امروز در تاریخ؛
از انعقاد عهدنامه "ارز روم" بین ایران و عثمانی تا کشف عامل بیماری سیاه‌زخم
انعقاد عهدنامه "ارز روم" بین ایران و عثمانی، کشف عامل بیماری سیاه‌زخم، انتشار نخستین شماره از روزنامه‌ی "نسیم شمال"، روز جهانی مبارزه با دخانیات و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 10 خرداد 1393 خورشیدی برابر با 2 شعبان 1435 هجری و 31 می 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
انعقاد عهدنامه "ارز روم" میان دولت ایران و امپراتوری عثمان (1226 ش)
در زمان سلطنت محمدشاه قاجار، والی بغداد به تحریک بازرگانان بصره که از رونق گرفتن بندر خرمشهر زیان دیده بودند، این بندر را مورد تجاوز قرار داد و پس از کشته و زخمی کردن عده‌ای، اموال بازرگانان را به غارت برد. در پی آن، دولت ایران نماینده‌ای به عثمانی فرستاد تا با آنان به مذاکره پرداخته، جبران خسارات وارده را خواستار شود. در این اثنا، دولت عثمانی مدعی شد که بندر خرمشهر جزء خاک عثمانی است و این حادثه را مساله‌ای داخلی می‌داند. در پی این ادعا، دولت ایران نیز تهدید کرد که به تلافی حمله به خرمشهر، شهر بغداد را هدف حملات خود قرار خواهد داد. اما دولت عثمانی که پس از جنگ‌های خود با روسیه، تمایلی به جنگ با ایران نداشت، نماینده‌اش را به ایران فرستاد و بندر خرمشهر را تخلیه کرد.
رحلت فقیه جلیل آیت اللَّه "حاج شیخ عزیز اللَّه خسروی زنجانی" (1374 ش)
آیت‌اللَّه حاج شیخ عزیز اللَّه خسروی زنجانی در سال 1287 ش (1326 ق) در یکی از روستای توابع زنجان به دنیا آمد و پس از فراگیری علوم مقدماتی، وارد حوزه علمیه زنجان شد. وی پس از ده سال، راهی قم گردید و در مدت دوازده سال در دروس خارج فقه و اصول و فلسفه و حکمت متعالیه استادان نامداری همچون حضرات آیات: سید صدرالدین صدر، محمد فیض قمی، سید محمد حجت کوه کمرهای، سید حسین بروجردی و حضرت امام خمینی(ره) شرکت جست. این عالم وارسته در سال 1334ش، به امر آیت‌اللَّه بروجردی، به منظور ترویج احکام قرآن و معارف اهل بیت (ع) به منطقه‌ای دور افتاده و محروم به نام تکاب در آذربایجان غربی عزیمت نمود و تا پایان عمر خود به مدت چهل سال تمام به تدریس، وعظ، خطابه، ارشاد مردم و ایجاد وحدت پرداخت. حضور ایشان به رغم شرایط دشوار منطقه، نقش بسیار مؤثری در گسترش مکتب اهل بیت(ع) و تعمیق ریشه‌های اعتقادات شیعی داشت. آیت‌اللَّه زنجانی در جریان نهضت اسلامی مردم به رهبری حضرت امام، به عنوان روحانی مخالفِ دستگاه حاکم، در منطقه شناخته می‌شد و در هیچ دوره‌ای، کوچک‌ترین تمایل به سازش با رژیم پهلوی از خود بروز نداد. وی پس از قیام پانزده خرداد 42، به دلیل گام برداشتن در جهت اهداف استاد و رهبر خود، حضرت امام خمینی(ره)، در مجالس عمومی، بارها مورد تهدید و تطمیع واقع گردید ولی تا پایان، با اعتماد و اتکاء به خدا، ثابت و استوار ایستاد. سرانجام این عالم مجاهد و پرهیزگار در دهم خرداد 1374 ش برابر با اول محرم 1416 ق در 87 سالگی دعوت حق را اجابت کرد و در گلزار شهدای تکاب به خاک سپرده شد.
ثبت برج شیشه و عمارت ارگ قدیم اراک در فهرست آثار ملی ایران
برج شیشه و عمارت ارگ قدیم مربوط به دوره قاجاریه و در زمان سردار اعظم حکمران اراک ساخته شد. ارگ یا مقر حکومتی در بافت قدیمی اراک در خارج از فضای اصلی شهر و در قسمت شمالی آن قرار داشته است. این فضای اداری ،حکومتی یا مساحت گسترده خود دارای فضاهای مختلفی بوده است. بنای ارگ حکومتی متشکل از قسمت اداری و خانه سپهدار که امروزه از عمده بنای آن اثری باقی نیست به سال 1231 هجری نسبت داده می‌شود. مساحت این ارگ بنا به نوشته سالنامه معارف عراق برابر1/5 بقعه ( قطعه زمین) یا 1/5 برابر یکی از قطعات واقع در بافت قدیمی بوده است. ارگ حکومتی متشکل از فضاهای اداری ،نظامی و پذیرایی بود. مجموعه ارگ حکومتی دارای تالار آیینه خانه، برج قلعه فرنگی ،اندرون امیر ،حوضخانه، دیوان خانه ، تالار کرناخانه ،وزیرخانه ، مسجد ارگ ، سرطویله ، دروازه ارگ بالا ، میدان دروازه ارگ بالا و حمام بوده است. برج شیشه و عمارت ارگ قدیم در اراک، خیابان ادبجو، کوچه شهید رنجبر واقع شده و این اثر در تاریخ 10/۰۳/1354با شماره‌ی ثبت ۱۰۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در چند نقطه تهران انفجاراتی رخ داد.(1351ش)
اتومبیل ژنرال امریکایی منفجر شد و افسر مزبور از دو پا آسیب دید و راننده وی مجروح شد و دو نفر هم کشته شدند. در اداره اطلاعات امریکا و خانه ای حدود شهر ری نیز بمب منفجر شد و خسارات جانی و مالی به بار آورد
تظاهراتی چندهزار نفر از دانشجویان دانشگاه تهران و دانشکده پلی تکنیک (1357ش)
در این تظاهرات شیشه‌های دو شعبه بانک، یک سینما و کیوسک نگهبانی دانشکده پلی تکنیک شکسته و به آتش کشیده شد
واجب شدن روزه‌ی ماه مبارک رمضان(2 ق)
تولد "خواجه عبداللَّه انصاری" عارف والامقام و نویسنده‌ی بزرگ اسلامی(396 ق)
خواجه عبداللَّه انصاری هروی بن ابی منصور که نَسَبَش با شش واسطه به ابوایوب انصاری، صحابی پیامبر(ص) می‌رسد، از عرفا و بزرگان صوفیه می‌باشد.وی که به شیخ الاسلام معروف است در اواخر قرن چهارم در هرات به دنیا آمد. خواجه از نه سالگی شعر می‌گفت و سپس برای خدمت به اسلام، مسافرت نمود. او شعر پارسی و عربی را نیکو می‌سرود و در جوانی در علوم دینی و حفظ اشعارِ عرب، مشهور بود. همچنین وی در حدیث و فقه مهارت داشت و در تصوف دارای مقامی عالی است. محل اقامتش، بیشتر در هرات بود و در آنجا، تا پایان عمر به تعلیم و ارشاد اشتغال داشت. وی دارای حافظه‌ای قوی و استعدادی بالا بوده است. بیشتر شهرت خواجه عبداللَّه انصاری به جهت رسالات و کتب مشهوری است که آن‌ها را نگاشته که تفسیر قرآن، کنزُالسّالکین، رساله‌ی دل و جان، اُنسُ المُرید، انوارُ التَّحقیق، شَمس المجالس، منازل السائرین و مناجات فارسی از آن جمله‌اند. خواجه عبداللَّه انصاری در سال 481 ق در 85 سالگی درگذشت.
آغاز اولین حمله‌ی امیر تیمور گورکانی به سرزمین خوارزم(773 ق)
انتشار نخستین شماره از روزنامه‌ی "نسیم شمال"(1325 ق)
سیداشرف الدین حسینی قزوینی از شاعران و روزنامه‌نویسان دوره‌ی نهضت مشروطه بود که روزنامه‌ی نسیم شمال را تأسیس و منتشر کرد. روزنامه‌ی نسیم شمال که پس از پیروزی مشروطه خواهان، در تهران منتشر می‌شد، حاوی مقالات و اشعار فکاهی و طنز بود و این مطالب در نکوهش اعمال ظالمانه و بی‌عدالتی‌های محمدعلی شاه قاجار و عوامل دست نشانده‌ی وی منتشر می‌گشت. نسیم شمال مقبولیت عام یافت و خودِ سید اشرف الدین حسینی قزوینی نیز به مناسبت روزنامه‌اش، به نسیم شمال معروف شد.
نطق امام خمینی به مناسبت سالگرد قیام 15 خرداد (1357ش)
ایشان در این نطق فرمودند: این چه وضعی است که در ایران است؟ این چه آزادی است که اعطا فرمودند؟ مگر آزادی اعطا شدنی است؟ خود این کلمه جرم است، کلمه اینکه آزادی را اعطا کردیم جرم است. آزادی مال مردم است، قانون آزادی داده، خدا به مردم آزادی داده، اسلام آزادی داده، اعطا کردیم چه غلطی است؟
رسمیت یافتن دین مسیح(ع) در روم به فرمان امپراتوری روم (529م)
در غرب، دو طرف نزاع، اگوستین (354-430م.) و پلاگیوس(360-420م.) بودند. بحث آنان در خصوص مسئله طبیعت انسان و راه نجات او بود؛ آیا انسان فقط از طریق قدرت الهی نجات می‌یابد، یا در فرایند نجات جایی برای اراده انسانی نیز وجود دارد؟ سخن پلاگیوس این بود که همه انسان‌ها آزاد خلق شده‌اند و می‌توانند خوب یا بد را برگزینند. اما به نظر اگوستین اعتقادات پلاگیوس با بسیاری از آموزه‌های اساسی مسیحی ناسازگار بود. او می‌گفت این اعتقادات با آموزه‌های فیض ازلی، گناه نخستین و منجی بودن مسیح، در تعارض است. اگوستین می‌گفت انسان وارث گناه آدم است و خودش هرگز نمی‌تواند برای نجات خود اقدام کند، اما مسیح با صلیب خود، این نجات را ممکن ساخت و هر کس فیض الهی شامل حال او شود، نجات می‌یابد. درباره منشأ اندیشه‌های اگوستین باید گفت او در واقع سخن پولس را در این باره بیان کرده و سخن تازه ای نگفته است. سرانجام عقاید پلاگیوس در سال 431 م. در شورای اَفَسُس محکوم شد، اما نزاع ادامه یافت. پس از آن، راهبی به نام یوحنای کاسیان (360-435م.) تلاش کرد تا دو نظر را با هم بیامیزد. بر این اساس، برای مدتی اندیشه ای نیمه پلاگیوسی حاکم شد، اما سرانجام در شورای اورانژ در سال 529م. تعالیم پلاگیوس و یوحنای کاسیان محکوم، و تعالیم اگوستین با اندکی تعدیل پذیرفته شد. بنابراین در پایان قرن پنجم، نظام الهیاتی مسیحی به شکل نهایی خود رسید و در باب مسیح شناسی، اندیشه‌های پولس به طور کامل پذیرفته شد، اما در باب انسان و نجات، اندیشه‌های او با اندکی تعدیل مورد قبول قرار گرفت.
مرگ "ارنست دوسارزک" باستان‌شناس معروف فرانسوی (1901م)
ارنست شوکن دوسارزک، باستان‌شناس معروف فرانسوی در یازدهم اوت 1837م در شهر سارزک فرانسه به دنیا آمد. وی پس از هفت سال اشتغال به کار حفاری آثار باستانی، آثار متعدد هنری را در خرابه‌های به جا مانده از تمدن قدیم منطقه پیدا کرد که از آن جمله، سی هزار خشت نبشته مربوط به 2400 سال قبل از میلاد مسیح(ع) بود. در نتیجه کشفیات سارزک، مشخص شد که ساکنان هزاره سوم قبل از میلاد در این منطقه دارای تمدنی برجسته بوده و از دانش بشری پیشرفته‌ای برخوردار بوده‌اند. آن‌ها خط را اختراع نموده‌اند، اگرچه در ابتدا به صورت نقاشی و ثبت نقوش بود، اما با مرور زمان، همان نقش‌ها، ساده‌تر شده و به صورت خط میخی درآمده است. در این میان، دولت‌های استعماری، کارگزاران خود را تحت عناوین مبلغان مذهبی و یا خاورشناس به مناطق شرق اعزام می‌کردند و موجبات انتقال آثار کهن فرهنگی آنان به غرب را فراهم می‌ساختند. سارزک نیز یکی از این افراد بود که پس از کشف آثار متعدد و گرانبهای باستانی، موجبات غارت و ارسال این میراث شرق را به موزه‌های غرب فراهم می‌آورد. دوسارزک یازده سفر علمی - اکتشافی به منطقه بین النهرین انجام داد و گزارشات مفصلی همراه با نقشه‌ها و عکس برای دولت فرانسه تهیه نمود. ارنست شوکن دوسارزک سرانجام در 31 مه 1901م در 64 سالگی درگذشت.
مرگ "گوستاو کی‌یر شِهوف" فیزیک‌دان آلمانی و کاشف طیف خورشید (1887م)
گوستاو روبرت کی‌یرشهوف در 31 مارس 1824م در آلمان به دنیا آمد. وی از کودکی به تحقیق پرداخته بود و زمانی که از دانشگاه فارغ التحصیل شد، درباره برق و خواص آن، پژوهش‌های ارزش‌مندی انجام داد. او در این زمان ثابت کرد که تغییر ناگهانی ولتاژ یک دستگاه نیز با سرعت نور حرکت می‌کند. در ادامه کارهای علمی کی‌یر شهوف، او در سال 1859 موفق به تجزیه رنگین‌کمان گردید که این عمل، راهنمای وی در کشف دو عنصر سزیوم و روبیدیوم شد. او سپس قانون معروفش را عرضه داشت که از دو سند تشکیل شده بود. در این قانون، جریان‌های الکتریکی و نیروهای مولد برق در یک شبکه و نیز قدرت نشر کننده هر بدن، در درجه حرارت معین، مورد بحث قرار گرفته است. او همچنین تحقیقاتی درباره خاصیت انتقال حرارت و رنگین‌کمان‌های خورشیدی و چگونگی ایجاد خطوط طیفی به انجام رساند و با آزمایش خود به وسیله طیف‌نما که برای مطالعه و تجزیه نور به کار می‌رود، حداقل شش عنصر از عناصر شناخته شده در زمین و در طیف خورشید را کشف کرد. گوستاو کی‌یر شهوف سرانجام در 31 مه 1887م در 53 سالگی درگذشت.
کشف عامل بیماری سیاه‌زخم توسط "لویی پاستور" پزشک فرانسوی (1881م) (ر.ک: 8 سپتامبر)
باکتری باسیلوس آنتراسیس عامل بیماری سیاه زخم است. نام‌های دیگر این بیماری در زبان انگلیسی آنتراکس (Anthrax) و به فرانسوی شاربن است. نام آنتراکس از کلمه یونانی (anthrakis) به معنی ذغال گرفته شده که به دلیل زخم سیاه رنگی هست که در این بیماری به وجود می‌آید. از بیماری‌های مشترک انسان و تعداد زیادی از حیوانات است که البته در حیوانات شایع‌تر و در انسان کمتر هست.
روز استقلال کامل جمهوری "افریقای جنوبی" (1910م)
افریقای جنوبی از به هم پیوستن دو مستعمره انگلیس در جنوب افریقا تشکیل شد و در 31 مه 1910 استقلال داخلی یافت. این اتحادیه در 1931 به استقلال کامل دست یافت. اما اقلیت سفیدپوست، قدرت را در دست گرفتند. سرانجام بر اثر مبارزات پیگیر سیاهان این کشور و فشار کشورهای خارجی، سفیدپوستان افریقای جنوبی در 1991 مجبور به پایان دادن به رژیم تبعیض نژادی (آپارتاید) در این کشور شدند.
استقلال دوباره افغانستان (1919م)
افغانستان در 1747 برای اولین بار توسط احمدشاه ابدالی مستقل اعلام شد. اما از حدود یک قرن بعد، انگلیس برای حفظ مستعمره بزرگ خود یعنی هند، شروع به مداخله در افغانستان کرد که منجر به اولین جنگ این کشور با انگلستان شد. در این جنگ، انگلیسی‌ها با تحمل تلفات زیاد، مجبور به عقب‌نشینی شدند. با این حال، انگلیس به اعمال نفوذ در افغانستان ادامه داد تا آن که جنگ دیگری میان دو طرف درگرفت که در سال 1905 با انعقاد یک پیمان استعماری پایان یافت. در 1919 امان‌اللَّه خان به فرمان‌روایی افغانستان رسید و قراردادهای منعقد شده با انگلیس را لغو و استقلال کشورش را اعلام کرد. اما اقدامات وی خشم انگلیس را برانگیخت و بدین ترتیب، جنگ سوم انگلیس با افغانستان شروع شد و منجر به برکناری امان‌اللَّه خان گردید.
روز جهانی مبارزه با دخانیات
مبارزه با دخانیات کشورهای استعماری، علی رغم اینکه در کشورهای خود سعی در کاهش مصرف این مواد دارند بیشتر تولیدات سیگار خود را به کشورهای جهان سوم صادر می‌کنند و با ترفندهای مختلف تبلیغاتی، سعی در افزایش مصرف سیگار در این کشورها دارند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
انعقاد قرارداد بیمه تکمیلی بازنشستگان/ هزینه بیمه ۴۰ درصد افزایش پیدا کرد
