در ایران، بازی‌های سنتی از تنوع و گستردگی برخوردارند و این گوناگونی نمایانگر ژرفا و غنای جامعه است و این بازی‌ها نشانه حیات فرهنگی جامعه ما به شمار می‌آیند.

به گزارش گروه ورزشي باشگاه خبرنگاران، بازی‌ها و ورزش‌های سنتی تمام شرایط را برای احساس آزادی و لذت بردن را دارا هستند و به عنوان میراث فرهنگی نشانه ادامه حیات معنوی جامعه می‌باشند.
 
تغییر در شیوه‌های زندگی، گسترش شهرنشینی و فن‌آوری‌های جدید بسیاری از بازی‌های سنتی را منسوخ کرده و یا تغییراتی را در نحوه بازی‌ها ایجاد نموده است.
 
برخی از این بازی‌ها به عنوان سرگرمی در نقاط روستایی متداول هستند و بازی‌هایی از جمله: ماچلوس، قایم موشک، چوب‌بازی، چوگو، کلی بازی، تخم‌مرغ بازی، گردو بازی، هفت سنگ و ... در کرمان رایج هستند و در اینجا به شرح برخی از آنها می‌پردازیم: ماچلوس، در این بازی افراد بازیکن به دو گروه تقسیم می‌شوند، یک گروه به نام گروه بالا دور دایره‌ای که با آب یا هر چیز دیگری کشیده شده می‌ایستند و بازیکنان گروه دیگر در وسط همان دایره قرار می‌گیرند یک نفر از بازیکنان گروه بالا که دور دایره ایستاده‌اند به عنوان گرگ، یک پای خود را بالا گرفته و به صورت لی لی کنان افراد وسط دایره را دنبال می‌کند و اگر دست گرگ به هر یک ازبازیکنان وسط دایره برخورد کند سوخته به شمار می‌آید و از بازی حذف خواهد شد و بازی به همین نحو ادامه پیدا می‌کند تا تمام افرادی که وسط دایره حضور داشتند سوخته و از بازی حذف شوند، زمانی که همه بازیکنان سوختند جای دو گروه باهم عوض می‌شود.
 
این بازی را می‌توان به صورت دو و سه نفری نیز برگزار کرد.
 
چوگو (چوب و توپ) (گوبازی): این بازی در فضای باز و با دو گروه مساوی حداقل شش نفره اجرا می‌شود و ابزار لازم برای اجرای این بازی تعدادی توپ پشمی و چوب گردی به قطر پنج سانتی‌متر و طول یک متر است.
 
دو نفر به عنوان سردسته به نام (سالار) انتخاب می‌شوند و سردسته‌ها یارگیری می‌کنند و نقطه‌ای را به عنوان محل شروع بازی مشخص می نمایند و در فاصله چهل متری آن، جایی را به نام "دک" انتخاب می‌کنند و به روش "برانداختن" گروه آغاز کننده بازی را انتخاب می‌کنند.
 
توپ در اختیار گروه برنده قرار می‌گیرد و گروه بازنده در زمین جای می‌گیرد یک نفر از افراد گروه بازنده به نقطه شروع بازی که گروه برنده از آنجا توپ را پرتاب می‌کند، می‌رود تا توپ را به زننده توپ پاس دهد.
 
بازیکن گروه برنده که چوب دردست دارد باید توپی را که بازیکن گروه بازنده به او پاس داده است را با چوب بزند و بازیکنان گروه بازنده تلاش می‌کنند بدون اینکه توپ به زمین برخورد کند آن را در هوا بگیرند و بازیکنی که توپ را با چوب زده است باید بلافاصله بدود و خود را به "دک" برساند و برگردد و در این فاصله گروهی که توپ را به دست آورده‌اند تلاش می‌کنند او را بزنند و اگر موفق شوند جای دو گروه باهم عوض می‌شود ولی اگر گروه بازنده نتواند فرد دونده را بزند، نوبت به یک نفر دیگر از اعضای همان گروه می‌رسد که توپ را با چوب بزند.
 
شترسواری، این مسابقه معمولا در جشن‌ها و عروسی‌ها برگزار می‌شود.
 
یک مکانی را به عنوان مقصد تعیین می‌کنند و این مکان در مسابقات اصلی که باید طی شود از پنج کیلومتر کمتر نمی‌باشد.
 
درمسابقه شترسواری، شترسواران از محل شروع مسابقه به مقصد تعیین شده حرکت می‌کنند و خود را به خط پایان می‌رسانند.
 
بازی شاه و وزیر: برای شروع بازی شاه و وزیر به یک جعبه کبریت، چهارنفر یا بیشتر بازیکن، چوب و یا یک وسیله مخصوص برای کتک زدن نیاز است.
 
برای شروع بازی روی یک سمت جعبه کبریت شاه وطرف دیگر آن را وزیر می‌نویسد و دو طرف صاف کبریت، یک طرف را شیخ وطرف دیگر را دزد نام گذاری می‌کنند.
 
بعد تک تک افراد شرکت کننده در بازی جعبه کبریت را بالا انداخته تا شاه و وزیر مشخص شوند و تازمانی که این دو سمت مشخص نشود هر کس دزد شود مجازاتی ندارد بعد از اینکه شاه و وزیر مشخص شدند دو نفر بعدی جعبه را پرتاب می‌کنند هنگامی که دزد بیاید وزیر به سرعت دزد را دستگیر می‌کند ونزد شیخ می‌برد تا برایش حکم صادر کند.

بعد از حکم شیخ، شاه دستور می‌دهد تا چند ضربه شلاق به او بزنند اگر شاه دلش برای دزد بسوزد می‌گوید چند ضربه پنبه‌ای او را بزنید و وزیر چند ضربه آهسته به او می‌زند واگر بگوید آتشی بزنید باید وزیر  او را محکم بزند.
 
تعداد ضرباتی را که شاه مشخص می‌کند باید فرد باشد واگر عدد زوجی را انتخاب نماید یکی از ضربات را به خود شاه می‌زنند.
 
اگر هنگام پرتاب جعبه کبریت به صورت طولی بایستد، کسی که جعبه را پرتاب کرده است می‌تواند یک بار دیگر به عنوان جایزه جعبه را پرتاب کند تا یکی از علائم مشخص شود.
 
*** ترش بازی " ملابرس":
 
در این بازی دو دسته پنج نفری یا بیشتر شرکت می‌کنند وبرای شروع بازی سنگی که یک طرفش تر و طرف دیگر آن خشک است و معرف هر گروه می‌باشد را به بالا پرتاب کرده و قرعه کشی می‌کنند تا گروهی که قرار است بازی را شروع کند مشخص شود.
 
سرگروه، گروهی که باید بازی را شروع کند افراد را در یک نقطه معین جمع نمود وبا یک چوب دایره‌ای را روی زمین به دور آن‌ها رسم می‌کند وآن‌ها در این محدوده سر یکدیگر را به گریبان می‌گیرند و اطراف خود را نگاه نمی‌کنند.
 
رییس گروه مقابل چشم‌های سر گروه رقیب را با دستمال می‌بندد وبه گروه خود دستور می‌دهد که پراکنده و مخفی شوند وبه محض اینکه افراد مخفی شدند سر گروه چشم‌های سرگروه دیگر را باز می‌کند و همگی به پیدا کردن اعضای گروه مخفی شده می‌پردازند وسر گروه تلاش می‌کند که افراد این گروه را منحرف سازد واز گروه خود دور کند در همین موقع افراد گروه که قبلاً مخفی شده بودند از جایگاه‌های خود بیرون آمده وبه حالت تهاجمی به گروهی که درنقطه معین جمع شده‌اند هجوم می‌آورند.
 
در ین زمان همه افرادی که داخل دایره محدود شده‌اند فریاد می‌زنند: ملابرس به دادم رختن " ریختند" به دو رم.

سر گروه فوراً خود را می‌رساند وبه دور آن‌ها می‌چرخد و دستش را بر روی سر گروه حریف می‌چرخاند و می‌گوید: " ترش،ترش" وب این الفاظ حمله را دفع می‌نماید مگر اینکه یکی از افراد مهاجم با پا یکی از اعضای داخل دایره را بزند و حق اینکه با دست بزند را ندارد ودر صورت موفقیت جای دوگروه با هم عوض می‌شود.
 
***کلی بازی " الک و دولک":
 
برای این بازی به یک چوب کوچک به اندازه 30 سانتی متر و یک چوب بزرگ به اندازه یک متر و دو عدد آجر برای ایجاد چاله‌ای با فاصله 30 سانتی متری نیاز است.
برای شروع بازی چوب کوچک را روی چوب بزرگ قرار می‌دهند و پرتاب می‌کنندف هر گروهی که چوب را به نقطه دورتری پرتاب کند شروع کننده بازی است.
 
نفر مقابل " حریف" چوب را از فاصله‌ای که پرتاب شده به طرف گود می‌اندازد ودر همین حال رقیب با چوب بزرگ سد را ه آن می‌شود ودر صورت امکان وبرخورد چوب کوچک به چوب بزرگ دوباره آن را پرتاب می‌کند و بعد مسیر چوب بزرگ اندازه می‌گیرند واگر اندازه‌ها به مقداری که در اول بازی شرط کرده‌اند باشد، گروه اول برنده می‌شود، اما اگر اندازه به حد نصاب شرط نرسد گروهی که بازی را شروع کرده می‌سوزد وگروه بعد بازی را شروع می‌کند.

انتهای پیام/
 

برچسب ها: سنتی ، ماچلوس ، بازی
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار