به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه تحلیلی "المانیتور" در مقاله‌ای به قلم "سمیح ایدیز" می‌نویسد: در حالیکه بحران سوریه در سومین سال خود نیز ادامه دارد، هنوز برای گفتن اینکه بشار اسد، رئیس‌جمهور این کشور بنا به گفته خود، پیروز این جنگ بوده، خیلی زود است. اما با این وجود، روشن است که او بازنده میدان هم نبوده است. به علاوه، وی در این شرایط به اندازه کافی برای برگزاری یک انتخابات با تمامی ویژگی‌های دموکراتیک آن، اعتماد به نفس دارد. به علاوه، تمایل بشار اسد برای شرکت در این انتخابات نشان می‌دهد که وی به این زودی‌ها قصد ندارد که صحنه را به نفع مخالفان خالی کند. تمام این‌ها، اخبار بدی برای ترکیه به شمار می‌روند. چرا که دولت رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، علاوه براین که بر مداخله نظامی غرب در سوریه اصرار داشت، انتظار داشت که حکومت بشار اسد به طور کامل سقوط کند.
*** مخالفان بشار اسد امید خود را برای پیروزی از دست داده‌اند
در این میان، به نظر می‌رسد که مبارزان مخالف بشار اسد، از جمله اعضای گروه جهادی جبهه النصره که از قرار معلوم از ترکیه کمک نظامی دریافت می کنند، دلسرد و مایوس شده‌اند و امیدی به پیروزی در این جنگ ندارند.
با این حال، هیچ نشانه‌ای از جانب آنکارا مبنی بر تغییر رویه آن در قبال سوریه به چشم نمی‌خورد هرچند که به طور کلی سیاستمداران و تحلیلگران در مورد اینکه گزینه‌های آنکارا در مورد سوریه به آخر رسیده است، با یکدیگر اتفاق نظر دارند. حتی روند مذاکرات ژنو که ترکیه در ابتدا با بی‌میلی و اکراه از آن حمایت کرد، ظاهرا به خاطر تنش‌های موجود بین روسیه و آمریکا در مورد کریمه، به حاشیه رانده شده است.
دولت اردوغان در ابتدا نسبت به مذاکرات ژنو سرد و بی‌اعتنا بود، چرا که با پذیرش نمایندگان دولت بشار اسد به عنوان فرستاده‌های رسمی این دولت، بشار اسد را مشروع جلوه داده بود. اما پس از خودداری غرب از مداخله نظامی در سوریه یا تامین تسلیحات سنگین به مخالفان سوری، با بی‌میلی تمام از آن به عنوان تنها گزینه باقیمانده در مورد سوریه، حمایت کرد.
*** مشکل روزافزون پناهندگان سوری در ترکیه
در این بین، شرایط سیاسی موجود در ترکیه نیز که با قطعی شدن شرکت اردوغان در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری ترکیه، همچنان نگران کننده باقی مانده، توجه و انرژی حزب عدالت و توسعه ترکیه را از بحران سوریه منحرف ساخته است.
با این حال، بحران موجود در مرزهای ترکیه، همچنان ادامه دارد و به گونه‌ای است که این کشور نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد. به خصوص مشکل روزافزون پناهندگان سوری که بیش از پیش موجب ناآرامی داخلی شده و همچنین تهدیداتی که از جانب گروه «دولت اسلامی عراق و شام» متوجه ترکیه است. از این رو، نیروهای امنیتی ترکیه، برای مقابله با این گروه تروریستی در آماده باش کامل قرار دارند.
«ماری هراف»، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در تاریخ 8 می در مرکز مطبوعات خارجی در شهر نیویورک، به گروهی از خبرنگاران گفت که گروه «دولت اسلامی عراق و شام» تهدید بسیار بزرگی علیه ترکیه به شمار می‌رود. وی همچنین افزود که وزارت امور خارجه آمریکا در این خصوص همکاری‌های نزدیکی با آنکارا دارد.
*** شرایط حاضر در سوریه به نفع بشار اسد است
در مورد مشکل روزافزون پناهندگان سوری در ترکیه نیز باید گفت که این مسئله چند روز پیش وقتی که پناهندگان سوری در ناحیه فقیرنشین «آلتینداگ» در آنکارا با ساکنین محلی درگیر شدند، به وضوح قابل رؤیت بود. مطبوعات گزارش دادند که در این درگیری که به زخمی شدن 7 افسر پلیس منجر شد، 20 نفر از پناهندگان سوری دستگیر شدند.
درحالی که تحولاتی از این دست، برای آنکارا دردسر ساز شده، به نظر می‌رسد که شرایط حاضر در سوریه به نفع بشار اسد است. سناتور آمریکایی «جان مک کین»، یکی از حامیان سرسخت مخالفان سوری، اعتراف کرده است که بشار اسد، به ویژه پس از تخلیه کامل شهر حمص از شورشیان سوری در چند روز گذشته، پیشرفت زیادی کرده است.
*** پیشرفت بسیار بزرگ برای اسد
«مک کین» در مصاحبه کوتاهی با خبرنگار «المانیتور»، درست پیش از جلسه با «احمد جبرا»، رئیس ائتلاف مخالفان سوریه در واشنگتن، این رویداد را یک «پیشرفت بسیار بزرگ برای اسد» نامید. وی گفت: «این اتفاق به بشار اسد نیرویی مضاعف می‌دهد و راه را برای انتخاب وی هموار می‌سازد.»
با این حال، ترکیه انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه را مردود شمرده و آن را فرمایشی نامیده است. وزارت امور خارجه ترکیه در تاریخ 24 آوریل در بیانیه‌ای اعلام کرد: « اعلان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سوم ماه ژوئن، توسط دولت سوریه که مشروعیت و صلاحیت اداره کشور را از مدتها قبل از دست داده است، بی احترامی و گستاخی در مقابل قتل صدها هزار نفر، تبعید میلیون ها سوری و همچنین جامعه بین المللی می باشد.»
بنابراین این سوال به وجود می‌آید که ترکیه برای رها شدن از آنچه که «گروه بحران بین المللی» در بروکسل، آن را «باتلاق سوریه برای ترکیه» نامیده است، چه کاری می‌تواند انجام دهد؟
***ترکیه در عمل به یکی از طرف‌های مناقشه تبدیل شده است
«گروه بحران بین المللی» در گزارش اخیر خود در این خصوص پیشنهاد کرد: « با اینکه مناقشه سوریه ساخته وپرداخته ترکیه نبود، اما این کشور هم اکنون عملا به یکی از طرف های مناقشه تبدیل شده است. ترکیه باید تمرکز خود را برمحافظت از مرزها و شهروندان خود قرار دهد و تلاش های اخیر برای فاصله گرفتن از سیاست خارجی معطوف به مسلمانان سنی وحرکت به سمت بی طرفی فرقه ای وحمایت از راه حل سیاسی درسوریه را تقویت کند.»
این کار مستلزم آن است که دولت اردوغان، حکومت بشار اسد را از نظر دیپلماتیک محک زده و در عین حال، نشان دهد که آنکارا موضع خود را در حمایت آشکار از مخالفان سنی بشار اسد تغییر می‌دهد. آنکارا همچنین باید به طرف اقلیت غیر سنی سوریه که در این بحران موجبات رنجش آنها را فراهم کرده، دست یاری دراز کند و به جای اکثریت گرایی مرسوم اردوغان در ترکیه، یک الگوی کثرت‌گرای دموکراتیک را که حقوق علویان و مسیحیان سوریه را نیز در نظر می‌گیرد، دنبال کند.
در این خصوص، هشدار «رایان کراکر»، سفیر سابق آمریکا در لبنان، سوریه و عراق به دولت اوباما، برای دولت اردوغان قابل تامل است.
*** هیچ تضمینی نیست که یک دولت جدید، بهتر از دولت بشار اسد عمل کند
«کراکر» در طول یک سخنرانی در شورای روابط خارجی در واشنگتن گفت: «اگر سیاست ما به قدرت رساندن یک حکومت سنی در دمشق است، باید بدانیم که با این کار اشتباه خطرناکی را مرتکب می‌شویم.» «کراکر» با اشاره به اینکه هیچ تضمینی نیست که یک دولت سنی، بهتر از دولت بشار اسد عمل کند، تاکید کرد که چنین دولتی احتمالا «تحت سلطه بدترین نوع» از افراط گرایان مذهبی درخواهد آمد.
با توجه به این دورنمای بسیار واقعی، اتهامات تکراری غرب مبنی بر اینکه دولت اردوغان از گروه‌های جهادی از جمله جبهه النصره حمایت می‌کند، می‌تواند در زمانی که سازمان ملل زمینه ارجاع گروه‌های افراطی سوریه به دیوان بین المللی کیفری را به خاطر جرایمی که آنها علیه انسانیت مرتکب شده‌اند، فراهم می‌کند، باعث شرمساری آنکارا گردد.
آنکارا می‌تواند با انکار ارتباط خود با این گروه‌های افراطی، و همچنین دوری جستن آشکار از آنها، در مسیر جدیدی گام بردارد.
*** آیا ترکیه به جز تغییر رویه در قبال سوریه، گزینه دیگری را در سر می‌پروراند؟
اما آیا ترکیه، مخصوصا با توجه به میزان درگیری شفاهی و عملی اردوغان و حزب وی در تلاش برای سقوط بشار اسد و حمایت از مخالفان سوری، قادر به انجام این کار خواهد بود؟
با این حال، سوالی که پاسخ به آن، به همان اندازه برای اردوغان و حزب عدالت و توسعه مهم و حیاتی است، این است که: با توجه به اینکه بشار اسد هنوز بازنده میدان نشده است، آیا آنها [اردوغان و حزب وی] به جز گزینه تغییر رویه در مسیری که توسط «گروه بحران بین المللی» پیشنهاد شده است، برنامه دیگری دارند؟
اگر اردوغان در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری ترکیه پیروز شود، و مجال این را پیدا کند که در کنار سیاست‌های داخلی، با واقعیت شرایط موجود در سوریه، جایی که تحولات آن، تا به امروز تمامی برنامه‌ها و پیش‌بینی‌های وی را نقش بر آب کرده است رو به رو شود، این سوال به مراتب پررنگ‌تر خواهد شد.
انتهای پیام/
