یک اصل ساده باغبانی، بر این نکته جالب تاکید می‌کند که در کاشت گل‌ها چه در یک گلدان کوچک و ساده و چه حتی در باغچه، همیشه باید به کاربرد رنگ‌های مختلف در کنار یکدیگر توجه کرد. به‌عنوان مثال شناخته‌شده‌ترین گل بهاره یعنی پامچال (Primula/spp.) که یک نوع گیاه دائمی با گل‌های معطر است، می‌تواند در یک گلدان ساده همراه با سنبل پیازی (Hyacinthus/spp.) به رنگ‌های بنفش، ارغوانی، صورتی و حتی سفید بسیار متفاوت جلوه کند.

حتی گل پیازدار زرد و سفید نرگس شیراز (Narcissus/tazetta)‌ همراه با گل ریزوم‌دار زنبق (Iris/graminea)‌ به رنگ‌های آبی ـ بنفش و ارغوانی که معمولا در آخر بهار به گل می‌نشیند، در یک گلدان کوچک مستطیلی زیباتر به نظر می‌رسد.

گل‌های پیازی بهاره

یکی از معروف‌ترین گـل‌های پیازی بهاره، سنبـل (Huacinthus/spp.) است که خاستگاه آن شمال شرق ایران، شرق مدیترانه و ترکمنستان است. به طور کلی مناطقی با زمستان‌ها و بهارهای سرد و مرطوب و تابستانی‌های گرم، برای پرورش سنبل ایده‌آل هستند.

این گل چون واجد ویژگی‌های نمادین سفره هفت‌سین است، یعنی هم نام پارسی دارد، هم با حرف سین آغاز می‌شود و هم ریشه گیاهی دارد، اغلب به‌عنوان نماد رنگ و زیبایی زینت‌افزای سفره‌های هفت‌سین می‌شود. سنبل وحشی یا سنبل ایرانی که به صورت خودرو می‌روید، معمولا از جنس سنبل‌های کم پر یا کم‌تراکم است، اما برای کاشت آپارتمانی این گیاه معمولا بر پیازهای هلندی که گل‌های متراکم‌تری دارند، تاکید می‌شود.

پیاز سنبل خوب معمولا حدود 16 سانتی‌متر است و در مرحله اول در گلدان‌های کوچک با خاک سبک و سرشار از کمپوست کاشته می‌شود، به طوری که دوسوم پیاز آن در خاک قرار می‌گیرد و اصطلاحا نوکش از خاک بیرون می‌ماند. آبیاری در این مرحله نسبتا کم است و به هیچ وجه نباید خاک را غرقابی کرد.

پیاز سنبل را حدود 6 هفته در محیط سرد و همراه سایه نگه می‌دارند و پس از نمایان شدن برگ‌ها و خوشه گل آن را به جایی روشن‌تر منتقل می‌کنند. گل‌های به بار نشسته به نور زیاد، درجه حرارت حدود 10 درجه سانتی‌گراد و آبیاری اندک نیاز دارند. گل پیازی نرگس از سررده Narcissus، یکی دیگر از گیاهان پیازی و بهاره است که طیف گسترده‌ای را هم شامل می‌شود.

این گل با انواع مختلفی که دارد، هم برای کاشت در گلدان مناسب است و هم در باغچه و حتی زیر درختان خوب جواب می‌دهد.

کاشت نرگس بسیار ساده است، به طوری که حتی افراد مبتدی هم می‌توانند از کاشت آن لذت ببرند. زمان کاشت پیاز نرگس مهر ماه و حداکثر آبان است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پیاز گل نرگس این است که برخلاف پیاز سنبل که فقط در صورت نگهداری در خاک مناسب مجدد به بار می‌نشیند، اغلب چند سال متوالی گل می‌دهد و گل‌های آن نیز هر سال درشت‌تر می‌شود. گل نرگسی که به بار نشسته باشد، درست همانند سنبل به آب زیاد نیاز ندارد، اما نور خورشید و درجه حرارت کمتر از 20 درجه سلسیوس ماندگاری آن را افزایش می‌دهد.

گل‌های رونده

گیاهان گلدار بالارونده یکی از بهترین گزینه‌ها برای پوشاندن دیوارهای زشت و مناظر نامتعارف شهری هستند. کلماتیس (Clematis/spp.)، گلیسین (Wisteria/spp.) و رز آبشار طلا (Rosa/banksiae)‌ از گیاهان گلدار بالارونده‌ای هستند که هر ساله در فصل بهار جلوه متفاوتی در شهرها پدید می‌آورند.

برای کاربرد صحیح این گیاهان نخست لازم است گیاه مناسب را انتخاب و خریداری کنید. به این منظور باید حتما به نشانه‌ها خوب دقت کنید. گیاهان رونده سالم شاخک‌های محکم و قوی دارند، اما مهم‌ترین نکته در انتخاب درست، توجه به ریشه‌هاست. برای این کار لازم است گلدان را اندکی کج کنید و زهکش خاک را بررسی کنید. اگر گیاه ریشه‌های انبوهی داشت، از خرید آن صرف‌نظر کنید، زیرا این گیاه قطعا چند ساله و پیر است.

در مرحله بعد باید محل کاشت را بخوبی ارزیابی کنید. خاک نزدیک دیوار معمولا ضعیف و خشک است، لذا خاک باید حتما زیر و رو یا اصطلاحا هوادهی شود. گودال تعبیه‌شده برای کاشت باید دو برابر عرض گلدان و حداقل 30 سانتی‌متر عمق داشته باشد. برای کاشت گیاهان بالا رونده لازم است شاخه‌ها را حتما به جایی ببندید، اما مواظب باشید این کار صدمه‌ای به آنها وارد نکند.

گره‌های نگهدارنده گیاهان باید تا حد امکان شل باشند تا در صورت رشد گیاه، آن را زخمی نکنند. دیوارهای شمالی منازل که اغلب نور خورشید به آنها نمی‌رسد، یکی از نامساعدترین مکان‌ها برای کاشت گیاهان بالارونده گلدار است، اما حتی این دیوارها هم چاره دارند. در واقع شمار زیادی از گیاهان از جمله عشقه می‌تواند جلوه این دیوارها را تغییر دهد، اما گیاهان گلدار بالا رونده به نور کافی نیاز دارند.

ساخت یک باغچه آبی مینیاتوری

بسیاری از افراد تصور می‌کنند ساخت باغ‌های آبی کار بسیار دشواری است،‌ اما واقعیت این است که شما می‌توانید با استفاده از وسایل کهنه و بازیافتی هم یک باغچه مینیاتوری و کوچک آبی بسازید و در بهار از دیدن آن لذت ببرید. یک گلدان لعابی بزرگ یا یک سینک فرسوده و غیرقابل استفاده می‌تواند براحتی فضای مناسب و کافی را در اختیار شما قرار دهد.

ابتدا باید با یک تکه چوب یا هر نوع سرپوش پلاستیکی، حفره مخصوص خروج آب را مسدود کنید. سپس کمی بتونه لازم است تا اطراف آن را برای اطمینان درزگیری کنید. پس از آن یک سطل پلاستیکی بردارید و مقادیر مساوی شن یا ماسه،‌ سیمان و خاک تورب یا خاک قهوه‌ای و سیاه سرشار از کود گیاهی را برای ساخت یک نوع پوشش خاص به نام «هایپرتوفا» با یکدیگر مخلوط کنید. سپس آرام‌آرام مقدار کمی آب به مخلوط اضافه کنید و آن را با یک تکه چوب به هم بزنید تا سفت شود. سپس با استفاده از یک قلم موی کوچک مخصوص نقاشی ساختمان وچسب صنعتی، اطراف این حوضچه را به چسب آغشته کنید.

در مرحله بعد با استفاده از دستکش از پوشش هایپرتوفا بردارید و قسمت‌های آغشته به چسب را بپوشانید. ضخامت این پوشش باید کم باشد و تنها یک سطح غیرمسطح ایجاد کند چرا که اگر ضخامت زیاد باشد، چسب آن را نگه نمی‌دارد.

این حوضچه را چند روز یا حداقل یک هفته دور از آب و باران نگه دارید تا کاملا خشک شود. سپس می‌توانید براحتی آن را با آب و گیاهان غرقابی از جمله نیلوفرهای آبی (Nymphaea/capensis) که این روزها در بازار موجود است، پر کنید. نیلوفرهای آبی اغلب در حوضچه‌های کم عمقی نظیر آن چه ساخته‌اید، رشد می‌کنند و آفتاب دوست هستند. البته کمی سایه در روز هم برای آنها لازم است. اگر محیط را تمیز نگه‌دارید، می‌توانید در اواخر بهار شاهد رویش گل‌های زیبای نیلوفر در این برکه کوچک باشید.

منابع:

Simply Gardening, Richard Jackson -

and Carolyn Hutchinson

The all seasons gardener -

Mark Cullen

The Practical rock and-

water garden, peter Robinson

تهیه و تنظیم: فرناز حیدری - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست