گزارشی از فعالیت‌های موزه صلح تهران/
اسناد زنده قربانیان سلاح‌های شیمیایی و جنگ
تصور اینکه در یک موزه جنگ چه می‌گذرد دشوار نیست اما در یک موزه صلح چه چیزهایی می‌تواند وجود داشته باشد؟ چشمان سوخته و سرفه‌های آنان رساتر از هر سخنی گویای رنجشان است.
به گزارش خبرنگار دفاعی- امنیتی باشگاه خبرنگاران، وقتی برای اولین بار نام موزه صلح را می‌شنوید، ممکن است کمی متعجب یا متحیّر شوید. تصور اینکه در یک موزه جنگ چه می‌گذرد دشوار نیست اما در یک موزه صلح چه چیزهایی می‌تواند وجود داشته باشد؟
اگر قرار باشد صلح در یک موزه نمایش داده شود آیا باید به وقایع گذشته بپردازد و معنی آن این است که صلح موضوعی است متعلق به گذشته؟
موزه صلح در واقع محلی است برای برنامه‌های آموزشی و پژوهشی که مخاطب آن عموم مردم هستند.
این موزه‌ها از طریق نمایشگاه‌ها و فعالیت‌های آموزشی می‌کوشند «فرهنگ صلح» را در چنین مکانی به وجود آورند.
یکی از نقاط قوت موزه‌های صلح این است که می‌توانند از طریق نمایشگاه‌ها٬ کارگاه‌های آموزشی٬ بزرگداشت‌ها و دیگر مراسم با عموم مردم ارتباط برقرار و آن‌ها را در برنامه‌های آگاه‌سازی دخیل کنند.
این موزه‌ها می‌کوشند پلی ارتباطی بین ملت‌ها برای شناخت بهتر آنان از یکدیگر ایجاد کنند.
پیدایش موزه صلح
اندیشه تأسیس این موزه در ملاقات اعضای انجمن حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی در تهران با مسئول هماهنگی شبکه جهانی موزه‌های صلح در سال1384 شکل گرفت.
این گفتگو و همچنین دیدار از هیروشیما در همان سال، تمایل به شکل‌گیری یک موزه صلح در تهران را تقویت کرد. در شهر هیروشیما رنج‌های حاصل از کاربرد سلاح‌های اتمی علیه ژاپن به انگیزه‌ای برای تلاش در مسیر صلح تبدیل شد که در موزه صلح هیروشیما به خوبی متجلی شده است.
بنیان‌گذاران موزه صلح تهران نیز از این تجربیات جهانی الهام گرفتند و به این فکر افتادند که رنج‌های مشابهی که ایران در اثر قربانی شدن توسط سلاح‌های شیمیایی متحمل شده است به همین ترتیب می‌تواند انگیزه‌ای شود برای نشان دادن پیامدهای ناگوار حاصل از جنگ و خشونت و از سوی دیگر، ترویج فرهنگ صلح و دوستی بین افراد جامعه و نیز بین ملت‌ها.
علاوه بر این٬ فرهنگ غنی ایرانی و دینی نیز منبع بی‌کرانی از اندیشه‌ها و تعالیم مربوط به پرهیز از جنگ و خشونت و همچنین، ترویج صلح و دوستی است.
موزه صلح تهران
موزه صلح تهران که هم‌اکنون در ساختمان اهدایی شهرداری تهران در پارک شهر قرار دارد٬ دارای یک سالن اصلی برای نشان دادن پیامدهای جنگ در دنیا و نیز عواقب کاربرد سلاح‌های شیمیایی و اتمی است.
در این بخش از موزه، اسناد و اشیای منحصر به فردی از جنگ شیمیایی علیه مردم ایران به نمایش درآمده و در بخش دیگر آن٬ صلح در فرهنگ دینی و ملی ایرانیان و راه‌های مشارکت هر فرد در جهت ترویج صلح و دوستی مورد تأکید قرار گرفته است.
در این موزه تلاش شده تا بازدیدکنندگان با جنبش جهانی صلح بویژه شخصیت‌ها و سازمان‌های مربوطه آشنا شوند.
بخشی از موزه به برنامه‌های آموزشی اختصاص دارد که برگزاری کارگاه‌های آموزشی و کنفرانس‌هایی با موضوع فرهنگ٬ صلح٬ آشتی و حقوق بشردوستانه بین‌المللی٬ خلع سلاح و پیامدهای جنگ می‌پردازد.
علاوه بر این٬ موزه دارای استودیو مستندی است که در آن می‌توان سرگذشت قربانیان جنگ را به عنوان اسناد تاریخی ثبت و ضبط کرد.
کتابخانه صلح در موزه دارای منابع گوناگونی از آثار مرتبط از حقوق بین‌الملل تا برقراری صلح و تاریخ شفاهی قربانیان جنگ است.
نمایشگاه‌های هنری دائمی و موقت با موضوع صلح که درموزه صلح برگزار می‌شوند، آثار هنرمندان ایرانی و خارجی را به نمایش می‌گذارند.
همچنین دبیرخانه شهرداران ایرانی عضو « سازمان بین المللی شهرداران صلح » در موزه صلح تهران واقع شده است.
موزه صلح تهران دارای چه ویژگی‌هایی است؟
عضو شبکه بین‌المللی موزه‌های صلح می‌باشد که مقر آن در موزه لاهه هلند است.
اعضای فعال آن، قربانیان جنگ و سلاح‌های شیمیایی به عنوان نمادهای زنده و پیام آوران صلح هستند.
با سایر تشکل‌های مردمی و موزه‌های صلح در سراسر دنیا در ارتباط است.
می‌کوشد تا فرهنگ صلح را نه در معنای سیاسی آن، بلکه در معنای اجتماعی و فرهنگی آن ترویج کند.
تأکید بر مشارکت قربانیان جنگ در موزه صلح
چشمان سوخته و سرفه‌های آنان رساتر از هر سخنی گویای رنجشان است.
تجربیات سایر موزه‌های صلح در دنیا بویژه موزه صلح هیروشیما نشان‌دهنده اهمیت مشارکت قربانیان جنگ در تأثیرگذاری پیام موزه است، زیرا قربانیان جنگ شایسته‌ترین کسانی هستند که می‌توانند راویان قابل اطمینان واقعیت‌های خشن جنگ و سفیران صلح باشند.
بنیان‌گذاران موزه صلح تهران دریافتند که تاثیرگذارترین٬ مشتاق‌ترین و مرتبط‌ترین این بازماندگان٬ جانبازان و قربانیان حملات شیمیایی رژیم صدام هستند که بسیاری از آن‌ها پیش از آن نیز به عنوان اعضای داوطلب انجمن حمایت از قرابنیان سلاح‌های شیمیایی فعالیت می‌کردند.
این گروه از قربانیان بسیار مشتاقند سرگذشت خود را مطرح کنند و به عنوان نمادهای زنده خشونت‌های جنگ٬ داوطلبانه تجارب خود را در موزه برای بازدیدکنندگان و نسل جوان بازگو کنند.
اکنون آنان به عنوان گنجینه گران‌بها و نمادهای زنده موزه صلح تهران در کنار سایر داوطلبان جوان٬ این وظیفه مهم را بر دوش دارند.
در همین‌باره، باشگاه خبرنگاران، با "شهریار خاطری" مسئول روابط عمومی و بین‌الملل موزه صلح تهران به گفتگو پرداخته است.
باشگاه خبرنگاران- مراسمی که اخیراً در موزه صلح تهران برگزار شد، به چه منظور بود؟
خاطری- در روز 29 آوریل1997، کنوانیسیون منع سلاح‌های شیمیایی به تصویب رسید و به همین دلیل سازمان ملل آن را به عنوان روز بزرگداشت قربانیان سلاح‌های شیمیایی اعلام کرد.
مراسمی به همین منظور در ایران و در موزه صلح با حضور نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد، سازمان جهانی صلیب سرخ، وزارت امور خارجه، سفرای کشورهای مختلف و عده بسیاری از جانبازان شیمیایی و خانواده‌های آن‌ها، فعالان موزه صلح، هنرمندان، نویسندگان و افرادی از شهرستان‌های سردشت و آبادان به‌عنوان دو شهر قربانی سلاح‌های شیمیایی و روستاهای کرمانشاه مانند "زرده" یا بیمارستان شیمیایی شده شهر سومار نیز حضور داشتند.
ما سعی می‌کنیم این مراسم را هر سال برای گرامیداشت یاد قربانیان سلاح‌های شیمیایی برگزار کنیم.
بعد از مراسم نیز پیام دبیرکل سازمان ملل متحد و پیام جانبازان شیمیایی قرائت شد. نمایندگانی از شهر هیروشیما نیز حضور داشتند که آن نیز اهمیت داشت. رئیس انجمن کمک‌های بشر دوستانه هیروشیما سخنرانی کرد و نهال زیتون به عنوان سمبل آرزو برای صلح و دوستی در مقابل موزه صلح تهران واقع در پارک شهر کاشته شد.
باشگاه خبرنگاران- در پیام دبیر کل سازمان ملل درباره کشورهای قربانی مانند ایران ژاپن ویتنام صحبتی نشده بود، در این‌باره نظری دارید؟
خاطری- بله، انتظار می‌رفت در پیام دبیر کل سازمان ملل در روز بزرگداشت قربانیان سلاح‌های شیمیایی به کشورهایی که بزرگ‌ترین قربانیان این سلاح‌ها هستند مانند ایران یا مردم شمال عراق (کردستان عراق) اشاره می‌شد، اما متأسفانه اشاره نشده بود که جای تأسف دارد.
البته نماینده سازمان ملل در ایران "گری لوئیس" به خوبی به این موضوعات اشاره کرده و گفت که هزاران مصدوم شیمیایی و خانواده‌های آن‌ها و فرزندانشان وجود دارند که هر روز با درد و رنج زندگی می‌کنند.
باشگاه خبرنگاران- درباره فعالیت‌های موزه صلح تهران بفرمایید.
خاطری- موزه صلح، یک سازمان مردم‌نهاد است که به همت انجمن حمایت از قربانیان سلاح‌های شمیایی در پارک شهر با حمایت شهرداری تهران تأسیس شده که لطف کردند و این مکان را در اختیار ما قرار دادند.
این موزه فعالیت‌های مختلفی دارد یک بخش آن بازدید از موزه است اما در کنار آن برنامه‌های آموزشی و پژوهشی بسیاری در اینجا وجود دارد.
همه روزه گروه‌های مختلف دانش‌آموزی، دانشجویی و اقشار مختلف مردم از این موزه بازدید می‌کنند و برنامه‌های آموزشی، سمینارها، همایش‌ها و برنامه‌های مناسبتی نیز در اینجا برگزار می‌شود.
پروژه‌های مختلفی نیز وجود دارد که دعوت می‌کنیم هر کس که علاقمند است وب سایت موزه را ببیند و اگر علاقه‌مند باشند به صورت داوطلبانه با پر کردن فرم همکاری که در سایت موزه قرار دارد، به برنامه‌های موزه کمک کنند.
باشگاه خبرنگاران- آیا جانبازان نیز در فعالیت‌های موزه حضور دارند؟
خاطری- این موزه، سازمانی مردم نهاد (NGO) انجمن حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی است. موضوع اصلی داخل موزه نیز سلاح‌های شیمیایی است و راهنمایان موزه هم خود قربانیان سلاح‌های شیمیایی هستند.
موضوع موزه نیز موضوع صلح است. یعنی بحث‌های نفرت و انتقام و انزجار نیست و اینکه چه کنیم تا جنگ و خشونت در جهان نباشد.
اصولاً صلح به معنای اجتماعی آن، نه فقط نبودن جنگ، بلکه پایدارتر شدن صلح اجتماعی و صلح در بین افراد خانواده و جامعه، به همین دلیل در اینجا برنامه‌های مختلفی داریم.
باشگاه خبرنگاران- موزه صلح، وابسته به جایی است یا مستقل است؟
خاطری- این موزه به صورت مستقل است و بیشتر افرادی که اینجا کار می‌کنند داوطلب هستند، اما بخش لجستیک و پشتیبانی با کمک شهرداری بوده که این مکان را در اختیار موزه صلح گذاشته است.
باشگاه خبرنگاران- در مجموع، فعالیت‌های موزه صلح به صورت مردم‌نهاد انجام می‌شود؟
خاطری- بله، این موزه به صورت مردم‌نهاد بوده و همه فعالیت گروه‌های مختلف داوطلبانه است. انواع و اقسام گروه‌های مختلف هنری فرهنگی و پزشکی به صورت داوطلبانه در موزه صلح فعالیت می‌کنند و در واقع این موزه مانند یک مجموعه فرهنگی چند بعدی است.
انتهای پیام/
اگر قرار باشد صلح در یک موزه نمایش داده شود آیا باید به وقایع گذشته بپردازد و معنی آن این است که صلح موضوعی است متعلق به گذشته؟
موزه صلح در واقع محلی است برای برنامه‌های آموزشی و پژوهشی که مخاطب آن عموم مردم هستند.
این موزه‌ها از طریق نمایشگاه‌ها و فعالیت‌های آموزشی می‌کوشند «فرهنگ صلح» را در چنین مکانی به وجود آورند.
یکی از نقاط قوت موزه‌های صلح این است که می‌توانند از طریق نمایشگاه‌ها٬ کارگاه‌های آموزشی٬ بزرگداشت‌ها و دیگر مراسم با عموم مردم ارتباط برقرار و آن‌ها را در برنامه‌های آگاه‌سازی دخیل کنند.
این موزه‌ها می‌کوشند پلی ارتباطی بین ملت‌ها برای شناخت بهتر آنان از یکدیگر ایجاد کنند.
پیدایش موزه صلح
اندیشه تأسیس این موزه در ملاقات اعضای انجمن حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی در تهران با مسئول هماهنگی شبکه جهانی موزه‌های صلح در سال1384 شکل گرفت.
این گفتگو و همچنین دیدار از هیروشیما در همان سال، تمایل به شکل‌گیری یک موزه صلح در تهران را تقویت کرد. در شهر هیروشیما رنج‌های حاصل از کاربرد سلاح‌های اتمی علیه ژاپن به انگیزه‌ای برای تلاش در مسیر صلح تبدیل شد که در موزه صلح هیروشیما به خوبی متجلی شده است.
بنیان‌گذاران موزه صلح تهران نیز از این تجربیات جهانی الهام گرفتند و به این فکر افتادند که رنج‌های مشابهی که ایران در اثر قربانی شدن توسط سلاح‌های شیمیایی متحمل شده است به همین ترتیب می‌تواند انگیزه‌ای شود برای نشان دادن پیامدهای ناگوار حاصل از جنگ و خشونت و از سوی دیگر، ترویج فرهنگ صلح و دوستی بین افراد جامعه و نیز بین ملت‌ها.
علاوه بر این٬ فرهنگ غنی ایرانی و دینی نیز منبع بی‌کرانی از اندیشه‌ها و تعالیم مربوط به پرهیز از جنگ و خشونت و همچنین، ترویج صلح و دوستی است.
موزه صلح تهران
موزه صلح تهران که هم‌اکنون در ساختمان اهدایی شهرداری تهران در پارک شهر قرار دارد٬ دارای یک سالن اصلی برای نشان دادن پیامدهای جنگ در دنیا و نیز عواقب کاربرد سلاح‌های شیمیایی و اتمی است.
در این بخش از موزه، اسناد و اشیای منحصر به فردی از جنگ شیمیایی علیه مردم ایران به نمایش درآمده و در بخش دیگر آن٬ صلح در فرهنگ دینی و ملی ایرانیان و راه‌های مشارکت هر فرد در جهت ترویج صلح و دوستی مورد تأکید قرار گرفته است.
در این موزه تلاش شده تا بازدیدکنندگان با جنبش جهانی صلح بویژه شخصیت‌ها و سازمان‌های مربوطه آشنا شوند.
بخشی از موزه به برنامه‌های آموزشی اختصاص دارد که برگزاری کارگاه‌های آموزشی و کنفرانس‌هایی با موضوع فرهنگ٬ صلح٬ آشتی و حقوق بشردوستانه بین‌المللی٬ خلع سلاح و پیامدهای جنگ می‌پردازد.
علاوه بر این٬ موزه دارای استودیو مستندی است که در آن می‌توان سرگذشت قربانیان جنگ را به عنوان اسناد تاریخی ثبت و ضبط کرد.
کتابخانه صلح در موزه دارای منابع گوناگونی از آثار مرتبط از حقوق بین‌الملل تا برقراری صلح و تاریخ شفاهی قربانیان جنگ است.
نمایشگاه‌های هنری دائمی و موقت با موضوع صلح که درموزه صلح برگزار می‌شوند، آثار هنرمندان ایرانی و خارجی را به نمایش می‌گذارند.
همچنین دبیرخانه شهرداران ایرانی عضو « سازمان بین المللی شهرداران صلح » در موزه صلح تهران واقع شده است.
موزه صلح تهران دارای چه ویژگی‌هایی است؟
عضو شبکه بین‌المللی موزه‌های صلح می‌باشد که مقر آن در موزه لاهه هلند است.
اعضای فعال آن، قربانیان جنگ و سلاح‌های شیمیایی به عنوان نمادهای زنده و پیام آوران صلح هستند.
با سایر تشکل‌های مردمی و موزه‌های صلح در سراسر دنیا در ارتباط است.
می‌کوشد تا فرهنگ صلح را نه در معنای سیاسی آن، بلکه در معنای اجتماعی و فرهنگی آن ترویج کند.
تأکید بر مشارکت قربانیان جنگ در موزه صلح
چشمان سوخته و سرفه‌های آنان رساتر از هر سخنی گویای رنجشان است.
تجربیات سایر موزه‌های صلح در دنیا بویژه موزه صلح هیروشیما نشان‌دهنده اهمیت مشارکت قربانیان جنگ در تأثیرگذاری پیام موزه است، زیرا قربانیان جنگ شایسته‌ترین کسانی هستند که می‌توانند راویان قابل اطمینان واقعیت‌های خشن جنگ و سفیران صلح باشند.
بنیان‌گذاران موزه صلح تهران دریافتند که تاثیرگذارترین٬ مشتاق‌ترین و مرتبط‌ترین این بازماندگان٬ جانبازان و قربانیان حملات شیمیایی رژیم صدام هستند که بسیاری از آن‌ها پیش از آن نیز به عنوان اعضای داوطلب انجمن حمایت از قرابنیان سلاح‌های شیمیایی فعالیت می‌کردند.
این گروه از قربانیان بسیار مشتاقند سرگذشت خود را مطرح کنند و به عنوان نمادهای زنده خشونت‌های جنگ٬ داوطلبانه تجارب خود را در موزه برای بازدیدکنندگان و نسل جوان بازگو کنند.
اکنون آنان به عنوان گنجینه گران‌بها و نمادهای زنده موزه صلح تهران در کنار سایر داوطلبان جوان٬ این وظیفه مهم را بر دوش دارند.
در همین‌باره، باشگاه خبرنگاران، با "شهریار خاطری" مسئول روابط عمومی و بین‌الملل موزه صلح تهران به گفتگو پرداخته است.
باشگاه خبرنگاران- مراسمی که اخیراً در موزه صلح تهران برگزار شد، به چه منظور بود؟
خاطری- در روز 29 آوریل1997، کنوانیسیون منع سلاح‌های شیمیایی به تصویب رسید و به همین دلیل سازمان ملل آن را به عنوان روز بزرگداشت قربانیان سلاح‌های شیمیایی اعلام کرد.
مراسمی به همین منظور در ایران و در موزه صلح با حضور نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد، سازمان جهانی صلیب سرخ، وزارت امور خارجه، سفرای کشورهای مختلف و عده بسیاری از جانبازان شیمیایی و خانواده‌های آن‌ها، فعالان موزه صلح، هنرمندان، نویسندگان و افرادی از شهرستان‌های سردشت و آبادان به‌عنوان دو شهر قربانی سلاح‌های شیمیایی و روستاهای کرمانشاه مانند "زرده" یا بیمارستان شیمیایی شده شهر سومار نیز حضور داشتند.
ما سعی می‌کنیم این مراسم را هر سال برای گرامیداشت یاد قربانیان سلاح‌های شیمیایی برگزار کنیم.
بعد از مراسم نیز پیام دبیرکل سازمان ملل متحد و پیام جانبازان شیمیایی قرائت شد. نمایندگانی از شهر هیروشیما نیز حضور داشتند که آن نیز اهمیت داشت. رئیس انجمن کمک‌های بشر دوستانه هیروشیما سخنرانی کرد و نهال زیتون به عنوان سمبل آرزو برای صلح و دوستی در مقابل موزه صلح تهران واقع در پارک شهر کاشته شد.
باشگاه خبرنگاران- در پیام دبیر کل سازمان ملل درباره کشورهای قربانی مانند ایران ژاپن ویتنام صحبتی نشده بود، در این‌باره نظری دارید؟
خاطری- بله، انتظار می‌رفت در پیام دبیر کل سازمان ملل در روز بزرگداشت قربانیان سلاح‌های شیمیایی به کشورهایی که بزرگ‌ترین قربانیان این سلاح‌ها هستند مانند ایران یا مردم شمال عراق (کردستان عراق) اشاره می‌شد، اما متأسفانه اشاره نشده بود که جای تأسف دارد.
البته نماینده سازمان ملل در ایران "گری لوئیس" به خوبی به این موضوعات اشاره کرده و گفت که هزاران مصدوم شیمیایی و خانواده‌های آن‌ها و فرزندانشان وجود دارند که هر روز با درد و رنج زندگی می‌کنند.
باشگاه خبرنگاران- درباره فعالیت‌های موزه صلح تهران بفرمایید.
خاطری- موزه صلح، یک سازمان مردم‌نهاد است که به همت انجمن حمایت از قربانیان سلاح‌های شمیایی در پارک شهر با حمایت شهرداری تهران تأسیس شده که لطف کردند و این مکان را در اختیار ما قرار دادند.
این موزه فعالیت‌های مختلفی دارد یک بخش آن بازدید از موزه است اما در کنار آن برنامه‌های آموزشی و پژوهشی بسیاری در اینجا وجود دارد.
همه روزه گروه‌های مختلف دانش‌آموزی، دانشجویی و اقشار مختلف مردم از این موزه بازدید می‌کنند و برنامه‌های آموزشی، سمینارها، همایش‌ها و برنامه‌های مناسبتی نیز در اینجا برگزار می‌شود.
پروژه‌های مختلفی نیز وجود دارد که دعوت می‌کنیم هر کس که علاقمند است وب سایت موزه را ببیند و اگر علاقه‌مند باشند به صورت داوطلبانه با پر کردن فرم همکاری که در سایت موزه قرار دارد، به برنامه‌های موزه کمک کنند.
باشگاه خبرنگاران- آیا جانبازان نیز در فعالیت‌های موزه حضور دارند؟
خاطری- این موزه، سازمانی مردم نهاد (NGO) انجمن حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی است. موضوع اصلی داخل موزه نیز سلاح‌های شیمیایی است و راهنمایان موزه هم خود قربانیان سلاح‌های شیمیایی هستند.
موضوع موزه نیز موضوع صلح است. یعنی بحث‌های نفرت و انتقام و انزجار نیست و اینکه چه کنیم تا جنگ و خشونت در جهان نباشد.
اصولاً صلح به معنای اجتماعی آن، نه فقط نبودن جنگ، بلکه پایدارتر شدن صلح اجتماعی و صلح در بین افراد خانواده و جامعه، به همین دلیل در اینجا برنامه‌های مختلفی داریم.
باشگاه خبرنگاران- موزه صلح، وابسته به جایی است یا مستقل است؟
خاطری- این موزه به صورت مستقل است و بیشتر افرادی که اینجا کار می‌کنند داوطلب هستند، اما بخش لجستیک و پشتیبانی با کمک شهرداری بوده که این مکان را در اختیار موزه صلح گذاشته است.
باشگاه خبرنگاران- در مجموع، فعالیت‌های موزه صلح به صورت مردم‌نهاد انجام می‌شود؟
خاطری- بله، این موزه به صورت مردم‌نهاد بوده و همه فعالیت گروه‌های مختلف داوطلبانه است. انواع و اقسام گروه‌های مختلف هنری فرهنگی و پزشکی به صورت داوطلبانه در موزه صلح فعالیت می‌کنند و در واقع این موزه مانند یک مجموعه فرهنگی چند بعدی است.
انتهای پیام/
