به گزارشخبرنگار میراث فرهنگی باشگاه خبرنگاران به نقل از آرت دیلی، سرپرست این سرزمین‌های گسترده که بعد از کلوسئوم و پامپئی سومین مکان پربازدید درایتالیا است، گفت: استیا شهری همیشه پر جنب و جوش و در ارتباط با سایر شهرها بوده است، چیزی که تازه و نوین است پیدا شدن قبرستانی با "انتخاب آزادانه" در آنجاست که درآن انواع متفاوتی از مناسک دفن از جمله خاک سپاری و سوزاندن انجام می‌شده و این تضادها زمانی عجیب به نظر می‌رسند که مقبره‌های این افراد متعلق به اعضای یک خانواده است.
 
این اکتشاف بعد از کشف دیوارهای جدید شهر توسط باستان شناسان در ماه آپریل که 35 درصد به مساحت فعلی آنجا افزود، جدیدترین شگفتی در استیاست.
 
استیا که در قرن هفتم قبل ازمیلاد مسیح پیدا شد و سرزمینی با وسعت 85 هکتار را پوشش می‌دهد زمانی در دهانه رودخانه تیبر بوده و اکنون در سه کیلومتری از دریا قرار دارد. محلی که در آن، آخرین دفن شدگان، داخل پارکی 15000 متر مربعی نزدیک به قلعه رنسانس در مرز منطقه اصلی گودبرداری شده شهر که در آن انبارها و حیواناتی چون اردک و خانه‌های آپارتمانی و حتی تئاتر وجود داشت، پیدا شده‌اند.
 
این بندرگاه توسط آنکس مارکیوس، پادشاه چهارم رم، بنا شده تا برای این شهر در حال گسترش امکانی برای دسترسی به دریا و استفاده از منابعی نظیر آرد و نمک فراهم آورد و از حمله کشتی‌های دشمن برای بالا آمدن از رود تیبر جلوگیری کند.

 اطراف مقبره‌های متعددی که تاکنون در این محل پیدا شده لوح‌هایی همراه با نوشته‌هایی شامل سحر و جادو برای دفاع در مقابل غارتگران احتمالی بوده است.
 
این قبرستان نشان دهنده انتخاب آزادانه‌ای است که افراد نسبت به دفن بدن خود پس از مرگ داشته‌اند، آزادی که پس از دوره مسیحیت و به قانون درآمدن دفن اجساد از مردم گرفته شد.
 
در جدیدترین حفاری‌ها که از سال 2012 شروع شده همچنین خانه‌ای مجلل با کفی چند رنگ در آن منطقه پیدا شده. 30 دانشجو که از یک موسسه آمریکایی برای تحقیق در زمینه فرهنگ رم در این پروژه شرکت می‌کنند زیر درختان سرو نزدیک به جاده قدیم رم که زمانی استیا را به پایتخت متصل می‌کرد مشغول به کار هستند شمار زیادی از باستان شناسان تازه کار از کانادا، سوئیس و آمریکا چند هفته‌ای را در رم به کندن زمین به عنوان بخشی ازمطالعاتشان سپری کرده‌اند.
 
داریوش آریا سرپرست موسسه باستان شناسی در آمریکا می‌گوید: این یک حفاری است که به لحاظ کسب تجربه‌های گوناگون بسیار غنی است.
 
او گفت: دانشجویان با گودبرداری و حفاری از این مقبره‌ها علاوه بر بازیابی این منطقه، در حال کشف یک شیوه جدید مردم شناسی هستند.
 
در میان این دانشجویان میشان آن مودیسون از آستین، تگزاس که در حال کامل کردن مدرک خود در حوزه مذهبی است، گفت: باید با عناصر ملموس از تاریخ که بسیار هیجان انگیز هستند دست و پنجه نرم کنید، من امسال به عنوان دانشجوی سال آخر در این منطقه کار کرده‌ام و این پرهیجان‌ترین مسئولیتی بود که بر عهده داشته‌ام.