به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، هر سال، شب اول ماه رمضان که می شد مردم نزدیک غروب در هر کوچه و برزنی چشم به آسمان می دوختند تا هلال ماه رمضان را ببینند و وقتی کسی ماه را می دید به دیگران نیز نشان می داد و مردم خوشحال می شدند و به خانه هایشان می رفتند.

امام رضا (ع) در آستانه ماه خدا به شیعیان فرمودند: ای شیعیان من! هر گاه هلال ماه رمضان برآمد با انگشتان به سوی آن اشاره نکنید؛ بلکه دست هایتان را رو به قبله به طرف آسمان بلند کنید و خطاب به هلال اینگونه دعا کنید: ربنا و ربک الله رب العالمین. اللهم اجعله علینا هلالا مبارکا و وفقنا لصیام شهر رمضان و سلمنا فیه و تسلمنا منه فی یسر و عافیه و استعملنا فیه بطاعتک انک علی کل شی قدیر.

امام (ع) پس از آنکه این دعا را به شیعان آموختند، فرمودند: هیچ بنده ای نیست که چنین کند مگر آنکه خداوند او را در گروه رحمت یافتگان می نویسد و نامش را در دفتر آمرزیدگان ثبت می کند.

آنگاه ایشان ادامه دادند: سرور زنان جهان، فاطمه (س) می فرمودند که این کار مستحب است.
ماه رمضان که فرا می رسید آموزش های ویژه امام رضا (ع) نیز آغاز می شد. امام (ع) هم از جایگاه رمضان و هم از آداب آن سخن می گفتند. ایشان می خواستند شیعیان با آمادگی کامل به این ماه وارد شوند. حضرت (ع) می فرمودند: ماه رمضان ماه برکت، رحمت، آمرزش، توبه و بازگشت به سوی خدا است. هر که در ماه رمضان آمرزیده نشود پس در چه ماهی آمرزیده شود؟! پس از خداوند بخواهید که روزه شما را در این ماه بپذیرد و آن را آخرین رمضان شما قرار ندهد و شما را بر طاعت خویش توفیق دهد... .

گاهی حضرت (ع) مردم را در این ماه به کارهای نیک تشویق می کردند: کارهای نیک در ماه رمضان پذیرفته و گناهان در آن آمرزیده اند. هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب بخواند، مثل کسی است که در غیر آن ختم قرآن کرده باشد و هر کس در این ماه، به صورت برادر مومنش بخندد، خدا را در قیامت دیدار نخواهد کرد مگر آنکه در چهره او خواهد خندید و به بهشت مژده اش خواهد داد.

گاهی نیز امام رضا (ع) از اداب این ماه سخن می گفتند: هر کس پیش از افطار کردن تکه ای نان به بینوایی صدقه دهد، خداوند گناهانش را می آمرزد و برای او ثواب آزاد کردن بنده ای از فرزندان اسماعیل را می نویسد.

ایشان هنگام افطار دعا می کردند و می فرمودند: "اللّهم لکَ صُمنا بتوفیقک وعلی رِزقکَ اَفطَرنا بِاَمرک، فَتقبّلهُ مِنّا واغفر لنا، اِنّک اَنت الغَفورُ الرّحیم" غفرالله ما دخل علی صومه من النقصان بذنوبه.
این شبیه دعایی است که امیرالمؤمنان امام علی(ع) هنگام افطار زمزمه می‌فرمودند: "بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ"؛ خدایا براى تو روزه گرفتیم و با روزى تو افطار می‌کنیم پس از ما بپذیر که به راستى تو شنوا و دانایى.
 
دعای سحر

نزد برخی شیعیان دعای زیبایی معروف به دعای امام باقر (ع) وجود داشت که آن را در سحرهای ماه مبارک می خواندند. از هر کس سند دعا پرسیده می شد، نمی دانست. روزی از ایوب بن یقطین سوال شد: آیا تو مطمئنی که این دعا از ناحیه اهل بیت (ع) وارد شده است؟

او سخت در فکر فرو رفت و گفت: من دلیل محکمی ندارم، ولی می توانم از امام رضا (ع) بپرسم.
آنگاه نامه ای نوشت و درستی این دعا را از ایشان پرسید. روزها گذشت و سرانجام امام رضا (ع) پاسخ نامه او را دادند و نوشته بودند: آری این دعای امام باقر (ع) در سحرهای ماه رمضان است.

پدرم می فرمودند که امام باقر (ع) فرمودند: اگر مردم از عظمت این خواسته ها نزد خداوند و سرعت اجابت آنها برای صاحبانش خبر داشتند، بر سر آن حتی با شمشیر با یکدیگر می جنگیدند و خداوند رحمتش را برای هر کس که بخواهد قرار می دهد.

همچنین، امام باقر (ع) فرمودند: اگر قسم بخورم، راست گفته ام که اسم اعظم خداوند در این دعا است. پس هر گاه دعا کردید، در دعا بکوشید، زیرا دعا از علوم نهفته است و آن را جز از اهلش از دیگران پنهان کنید و منافقان، تکذیب کنندگان و منکران اهل آن نیستند و این دعای مباهله است.
امام رضا (ع) از عبادات امیرالمومنین (ع) یاد کرده و فرمودند: امیرالمومنین (ع) سه شب را نمی خوابیدند: شب بیست و سوم ماه رمضان، شب عید فطر و شب نیمه شعبان؛ زیرا روزی ها و زمان مرگ ها و سرنوشت یک سال آدمی در این شب رقم می خورد و خدای مقدر می گرداند.

منابع:

1-عیون اخبارالرضا (ع)، ج 2
2-الاقبال، ج 1
3-مصباح المتهجد
4-زندگی به سبک خورشید
انتهای خبر/