تحلیلی در خصوص شرایط مذاکرات ایران و طرفهای غربی
ایران و آمریکا در موقعیت «زوپای منفی»
امروز در تاریخ؛
از آغاز قیام مردمی سربداران خراسان تا عزل "بنی صدر" از فرماندهی کل قوا
عزل "بنی صدر" از فرماندهی کل قوا، آغاز قیام مردمی سربداران خراسان، آغاز تهاجم امپراتوری روم به دولت ایران، درگذشت «حافظ اسد» رئیس جمهور پیشین سوریه و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 20 خرداد 1393 خورشیدی برابر با 12 شعبان 1435 هجری و 10 ژوئن 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
عزل "بنی صدر" از فرماندهی کل قوا از سوی امام خمینی (ره) (1360ش)
با انتخاب بنی صدر به ریاست جمهوری در بهمن 1358، مسأله انتخاب نخست وزیر و تشکیل دولت مطرح گردید که در این مورد بین رییس جمهور و مجلس شورای اسلامی اختلاف نظر پدید آمد. پس از کشمکش‌هایی سرانجام در شهریور 1359، شهید محمد علی رجایی به عنوان نخست وزیر به مجلس معرفی شد و موفق به کسب رأی اعتماد گردید و دولت خود را تشکیل داد. با این که مسأله مورد اختلاف، ظاهراً حل شده بود، اما کشمکش و اختلاف پنهانی و آشکار بین رییس جمهور و مخالفانش در مجلس و خارج از آن ادامه پیدا کرد. با آغاز جنگ، با این که این مسأله، تمام توان و فکر مسؤولان را به خود مشغول کرده بود، اما در عین حال، اختلاف میان سطح بالای کشور ادامه یافت. در عرصه جنگ نیز، بنی صدر در مقام فرماندهی کل قوا، معتقد به جنگیدن به شیوه اشکانیان بود یعنی نیروی دشمن به درون مرز کشیده شده، سپس محاصره و نابود گردد.
شهادت عالم نستوه آیت اللَّه "سیدمحمدرضا سعیدی" در زندان رژیم پهلوی (1349ش)
آیت‌اللَّه سیدمحمدرضا سعیدی خراسانی در سال 1301 ش (1341 ق) در مشهد مقدس دیده به جهان گشود. ایشان پس از خواندن دروس جدید و مقدمات و سطوح متوسطه به قم عزیمت نمود و از آیت‌اللَّه سید حسین بروجردی و دیگر آیات عظام به ویژه امام خمینی(ره) بهره‌مند شد. شهید سعیدی در دوران سیاه ستمشاهی، به مبارزات سیاسی روی آورد و با ایستادگی وصف‌ناپذیری علیه استبداد رژیم شاهنشاهی قد علم کرد. شهید سعیدی همچنین در تهران با تأسیس حوزه علمیه، تشکیل کلاس برای بانوان، تشکیلات امر به معروف و نهی از منکر و تأسیس کتابخانه، فعالیت‌می نمود. اما آن چیزی که بیش از هر فعالیت دیگری بعدها به ثمر نشست، دمیدن روح حماسه فریاد در کالبد نوجوانان و جوانان بود. ساواک چندین بار به منزل وی حمله‌ور شده و او را دستگیر و به زندان انداخت. به دنبال فعالیت‌های ضد رژیم ستمشاهی که از جانب این عالم مجاهد صورت می‌گرفت، ساواک ایشان را در یازدهم خرداد 1349ش بازداشت و زندانی کرد. مزدوران ساواک در زندان، این سیدوالامقام را به شدیدترین نحو شکنجه کردند ولی ایشان با روحیه‌ای بالا مقاومت می‌نمود. آن شهید بزرگوار درباره حضرت امام به شکنجه‌گران ساواک گفته بود: "به خدا سوگند اگر مرا بکشید و خونم را بر زمین بریزید در هر قطره خونم، نام مقدس خمینی را خواهید یافت." سرانجام، ساواک که از به زانو درآوردن این اسوه پایداری ناامید شده بود، طی نقشه مزوّرانه‌ای در زندان، ایشان را به شهادت رساند و برگ ننگین دیگری بر جنایات رژیم پهلوی افزوده گشت. مزار این شهید بزرگوار در قبرستان وادی‌السلام قم می‌باشد.
آغاز قیام مردمی سربداران خراسان علیه نیروهای خونخوار مغول(738 ق)
پس از یکصد و بیست سال استیلای قوم تاتار و مغول بر ایران و بسیاری از مناطق آسیا، قیامی مردمی در باشتین و سبزوارِ خراسان علیه ظلم و تعدّی حاکمان مغول و عاملان مزدور آنان به وقوع پیوست. این نهضت که به قیام "سربداران" شهرت یافته است، از لحاظ وسعت، بزرگ‌ترین، از نظر تاریخی مهمترین جنبش آزادی‌بخش خاورمیانه در قرن هشتم هجری بود. تلاش پیگیر رهبران آزاده و متدین این قیام، منجر به تشکیل حکومت مستقل ملی و شیعه مذهب ایرانی در خراسان شد. مهمترین ویژگی‌های این حکومت عبارت بود از: تنفّر و انزجار از عنصر مغولی و تثبیت ایدئولوژی تشیع امامی. نخستین حاکم سلسله‌ی سربداران، "عبدالرزاق باشتینی" بود که به مدت دو سال و چهار ماه حکومت کرد. پس از وی، "برادرش وجیه الدین امیر مسعود" به حکومت رسید. امیر مسعود با این که در مردم داری و مبارزه با حاکمان مغول و تثبیت حکومت سربداران، دارای موفقیت‌های بالایی بود، لیکن به خاطر اختلاف با شیخ حسن جوری(رهبر روحانی نهضت سربداران) و توطئه در قتل او، پایگاه مردمی‌خویش را از دست داد و حکومتش به تدریج رو به ضعف نهاد. به همین جهت سپاهش در نبرد با امرای مازندران متحمل شکست گردید و خود وی کشته شد. پس از مرگ امیر مسعود، 10 تن دیگر از این سلسله به حکومت رسیدند که معروف‌ترین آنها عبارتند از: شمس الدین علی، خواجه یحیی کرابی و خواجه علی مؤید. فقیه نامور شیعه شهید اول، معاصر با خواجه علی مؤید بود که در پی دعوت خواجه از وی، کتاب شریف "اَللُّمْعَةُ الدَّمِشقیه" را در فقه امامی تدوین و به همراه نماینده‌ای به سوی خواجه علی مؤید در سبزوار فرستاد. سرانجام در پی هجوم "امیر ولی" به سبزوار و محاصره‌ی چهار ماهه‌ی این شهر در سال 783 قمری، خواجه علی مؤید، دست نیاز به سوی "تیمور لنگ گورکانی" دراز کرد، و از او یاری خواست. با تسلیم شدن خواجه علی مؤید به تیمور لنگ، پرونده‌ی حکومت سربداران نیز برای همیشه بسته شد و منطقه‌ی خراسان پس از 46 سال رهایی از یوغ استعمارِ مغولان، مجدداً مقهور و مغلوب آنان گردید.
درگذشت "سید الاطبّاء" طبیب و فقیه(1316 ق)
سیدعلی شرف‌الدین بن حاج سیدمحمد منجم، تاجر تبریزی حسینی مرعشی، معروف به سیدالعلماء و سیدالاطباء، از علمای بزرگ آذربایجان و از شاگردان صاحب جواهر و صاحب ضوابط و شیخ مرتضی انصاری است. وی بعد از اجتهاد به تبریز آمد، سپس به تحصیل طب پرداخت. مدت پانزده سال در اصفهان و شهرهای دیگر دروس طب خواند و مدتی در سبزوار، در درس ملاهادی سبزواری حضور پیدا کرد. سید الاطباء در زمینه اختراعات نیز استعداد داشت. کتب تاریخ تبریز و کلیات قانون ابوعلی سینا از تألیفات اوست.
آغاز تهاجم امپراتوری روم به دولت ایران و پایان صلح پنجاه ساله (110م)
دولت‌های ایران و روم از دیرباز بر سر مسائل گوناگون مرزی، فرهنگی و مذهبی با یک‌دیگر به نزاع برمی‌خاستند و پس از هر مصالحه، باز هم جنگی دیگر به راه می‌انداختند. پنجاه سال پس از صلح میان دو امپراتوری بزرگ ایران و روم در دهه 60م، به دستور تراژان، امپراتور روم، حمله ارتش این سرزمین به ارمنستان واقع در شمال غربی ایران آن روز آغاز شد. و بدین ترتیب از دهم ژوئن سال 110م دوران صلح پنجاه ساله میان دو طرف به پایان رسید. بهانه این حمله ظاهراً بر سر انتخاب فرمان‌روای ارمنستان بود که خسرو پادشاه وقت سلسله اشکانیان معروف به اشک بیست و چهارم، بدون جلب رضایت دولت روم یکی از شاهزادگان اشکانی را به حکومت آنجا تعیین کرد. در این میان، هرچند که پادشاه اشکانی هدایا و سفرایی را نزد امپراتور وقت روم معروف به تراژان فرستاد که از وقوع جنگ خودداری کند اما امپراتور روم ضمن رد هدایا و پیشنهادات خسرو، اعلام کرد که دوستی فرمان‌روایان از کردار معلوم می‌شود نه از گفتار. با تهاجم لشکریان روم به ارمنستان، سپاه ایران پس از دو سال مقاومت، مجبور به عقب‌نشینی از ارمنستان گردید. در این زمان، فرمان‌روای ارمنستان به تصور اینکه اگر نزد امپراتور روم برود، او از خلع و قتل وی صرف نظر خواهد کرد. از این رو، نامه‌هایی مبنی بر تسلیم بی‌قید و شرط برای تراژان فرستاد و خود نیز به اردوی امپراتور روم رفته، تاج خود را به وی اعطا نمود. اما امپراتور روم نه تنها تاج را برنگرداند، بلکه او را از خود راند و دستور قتل وی را صادر کرد. با این حال، خسرو، پادشاه اشکانی ایران، با برانگیختن طرفداران ایران در ارمنستان، آن منطقه را به ایران ملحق کرد.
کشف حلقه دور سیاره زحل توسط گالیله، منجم و ستاره شناس ایتالیایی (1610م)
سیاره زحل یا کیوان ششمین سیاره از منظومه شمسی است که فضایی حلقوی آن را احاطه کرده است. گالیلو گالیله ستاره شناس مشهور قرن هفدهم ایتالیا، در دهم ژوئن 1610م، برای اولین بار با تلسکوپ به مشاهده زحل پرداخت. او حلقه‌هایی را بر دور این سیاره دید ولی نتوانست بفهمد چه هستند. اما در سال 1659م، یک فیزیک‌دان هلندی به نام کریستین هویگِنْسْ، ماهیت واقعی این حلقه‌ها را دریافت. نظام حلقه‌ای مشخص که دور زحل راگرفته مرکب از آب یخ زده یا ماده‌ای با پوشش یخی است. حلقه اصلی، 275/000 کیلومتر قطر دارد و ضخامت سراسر آن از 16 تا 24 کیلومتر می‌باشد. تصویرهای ابتدایی از حلقه‌های زحل حاکی از این بود که حلقه‌های اصلی شامل هزاران حلقه کوچک جداگانه هستند. ولی اکنون به نظر می‌رسد که این امر عمدتاً به دلیل تاثیر نور ناشی از تغییرات بازتابندگی است. فضای بین حلقه داخلی و سیاره را که نسبتاً تیره است، حلقه تار می‌گویند. سیاره زحل به عنوان یکی از زیباترین سیارات، دارای هجده قمر شناخته شده است. زحل با سرعتی در حدود ده کیلومتر در ثانیه، هر ده ساعت و 14 دقیقه یک بار به دور خود و هر 29 سال، یکبار به دور خورشید می‌گردد. فاصله زحل از خورشید بیش از یک میلیارد و چهارصد و شانزده میلیون کیلومتر تخمین زده شده است و با سیارت مشتری و اورانوس همسایه است.
درگذشت «حافظ اسد» رئیس جمهور پیشین سوریه (2000 م)
ژنرال حافظ اسد رئیس جمهور پیشین سوریه در سال 1930 مدر شهر لاذقیه سوریه به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات متوسطه وارد دانشکده افسری نیروی هوایی سوریه گردید و در سال 1964 م به عنوان خلبان برجسته، مدال لیاقت گرفت. اسد از سال 1966 م وزارت دفاع و فرماندهی نیروی هوایی سوریه را بر عهده گرفت. وی در 13 نوامبر 1970 م طی یک کودتا علیه رژیم غیرنظامی حاکم، نخست‌وزیر سوریه شد و از مارس 1971 م با انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور این کشور موضع سیاسی خود را در سوریه مستحکم‌تر کرد. او در سال 1978 م موفق شد اعضای یک شبکه براندازی و کودتا را در شهر حلب سوریه شناسایی و دستگیر کند و دستور اعدام تمام آنان را صادر کرد.
حمله نظامی استعمارگران انگلیسی به سرزمین مالزی در جنوب شرقی آسیا (1790م)
در قرن هجدهم، هلند با استعمار منطقه مالایا، که اکنون مالزی خوانده می‌شود، منابع این کشور به ویژه معادن غنی قلع آن را غارت می‌کرد. با نفوذ تدریجی انگلستان در مالایا و ورود نظامیان انگلیسی به این کشور، هلند مجبور به عقب‌نشینی شد و در سال 1824م از امتیازات خود در مالایا صرف‌نظر کرد، مشروط بر آن که انگلستان نیز نیروهای خود را از اندونزی که برای هلند اهمیت زیادی داشت خارج کند. با انجام این معامله استعماری، انگلیس و هلند بدون نگرانی از طرف یک‌دیگر، به غارت و چپاول منابع مالزی و اندونزی ادامه دادند. این دو کشور اسلامی که در جنوب شرقی آسیا قرار دارند. در نهایت در دهه 1950م به استقلال رسیدند.
آغاز جنگ امریکا و انگلیس (1812م)
از وقایع مهم تاریخ امریکا در نیمه اول قرن نوزدهم، جنگ امریکا و انگلیس است که در دهم ژوئن 1812م روی داد و بیش از دو سال به طول انجامید. علت بروز جنگ، محاصره دریایی فرانسه از طرف انگلستان و جلوگیری از رفت و آمد کشتی‌های امریکایی در آب‌های مجاور اروپا بود. اما امریکا برای شروع جنگ دلایل دیگری داشت که عمده‌ترین آن، کمک‌های پنهانی انگلیس به سرخ‌پوستان امریکایی برای شورش برضد حکومت مرکزی امریکا بود. در ادامه این جنگ، نیروهای امریکا در 18 ژوئن سال 1812م به متصرفات انگلیس در کانادا حمله‌ور شدند و شهر تورنتو را به آتش کشیدند. پیشروی نیروهای امریکا در کانادا در اواخر سال 1812م متوقف شد و جنگ فرسایشی بین نیروهای طرفین ادامه یافت، تا اینکه نیروهای انگلیسی در ماه اوت سال 1814م در سواحل شرقی امریکا پیاده شدند و تا واشینگتن، پایتخت این کشور پیش رفتند. نیروهای انگلیس سپس به تلافی آتش زدن تورنتو از طرف امریکا، واشینگتن را آتش زدند. ولی پیشروی آنها در داخل خاک امریکا در شهر بالتیمور متوقف شد و قوای انگلیس تا پایان سال 1814م از سواحل شرقی امریکا بیرون رانده شدند. در نهایت، مذاکرات صلح بین امریکا و انگلیس از اواخر سال 1814م در بلژیک آغاز شد و در ماه دسامبر به امضای قرارداد صلح بین دو کشور انجامید.
پایان سومین جنگ اعراب و اسرائیل معروف به جنگ شش روزه (1967م)
در ساعت 8/5 بامداد روز پنجم ژوئن 1967 م، نیروی هوایی رژیم صهیونیستی در یک عملیات غافلگی رانه، با عبور از مرزهای سه کشور مصر، سوریه و اردن، به مدت دو ساعت، نیروهای هوایی این کشورها را به شدت مورد حمله قرار داده و به این ترتیب سومین جنگ بزرگ رژیم اشغال گر قدس و کشورهای عربی آغاز شد. پس از این تجاوز، نیروی زمینی اسرائیل با بهره‌گیری از سلاح‌های پیشرفته و حمایت‌های انگلیس و امریکا، در مدت شش روز، ارتش‌های مصر، سوریه و اردن را شکست داد. جنگ ژوئن 1967 اعراب و اسرائیل را می‌توان یکی از سریع‌ترین جنگ‌های تاریخ به شمار آورد زیرا رژیم صهیونیستی در این تجاوز، چهار برابر تمام سرزمین‌های اشغالیِ تحتِ کنترل خود، شامل سراسر صحرای سینا و همچنین کناره‌های شرقی کانال سوئز در مصر و بلندی‌های جولان در سوریه را اشغال کرد و پس از جدا کردن غرب رود اردن از کشور اردن و اشغال کامل الم قدس، آتش‌بس را پذیرفت.
شکست سنگین اعراب در جنگ شش روزه، با همکاری نزدیک سرویس‌های جاسوسی امریکا و انگلیس با سازمان جاسوسی اسرائیل، موساد، ممکن شد. جنگ شش روزه در نهایت، در دهم ژوئن آن سال پایان یافت و عواقب ناگوار آن برای اعراب، به موقعیت داخلی و خارجی جمال عبدالناصر به عنوان پرچ مدار مبارزه با رژیم صهیونیستی، لطمه شدیدی وارد ساخت و ناصر با اینکه تا زمان مرگ خود در سال 1970 مدر مقام ریاست جمهوری مصر باقی ماند، دیگر موقعیت و اعتبار گذشته خود را باز نیافت.
روز ملی "پرتغال"
کشور جمهوری پرتغال با 92/135 کیلومتر مربع مساحت در جنوب غربی اروپا، در کنار اقیانوس اطلس و در همسایگی اسپانیا واقع شده است. جمعیت آن در حدود 10 میلیون نفر که ازنژاد سفید بوده و کاتولیک مذهب می‌باشند. زبان رسمی، پرتغالی و پایتخت آن شهر لیسبون است. واحد پول این کشور "اسکودو" بود که بعد از رایج شدن پول واحد اروپایی، یورو، جای‌گزین آن گردید. این منطقه از قدیم الایام مسکونی بود و بخشی از آن از قرن هشتم میلادی تا قرن 16 در اختیار مسلمانان بود. حکومت پرتغال تا قبل از 1910 به صورت پادشاهی اداره می‌شد ولی در این سال بر اثر فشار انقلابیون و مبارزه آنان، امانوئل دوم، پادشاه پرتغال استعفا داده و حکومت جمهوری بر روی کار آمد. نظام حکومتی پرتغال، جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون گزاری است. باتوجه به صفر بودن رشد جمعیت در این کشور پیش‌بینی می‌شود که جمعیت آن تا سال 2025م تغییر نخواهد کرد. دهم ژوئن، سال‌روز مرگ دکاموئش شاعر پرتغالی که در سال 1580م درگذشت، به عنوان روز ملی این کشور برگزیده شده است.
روز جهانی صنایع دستی
با تأسیس سازمان ملل متحد، حفاظت از میراث‌های فرهنگی بشری به عهده یونسکو یا سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد واگذار شد. از سال 1964م با تأسیس شورای جهانی صنایع دستی به عنوان یکی از ارگان‌های وابسته به یونسکو، صنایع دستی و سنتی در قالب هنر و صنعت به عنوان بخشی از زندگی فرهنگی و حیات اقتصادی ملل، مورد توجه قرار گرفت. تشویق، کمک و راهنمایی صنعت گران دستی و بالا بردن سطح اطلاعات تخصصی و حرفه‌ای آنها، حفظ و تقویت صنایع دستی و تجلی آن به عنوان رکن عمده‌ای از حیات فرهنگی ملت‌ها و نیز ایجاد همبستگی میان صنعت‌گران سراسر جهان از جمله اهداف اصلی شورای جهانی صنایع دستی است.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
