امروز در تاریخ؛
از درگذشت مکتشف رادیوم و پولونیوم تا اولین سفر "ناصرالدین شاه قاجار" به اروپا
اولین سفر "ناصرالدین شاه قاجار" به اروپا، مرگ "فتحعلی شاه" دومین شاه قاجار، انحلال جامعه ملل پس از جنگ جهانی دوم، درگذشت مکتشف رادیوم و پولونیوم و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 30 فروردین 1393 خورشیدی برابر با 19 جمادی الثانی 1435 هجری و 19 آوریل 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
اولین سفر "ناصرالدین شاه قاجار" به اروپا (1252 ش)
میرزا حسین‌خان مشیرالدوله، صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار، در نخستین سال صدارتش کوشید برای آشنایی شاه با مظاهر تمدن اروپا و ایجاد زمینه‌های مناسب برای اجرای برنامه‌های مورد نظر خود در ایران زمینه‌های سفرِ شاه قاجار را به اروپا فراهم سازد. پس از انجام مذاکرات با رؤسای کشورهای اروپایی، امپراتور اتریش و دولت‌های آلمان، فرانسه، بلژیک، سوئیس و ایتالیا آمادگی خود را برای پذیرایی از شاه ایران اعلام کردند. تا اینکه در این روز موکب شاهانه از تهران به طرف گیلان حرکت کرد و به سمت مسکو پایتخت روسیه به راه افتاد.
قتل "گریبایدوف" سفیر کبیر روسیه تزاری در ایران به دست مردم معترض تهران (1207 ش)
پس از شکست ایران در دوره دوم جنگ با روس، معاهده ترکمنچای به امضا رسید که همانند معاهده گلستان، بر ضرر ایران بود. پس از مدتی گریبایدوف به عنوان سفیر کبیر روسیه، برای نظارت بر اجرای مفاد آن به ایران آمد. او می‌خواست با زور و خشونت، مردم مسلمان ایران را به قبول و اجرای این قرارداد خفت‌بار وادار کند. یکی از مواد قرارداد ترکمانچای، بازگشت مردم سرزمین‌های جدا شده از ایران، به آن مناطق بود. در همین حال، شماری از زنان گرجی که در ایران مسلمان شده و ازدواج کرده بودند، حاضر به رها کردن خانواده‌های خود و بازگشت به گرجستان نبودند. گریبایدوف نیز قصد داشت به زور، آنان را به سفارت روسیه برده و به گرجستان منتقل نماید. اما میرزا مسیح مجتهد از روحانیون برجسته تهران، مردم را به اجتماع، مقاومت و دفاع از نوامیس مسلمانان فرا خواند. مردم مسلمان تهران نیز با تظاهراتی اعتراض‌آمیز به نزدیکی سفارت روسیه رفتند. با تیراندازی مأموران سفارت و کشته شدن سه نفر از مردم بی‌دفاع، خشم و انزجار عمومی برانگیخته شد و مردم به سفارت روسیه حمله کردند. در این حمله، گریبایدوف و شماری از همراهان او به قتل رسیدند. این حادثه، واکنش طبیعی مردم مسلمان ایران، در برابر ستمگری، تجاوزگری و افزون‌خواهی دولت روسیه تزاری و بی‌کفایتی حکومت فتحعلی شاه قاجار بود. اما فتحعلی شاه از این حادثه بسیار ترسید و برای جلوگیری از بروز جنگی دیگر، هیئتی را برای عذرخواهی به روسیه فرستاد. در آن زمان چون روسیه در حال جنگ با عثمانی بود، عذر فتحعلی شاه را پذیرفت و دولت ایران هم میرزا مسیح مجتهد را به عتبات عالیات در عراق تبعید نمود.
درگذشت دکتر "خواجه نوری" محقق علم آمار (1372 ش)
دکتر عباسقلی خواجه نوری در سال 1294 ش در تهران متولد شد و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و دانشگاهی، در سال 1335 ش از دانشکده علوم دانشگاه پاریس به اخذ درجه دکترا در رشته آمار نائل گشت. وی در مشاغل پژوهشی، آموزشی و مشاوره در امور اجرایی وزارتخانه‌های مختلف، فعالیت گسترده‌ای داشت و در سال 1345، مؤسسه آموزش عالی آمار را در تهران تأسیس کرد. دکتر خواجه نوری بنیانگذار روش نمونه‌گیری مبتنی بر نظریه احتمال و استنباط آماری در ایران و یکی از محققان برجسته علم آمار در کشور بود. از استاد خواجه نوری تألیفات متعددی برجای مانده که روش‌های مقدماتی آمار، روش تحقیق و آمار پیشرفته از آن جمله است. این استاد و پژوهشگر علم آمار سرانجام در 30 فروردین 1372 در هفتاد و هشت سالگی در تهران درگذشت.
محمد جواد تربتی ادیب و شاعر و فرهنگی و مدیر روزنامه پولاد درگذشت(1349ش)
بین ایران و شوروی برای خرید ماشین آلات سیلو قراداد منعقد و امضا شد(1349ش)
ایران و کره شمالی با هم روابط سیاسی برقرار کردند(1352ش)
درگذشت سعدی افشار آخرین بازمانده نسل سیاه بازی کشور (1392ش)
سعدی افشار تا ششم ابتدایی درس خواند، برای نخستین بار در سال ۱۳۳۰ بر روی صحنه رفت. سعدی افشار تنها بازمانده نمایش سیاه بازی در ایران بود. مراسم بزرگداشت وی در سال ۱۳۸۵ با حضور بسیاری از بزرگان تئاتر در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.همچنین در فیلم تهران ۱۵۰۰ نیز از او یاد شده بود. وی در ۳۰ فروردین ۱۳۹۲ بعداز تحمل یک دوره‌ی طولانی بیماری به علت عفونت ریوی و پوکی استخوان در خانه شخصی خود در تهران درگذشت. هم زمان تاتری از او به اسم فیس پوک روی صحنه بود.
در ساعت13/30، عده ای حدود500نفر ضمن خروج از مسجد ملاهاشم مشهد تظاهراتی برپا کردند (1357ش)
و در پی آن جمعیتی حدود1500 نفر در مقابل منزل آیت الله سید عبدالله شیرازی اجتماع کردند و در نهایت با دخالت پلیس متفرق شدند.
میرزا علی اصغرخان اتابک اعظم با یک فروند کشتی جنگی زره پوش روسی و تشریفات کامل وارد بندر انزلی شد. (1286ش)
مجاهدین گیلان ابتدا از پیاده شدن او جلوگیری نمودند و سپس با نمایندگان مجلسی شورای ملی تماس گرفته کسب تکلیف کردند. مجلس موافقت خود را با ورود او اعلام کرد
مرگ "فتحعلی شاه" دومین شاه قاجار(1250 ق)
فتحعلی شاه قاجار که مدتی در اواخر عمر خود به بیماری دچار شده بود در 19 جمادی الثانی 1250 ق پس از حدود 38 سال سلطنت در 68 سالگی در اصفهان درگذشت. جسد او را به قم برده و در آستانه‌ی حضرت معصومه به خاک سپردند. فتحعلی شاه در دوران پادشاهی طولانی خود، همواره سرگرم کشمکش باقوای داخلی و خارجی بود و به کمک فرزندان خود بود که توانست بر مشکلات داخلی توفیق یابد.در زمان او جنگ‌های اول ودوم ایران و روسیه روی داد و باعث انعقاد قراردادهای ننگین گلستان و ترکمانچای و جدا شدن سرزمین‌های پهناوری از کشور ایران و الحاق به روسیه گردید. فتحعلی شاه در موقع مرگ از ده‌ها زنِ خود بیش از 105 دختر و پسر و در حدود 600 نوه به یادگار گذارد. کثرت اولاد او در زمان حیات و پس از خودش، اوضاع اداریِ مملکت را مشوَّش کرد و چون هر کدام از این شاهزادگان، دارای دستگاه و روابط بسیاری بودند، از انجام هر ظلمی به مردم، اِبا نمی‌کردند. از طرفی مردم که مورد ستمیقرار می‌گرفتند، چون تجاوزکننده، فرزند شاه بود، برای شکایت از مظالم ایشان، چاره‌ای جز تحمل نداشتند. فتحعلی شاه از اصلاحات خبری نداشت و شاید، هرگز به فکر این کار هم نیافتاده بود.
رحلت "شیخ عبداللَّه مازندرانی" از مبارزان مشروطه(1330 ق)
آیت اللَّه حاج شیخ عبداللَّه بن محمدنصیر گیلانی مازندرانی نجفی، عالم امامی و از مراجع تقلید بود. وی در طالش متولد شد و در نجف وفات یافت. در محضر درس میرزا حسین خلیلی و در نجف در محضر شیخ مرتضی انصاری، سیدحسینی کوه کمری و میرزا حبیب‌اللَّه رشتی کسب علم نمود. شیخ عبداللَّه مازندرانی در نهضت ملی ایران و تبدیل اوضاع سلطنت استبدادی به مشروطه نقش مؤثری داشت و از ارکان این نهضت به شمار می‌رفت. هِبَةُ العباد فی یِوم المَعاد و کتاب طلاق از اوست.
وفات عالم بزرگ آیت‌اللَّه "سیدحسن موسوی بجنوردی"(1395 ق)
آیت‌اللَّه حاج میرزا حسن‌بن سیدآقا بزرگ موسوی بجنوردی متولد 1316 ق، فقیهی بزرگ و از مراجع و اساتید و مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی نجف بود. القَواعِدُ الفِقهیّه، ذخیرةُالمَعاد، حاشیه بر وسیلةُ النجاة و رساله در اجتماع امر و نهی، از آثار این فقیه بزرگوار می‌باشند.
عقب نشینی سربازان متجاوز انگلیسی از بندر اسکندریه مصر (1807م)
دولت انگلیس که برای به دست آوردن منافع بیشتر، در صدد گسترش مستعمرات خود در نقاط مختلف جهان بود، در اوایل قرن نوزدهم میلادی تصمیم گرفت سرزمین مصر را که جزو امپراتوری عثمانی بود به تصرف خود درآورد. به همین دلیل ناوگان انگلیس به مصر حمله کرد و بندر اسکندریه را اشغال نمود. اما محمدعلی پاشا، والی مصر با کمک مردم و علمای این کشور که فتوای جهاد علیه مهاجمین را داده بودند، به دفاع از مصر پرداخت. در این نبرد، مردم مسلمان مصر با شجاعت و از خودگذشتگی بسیار مبارزه کردند و دشمن را که به پیشرفته‌ترین سلاح‌های آن دوران مجهز بود، شکست دادند. در پی این شکست، نیروهای مهاجم انگلیسی نیز در 19 آوریل 1807م از بندر اسکندریه مصر عقب‌نشینی کردند.
انحلال جامعه ملل پس از جنگ جهانی دوم (1946م)
جامعه ملل نخستین سازمان بین‌المللی است که بعد از پایان جنگ اول جهانی به پیشنهاد وودرو ویلسون، رئیس جمهور وقت امریکا و فرمان پاپ در دهم ژانویه 1920م شکل گرفت. میثاق جامعه ملل در سال 1919م در کنفرانس صلح پاریس به تصویب رسید. ولی با عدم تصویب صلح ورسای از طرف کنگره امریکا، جامعه ملل بدون عضویت ایالات متحده امریکا شروع به کار کرد. مقر جامعه ملل در ژنو در کشور سوئیس و نخستین دبیر کل آن یک دیپلمات انگلیسی بود. جامعه ملل با عضویت 49 کشور شروع به کار کرد و سیزده کشور دیگر نیز در طول حیات جامعه به آن پیوستند. با این حال این جامعه‌ملل در جلوگیری از وقوع جنگ جهانی دوم و دفع تجاوز ایتالیا به اتیوپی، تجاوز آلمان به اتریش، تجاوز ژاپن به چین و تجاوز شوروی به فنلاند به تدریج اعتبار خود را از دست داد و این مسئله سرآغاز نابودی جامعه ملل شد. از آن سو، کشورهای متجاوز برای این که تعهدی در قبال جامعه ملل نیز نداشته باشند به تدریج آن را ترک کردند و این امر بیش از قبل، ضعف جامعه را به دنبال آورد. مشکل اساسی کار جامعه ملل چنان که سازمان ملل بدان دچار است، نبودن ضمانتی برای اجرای قطعنامه‌های جامعه‌ملل بود و جامعه ملل نمی‌توانست دولت‌های بزرگ را وادار به پیروی از مقررات خود کند. در جریان جنگ دوم جهانی، جامعه ملل عملاً به حال تعلیق درآمد و در پایان جنگ با واگذاری مسئولیت خود به سازمان ملل، انحلال خود را در نوزدهم آوریل 1946م پس از حدود بیست و شش سال فعالیت اعلام کرد.
درگذشت "چارلز داروین" طبیعی‌دان نامی انگلیسی (1882م)
چارلز رابرت داروین در 12 فوریه 1809م در انگلیس به دنیا آمد. داروین در سال 1831م به عنوان طبیعی‌دان، عضو هیأتی از محققان شد که قرار بود به امریکای جنوبی و جزایر غربی اقیانوس آرام سفر کنند. داروین در اول ژانویه 1858م نتایج کارهای علمی خود را مطرح کرد و آنها را در کتاب "اصل انواع"، منتشر نمود. نظراتی که وی در این کتاب و در کتب دیگر در باب تغییر انواع داده، موجب تأسیس مکتبی به نام داروینیسم گردیده است. بنابر قانون تبدیل انواع، موجودات در آغازِ خلقت، چنان که امروزه هستند، خلق نشده‌اند. آنها در ابتدا بسیار پَست و ساده بوده، سپس طی میلیون‌ها سال، طبق قوانین طبیعی به سوی کمال رفته و به دو دسته گیاهان و جانوران تبدیل شده‌اند.
کشتار پیروان فرقه داودیان در امریکا (1993م)
با حمله پلیس ایالتی امریکا اف .بی.آی به مقر پیروان فرقه داودیان در سال 80 1993 تن از اعضای این فرقه کشته شدند. هواداران این فرقه که مخالفان سیاست‌های امریکا هستند، پس از چند روز محاصره در مقر خود مورد حمله و کشتار قرار گرفتند. کشتار مخالفان حکومت در کشوری چون امریکا که مدعی آزادی بیان و دفاع از حقوق بشر است، باعث حیرت مردم جهان و رسوایی واشینگتن شد.
درگذشت "پیرکوری" دانشمند فرانسوی و مکتشف رادیوم و پولونیوم (1906م)
پیِر کوری فیزیک‌دان شهیر فرانسوی در 24 اوت 1859م در پاریس به دنیا آمد. وی در 35 سالگی با مانیا سلکودوسکا معروف به مادام کوری ازدواج کرد. این زوج دانشمند از آن پس به فعالیت‌های علمی گسترده‌ای دست زدند. آنها دریافتند که عنصر توریوم همانند اورانیوم، اشعه‌ای نامرئی از خود ساطع می‌کند. آنان نام این اشعه را رادیو اکتیویته گذاشتند و چون تشعشع اورانیوم را مورد آزمایش قرار دادند به این نتیجه رسیدند که شاید در ماده دیگری، بیش از آن، رادیو اکتیویته موجود باشد. پس از رنج‌های فراوان، این زن و شوهر به این کشف رسیدند که دو ماده پلونیوم و رادیوم نیز از رادیو اکتیوتیه برخوردار می‌باشند. چهار سال طول کشید تا توانستند یک دهم گرم رادیوم تهیه کنند و کشف خود را به جهان دانش عرضه دارند. پیرکوری سرانجام در 19 آوریل 1906م در حال مراجعت به منزل بر اثر تصادف با درشکه و اتومبیل در 47 سالگی درگذشت. هرچند این حادثه تأثیر بسیار بدی بر روی خانواده کوری نهاد ولی همسرش مادام کوری به کارهای علمی خود ادامه داد و منشا کشفیات مهم دیگری در صحنه علم فیزیک گردید.
مرگ "آفاناسی فیت" شاعر و ادیب برجسته روسی (1892م)
آناتاسی فیت در 5 دسامبر 1820 م در ناحیه اورال روسیه به دنیا آمد. در سال 1853م به گارد ویژه منتقل شد و از این فرصت استفاده نمود تا در پترزبورگ با نویسندگان برجسته روس آشناشود. تلاش عمده فیت در ابتدا بازستانیِ عنوان اشرافی خود بود که در سال 1873م با فرمان تزار محقق گردید. آناناسی فیت سرودن شعر را از دوره دانشجویی آغاز کرد و در 1840م اولین مجموعه شعرش را منتشر نمود. وی در عین حال اشعار خود را در دو نشریه محلی ارائه می‌کرد. وی در اشعارش از بیان اعتقادات ایدئولوژیک دوری می‌جست و از نظر سیاسی نیز، گرایشاتی محافظه کارانه داشت. او معتقد بود هنر فقط یک هدف دارد و آن خدمت به زیبایی است. شعر فیت فراتر از همه به دو موضوع و مضمون می‌پردازد؛ طبیعت و عشق. دیگر موضوع اشعار وی را می‌توان مضامین فلسفی یا متأمّلانه دانست. اشعار او درباره طبیعت دارای نگاهی عمیق، دقیق و ظریف است. جوهر اصلی شعر او را رؤیاها، احساسات گریزپا و احساسات مبهم تشکیل می‌دهد. از آثار فیت می‌توان از آتش‌های شبانه، در شبی جنوبی بر کومه علف، زمانی دراز بی‌حرکت ماندم و ترجمه آثاری از شوپنهاور، گوته، فاوست و شاعران کلاسیک لاتین و نیز دوره سه جلدی خاطراتش یاد کرد. آناتاسی فیت درس در سن هفتاد و دو سالگی در 3 دسامبر سال 1892م درگذشت.
عملیات کربلای 9، در قصرشیرین، توسط ارتشِ جمهوری اسلامی ایران (1366ش)
عملیات کربلای 9 در تاریخ 30/1/1366 توسط یگانهای ارتش جهوری اسلامی ایران در منطقه عملیاتی سرپل ذهاب – قصرشیرین بمنظور تصرف ارتفاعات 542 و 400 و آهنگران و پاسگاه مرزی باباهادی و انهدام نیروهای دشمن در منطقه عملیاتی بمرحله اجرا گذاشته شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
