به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مرکز یزد

زیلو از زیراندازها و بافته‌های سنتی ایرانی است که در مناطق گرم ایران به ویژه اردکان و میبد بافته می ‌شود

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد با اشاره به قدمت این هنر اصیل یزدی به خبرنگار ما گفت: زیلو از قدیمی‌ ترین صنایع دستی استان است، به طوری که قدمت آن به پیش از اسلام بر می گردد و عقیده بر این است که زیلو از ابداعات این خطه بوده و گسترش بافت آن به دست استادکاران اردکانی و میبدی صورت گرفته است.

شرافت اظهارداشت: زیلو بافی یکی از هنرهای با ارزش است که نشان از دقت نظر و نگاه ظریف و زیبا پسند ایرانیان دارد و با وجود ظاهر ساده این فرش نخی ، فرهنگی غنی در پس هر تار و پود آن نهفته است

وی با اشاره به اینکه هنر زیلوبافی در اردکان و میبد رو به احیاست، ادامه می دهد: تا چند سال قبل صدها خانوار از بافتن این هنر - صنعت امرار معاش می‌‌کردند اما در سالهای اخیر تقریبا کنار گذاشته شده بود که از سال 88 با تلاش میراث فرهنگی احیا شد
تجهیز کارگاه ها ،آموزش ، پرداخت تسهیلات به زیلوبافان و دراختیار گذاشتن رایگان دار زیلوبافی به بافندگان ازجمله اقدامات میراث فرهنگی برای احیای این صنعت تاریخی است

زیلو به عنوان فرش سلامت شناخته شده است زیرا به علت کاربرد پنبه به عنوان ماده اولیه بدون پرز در بافت، سلامتی بافنده و مصرف کننده به مخاطره نخواهد افتاد

زیلوی زیبای میبد با زنگهای سنتی و گیاهی زیبا عجین شده است/ نقش زیلوها برگرفته از کاشیکاریهای مساجد و معماری اسلامی است

مدیر یک کارگاه زیلو در اردکان می گوید: زیلو با ظاهری ساده، خنک و با دوام است که می‌تواند طراوت شن‌های کویر را در شب‌های تابستان به تن آدمیان گرمازده بنشاند و خستگی روز را از تن آنها بیرون کند

کمالی اظهارداشت : مواد اولیه زیلو نخ پنبه ای است که امتیاز خنک بودن در تابستان ، گرم بودن در زمستان و دوام بالا را داراست .
وی با اشاره به اینکه در قدیم رنگ‌های به کار رفته در زیلو همانند مواد اولیه آن از طبیعت تهیه می‌شد، می گوید: ماده اولیه ساخت این رنگها ، گیاه روناس برای ایجاد رنگ‌های طیف قرمز ، نیل برای رنگ‌های طیف آبی و پوست گردو برای رنگ‌های طیف قهوه ای است

کمالی علت اصلی استفاده کردن از رنگهای گیاهی در زیلو را ثابت ماندن رنگ زیلو به هنگام شستشو و مقاومت در برابر نور خورشید ذکر و اضافه می کند: با اینکه زیلوهای قدیمی‌ در شرایط خوبی نگهداری نشده اند، پس از گذشت چند قرن رنگ آنها همچنان حفظ شده است

زیلوها از نظر کاربرد و رنگ به سه دسته تقسیم می شوند ، زیلوهایی که با رنگ آبی و سفید بافته می شود و مختص مساجد و اماکن متبرکه است ، زیلوهای جوهری که با رنگ آبی و گلی بافته می شود و برای مصارف خانگی به کار می رود و نسبتا ارزان قیمت است و زیلوهای نفتال که با رنگ سبز و گلی بافته می شود و مرغوبترین نوع زیلو ست

این رشته‌ از صنعت به علت ویژگی‌خاص کاربری، وابستگی نداشتن به فناوری خارج، اشتغال زایی و رابطه با صنعت جهانگردی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

وی ادامه می دهد : نخستین هدف ما طراحی کاربری جدید برای زیلو متناسب با نیاز روز بود که خوشبختانه موفق شدیم برای تزئین صندلی ماشین، تابلو زیلو ، سجاده و زیلوی کناره تولید کنیم.

کمالی که با احیای هنر زیلوبافی و راه‌اندازی کارگاهی با چهار دار زیلو در اردکان سبب اشتغالزایی مستقیم 12 نفر و اشتغال زایی غیرمستقیم هفت نفر شده است، در جشنواره هم‌اندیشی میراث فرهنگی و صنایع دستی کشور به عنوان کارآفرین برتر استان در زمینه‌ صنایع‌دستی معرفی و لوح تقدیر دریافت کرد

  تهیه نخستین نقشه برای زیلو، تهیه استاندارد زیلو با همکاری فنی و حرفه ای، برطرف کردن مشکل بیمه زیلوبافان و ثبت نقش های قدیمی زیلو از جمله کارهایی است که در این کارگاه انجام می شود

بسیاری از نقوش زیلو نیز متاثر از نقش‌های آجرکاری ‌و کاشی کاری‌های مساجد بوده است و رنگ آبی و سفید زیلوهای مسجدی تطبیقی کامل با رنگ کاشی‌های فیروزه ای و رنگ آجر کاری‌ها و گچ بری‌ها داشته است.
قدیمی ترین زیلو مربوط به 850 سال پیش است که در موزه میبد نگهداری می شود ، نفیس‌ترین زیلوی میبد نیز متعلق به قرن 12 هجری قمری است که بر روی آن 24 سجاده طراحی شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ هزار و 118 هجری قمری نقش بسته است