گردان‌های مقاومت لبنان (افواج المقاومة البنانیه) یا همان جنبش امل، پس از فراخوان رسمی "امام موسی‌صدر" در تاریخ 20/1/1975 (سالروز عاشورا) از شهروندان لبنانی برای تشکیل جبهه مقاومتی در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی، تشکیل شد.


در تاریخ 6/7/1975 امام موسی‌صدر، کنفرانسی خبری را برگزار کرد که یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ لبنان به حساب می‌آید.   
 
گفتنی است؛ این کنفرانس در پی انفجاری برگزار شد که در یک اردوگاه تعلیم و تربیتی جوانان حامی جنبش امل، در روستای "عین‌البینه" رخ داد، که طی آن بیش از 35 تن از جوانان لبنانی به شهادت رسیدند.   
 
در آن کنفرانس، امام موسی صدر، رسما تولد گردان‌های مقاومت لبنانی را اعلام کرد.


گفتنی است؛ در آن زمان، صحنه داخلی لبنان، مملو از انفجارها و اقدامات تروریستی اینچنینی بود.   
 
بسیاری از این کارشناسان تاریخ، انفجار عین‌البینه را جرقه آتشی برای آغاز جریان‌های مقاومت لبنان به شمار می‌‌آورد.

اولین مقام رسمی مدیریتی جنبش امل "دکتر مصطفی چمران" بود، که پس از انقلاب اسلامی به ایران بازگشته و اولین وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران شد. 

 
در بررسی انگیزه‌های امام موسی صدر، برای تشکیل مقاومت، از یک سو می‌توان به افزایش خطر تجاوز رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان و از سوی دیگر نیز می‌توان به گسترش بی‌سابقه آتش جنگ‌های داخلی لبنان و خطر توسعه آن به تمامی نقاط این کشور اشاره کرد.   
 
تمام این‌ها در حالی بود، که دولت مرکزی لبنان، به طور کلی از کنترل حوادث و خطرات پیش روی این کشور ناتوان بود.   
 
در چنین شرایطی بود که امام موسی‌صدر، هسته اولیه مقاومت را تشکیل داد.

 


برخلاف انتظار افکار عمومی، مبنی بر احتمال درگیری نیروهای امل با رژیم صهیونیستی، اولین منازعه جدی این جریان، با عناصر وابسته به "حزب بعث عراق" بود که به طور مدیریت شده‌ای، در تلاش برای به آشوب کشیدن صحنه داخلی لبنان بودند.   
 
اما به هر حال، آنچه که مقاومت لبنان در راستای آن تشکیل شده بود، رخ داد و سرانجام نیروهای اشغالگر رژیم صهیونیستی در سال 1982 حمله گسترده‌ای را به مناطقی از مرزهای لبنان صورت دادند.   
 
در پی این حمله، جریان مقاومت که هنوز درگیر مسائل اولیه تشکیلاتی خود نیز بود، با بسیج تمام نیروها در جنوب لبنان و بیروت، در مقابل نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی ایستاده و مقاومت جانانه‌ای را از خود نشان داد.   
 
گفتنی است؛ نقطه اوج درگیری‌های ارتش رژیم صهیونیستی و نیروهای امل، در منطقه "خلدة" و دروازه ورودی شهر "بیروت" بود. 


مقاومت نیروهای امل در حالی بود که ارتش اسرائیل از یک سو با نیروی زمینی خود و از سوی دیگر با نیروهای دریایی از طریق سواحل بیروت، در تلاش برای شکستن مقاومت لبنان بودند، اما در کمال ناباوری جهان عرب، جریان مقاومت در برابر ارتش رژیم صهیونیستی ایستادگی کرده و در نهایت آنان را وادار به عقب‌نشینی کرد.   
 
ضربات وارده به ارتش رژیم صهیونیستی به حدی بود که بسیاری از فرماندهان نظامی خود، از جمله معاون ستاد کل ارتش، را در این درگیری‌ها از دست داد.

همچنین سربازان اسرائیلی، برای حفظ جان خود، بسیاری از ادوات نظامی ارتش را در اختیار نیروهای مقاومت رها کرده و فرار کردند.


درگیری‌های خلدة و صحنه‌های فرار سربازان اسرائیلی، به نقطه عطفی در تاریخ مقاومت تبدیل شد به طوری که مانند یک زلزله افکار عمومی لبنان و جهان عرب را به لرزه درآورد.
 
گفتنی است؛ چنین پیروزی درتاریخ نبردهای معاصر اعراب و اسرائیل بی‌سابقه بود.

اما تحولات داخلی لبنان همسو با جریانات مقاومت پیش نمی‌رفت، چرا که در جریان انتخابات این کشور و به دلیل تحریم انتخابات از سوی اکثر جریانات ملی و اسلامی لبنان، "امین‌جمیل"، که سیاست‌های بسیار سازش‌کارانه‌ای داشت، به ریاست جمهوری رسیده و فضا را برای تحرکات مقاومت سخت کرد.

 
در چنین شرایطی بود که جنبش امل، به رهبری "نبیه‌ بری"، روابط خود را با نقاطی در خارج از مرزهای لبنان از جمله "سوریه" و "حافظ اسد" را تقویت کرد.

 
گفتنی است؛ رویکرد اولیه جنبش امل، در قبال سیاست‌های دولت جمیل، صرفا انتقاد گسترده بود، به طوری که حتی این  اعتراضات گاها به خیابان نیز کشیده می‌شد.

اما در پی توافقنامه 17 می، میان دولت جمیل و رژیم صهیونیستی، اعتراضات جریانات مخالف دولت، وارد مراحل جدی‌تری شد.

این شرایط، در داخل لبنان ادامه داشت، تا زمانی که قیام 6 فوریه سال 1984 به رهبری جریان‌های مقاومتی لبنان، تاریخ این کشور را واردمرحله جدیدی کرد و ضربه بزرگی را نیز به بدنه دولت جمیل وارد کرد، به طوری که ناچار به عقب‌نشینی و الغای توافق 17 می شد.



گفتنی است؛ طی این سال‌ها، جنبش امل، به رهبری نبیه بری، به تدریج از تشکیلاتی سیاسی نظامی به تشکیلاتی صرفا سیاسی در صحنه سیاست لبنان تبدیل شده است.   
 
همچنین، متاسفانه در دهه 80 به دلیل اختلاف در برخی مواضع، درگیری‌های مقطعی میان نیروهای امل و حزب‌الله لبنان رخ داد و سرانجام تا سال 1990 با دخالت‌های پی در پی مقامات تهران و دمشق فیصله یافت.
 
انتهای پیام/