نشنال اینترست:
توافق هسته‌ای با ایران در تغییر معادلات منطقه اهمیت بسزایی دارد
مجله نشنال‌اینترست در مقاله ای نوشت توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند معادلات منطقه‌ای را در خاورمیانه تغییر دهد.
به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران ؛ مجله نشنال اینترست در مقاله‌ای به بررسی تاثیرات احتمالی توافق هسته‌ای با ایران بر معادلات منطقه‌ای پرداخت.
ایران و گروه 5+1 با هدف افزایش فرصت رسیدن به توافق جامع، مهلت مذاکرات هسته‌ای را برای 4 ماه دیگر تمدید کردند. شواهد نشان از وجود اختلاف‌ها در مساول مختلف میان طرفین مذاکره دارد و به‌نظر نمی‌رسد توافق به‌راحتی به دست آید. اگر چه حصول توافق به‌هیچ‌روی تضمین شده به‌نظر نمی‌رسد اما با فرض موفقیت طرفین مذاکره در دست یافتن به توافق جامع، جایگاه ایران در جامعه بین‌المللی و در منطقه تغییر می‌کند. با این پیش‌فرض لزوم توجه به تغییرات استراتژیک پیشروی امری ضروری است. توافق با ایران پیچیدگی‌های امنیتی و دیپلماتیک آمریکا در خاورمیانه را افزایش داده و بر منافع ملی آن تاثیر مستقیم خواهد داشت.
یکی از خواست‌های ایران در مذاکرات نیز لغو تحریم‌ها است. تاثیر کاهش تحریم‌ها در آسیای مرکزی با اهیت است. سال گذشته چین با ارائه مفهوم "کمربند اقتصادی راه ابریشم جدید" توسعه تجارت و زیرساخت‌های آن در محدوده آسیای مرکزی تا دریای مدیترانه را در دستور کار خود قرار داد و به احداث شبکه‌ای از خطوط ریلی و نصب لوله‌های انتقال انرژی میان کشورهای مهم این منطقه پرداخت. این کمربند اقتصادی بین‌قاره‌ای از اولویت استراتژیک ویژه‌ای برای چین برخوردار است و چین برای برای کامل کردن زنجیره خودبه مدیترانه باید ایران را به این زنجیره متصل کند. در واقع با توجه به خصوصیات سرزمینی و فرهنگی، ایران با اهمیت ترین مورد برای چین محسوب می‌شود. چین هم‌اکنون سرمایه‌‌گذاری‌های گسترده خود در آسیای‌مرکزی را آغاز کرده است اما توسعه جدی این برنامه به دسترسی به ذخایر انرژی ایران و مدرنیزاسیون زیرساخت‌های انرژی این کشور بستگی دارد. پس لغو تحریم‌های اعمال شده به ایران تنها شرطی است که می‌تواند این مسیر را برای چین هموار کند.
به جز برنامه چین در ایران، تغییر موقعیت بین‌المللی ایران می‌تواند تاثیر زیادی در معادلات این منطقه داشته باشد. با رفع تحریم‌ها میزان تجارت ایران با کشورهای این منطقه به طرز چشمگیری افزایش پیدا خواهد کرد. این مسئله می‌تواند به رشد اقتصادی همه کشورهای منطقه کمک قابل توجهی کند. ایران پس از رفع تحریم‌ها می‌تواند فرصت تجارت از طریق مسیر دریایی را برای کشورهای این منطقه فراهم آورد و به کشورهایی همچون افغانستان کمک کند تا روی پای خود بایستند. فرصت‌های اقتصادی که ایران در اختیار کشورهای آسیای مرکزی قرار می‌دهد تنوع تجارت خارجی را افزایش داده و وابستگی این کشور ها به چین و روسیه را کاهش می‌دهد. گسترش فعالیت‌های اقتصادی در منطقه می‌تواند رویه دولت- ملت سازی را تقویت کند و خطر اشاعه تروریسم و تجارت موادمخدر را کاهش دهد.
توافق جامع می‌تواند نتایج مثبتی در ارتباط ایران با همسایگان شرقی و شمالی آن به‌همراه داشته باشد اما در مورد روابط ایران با همسایگان غربی و جنوبی و به‌ویژه اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس شرایط با پیچیدگی بیشتری همراه است. زیرا عربستان، امارات متحده عربی، کویت و قطربا گسترش نفوذ ایران در منطقه مخالف‌اند. گسترش همکاری‌های بین‌المللی ایران پس از توافق هسته‌ای می‌تواند اقتصاد ایران را تقویت کند و تقویت اقتصاد ایران می‌تواند نفوذ این کشور بر سایر کشورهای خاورمیانه را افزایش بدهد.
اپس از برداشته شدن تحریم‌ها ایران می تواند حمایت خود از حزب‌الله لبنان، دولت سوریه و دولت شیعی در عراق را ارتقا ببخشد.
مخالفت شدید رژیم صهیونیستی با گسترش نفوذ ایران در منطقه نیز یکی دیگر از پارامترهاییست که شرایط را پیچیده‌تر می‌کند. مخالف دائمی ایران با مواضع و ماهیت رژیم صهیونیستی یکی از عواملی است که بر سر راه رفع تحریم‌های وجود دارد. صرفنظر از گسترش سطح همکاری‌های بین‌المللی ایران، مشکلات این دو طرف بر قوت خود باقی خواهد ماند.
چین نیز در نقش آینده ایران در خاورمیانه تاثیرگذار است. اوضاع برای چین نیز در خاورمیانه پیچیده‌تر از آسیای مرکزی است. کمربند اقتصادی چین که هم‌اکنون از آسیای مرکزی شروع شده از ایران گذر کرده و به مدیترانه و کشورهای خلیج‌فارس خواهد رسید.
هم اکنون چین بر منابع سوخت فسیلی خاورمیانه تکیه بسیاری دارد و مهم‌ترین دلیل چین برای روی آوردن به پروژه احداث کمربند اقتصادی اجتناب از درگیر شدن در نقل و انتقال انرژی با استفاده از مسیرهای دریای است. در حال حاضر عربستان مهم‌ترین تامین‌کننده نفت چین و قطر بزرگ‌ترین تولید‌کننده گاز طبیعی مورد نیاز چین است. شرکت‌های نفتی چین نیز عمدتا روی مخازن نفت عراق سرمایه‌گذاری کرده‌اند. اگرچه این مسیر زمینی می‌تواند چین را از درگیر شدن در دغدغه‌های بازرگانی از طریق دریای رها کند، اما می‌تواند چین را در مرکز کشمکش‌ها منطقه‌ای نیز قرار دهد. اتکا چین بر ایران به‌عنوان نقطه پیوند اصلی کمربند اقتصادی می‌تواند تنش‌های چین با کشورهای منطقه را به‌طور خودکار افزایش دهد. مسیر کمربند اقتصادی چین به‌سوی مدیترانه منجر به پیوند ایران، عراق، سوریه و لبنان می‌شود. استفاده از ایران برای پیوند دادن کمربند اقتصادی به کشورهای خلبج‌فارس، چین را در میانه منازعات منطقه‌ای درگیر می‌کند. به عبارت دیگر این تلاش استراتژیک چین هزینه‌های ناخواسته مهمی خواهد داشت.
پس می‌توان نتیجه گرفت که توافق با ایران معادلات جهانی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. رفع تحریم‌ها و گسترش همکاری‌های بین‌المللی ایران می‌تواند بر منافع ملی آمریکا در منطقه مستقیما تاثیر داشته باشد. از این‌رو آمریکا از نقطه‌نظر متحدان خود به‌ویژه عربستان‌سعودی و رژیم صهیونیستی به توافق با ایران نگاه خواهد کرد.
انتهای پیام/
