به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی باشگاه خبرنگاران به بهانه هم اندیشی معاونان میراث فرهنگی و گردشگری کشور نگاهی به استفاده از ظرفیت‌های مواریث فرهنگی و باستانی در کشورهای دیگر انداختیم .

در آغاز لازم است تعریفی از مواریث فرهنگی و باستانی ارائه دهیم. آثار باستانی وفرهنگی اصطلاحی متداول است در میان آنچه از گذشته به دست ما رسیده که شامل گذشته‌های دور ( دوران پیش از تاریخ) و گذشته نزدیک و حتی در چارچوب هر چیزی که نشان دهنده تحولات تاریخی باشد. ارزش‌های مشخصی که در میراث فرهنگی وجود دارد باید شناخته شود.

ارزش مواریث فرهنگی یا مشخصاً جنبه فرهنگی دارد یا کاربردی، ارزشهای فرهنگی شامل ارزشهای تاریخی، باستان شناسی، معماری، شهرسازی وارزش‌های کاربردی شامل ارزشهای سیاسی، اجتماعی ،‌ اقتصادی ، علمی و امثال آن است.

ازمهمترین مواردی که کشورها از مواریث باستانی و فرهنگی خود از آن استفاده میکنند جنبه علمی وفرهنگی را شامل می شود.
 
این بخش استفاده ازظرفیت‌ها به دلیل گنجایش زیاد مانند این است که درتمام زمینه‌های علمی وفرهنگی و ... منابع مکتوبی مورد استفاده از جمله می توان به اشیاء فنی، کاربردی، آثار معیشتی،‌ مصرفی، هنری،‌ بهداشتی وپزشکی و حتی زبان و فرهنگ هر قوم اشاره کرد.

به زبان ساده یک مسجد یا امامزاده و یک سایت باستانی را اگر بخواهیم بشناسید هر کدام دارای لایه های فرهنگی متفاوتی هستند. تعدادی از این آثار فرهنگی وباستانی بین المللی بوده و جزو میراث جهانی محسوب می شود ومالکیت عمومی آنها به همه ی  جهانیان تعلق دارد که درقالب آثار تاریخی وباستانی، پارکها را محوطه‌های غنی طبیعی دسته بندی می شوند.

آثاری مانند دیواربزرگ چین، پارک ملی گرند کنیون درایالات متحده آمریکا که شهرت جهانی دارند و هرسال گردشگران فراوانی را به خود جذب می کنند. روش استفاده علمی و فرهنگی از این مواریث مانند بزرگترین آزمایشگاه ها وکارگاه‌های آموزشی بدون هیچ گونه محدودیتی درسهای لازم را به بازدید کنندگان خود می دهد.

از دیگر پتانسیل‌های آثار باستانی وتاریخی می توان جنبه‌های تاریخی، هنری و آموزشی آن را مورد توجه قرار داد. 

این امر درکشورهای اروپایی بسیار قابل احترام است. این ارزش گذاری تنها محدود به بناها یا آثار معروفی مانند برج پیزا یا برج ایفل و یا آثار شاخص دیگر آن کشورها نمی شود، بلکه دربر گیرنده تمامی آثار ناشناخته وکوچک نیز می شود. زیرا تمامی این آثار جزئی و خرد درکنار یکدیگر تشکیل دهنده تاریخ تمدن بشریت شمرده میشود . به همین دلیل این کشورها تک بعدی به مواریث فرهنگی توجه نکرده وهمه جوانب آن را حفظ و حراست می کنند.

چرا که حفظ آن برای شناخت تاریخ تمدن و فرهنگ لازم بوده است ، چون تمام اجزاء فرهنگی چون چشمه ی تمام نشدنی برای پژوهش وتحقیق است.

برای مثال برخی از فعالیتهای موزه لوور پاریس در زمینه ایجاد دوره‌های آموزشی درسطح بالا و دادن فرصت های مطالعاتی بلندمدت به پژوهشگران از این موارد است.

علاوه بر این موزه لوور دوره های نظیر بازدید،‌ کنفرانس ودوره های مطالعاتی کوتاه و متعددی را برای تمامی شاخه‌های تاریخ هنر وتاریخ باستان را برنامه ریزی کرده‌اند.

از دیگر ظرفیت‌های مواریث فرهنگی به ویژه ابنیه تاریخی می توان با عملکرد بخشی به این بناها ضمن حفظ ارزش های فرهنگی وهنری، آنها را در بطن زندگی روزانه جامعه قرارداد و با توجه به تناسب کاری و کالبدی این آثار به آنها عملکرد حکومتی ،‌ فرهنگی ، آموزشی ، اداری ، تجاری ، خدماتی ، هنری، رفاهی، توریستی ،‌ درمانی و بهداشتی داد.

البته باید اذعان داشت این روند در چند سال گذشته در کشور رشد قابل توجهی به خود گرفته ولی گسترش بیشتر این امر به حفظ ارزشهای ابنیه تاریخی کمک شایانی خواهد کرد. با وجود یک میلیون بنای تاریخی وسایتهای بی شماری که در کشور پراکنده است کشور ماه یکی از غنی ترین کشورها از نظر مواریث فرهنگی است.

برای استفاده از پتانسیل‌های مواریث فرهنگی درکشور نیاز به یک بسیج فرهنگی درکشور است. با توجه به اینکه در چند سال اخیر بسیاری از آثار منقول و غیر منقول ارزشمند کشور تخریب شده و مابقی نیز درحال تخریب است این امر از واجبات  حوزه فرهنگی کشور است.

متاسفانه ناآگاهی نسبت به ارزش و اهمیت میراث فرهنگی مهمترین عامل تخریب آن است شایسته است مانند بسیاری از کشورهای دنیا با برنامه بلند مدت فرهنگی جامعه و مسئولان را باید با ارزشها و پتانسیلهای مواریث فرهنگی آشنا کرده و مانند بسیاری از کشورهای دنیا از ظرفیت‌های علوم باستانی و سپس از آثار مواریث فرهنگی و هنری استفاده شود.

از این رو تعامل معاون میراث فرهنگی و معاونت گردشگری می تواند سرآغاز تعامل و  جلسات بین معاونتهای مختلف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای هر چه رونق پیدا کردن استفاده از ظرفیت‌های بخشهای گوناگون این سازمان برای تعالی و پیشرفت مواریث فرهنگی در کشور باشد.


انتهای پیام/ اس