کتاب مرجع، دماسنج فرهنگ یک جامعه است

این نسخه‌پژوه و دایره‌المعارف‌نویس با اشاره به شکوفایی کتاب‌های مرجع بعد از انقلاب اسلامی، گفت: تب فرهنگ‌نگاری و دایره‌المعارف‌نویسی بعد از انقلاب اسلامی در جامعه رواج یافت، به گونه‌ای که حدوداً 130 مؤسسه شروع به تدوین انواع کتاب‌های مرجع کرده‌اند، اما در سال‌های اخیر به دلیل ظهور پدیده خاص اطلاع‌رسانی در فضای مجازی اینترنت، شاهد بحرانی جهانی در این زمینه بودیم.

فانی انفجار اطلاعاتی از طریق اینترنت را بحرانی برای فرهنگ‌نامه‌های چاپی خواند و گفت: اینترنت به عنوان رقیب بزرگی برای کتاب‌های مرجع چاپی، مانع از سرمایه‌گذاری روی کتاب‌های مرجع است، چرا که این کتاب‌ها علاوه بر وقت‌گیر بودن برای آماده‌سازی، سرمایه‌بر نیز هستند.

در ادامه این نشست، معاون پژوهشی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی تهیه کتاب‌های مرجع را بسیار دشوار خواند و گفت: شمارگان صدهزار نسخه‌ای کتاب‌های مرجع در تر کیه با شمارگان 10 هزار نسخه‌ای این‌گونه کتاب‌ها در ایران قابل مقایسه نیست. بنابراین باید مردم را با فرهنگسازی عادت داد تا به کتاب‌های مرجع مراجعه کنند.

«سیدعباس سجادی» با تاکید بر لزوم حمایت نهادهای فرهنگی از چاپ و انتشار کتاب‌های مرجع، اظهار کرد: از کشوری که دعوی فرهنگی دارد انتظار می‌رود به مؤسساتی که در تهیه کتاب‌های مرجع فعالند، انواع کمک‌های مادی و معنوی را ارائه دهد.

«داوود موسایی» مدیر انتشارات فرهنگ معاصر نیز در این نشست بیشتر آسیب‌های حوزه کتاب‌های مرجع را به دولت‌ها نسبت داد و گفت: تا زمانی که وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم حوزه کتاب‌های مرجع را در کنار سایر کتاب‌ها به رسمیت نشناسند، این فرهنگسازی در درون خانواده‌ها اتفاق نمی‌افتد.

مؤلف «دانشنامه دانش‌گستر» سخنران دیگر نشست «بررسی وضعیت کتاب‌های مرجع در ایران» بود. «محمدعلی سادات» با انتقاد از قصور آموزش و پرورش در رواج فرهنگ استفاده از کتاب‌های مرجع، گفت: در بسیاری از مدارس ما، کتابداری وجود ندارد تا بتواند شیوه استفاده صحیح از کتاب‌های مرجع را به دانش‌آموز بیاموزد و بنابراین دانش‌آموزان ما مدرک دیپلم می‌گیرند، بدون اینکه در دوران تحصیل به این قبیل کتاب‌ها رجوع کرده باشند.