امروز در تاریخ؛
از به توپ بستن تبریز تا اعدام رئیس جمهور پیشین پاکستان
به توپ بستن تبریز، درگذشت واضع لُگاریتم در ریاضی، گردش اولین سفینه فضایی جهان به دور ماه، اعدام رئیس جمهور پیشین پاکستان و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 15 فروردین 1393 خورشیدی برابر با 3 جمادی الثانی 1435 هجری و 4 آوریل 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
به توپ بستن تبریز توسط نظامیان دولت قاجار در جریان محاصره این شهر (1288 ش)
پس از آن که محمدعلی شاه قاجار در جریان مخالفت با نهضت مشروطه، مجلس شورای ملی را به توپ بست و تعدادی از آزادی‌خواهان را قتل عام و سرکوب نمود، مردم تبریز در اعتراض به این حوادث، علیه حکومت مرکزی قیام کردند. پیشرفت‌های مشروطه‌خواهان و عقب‌نشینی پیاپی دولتیان، عین الدوله والی آذربایجان را به محاصره شهر تبریز وادار کرد.
درگذشت استاد "احمد آرام" مترجم و ادیب برجسته معاصر (1377 ش)
استاد احمد آرام، مترجم نامدار عصر حاضر، در اول فروردین 1283 ش در خانواده‌ای متدین در تهران زاده شد. پس از گذراندن دوران ابتدایی و متوسطه به مدرسه طب رفت ولی آن را ناتمام گذاشت. در این زمان با تألیف کتاب‌های درسی فیزیک و شیمی با همکاری دو تن دیگر، شهرت زیادی به دست آورد. وی در کنار تدریس و تألیف به تحصیل منطق، فقه و معانی بیان همت گماشت و با همتی عالی، زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسوی را به خوبی فرا گرفت. استاد احمد آرام از اعضای قدیمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی بوده و به دین، اخلاق، قرائت و تدبر در قرآن و دوری از گناه و حرام اهتمام می‌ورزید. ایشان در امر ترجمه آثار از زبان‌های دیگر به فارسی چیره دست بوده و علاوه بر هفتاد اثر ترجمه‌ای دارای پنجاه اثر تألیفی نیز می‌باشد. ترجمه کتب الحیاة در 3 جلد، علم و تمدن در اسلام، سه حکیم مسلمان، روح ملت‌ها و نیز تألیف نقشه آسمان، هدیه سال نو و 120 مسأله حساب از جمله آثار استاد آرام می‌باشند. سرانجام این محقق گرانمایه در نیمه فروردین 1377 ش در 94 سالگی دار فانی را وداع گفت و در قطعه فرهیختگان بهشت زهرا آرمید.
درگذشت مترجم و ریاضی‌دان نامی معاصر، استاد "احمد بیرشک" (1381 ش)
استاد احمد بیرشک، در چهارم بهمن 1285 ش در تهران زاده شد. پس از آن که مدتی نزد پدر فاضل خود تحصیل کرد، به مدت چهار سال در مشهد مشغول به تحصیل شد و از سال 1300 ش در تهران ادامه تحصیل داد. استاد بیرشک در این زمان، زبان فرانسه را به خوبی فراگرفت و به ترجمه کتاب‌های فرانسوی همت گماشت. وی پس از اخذ لیسانس ریاضیات، به مدت 19 سال در رشته معماری به تدریس روی آورد و سمت‌های متعددی از قبیل معاونت وزارت آموزش و پرورش و بانی و معلم گروه فرهنگی هدف را بر عهده داشت. استاد بیرشک به شایستگی، لقب پدر ریاضیات ایران را داشت و علاوه بر تقدیری که وزارت علوم از وی به عمل آورد، در واپسین ماه‌های عمرش، جزو مفاخر فرهنگی و چهره‌های ماندگار، از سوی سازمان صدا و سیما معرفی شد. یکی از کارهای ارزنده و ماندنی استاد بیرشک، تدوین زندگی نامه علمی دانشوران و نیز گاهنامه تطبیقی سه هزار ساله است که تواریخ شمسی، قمری و میلادی را با هم تطبیق نموده است. ایشان همچنین در زمینه داستان، تاریخ و زندگی‌نامه، ریاضیات و هندسه و موضوعات دیگر دارای بیش از 60 اثر است که هندسه مسطّحه، فلسفه، ریاضی، علم قدیم و تمدن جدید و مجموعه خِرَد از آن جمله‌اند. استاد بیرشک سرانجام پس از عمری تحقیق و پژوهش در اواسط فروردین 1381 ش در 96 سالگی درگذشت و جامعه علمی کشور را به سوگ نشاند.
پرویز ثابتی معاون اداره امنیت داخلی ساواک که به عنوان «مقام امنیتی» نامیده می شود، در یک مصاحبه تلویزیونی زد و خوردهای پارتیزانی جنگل های سیاهکل را فاش کرد (1350 ش)
پاس کلانتری قلهک نیمه های شب ترور شد (1350 ش)
امیرعباس هویدا برای مذاکره با ادوارد هیث نخست وزیر انگلستان وارد لندن شد (1352 ش)
اولین سفر زائران ایرانی به عراق آغاز شد و هر روز چهار گروه 80 نفری عازم عتبات می شوند (1355 ش)
شهر تبریز امروز به توپ بسته شد و قوای دولتی حملات شدید خود را آغاز کردند. قسمتی از خانه های مرکز شهر ویران شد. (1288 ش)
مجاهدین و مشروطه خواهان گیلان به سرکردگی یپرم خان ارمنی وارد قزوین شدند. (1288 ش)
در جنگ سختی که بین قوای دولتی و مجاهدین گیلانی درگرفت عده ای از طرفین کشته شدند. سرانجام مجاهدین شهر قزوین را فتح کردند
ابوالفتح میرزا سالار الدوله از کرمانشاه به کردستان عزیمت نمود تا سران کرد را با خود همدست گرداند. وی این بار مدعی تاج و تخت ایران می باشد (1291 ش)
درگذشت "جان نِپِر" ریاضی‌دان اسکاتلندی و واضع لُگاریتم در ریاضی (1617 م)
جان نِپِر، ریاضی‌دان اسکاتلندی در سال 1550 م در ادینبورو، پایتخت این کشور و در خانواده‌ای مرفه به دنیا آمد و به رسوم اشرافی انگلستان تربیت یافت. وی معتقد بود که کلیه اعداد را می‌توان به صورت بالقوه نوشت. مثلاً چهار را به صورت دو به توان دو. او همچنین بر این اعتقاد بود که اگر اعداد به این صورت نوشته شود، عمل جمع، جانشین ضرب و عمل تفریق جانشین تقسیم خواهد شد. نپر برای تحقق بخشیدن به فکر خود، مدت بیست سال وقت صرف کرد و توانست فرمول‌های پیچیده‌ای برای نوشتن کلیه اعداد به صورت بالقوه به دست آوَرَد. وی این نحوه محاسبه را لُگاریتم به معنای اعداد متناسب نامید. جان نپر نهایتاً در سال 1614 م، جداول لگاریتمی خود را به چاپ رسانید که مورد استقبال فراوان جامعه علمی عصر قرار گرفت. می‌توان گفت که تأثیر این یافته‌های علمی در علم آن روز، با تأثیر ماشین‌های حسابگر امروزی برابر است. از دیگر کارهای نِپِر در ریاضیات، عدد نپر است و دیگر اینکه وی با ابداع علامت اعشاری، کسر اعشاری را به صورت امروزی درآورد. جان نِپِر سرانجام سه سال پس از انتشار لگاریتم، در چهارم آوریل 1617 م در شصت و هفت سالگی درگذشت.
تولد "آنتوان گالان" مستشرق فرانسوی و مترجم کتاب هزار و یک شب (1646 م)
آنتوان گالان، متخصص سکه‌شناسی شرقی، در چهارم آوریل 1646 م در شمال شرقی فرانسه به دنیا آمد. پس از فراگیری زبان ترکی، با سمت منشی سفیر فرانسه در دربار عثمانی، به قسطنطنیّه رفت. وی در آنجا مطالعات شرقی خود را ادامه داد و در ضمن به فراگیری زبان یونانی جدید و تحقیق در سکه‌های یونانی پرداخت. گالان در بازگشت به پاریس، هم‌چون بسیاری دیگر از شرق شناسان، مجموعه نفیسی از سکه‌های قدیم شرق را برای موزه‌های فرانسه به همراه آورد و این آثار را از مهد اصلی خود خارج نمود. وی در سال‌های بعد نیز نسخه‌های خطی و اسناد باستانی متعددی را از خاور نزدیک، به غرب منتقل کرد و اطلاعات خود را در مورد مشرق زمین تکمیل نمود. گالان در سال 1701 م به جهت تألیف کتاب‌های متعدد خود، به عضویت فرهنگستان کتیبه‌ها و ادبیات انتخاب شد و به تألیف یک فرهنگ سکه‌شناسی برای این مؤسسه پرداخت. اما شهرت اصلی گالان بدین سبب بود که وی نخستین مترجم کتاب هزار و یک شب به زبان فرانسوی بود که در دوازده جلد در پاریس به طبع رسید. این کتاب در میان اروپائیان مقبولیتی عظیم یافت و ترجمه گالان، هنوز هم یکی از مهمترین ترجمه‌های کتاب هزار و یک شب به زبان اروپایی می‌باشد. با این ترجمه آزاد یا اصلاحی، که جوهر اصلی متن را حفظ کرده بود، گالان دریچه گسترده‌ای از ادبیات داستانی عرب را به روی اروپائیان گشود و به طور کلی، تصویری مبالغه‌آمیز و وهم‌انگیز از جهان اسلام و شرق ارائه کرد. گالان همچنین قرآن کریم را نیز به زبان فرانسوی ترجمه کرد. علاوه بر آن لطائف کلام و حِکَم شرقیان، قصص و افسانه‌های بید پای هند و لقمان حکیم از دیگر آثار چاپ شده گالان است، ضمن این که ترجمه‌های متعددی نیز از اوبه یادگار مانده است. آنتوان گالان سرانجام در هفدهم فوریه 1715 م در 61 سالگی در پاریس درگذشت.
امضای پیمان آتلانتیک شمالی "ناتو" توسط کشورهای اروپای غربی (1949 م)
پیمان آتلانتیک شمالی که به اختصار ناتو نامیده می‌شود اتحادیه‌ای سیاسی - نظامی است که در چهارم آوریل 1949 م با عضویت کشورهای بلژیک، فرانسه، لوکزامبورگ، هلند، انگلیس، کانادا، دانمارک، ایسلند، ایتالیا، نروژ، پرتغال و امریکا در پایتخت امریکا شکل گرفت. به موجب این پیمان، حمله به هر یک از کشورهای عضو، حمله به تمام اعضا تلقی شده و باید بقیه کشورها از آن کشور حمایت نمایند. سازمان آتلانتیک شمالی در آغاز برای جلوگیری از نفوذ کمونیسم و مقابله با تهدید نظامی شوروی در اروپا به وجود آمد و عامل مؤثری برای تثبیت سلطه و نفوذ امریکا در اروپا بود. این سازمان بیشتر یک تشکیلات نظامی است که دارای یک سازمان اداری و یک دبیر کل غیرنظامی می‌باشد. ولی بازوی اجرایی این سازمان، ستاد فرماندهی مشترک نیروهای پیمان است که همیشه یکی از افسران ارشد امریکایی در رأس آن قرار دارد، زیرا قسمت اعظم بودجه این سازمان را امریکایی‌ها تأمین می‌کنند و به همین جهت بود که فرانسه در سال 1960 م نیروهای نظامی خود را از ناتو خارج ساخت.
روز ملی و استقلال کشور افریقایی "سِنِگال" از استعمار فرانسه (1960 م)
کشور جمهوری سِنِگال با 196/722 کیلومتر مربع وسعت در کنار اقیانوس اطلس در غرب افریقا و در همسایگی موریتانی، مالی، گینه و گامبیا واقع شده است. جمعیت سنگال 9/5 میلیون نفر بوده و اکثر آنان سیاه می‌باشند. بیش از 90% مردم این کشور، مسلمان و زبان رسمی آن فرانسوی است. پایتخت این کشور، شهر داکار می‌باشد. پیش‌بینی می‌شود که جمعیت سِنِگال تا سال 2020 م بیش از 16 میلیون نفر خواهد بود. از شهرهای مهم آن تیئس، کائولاک و سن لویی می‌باشد. واحد پول سنگال "فرانک سی اف آ" است. سنگال از نظر اقتصادی کشور فقیری است. نظام سیاسی حاکم بر سنگال جمهوری چند حزبی و با یک مجلس قانون‌گزاری است. این کشور از قرن پانزدهم میلادی تحت نفوذ و استعمار پرتغال قرار گرفت و فرانسوی‌ها نیز از قرن هفدهم به غارت منابع طبیعی و انسانی سِنِگال پرداختند. به دنبال تضعیف فرانسه در جریان جنگ جهانی دوم، این کشور استعماری مجبور شد به سنگال نیز هم‌چون دیگر مستعمراتش امتیازاتی بدهد. در نهایت، سنگال در 1958 م استقلال داخلی یافت و در چهارم آوریل 1960 م به استقلال کامل رسید.
گردش اولین سفینه فضایی جهان به دور ماه توسط فضانوردان شوروی (1966 م)
پس از آن که دانشمندان شوروی و سپس امریکایی موفق به پرتاب سفینه‌هایی به فضا شدند و برای اولین بار فضانوردان را به فضا فرستادند، از سال 1966 م مسابقه برای تسخیر کره ماه آغاز شد. در نهایت در روز چهارم آوریل 1966 م، نخستین سفینه فضایی که از طرف شوروی به فضا پرتاب شده بود به دور کره ماه گردش کرد و عکس‌هایی از کره ماه به زمین فرستاد. این مسئله رقابت فضایی بین دو ابرقدرت را فزونی بخشید، تا این که دو ماه بعد در ششم ژوئن 1966 م، یک سفینه امریکایی بدون سرنشین بر روی کره ماه فرود آمد و اطلاعاتی از سطح کره ماه به زمین مخابره نمود.
ترور "مارتین لوتر کینگ" رهبر سیاهپوستان امریکا (1968 م)
مارتین لوترکینْگْ، سیاه پوست مبارز امریکایی، در 15 ژانویه سال 1929 م به دنیا آمد. وی از جوانی وارد فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی شد و در راه به دست آوردن حقوق سیاهان تلاش کرد. او یک مسیحی فقیر بود ولی تلاش‌هایش برای دفاع از حقوق سیاهان مورد حمایت همه سیاهپوستان مسلمان و مسیحی قرار گرفت. لوترکینگ، مهاتما گاندی، رهبر استقلال طلب هند را پیشوای خود قرار داده بود. در سال 1956 م وقتی زن سیاه‌پوستی حاضر نشده بود در اتوبوس جای خود را به یک زن سفیدپوست بدهد، و آن زن سیاه‌پوست را به همین دلیل از اتوبوس بیرون انداختند، مارتین لوترکینگ، استفاده سیاهان از اتوبوس را در سراسر امریکای شمالی تحریم کرد و این تحریم توسط دوازده میلیون سیاه‌پوست امریکایی رعایت شد تا اینکه در اواخر همین سال، دادگاه عالی ایالات متحده، تبعیض میان سفید و سیاه را در کشور ممنوع اعلام کرد. مارتین در سال 1963 م جنبش عظیم یک صد هزار نفری را در پایتخت امریکا تدارک دید. او در سال 1964 م به سبب مبارزات صلح‌آمیز و بدون خشونت خود، موفق به دریافت جایزه صلح نوبل گردید، اما در 4 آوریل 1968 م به ضرب گلوله یک سفید پوست نژادپرست از اعضای فرقه تروریستی کوکلوکْسْ کِلان، در 35 سالگی به قتل رسید.
اعدام "ذوالفقار علی بوتو" رئیس جمهور پیشین پاکستان (1979 م)
ذوالفقار علی بوتو سیاست‌مدار پاکستانی، در پنجم ژانویه 1928 م در خانواده‌ای ثروت‌مند و مسلمان در شهر لارکانا به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی، از دانشگاه‌های کالیفرنیا و آکسفورد در رشته حقوق فارغ‌التحصیل شد. بوتو پس از اتمام تحصیلات خود، شغل وکالت را در پاکستان برگزید و در دادگاه عالی مشغول فعالیت گردید. او در سال‌های بعد، وارد فعالیت‌های سیاسی شد و از سال 1958 م به مدت هشت سال در دولت‌های مختلف پست وزارت یافت. بوتو در سال 1966 م به دلیل نپذیرفتن موافقتنامه با هند بر سر کشمیر از مقام خود استعفا داد و سال بعد حزب مخالف دولت را به نام حزب مردم تشکیل داد. این حزب در انتخابات سال 1970 م اکثریت کرسی‌ها را به دست آورد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
