گاردین گزارش داد: پنج مسئله مهم حل نشده در مورد برنامه هسته ای ایران وجود دارد. این روزنامه این اختلافات را چنین برمیشمرد:
* غنی سازی
بزرگترین مانع برای دستیابی به یک توافق، این سؤال اساسی است که برنامه هسته ای ایران باید به چه اندازه باشد. مسئله کلیدی در اینجا ظرفیت این کشور برای غنی سازی اورانیوم است. شش قدرت جهانی مذاکره کننده با ایران در وین می خواهند تهران به توانایی پژوهشی شامل چند هزار سانتریفیوژ قانع باشد که کمتر از ظرفیت فعلی نوزده هزار سانتریفیوژی است که ده هزار عدد آن می چرخند. این موضوعی مهم است زیرا به ادعای آنها؛ هر چقدر توانایی غنی سازی ایران کمتر باشد ، "زمان گریز هسته ای" کمتر خواهد بود.
ایرانیها میگویند چنین محدودیتی نقض حق ایران برای دنبال کردن یک برنامه هسته ای صلح آمیز، از جمله تولید سوخت برای رآکتورهای خود است. ضمانتهای روسیه در مورد راکتور بوشهر دیگر اعمال نمی شود. ایران اعلام می کند درسی که از تاریخ برنامه هسته ای خود گرفته این است که به دولت های خارجی تکیه نکند.
یک احتمال ، راه حل مرحله ای است که در آن در مورد سقف پایین غنی سازی برای چند سال توافق شود و گسترش بعدی آن بستگی به نیاز اثبات شده و نمرات بالای شفافیت از آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته باشد.
یک احتمال دیگر این است که روسیه برای غلبه بر شک ایران در مورد عرضه ، سوخت چند سال نیروگاه بوشهر را عرضه کند. این سوخت در ایران تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی ذخیره شود.
* اراک
برای بیش از 12 سال، ایران در حال ساختن یک راکتور آب سنگین در اراک است که در حال حاضر نزدیک به اتمام است. این رآکتور رسما برای تولید ایزوتوپ های صنعتی، کشاورزی، استفاده های مختلف علمی و پزشکی دیگر است. منتقدان غربی ادعا میکنند این راکتور برنامهریزی شده قوی تر از آنچه برای این موارد مورد نیاز است خواهد بود.
ایران حاضر به لغو این پروژه نیست و می گوید مقدار زیادی وقت و پول در آن سرمایه گذاری کرده و یک کارخانه تولید آب سنگین نزدیک آن ساخته است. اما حل این مسئله نسبتا آسان است. تغییر در طراحی به معنی تولید کمتر از یک کیلوگرم پلوتونیوم به جای نه کیلوگرم پلوتونیومی است. ایران متعهد می شود یک مرکز بازفرآوری برای استخراج پلوتونیومی که می تواند به عنوان بخشی از سوخت مصرف شده صادر شود احداث نکند.
مقامات ایران گفته اند که آنها در حال حاضر در این جهت کار میکنند.
* فعالیتهای گذشته
این مسئله حل نشده است که آیا ایران برنامه ای در مقیاس بزرگ برای توسعه فنآوری برای ساخت یک کلاهک حداقل تا سال 2003 آنطور که سازمانهای اطلاعاتی غربی ادعا می کنند، دارد.
این موضوع خارج از مذاکرات اصلی در یک سری جلسات و ملاقات ها بین آژانس بین المللی انرژی اتمی و مقامات ایرانی بررسی می شود اما دو مسئله به طور قطع با هم ارتباط دارند. سخت است یک توافق جامع در مورد برنامه ایران را بدون رفع شدن سؤال ها در مورد کار توسعه گذشته تصور کنید زیرا مسئله به این موضوع مهم مربوط می شود که آیا جامعه بین المللی باید به ایران در مورد شفافیت در فعالیت های هسته ای اش اعتماد کند.
* نظارت
افزایش بلند مدت بازرسی آژانس بین المللی انرژی اتمی باید بخشی از هر گونه توافق هسته ای باشد. این وضع دست کم مستلزم نظامی از بازرسی های بهبود یافته است که آژانس بین المللی انرژی اتمی آن را "پروتکل الحاقی" می نامد.
* تحریمها
کاهش تحریم ها برگ برنده اصلی است که شش قدرت جهان پای میز مذاکره در اختیار دارند. مسئله تحریم ها همچنین یکی از پیچیده ترین موضوعات است زیرا دولت های غربی که این تحریم ها را بر ضد ایران تصویب کرده اند ، لغو آنها را دشوار می بینند.
آمریکا و اتحادیه اروپا در طول سال ها پا را از تحریم های تصویب شده در سازمان ملل فراتر گذاشته و محدودیتهایی را در مورد تجارت با ایران ایجاد کرده اند.
جدی ترین محدودیت در مورد کاهش تحریم ها این است که دولت آمریکا این توانایی را ندارد که تحریم ها را به طور دائم لغو کند. فقط کنگره می تواند این کار را انجام دهد و نمایندگان جمهوری خواه تمایلی برای همکاری کردن ندارند. رئیس جمهور آمریکا می تواند به طور موقت معافیت هایی در نظر بگیرد ولی این موضوع برای ایرانی ها جذاب نیست. اتحادیه اروپا تنها در صورتی که اجماع نظر وجود داشته باشد می تواند محدودیت های مالی و نفتی را لغو کند.
مشکل تحریم های آمریکا و کنگره می تواند در حاشیه قرار بگیرد زیرا بعضی از تحریم های آمریکا زمان پایان دارند و این بدین معناست که سال آینده اعتبارشان منقضی میشود.
انتهای پیام/