این آزادراه به‌عنوان یکی از پروژه‌های زیرساختی حمل‌ونقل حدود 18 سال پیش توسط اکبر ترکان وزیر وقت راه و ترابری به بنیاد واگذار شد. اما با وجود گذشت حدود دو دهه به جز افتتاح یک چهارم آزادراه مذکور اواخر سال 91 به بهره‌برداری رسید. قطعه یک این آزادراه هم که چینی‌ها پیمانکار آن هستند پیشرفت حدود 45 درصدی دارد و قطعات 2 و 3 نیز همچنان دست نخورده باقی مانده است.

از دولت دوم سازندگی تا دولت تدبیر و امید همواره تلاش‌های فراوانی برای ساخت آزادراه تهران-شمال شد، اما با وجود وعده‌های فراوان که آخرین آن توسط وزیر کنونی راه و شهرسازی داده شده هنوز طلسم آزادراه افسانه‌ای شکسته نشده است.

تا پیش از روی کار آمدن دولت یازدهم، وزیر سابق  راه و شهرسازی و معاون وی در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور بنیاد مستضعفان را عامل اصلی تاخیر در ساخت آزادراه تهران-شمال معرفی می‌کردند. در مقابل نیز برخی مسئولان و مدیران بنیاد نیز مدعی بودند که عدم پایبندی وزارت راه و شهرسازی را دلیل طولانی شدن ساخت این پروژه شده است.

تبعات کشمکش بنیاد و وزارت راه و شهرسازی بر سر آزادراه تهران-شمال در دولت دهم تا چند ماه پس از روی کار آمدن دولت یازدهم نیز ادامه داشت و در بازدید شهریور ماه سال گذشته آخوندی از این پروژه، مدیرعامل آزادراه تهران-شمال در واکنش به اظهارات یکی از همراهان وزیر راه و شهرسازی گفت: مهریه (800 میلیارد تومانی) ما را بدهید تا از این پروژه خارج شویم.

وزارت راه و شهرسازی البته بر خلاف سال‌های 90 و 91 به این درخواست پاسخی نداد و در عین حال عالی‌ترین مقام این وزارتخانه از بررسی فنی و مالی آزادراه تهران-شمال و ارائه تصویر روشن از این پروژه خبر داد.

به نظر می‌رسد وزارت راه پس از یکسال همچنان در حال تهیه این تصویر روشن است و در این مدت به جز خروج قرارگاه خاتم‌الانبیا از آزادراه تهران-شمال اقدام خاصی در رابطه با تعیین تکلیف این پروژه توسط متولی حمل‌ونقل کشور صورت نگرفته است.

برخی نمایندگان مجلس به‌خصوص نمایندگان استان‌های شمالی به این رویکرد وزارت راه انتقاد دارند و هر چند گاهی هشدارهایی را به این وزارتخانه می‌دهند. به هر حال در یازده ماه سپری شده از وزارت آخوندی بلاتکلیفی با آزادراه تهران-شمال عجین شده است.

به نظر می‌رسد کلید حل مشکل تاریخی آزادراه تهران-شمال در دست دو طرف درگیر در این پروژه یعنی بنیاد مستضعفان و وزارت راه و شهرسازی است و هیچکدام از این دو به تنهایی نمی‌تواند گره کور آزادراه را باز کند.

وزیر راه و شهرسازی نشان داده به جز حوزه مسکن نیم‌نگاهی هم به پروژه‌های زیرساختی حمل‌ونقل دارد و این بخش جزو دغدغه‌هایش به شمار می‌رود. از سوی دیگر امروز ریاست پنج ساله محمد سعیدی‌کیا بر بنیاد مستضعفان آغاز می‌شود. با توجه به سابقه وزارت سعیدی‌کیا در وزارتخانه راه و ترابری می‌توان امیدوار بود شروع به کار وی پایانی خواهد بود بر طلسم 18 ساله آزادراه تهران-شمال.

از سوی دیگر با توجه به این‌که وزارت راه و شهرسازی تمایلی به ساخت قطعات دست نخورده 2 و 3 آزادراه تهران-شمال ندارد و گفته می‌شود به فکر تعریض مسیر کنونی است، شاید شرایط به‌گونه‌ای رقم بخورد که در نهایت آخوندی چک مهریه 800 میلیاردی بنیاد را بکشد.

به هر حال باید دید کاندیدای یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری چه برنامه‌ای برای آزادراه تهران-شمال دارد، آیا قفل ساخت و تکمیل این پروژه با دست وزرای اسبق و کنونی باز می‌شود؟