به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران؛ پایگاه اینترنتی روسی"ایران"  به بررسی طرح عظیم ایجاد کریدور حمل و نقل جنوبی ایران و روسیه پرداخته است. 

پایگاه ایران با اشاره به این موضوع که مسکو و تهران آمادگی همکاری اقتصادی را در همه جهات دارند و این به منزله نبض جدی برای توسعه اقتصادی هردو طرف و تقویت تمایل آنها به جلوگیری از وابستگی به غرب خواهد بود، چنین می نویسد: یکی از مهمترین جنبه های همکاری دو طرف به ایجاد کریدور حمل و نقل جنوبی مربوط می شود که از سواحل اقیانوس آرام تا ولگا و بعد اروپا ادامه خواهد داشت. اجرای چنین طرح عظیمی افقهای تازه ای در ژئوپلیتیک جهان می گشاید و تغییرات جدی در اقتصاد جهان و به ویژه زیربناهای حمل و نقل آن ایجاد می کند. 

به نوشته این پایگاه، هرچه ایران به لغو تحریم‌های مالی و اقتصادی غرب نزدیک تر می شود، مساله توسعه همکاری‌های گسترده و همه جانبه روسیه با آن به ویژه در زمینه اقتصادی و نظامی هم بیشتر مطرح می شود. عرصه های انرژی، به ویژه نفت و گاز، انرژی هسته ای و حمل و نقل از اهمیت بسیاری برخوردارند. چون خاک ایران برای روسیه به منزله کوتاهترین مسیر ترانزیت به سوی آسیای جنوبی و آسیای جنوب شرقی است و روسیه به نوبه خود مسیر ترانزیتی برای اروپای مرکزی و شمال غربی یعنی آلمان، لهستان، چک، اسلواکی، مجارستان، کشورهای اسکاندیناوی و بالتیک به شمار می رود. در حال حاضر محموله های تجاری برای ارسال از این مناطق به کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش، ویتنام، مالزی، فیلیپین، اندونزی،‌ استرالیا و غیره باید مسیر سخت و طولانی و پرهزینه ای را طی کنند یعنی آفریقا را دور بزنند یا از طریق دریای مدیترانه و بعد کانال سوئز البته در ازای پرداخت عوارض سنگین به مقصد برسند. پس در این جاست که به یاد طرح بیست ساله کریدور حمل و نقل جنوبی می افتیم که قرار است یکی از بنادر عمان را در اقیانوس هند از طریق خلیج فارس به خطوط راه آهن عراق و ایران و بعد بنادر دریای خزر و سیستم راه آهن و کانال‌های آبی روسیه مرتبط کند و زمان انتقال کالا را به یک سوم و هزینه ها را تا یک چهارم کاهش دهد. 

درحال حاضر با توجه به تغییرات ژئوپلیتیکی و به ویژه انقلابهای عربی، کریدور حمل و نقل جنوبی را می توان کوتاهتر و کم هزینه تر هم کرد. به این منظور باید بندر بسیار بزرگی  در سواحل ایران در مجاورت پاکستان یعنی درست در نزدیکی سواحل اقیانوس هند ساخته شود که آن را به بندرکراچی مرتبط کند و ازآن جا خط آهن سریع السیری با ظرفیت بالا تا بندر رشت و بعد مسیر کشتی رو به منظور انتقال واگنهای راه آهن تا آستاراخان یا یکی دیگر از بنادر روسیه ایجاد شود که بعد با راه آهن به شمال غربی اروپا و شرق چین و کره مرتبط شود. به این ترتیب مثلث بسته اتحادیه اروپا-روسیه-ایران ایجاد می شود که به اقیانوس هند راه دارد و از دریای مدیترانه عبور می کند و آفریقا را دور می زند و برای اقتصاد روسیه و ایران به منزله قویترین محرک برای توسعه اقتصادی و ازجمله زیربناهای حمل و نقل خواهد بود چون به این منظور باید بنادر هردو کشور را نه تنها در دریای خزر و بلکه در ولگا هم گسترش داد و خطوط آهن سریع السیری از طریق خاک ایران ایجاد کرد. این به منزله سفارش‌های بزرگی برای شرکت‌های روسی تولید کننده ریل و تراورس و سایر تجهیزات راه آهن و تعمیر تعداد زیادی لوکوموتیو و انواع واگن خواهد بود و شرکت های ایرانی هم بی نصیب نخواهند ماند. 

دیگر نیازی نیست به فواید ژئوپلیتیکی این طرح اشاره کنیم چون اجرای آن زمینه ایجاد اتحادیه حمل و نقل و بعد سیاسی روسیه-ایران-هند و سپس چین، کشورهای جنوب شرقی آسیا و منطقه آسیا و اقیانوس آرام را فراهم می سازد که با تجاوزگری ناتو به رهبری آمریکا مقابله می کند و حتی می تواند در برابر اهداف نظامی و سیاسی برخی کشورهای حامی آمریکا در اتحادیه اروپا بایستد. ضمن این که منافع تجاری همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم تامین خواهد شد. در این جا به چند فایده طرح اشاره می کنیم:

نخست این که سیاست خارجی روسیه با توجه به تجاوزگری درحال افزایش آمریکا و متحدان اروپایی اش و نیز انقلابهای عربی باید به سوی ایجاد قطب جهانی چند جانبه متشکل از روسیه-ایران-هند و چین جهت گیری کند. این قطب سازمانهای چهار تمدن بزرگ جهان را یکی می کند و می تواند به خواسته های سایر قطبها و به ویژه قطب آتلانتیک شمالی دارای اهداف جاه طلبانه مبتنی بر تحمیل ارزشهای دمکراتیک به بقیه جهان بی اعتنایی کند. 

دوم این که سیاست اقتصادی روسیه باید جنبه صادراتی داشته باشد و در رابطه با شرکای اقتصادی جهانی به سمت صدور تجهیزات تولیدی، فناوری و سرمایه و در رابطه با دشمنان ژئوپلیتیکی به سمت صدور ارزشهای خود جهت گیری کند. 

سرانجام این که ژئوپلیتیک روسیه در صورتی موثر خواهد بود که به سمت حمایت از نقش مثبت بین غرب و شرق، شمال و جنوب جهت گیری کند. 

به نوشته پایگاه به منظور عملی کردن نظریه ایفای نقش میانجی جهانی توسط روسیه باید در وهله نخست قطب روسیه-ایران-هند را به ویژه در سطح اقتصادی و حمل و نقل تقویت کرد و مهمترین طرح در این زمینه کریدور حمل و نقل جنوبی است که می تواند به محور حمل و نقل اتحادیه روسیه و ایران و مبنایی برای بهبود وضع اقتصادی تعداد زیادی از کشورها تبدیل شود. این کریدور برای ایران بی نهایت ضروری است. در نتیجه انزوای اقتصادی طولانی دسترسی این کشور به فناوری‌های پیشرفته بی نهایت مشکل شده است. سیستم اقتصادی غرب هیچ تمایلی به توسعه صنایع دیگرایران غیر از صنعت استخراج نفت و گاز ندارد. ولی خلاء ایجاد شده را شرکت‌های روسی می توانند پرکنند. علاوه براین تبدیل شدن ایران از یک کشور صادرکننده مواد خام به کشور ترانزیت کننده و فرآوری کننده به آن امکان می دهد به سطح جدیدی از استقلال اقتصادی دست یابد. 

باید گفت تاثیرکریدور حمل و نقل جنوبی بر روسیه به مراتب بیشتر است. با ایجاد منطقه حمل و نقل در امتداد کانال‌های ولگا و بالتیک و حضور نظامی روسیه در چند منطقه کلیدی، ناوگان‌های دریایی ایران و روسیه ضمن کنترل بر دریای خزر محور دیگری برای تقویت وحدت بین خود ایجاد خواهند کرد. موضوع این است که بیشتر مشکلات صنایع روسیه به حمل و نقل مربوط می شود. درحال حاضر نه تنها تراکم شبکه راه آهن روسیه در مقایسه با راه آهن اروپای غربی کمتر است، بلکه ساختار مدیریت آن هم غیرموثر به نظر می رسد. به همین دلیل طرح کریدور جنوبی می تواند موجب توسعه بندر آستاراخان و ایجاد دو مرکز حمل و نقل شود. افزایش توان حمل و نقل شرکتهای متوسط و سنگین، کارخانه های کشتی سازی و تعمیر کشتی مهمترین پیامد این طرح خواهد بود. صحبت برسر ساخت تعداد زیادی کشتی و مدرنیزه سازی زیربناهای حمل و نقل ایران و حوزه خزر است. ضمنا حضور نظامی و اقتصادی روسیه در دریای خزر تاثیر زیادی بر حمل و نقل در آسیای میانه و قفقاز خواهد داشت. 

پایگاه ایران در خاتمه چنین می نویسد: اجرای چنین طرح عظیمی باید با نظارت مستقیم رئیس جمهور روسیه انجام شود و به این منظور ابتدا به تصمیم گیری سیاسی نیاز است. برای فراهم کردن منابع لازم باید نماینده ویژه و تام الاختیاری منصوب و همه این مسائل طی دیدار پوتین و روحانی در چارچوب نشست ماه سپتامبر امسال سران سازمان همکاری‌های شانگهای در تاجیکستان بررسی شود.

انتهای پیام/