابی در علم جغرافیا تحت عنوان المَسالِک و المَمالِک است که جغرافی نویسان متأخر، اطلاعات خود را دربارهٔ سرزمین‌های آن دوران، از این کتاب اخذ کرده‌اند.
رحلت "علامه میرزا ابوالحسن شعرانی" فقیه، مفسر و عارف نامی(1393 ق)
میرزا ابوالحسن شعرانی در سال 1320 ق در تهران به دنیا آمد. مقدمات را در مدرسهٔ مروی تهران گذراند. وی مدتی در محضر درس آیت اللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی بود و سپس آهنگ نجف نمود و از اساتید آن دیار بهره برد. علامه شعرانی در حالی به وطن مراجعت کرد که اوج استبداد رضاخانی، خفقان را برکشور حاکم کرده بود و در این حال به تبلیغ و تدریس و تحقیق پرداخت. علامه، علاوه بر مهارت در فقه، اصول، تفسیر، حدیث، فلسفه، ریاضی، عرفان، کلام و... به زبان‌های عربی، فرانسه، ترکی، انگلیسی و عبری نیز آشنایی کافی داشت. فاضلان زیادی در محضر او پرورش یافتند که حضرات آیات میرزاهاشم آملی، عبداللَّه جوادی آملی، حسنِ حسن‌زاده آملی، و... از آن جمله‌اند. همچنین از علامه شعرانی آثار قلمی متعددی از جمله تفسیر مَنهَجُ‌الصادقین به جای مانده است. سرانجام، این عالم عامل و دانشمند کم نظیر پس از هفتاد و سه سال زندگی پر افتخار در هفتم شوال 1393 ق جان به جان آفرین تسلیم کرد و در جوار حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در خاک آرمید.
تولد "نیلْسْ هنریک آبِلْ" ریاضی‌دان نابغه نروژی (1802م)
نیلْسْ هنریک آبل، ریاضی دان نروژی در چهارم اوت 1802م در خانواده‌ای فقیر در شهر فیندو در کشور نروژ به دنیا آمد. او از کودکی به ریاضی علاقه زیادی داشت و از همان زمان به حل مسائل دشوار ریاضی می‌پرداخت به طوری که در 20 سالگی به تدریس در ریاضی مشغول شد. در این میان، فقر و بیماری در طول زندگی آبل، خللی در همت و کوشش وی وارد نساخت و علم تحلیل ریاضی را بدان پایه از دقت رسانید که به اتفاق، او را از پدیدآورندگان ریاضیات جدید می‌شمارند. آبل به دلیل تحقیقاتش در زمینه حساب استدلالی، توابع بیضوی و عالی یا توابع آبلی، شهرت یافته است. یکی از عمده‌ترین اکتشافات وی، اثبات حل معادلات درجه چهار و بالاتر به طریق معمولی جبر بود. نیلس هنریک آبل سرانجام در سیزدهم اوت 1829م در 27 سالگی درگذشت.
درگذشت "هانس کریستین آندرسُن" نویسنده شهیر کتاب کودکان (1875م)
هانْسْ کریستین آندرسُن نویسنده دانمارکی کتاب کودکان در دوم آوریل 1805م در دانمارک، و در خانواده‌ای فقیربه دنیا آمد. وی در کودکی پدر را از دست داد و سختی‌های زیادی متحمل گردید. آندرسن از همان کودکی قیافه‌ای زشت و کریه داشت و مورد تمسخر همسالان خویش قرار می‌گرفت. وی از مدرسه بیزار بود و با همان سواد کمی که داشت کتابهای زیادی مطالعه کرد و می‌خواست که تراژدی‌نویس شود. آندرسن در 14 سالگی راهی کپنهاک، پایتخت دانمارک شد و با زحمت زیاد به بازیگری در تئاتر سلطنتی پرداخت. اما چون درآن‌جا او را بسیار با استعداد یافتند به ترقی او همت گماشتند و مقدمات تحصیل او را فراهم آوردند. وی دروس دبیرستان و دانشگاه را به زودی به پایان رساند و سپس به نگارش کتاب و داستان روی آورد. اما چون موفقیتی کسب نکرد، تصمیم گرفت رمان‌هایی برای کودکان بنویسد. این امر با استقبال وسیع همگان مواجه شد و شهرتی جهانی برای آندرسن به ارمغان آورد. با این حال، وی خاطرات تلخ دوران کودکی خود را در برخی داستان‌هایش منعکس می‌کرد که رمان جوجه اردک زشت سرگذشتی از زندگی اوست. آندرسن از سال 1835 تا 1872م به مدت 37 سال، به طور متوسط سالی یک قصه از قصه‌های موسوم به پریان را برای کودکان نوشت. آثاری که به نثری جالب در شمار بهترین آثار ادبیات جهان قرار دارند. همچنین سوزن، لباس تازه امپراتور و پری دریایی از دیگر رمان‌های اوست. هانس کریستین آندرسن سرانجام در 4 اوت 1875م در 75 سالگی درگذشت. لازم به ذکر است که به منظور ارج نهادن به کوشش‌های وی در خلق آثار داستانی ارزنده کودکان، روز دوم آوریل، سال‌روز تولد آندرسن، به عنوان روز جهانی کتاب کودک نام‌گذاری شده است.
حمله ارتش آلمان نازی به بلژیک و اعلان جنگ انگلستان به آلمان (1914م)
اعلان جنگ ارتش آلمان به بلژیک و متعاقب آن، اعلان جنگ انگلستان به آلمان در چنین روزی از سال ۱۹۱۴ میلادی صورت گرفت که موجب آغاز جنگ جهانی اول گردید. • از نیمه دوم قرن نوزدهم، اگرچه جنگ‌های پراکنده‌ای در سطح جهان میان کشورهای مختلف ادامه داشت، اما تولید و انباشت سلاح، سازماندهی ارتش‌ها، شکل‌گیری قدرت‌های افزون‌خواه و عقاید و افکار توسعه‌طلبانه باعث شد تا در دوره صلح مسلح، جهان در انتظار فاجعه‌ای جهانی قرار بگیرد؛ این فاجعه با حادثه‌ای به‌ظاهر کم‌اهمیت آغاز شد. در ۲۸ ژوئن ۱۹۱۴م فرانتس فردیناند ولیعهد اتریش و همسرش توسط یک دانشجوی صرب در جریان سفر این دو به شهر سارایوو ترور شد و به قتل رسید. به‌دنبال این حادثه، دولت اتریش خواستار دخالت مستقیم در بازجویی و سایر مراحل پرونده این قتل شد. دولت صربستان از توطئه قتل ولیعهد اتریش اطلاع نداشت ولی متهم به شرکت در این توطئه شد و دولت اتریش ضمن آمادگی برای یک تهاجم نظامی به صربستان، روز ۲۳ ژوئیه ۱۹۱۴م اولتیماتوم شدیداللحنی به دولت صربستان اعلام کرد. صربستان برای جلوگیری از وقوع جنگ، قسمت اعظم شرایطی را که اتریش در اولتیماتوم خود عنوان کرده بود پذیرفت ولی اتریش که قصد تصرف صربستان و دفع خطر نهضت‌های اسلاوهای جنوبی را داشت، پاسخ صربستان را قانع‌کننده تشخیص نداد. به‌همین بهانه، اتریش یک ماه بعد از ترور ولیعهد و ۵ روز پس از اولتیماتوم، در ۲۸ ژوئیه ۱۹۱۴م به صربستان حمله کرد و از ماه اوت همان سال، با حمایت آلمان از اتریش و حمله ارتش آلمان به بلژیک، جنگ جهانی اول رسماً آغاز شد.
آغاز جنگ استقلال طلبان ترکیه با ارتش یونان (1922م)
امپراتوری عثمانی از دیرباز با همسایگان خود اختلافات مرزی داشت. یکی از این کشورها، یونان بود که در ادوار مختلف بر سر تصاحب سرزمین‌های بیشتر با عثمانی می‌جنگید. در همین راستا، طی نبردی که میان نیروهای ترک به رهبری مصطفی کمال پاشا با سپاهیان یونانی در سال 1921م روی داد، مصطفی کمالْ مهاجمان را تار و مار کرد و با این پیروزی، مورد توجه جهانیان قرار گرفت. در این هنگام دولت جدیدالتاسیس شوروی و همچنین دولت فرانسه که بر سر باقی‌مانده امپراتوری عثمانی پس از جنگ جهانی اول، با دولت انگلستان اختلاف داشت، به همکاری با مصطفی کمال پاشا اظهار تمایل کردند. مصطفی کمال نیز با دریافت اسلحه و مهمات از شوروی و فرانسه، در چهارم اوت 1922م، حمله نهایی خود را برای بیرون راندن یونانی‌ها از خاک ترکیه و بندر ازمیر آغاز کرد. یونانی‌ها که انتظار این حمله را نداشتند غافل‌گیر شدند و سراسیمه دست به عقب‌نشینی زدند. باتصرف ازمیر، آتش‌سوزی عظیمی در این شهر روی داد که آن را به ویرانه‌ای مبدل ساخت. هرچند پس از مدتی، عمدی بودن این حریق که توسط نیروهای ترک صورت گرفته بود، افشا شد و جالب اینکه به بخش ترک‌نشین این شهر آسیبی وارد نگردید. با این پیروزی‌ها، از خلافت و سلطنت عثمانی، جز نامی باقی نماند و مصطفی کمال پاشا، همه کاره ترکیه شد. در نهایت مجلس جدید ترکیه در روز 29 اکتبر 1923م، مصطفی کمال پاشا را که به آتاتورک شهرت یافته بود به ریاست جمهوری این کشور انتخاب کرد.
آغاز قدرت بلامنازع و دیکتاتوری "آدولف هیتلر" در آلمان (1934م)
پس از آنکه آدولْفْ هیتلر در سال 1925م حزب نازی را تأسیس کرد، درصدد برآمد تا رفته رفته در ارکان قدرت آلمان نفوذ کندو کشور را در اختیار بگیرد. از این رو با به راه انداختن تبلیغات وسیع و دامنه‌دار ضد کمونیستی و ضد یهودی و سر دادن شعارهای نژادپرستانه، خیل کثیری را در شمار طرفداران خود گرد آورد و طی سال‌های 1928 تا 1932م، کرسی‌های فراوانی را در پارلمان آلمان به دست گرفت. هیتلر در ادامه کار، خود را نامزد احراز ریاست جمهوری در سال 1932م نمود ولی از هینْدِنْ‌بورگ، رئیس جمهور وقت شکست خورد، با این حال در 30 ژانویه 1932م، به صدراعظمی آلمان برگزیده شد. هیتلر با وجود احراز این مقام، هنوز راه درازی برای رسیدن به قدرت مطلقه در پیش داشت. بنابراین با اعمال نفوذ خود توانست اختیارات فوق‌العاده‌ای از پارلمان دریافت کند و راه را برای کسب قدرت بیشتر خود هموار سازد. مرگ هیندبورگ، رئیس جمهور سالخورده آلمان در روز دوم اوت 1934م، آخرین مانع را در راه قدرت مطلقه و بلامنازع هیتلر از میان برداشت و هیتلر همان روز، قانونی را به تصویب هیأت دولت و سپس رایشتاک یا پارلمان آلمان نازی رساند که به موجب آن، وظایف رئیس جمهور و صدراعظم آلمان در یک‌دیگر ادغام شده و رهبر کشور از آن پس، عنوان پیشوا را داشت. این همان عنوانی بود که هیتلر در مقام رهبری حزب نازی برای خود انتخاب کرده بود. هیتلر برای تثبیت این مقام و عنوان تازه، روز 19 اوت 1934م یک رفراندوم دیگر ترتیب داد و این بار نیز بیش از 90 درصد رای دهندگان، او را به عنوان پیشوای خود انتخاب کردند.
آغاز رسمی جنگ ویتنام با امریکا در پی وقوع حادثه خلیج تونکن (1964م)
بعد از جنگ جهانی دوم و ناتوانی فرانسه در حفظ سلطه خود در منطقه ویتنام، در جنوب شرق آسیا، امریکا ابتدا در پوشش اعزام مستشاران نظامی به کمک فرانسه آمد. اما پس از ناتوانی نیروهای امریکایی و بالا رفتن هزینه حضور غیرمستقیم و بدون نتیجه، در سال 1963م ایالات متحده به صورت آشکار و رسمی قوای خود را وارد ویتنام نمود و هر روز بر تعداد آنها افزود. از سوی دیگر برخوردهای چریکی و گسترش مبارزات استقلال طلبانه مردم ویتنام باعث شد نه تنها افکار عمومی در سراسر جهان به حمایت از مردم ویتنام عمل نماید بلکه نیروهای نظامی امریکا نیز در مقاطع گوناگون دچار شکست‌های مفتضحانه‌ای شوند. در چهارم اوت 1964م، دو ناوشکن امریکایی که در خلیج تونْکن در ویتنام شمالی مشغول گشت‌زنی بودند از سوی قایق‌های ویتنامی موسوم به "پی.تی" مورد حمله قرار گرفتند و هر دو ناوشکن غرق شدند. قایق‌های ویتنام سپس پایگاه‌های امریکا در اطراف این منطقه را با توپ‌های خود مورد هدف قرار دادند. این حمله آن‌چنان به کارایی نیروهای نظامی و حیثیت بین‌المللی امریکا ضربه وارد ساخت که سه روز بعد در 7 اوت 1964م، کنگره امریکا به رئیس جمهور این کشور اجازه داد تا برای دفع هر نوع حمله و خطر نسبت به نیروهای امریکایی دست به هر اقدامی بزند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
ماجرای شبحی که دست از «مهیار عیار» بر نمیدارد!
باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می دهد؛
آرزوهای بر باد رفته در مسیر جاده شوتیهای لرستان
