باورهای غلط روزه‌ای ماه رمضان
مدیر دفتر بهبود تغذیه معاونت بهداشت وزارت بهداشت به مناسبت ماه رمضان با تشریح باورهای غلط روزه ای توصیه‌های تغذیه ای برای روزه داران را ارائه داد و گفت:روزه بدون سحری موجب کاهش وزن نمی‌شود، همچنین، آش رشته غذای مناسبی برای افطار نیست.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،زهرا
عبداللهی با بیان اینکه مطالعات متعدد نقش موثر روزه داری را در بهبود
بیماری‌های مختلف نشان داده اند، اظهار داشت: در اغلــب بیماری‌هایی که
عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارند، روزه داری
مفید است.
عبداللهی افزود: مطالعات نشان داده است روزه گرفتن برای مبتلایان به چربی خون بالا بسیار مفید است و میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم می‌کند و موجب افزایش میزان چربی‌های مفید خون می‌شود.
وی به روزه داران توصیه کرد: همانند زمانی که روزه دار نیستند سه وعده غذا بخورند که این وعده‌ها شامل افطار، شام و سحر است.
عبداللهی ادامه داد: خیلی ها فکر می‌کنند هنگام سحر باید غذاهای پرچربی و پرکالری بخورند که در طول روز احساس گرسنگی نکنند. اما مصرف مواد غذایی پُرچربی بخصوص در هوای گرم موجب تشنگی شدید و کم آبی بدن می‌شود.
وی با تاکید بر این که در وعده سحری از غذای کم چرب مواد غذایی پرفیبر مثل میوه‌ها و سبزی‌ها استفاده کنید، افزود: موادغذایی پرفبیر آب زیادی در خود جذب می‌کنند و بدن می‌تواند آن را به آهستگی جذب کند و احساس تشنگی دیرتر عارض شود.
عبداللهی گفت: مصرف آب به مقدار زیاد در وعده سحری و به خصوص بین غذا توصیه نمی‌شود، چون موجب رقیق شدن شیره معده و آنزیم‌های گوارشی شده و روند هضم غذا مختل می‌شود.
وی توصیه کرد: مصرف مایعات مثل آب آشامیدنی، آب میوه، شیر کم چربی، دوغ بدون نمک در فاصله پس از افطار تا هنگام خوابیدن کمک می‌کند که تعادل آب و الکترولیت‌های بدن شما در هنگام روزه داری حفط شود.
پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده و پرچرب
مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت تصریح کرد: در ماه مبارک رمضان بهتر است از غذاهای سرخ شده و پرچرب استفاده نشود، زیرا علاوه بر افزایش چربی‌های خون موجب سوءهاضمه، ورم معده، اضافه وزن و چاقی می‌شوند.
وی افزود: مصرف زیاد چای به خصوص در وعده سحری توصیه نمی‌شود زیرا چای مدرر است و باعث از دست دادن آب بدن شما می‌شود.
عبداللهی در ادامه بیان کرد: مصرف زیاد مواد قندی و شیرین مثل کیک‌های خامه ای، شکلات، شیرینی‌های خامه دار، زولبیا و بامیه، باقلوا، حلوای خیلی شیرین و چرب، شله زرد شیرین و چرب در ایام ماه مبارک رمضان اضافه وزن و چاقی و خطر بالا رفتن قند خون را به دنبال دارد.
وی با بیان این مطلب که آش رشته غلیظ همراه با پیاز داغ که حاوی روغن زیادی است و به وفور در افطار مصرف می‌شود غذای مناسبی برای افطار نیست زیرا موجب سوءهاضمه و اختلالات گوارشی دیگر می‌شود. به جای آن بهتر است از آش رشته رقیق و کم روغن در وعده افطار استفاده شود.
عبداللهی با اشاره به این که در فصل تابستان طول شب کوتاهتر است، گفت: بهتر است روزه داران کمی پس از صرف افطار بسیار ساده و سبک (مثلاً 30 دقیقه بعد) اقدام به صرف شام نمایند و تا پیش از خوابیدن 2 لیوان چای کم رنگ، یک لیوان شیر کم چرب (کمتر از 2.5 درصد چربی) و حداقل 2 عدد میوه نیز میل کنند.
نخوردن سحری موجب چاقی می شود
وی گفت: برخلاف تصور برخی افراد، روزه بدون سحری نه تنها موجب کاهش وزن نمی‌شود، بلکه بدلیل افت شدید قند خون در طی روز موجب می‌شود تا شخص روزه دار در زمان افطار تمایل بیشتری برای خوردن غذاهای شیرین و چرب پیدا کند و همین موضوع در نهایت منجر به اضافه وزن و چاقی می‌شود.
عبداللهی مصرف غذاهای سبک و مختصر شامل گروه‌های غذایی شیر و لبنیات (مانند شیر و ماست و پنیر) میوه‌ها و سبزی‌ها و نان و غلات (مانند برنج و نان) توصیه می‌شود مانند نان و پنیر و سبزی که یکی از عادات خوب غذایی هموطنان در این ایام است.
هنگام افطار نوشیدنی گرم بنوشید
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه گفت: مصرف شیر گرم، فرنی و یــا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است. استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم بــدون روغن و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه دار می‌شود.
عبداللهی تاکید کرد: استفاده از سبزی‌ها و میوه‌ها در هنگام افطار و همچنین، در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر هستند برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می‌شود. توصیه ای مناسب است، همچنین، در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی‌های مختلف مصــرف شود. سبزی‌ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تامین ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می‌کنند.
وی با بیان این که مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی‌شود، بیان کرد: مصرف مواد غذایی شیرین با تحریک انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول‌ها و در نتیجه کاهش قند خون می شوند. به این ترتیب مصرف مـــواد غـــذایی شیرین و حاوی قندهای ساده در وعده سحری موجب می شود شخص زودتر گرسنه شود. از آنجا که میوه‌ها نیز حاوی قندهای ساده هستند توصیه می‌شود در وعده سحری کمتر مصرف شوند. انواع میوه را که حاوی ویتامین‌ها و املاح معدنی است و بسیار مفید برای سلامت بدن محسوب می‌شود، بهتر است در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر مصرف کرد.
عبداللهی در ادامه تاکید کرد: توصیه می‌شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.
وی گفت: یکی از عادات غذایی نادرست روزه داران این است که به دلیل تشنگی زیاد افطار را با آب سرد و یا نوشیدنی‌های سرد شروع می‌کنند که توصیه می‌شود افطار را با نوشیدنی‌های گرم و یا ولرم مانند آب ولرم، چای کمرنگ و شیر گرم آغاز کنند.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: پس از آن روزه داران می‌توانند از خرما یا کشمش استفاده کنند زیرا این دو سبب کنترل اشتها می‌شود و از پُر خوری به هنگام افطار ممانعت می‌کند. علاوه بر آن مصرف خرما در ماه مبارک رمضان در تنظیم قند خون بسیار مفید اســـت لــذا تـــوصیه می‌شود که در وعده افطار حتی المقدور 5-3 عدد خرما مصرف شود و البته از مصرف بیش از حد خرما نیز مانند سایر شیرینی‌ها پرهیز شود.
عبداللهی تصریح کرد: در وعده‌های سحر و افطار از پُرخوری اجتناب کنید، و تا حد امکان به جای مصرف انواع شیرینی‌ها مثل زولبیا و بامیه که فقط حاوی انرژی و فاقد مواد مغذی (ویتامین‌ها و مواد معدنی) هستند، از مواد غذایی طبیعی شیرین مثل خرما، کشمش و انواع میوه درحد متعادل استفاده شود. افراط در مصرف انواع شیرینی به هنگام افطار چاقی و اضافه وزن را به دنبال خواهد داشت.
از نوشیدن آب زیاد هنگام افطار بپرهیزید
وی گفت: مصرف آب زیاد به هنگام صرف افطار سبب اختلال در هضم مواد غذایی می‌شود. بعد از صرف سحری نیز بســـیاری از روزه داران از بیــــم تشنــــگی در طول روز به مقدار فراوان آب می‌نوشند که عادت صحیح غذایی نیست.
وی همچنین، افزود: از نوشیدن بیش از اندازه چای در وعده سحری اجتناب شود، چون چای باعث افزایش دفع ادرار و از دست رفتن نمک‌های معدنی که بدن شما در طول روز به آن احتیاج دارد می‌شود.
عبداللهی تصریح کرد: روزه داران از مصرف تنقلات زیاد در فاصله افطار تا سحر پرهیز کنند. این قبیل مواد دیر هضم هستند و سبب می‌شوند که به هنگام سحر به دلیل پُری معده میل به غذا کاهش پیدا کند.
به گزارش وزارت بهداشت، وی گفت: مصرف مـــواد غذایی سنگین، دیر هضم، پُر چرب و سرخ شده به هنگام افطار مناسب نیست. به طور کلی توصیه می‌شود به جای غذاهای چرب و سرخ کرده از غذاهای آب پز و بخارپز، کم چرب و کم نمک استفاده شود.
وی همچنین، افزود: مصرف میوه رنده شده، لبنیات خصوصاً شیر کم چرب، استفاده از انواع سوپ ها و آش ها در افطار و سحر و نوشیدن چای کمرنگ برای سالمندان روزه دار مفید است و می‌تواند تعادل آب و املاح را برقرار کند. همچنین، مصرف یک لیوان شیر در هنگام افطار و سحر و مصرف یک پیاله ماست در موقع شام به کودکان و نوجوانان روزه دار توصیه می‌شود.
عبداللهی در پایان خاطرنشان کرد: هر چند بخش عمده انرژی دانش آموزان در زمان روزه داری باید از گروه غذایی نان و غلات تامین شود، اما مصرف مواد پروتئینی مانند انواع گوشتها خصوصاً گوشت سفید، تخم مرغ، شیر و لبنیات برای آنها ضروری است.
عبداللهی افزود: مطالعات نشان داده است روزه گرفتن برای مبتلایان به چربی خون بالا بسیار مفید است و میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم می‌کند و موجب افزایش میزان چربی‌های مفید خون می‌شود.
وی به روزه داران توصیه کرد: همانند زمانی که روزه دار نیستند سه وعده غذا بخورند که این وعده‌ها شامل افطار، شام و سحر است.
عبداللهی ادامه داد: خیلی ها فکر می‌کنند هنگام سحر باید غذاهای پرچربی و پرکالری بخورند که در طول روز احساس گرسنگی نکنند. اما مصرف مواد غذایی پُرچربی بخصوص در هوای گرم موجب تشنگی شدید و کم آبی بدن می‌شود.
وی با تاکید بر این که در وعده سحری از غذای کم چرب مواد غذایی پرفیبر مثل میوه‌ها و سبزی‌ها استفاده کنید، افزود: موادغذایی پرفبیر آب زیادی در خود جذب می‌کنند و بدن می‌تواند آن را به آهستگی جذب کند و احساس تشنگی دیرتر عارض شود.
عبداللهی گفت: مصرف آب به مقدار زیاد در وعده سحری و به خصوص بین غذا توصیه نمی‌شود، چون موجب رقیق شدن شیره معده و آنزیم‌های گوارشی شده و روند هضم غذا مختل می‌شود.
وی توصیه کرد: مصرف مایعات مثل آب آشامیدنی، آب میوه، شیر کم چربی، دوغ بدون نمک در فاصله پس از افطار تا هنگام خوابیدن کمک می‌کند که تعادل آب و الکترولیت‌های بدن شما در هنگام روزه داری حفط شود.
پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده و پرچرب
مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت تصریح کرد: در ماه مبارک رمضان بهتر است از غذاهای سرخ شده و پرچرب استفاده نشود، زیرا علاوه بر افزایش چربی‌های خون موجب سوءهاضمه، ورم معده، اضافه وزن و چاقی می‌شوند.
وی افزود: مصرف زیاد چای به خصوص در وعده سحری توصیه نمی‌شود زیرا چای مدرر است و باعث از دست دادن آب بدن شما می‌شود.
عبداللهی در ادامه بیان کرد: مصرف زیاد مواد قندی و شیرین مثل کیک‌های خامه ای، شکلات، شیرینی‌های خامه دار، زولبیا و بامیه، باقلوا، حلوای خیلی شیرین و چرب، شله زرد شیرین و چرب در ایام ماه مبارک رمضان اضافه وزن و چاقی و خطر بالا رفتن قند خون را به دنبال دارد.
وی با بیان این مطلب که آش رشته غلیظ همراه با پیاز داغ که حاوی روغن زیادی است و به وفور در افطار مصرف می‌شود غذای مناسبی برای افطار نیست زیرا موجب سوءهاضمه و اختلالات گوارشی دیگر می‌شود. به جای آن بهتر است از آش رشته رقیق و کم روغن در وعده افطار استفاده شود.
عبداللهی با اشاره به این که در فصل تابستان طول شب کوتاهتر است، گفت: بهتر است روزه داران کمی پس از صرف افطار بسیار ساده و سبک (مثلاً 30 دقیقه بعد) اقدام به صرف شام نمایند و تا پیش از خوابیدن 2 لیوان چای کم رنگ، یک لیوان شیر کم چرب (کمتر از 2.5 درصد چربی) و حداقل 2 عدد میوه نیز میل کنند.
نخوردن سحری موجب چاقی می شود
وی گفت: برخلاف تصور برخی افراد، روزه بدون سحری نه تنها موجب کاهش وزن نمی‌شود، بلکه بدلیل افت شدید قند خون در طی روز موجب می‌شود تا شخص روزه دار در زمان افطار تمایل بیشتری برای خوردن غذاهای شیرین و چرب پیدا کند و همین موضوع در نهایت منجر به اضافه وزن و چاقی می‌شود.
عبداللهی مصرف غذاهای سبک و مختصر شامل گروه‌های غذایی شیر و لبنیات (مانند شیر و ماست و پنیر) میوه‌ها و سبزی‌ها و نان و غلات (مانند برنج و نان) توصیه می‌شود مانند نان و پنیر و سبزی که یکی از عادات خوب غذایی هموطنان در این ایام است.
هنگام افطار نوشیدنی گرم بنوشید
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه گفت: مصرف شیر گرم، فرنی و یــا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است. استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم بــدون روغن و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه دار می‌شود.
عبداللهی تاکید کرد: استفاده از سبزی‌ها و میوه‌ها در هنگام افطار و همچنین، در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر هستند برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می‌شود. توصیه ای مناسب است، همچنین، در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی‌های مختلف مصــرف شود. سبزی‌ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تامین ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می‌کنند.
وی با بیان این که مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی‌شود، بیان کرد: مصرف مواد غذایی شیرین با تحریک انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول‌ها و در نتیجه کاهش قند خون می شوند. به این ترتیب مصرف مـــواد غـــذایی شیرین و حاوی قندهای ساده در وعده سحری موجب می شود شخص زودتر گرسنه شود. از آنجا که میوه‌ها نیز حاوی قندهای ساده هستند توصیه می‌شود در وعده سحری کمتر مصرف شوند. انواع میوه را که حاوی ویتامین‌ها و املاح معدنی است و بسیار مفید برای سلامت بدن محسوب می‌شود، بهتر است در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر مصرف کرد.
عبداللهی در ادامه تاکید کرد: توصیه می‌شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.
وی گفت: یکی از عادات غذایی نادرست روزه داران این است که به دلیل تشنگی زیاد افطار را با آب سرد و یا نوشیدنی‌های سرد شروع می‌کنند که توصیه می‌شود افطار را با نوشیدنی‌های گرم و یا ولرم مانند آب ولرم، چای کمرنگ و شیر گرم آغاز کنند.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: پس از آن روزه داران می‌توانند از خرما یا کشمش استفاده کنند زیرا این دو سبب کنترل اشتها می‌شود و از پُر خوری به هنگام افطار ممانعت می‌کند. علاوه بر آن مصرف خرما در ماه مبارک رمضان در تنظیم قند خون بسیار مفید اســـت لــذا تـــوصیه می‌شود که در وعده افطار حتی المقدور 5-3 عدد خرما مصرف شود و البته از مصرف بیش از حد خرما نیز مانند سایر شیرینی‌ها پرهیز شود.
عبداللهی تصریح کرد: در وعده‌های سحر و افطار از پُرخوری اجتناب کنید، و تا حد امکان به جای مصرف انواع شیرینی‌ها مثل زولبیا و بامیه که فقط حاوی انرژی و فاقد مواد مغذی (ویتامین‌ها و مواد معدنی) هستند، از مواد غذایی طبیعی شیرین مثل خرما، کشمش و انواع میوه درحد متعادل استفاده شود. افراط در مصرف انواع شیرینی به هنگام افطار چاقی و اضافه وزن را به دنبال خواهد داشت.
از نوشیدن آب زیاد هنگام افطار بپرهیزید
وی گفت: مصرف آب زیاد به هنگام صرف افطار سبب اختلال در هضم مواد غذایی می‌شود. بعد از صرف سحری نیز بســـیاری از روزه داران از بیــــم تشنــــگی در طول روز به مقدار فراوان آب می‌نوشند که عادت صحیح غذایی نیست.
وی همچنین، افزود: از نوشیدن بیش از اندازه چای در وعده سحری اجتناب شود، چون چای باعث افزایش دفع ادرار و از دست رفتن نمک‌های معدنی که بدن شما در طول روز به آن احتیاج دارد می‌شود.
عبداللهی تصریح کرد: روزه داران از مصرف تنقلات زیاد در فاصله افطار تا سحر پرهیز کنند. این قبیل مواد دیر هضم هستند و سبب می‌شوند که به هنگام سحر به دلیل پُری معده میل به غذا کاهش پیدا کند.
به گزارش وزارت بهداشت، وی گفت: مصرف مـــواد غذایی سنگین، دیر هضم، پُر چرب و سرخ شده به هنگام افطار مناسب نیست. به طور کلی توصیه می‌شود به جای غذاهای چرب و سرخ کرده از غذاهای آب پز و بخارپز، کم چرب و کم نمک استفاده شود.
وی همچنین، افزود: مصرف میوه رنده شده، لبنیات خصوصاً شیر کم چرب، استفاده از انواع سوپ ها و آش ها در افطار و سحر و نوشیدن چای کمرنگ برای سالمندان روزه دار مفید است و می‌تواند تعادل آب و املاح را برقرار کند. همچنین، مصرف یک لیوان شیر در هنگام افطار و سحر و مصرف یک پیاله ماست در موقع شام به کودکان و نوجوانان روزه دار توصیه می‌شود.
عبداللهی در پایان خاطرنشان کرد: هر چند بخش عمده انرژی دانش آموزان در زمان روزه داری باید از گروه غذایی نان و غلات تامین شود، اما مصرف مواد پروتئینی مانند انواع گوشتها خصوصاً گوشت سفید، تخم مرغ، شیر و لبنیات برای آنها ضروری است.
منبع: تسنیم
